امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 19 دی 1393 خورشیدی برابر با 17 ربیع الاول 1436 هجری و 9 ژانویه 2015 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
میلاد خجستهٔ آخرین رسول الهی پیامبر اکرم حضرت محمد بن عبداللَّه (ص) (52 سال قبل از هجرت برابر با سال عام‌الفیل)
ولادت حضرت محمد (ص) به اتّفاق نظر شیعیان در 17 ربیع الاول در سال عام الفیل می‌باشد، ولی برخی از مسلمانان، این واقعه را در روز دوازدهم این ماه دانسته‌اند. کنیهٔ آن حضرت، ابوالقاسم و القاب ایشان، رسول اللَّه، نبی اللَّه، خاتم الانبیا، سَیدُالبَشَر و... می‌باشد. پدر ایشان عبداللَّه بن عبدالمطلب و نیز مادر آن حضرت آمنه بنت وَهَب است. رقیه، ام کلثوم، زینب، قاسم، عبداللَّه، ابراهیم و حضرت فاطمهٔ زهرا (س) فرزندان پیامبر اسلام می‌باشند که به جز فاطمه (س) همگی در دوران حیات پیامبر، از دنیا رفتند. دوران زندگی پیامبر اکرم (ص) در دو شهر مکه و مدینه سپری شد.
ایشان پس از آن که در چهل سالگی برای پیامبری برگزیده شدند، در ابتدا دین الهی را به طور مخفیانه تبلیغ می‌کردند و پس از سه سال، به دعوت آشکار دست زدند. رنج‌ها و سختی‌های فراوانی که پس از درگذشت ابوطالب، عمو و حضرت خدیجه (س) همسر آن حضرت بر ایشان گذشت و همچنین اعلام آمادگی مردم یثرب برای پذیرفتن آن پیامبر عظیم‌الشأن، زمینه ساز هجرت بزرگ ایشان به مدینه گردید. ده سال آخر عمر و رسالت حضرت محمد (ص) در مدینه، همراه با جنگ‌ها، فتوحات و انتشار آیین آسمانی اسلام همراه بود.
ولادت امام صادق (ع) ششمین امام شیعیان و رئیس مذهب جعفری (83 ق)
حضرت امام جعفر صادق (ع) فرزند امام محمد باقر (ع) و از مادری به نام اُمّ‌فَروَه دختر قاسم بن محمد بن ابی‌بکر است. ابوعبداللَّه، ابواسماعیل، ابوموسی از کنیه‌های آن حضرت و صادق، فاضل، طاهر، صابر و... از القاب آن جناب می‌باشند. حضرتش در سال هشتاد و سوم هجری در مدینه به دنیا آمده است. از این رو این دوران، دوران آرامش و آزادی نسبی امام صادق (ع) و شیعیان و فرصت بسیار خوبی برای فعالیت علمی و فرهنگی آنان به شمار می‌رفت.
از نظر فکری و فرهنگی نیز عصر امام صادق (ع) عصر جنبش فکری و فرهنگی بود. در آن زمان، شور و شوق علمی بی‌سابقه‌ای در جامعهٔ اسلامی حاصل شده و علوم مختلفی اعم از علوم اسلامی یا علوم بشری پدید آمده بود. امام صادق (ع) با توجه به فرصت مناسب سیاسی به دست آمده و با ملاحظهٔ نیاز شدید جامعه و آمادگی زمینهٔ اجتماعی، دنبالهٔ نهضت علمی و فرهنگی پدر بزرگوار خود، امام محمدباقر (ع) را گرفت، حوزهٔ وسیع علمی و دانشگاه بزرگی به وجود آورد و در رشته‌های مختلف علوم عقلی و نقلی آن روز، هزاران شاگردِ فاضل را پرورش داد.
قیام خونین مردم قم در اعتراض به چاپ مقاله ساواک علیه امام خمینی (ره) (1356 ش)
نخستین تظاهرات گسترده و شکوهمند مردم مسلمان ایران بر ضد رژیم پهلوی، پس از قیام 15 خرداد 42، در 19 دی 1357 ش در شهر مقدس قم برگزار شد و بدین گونه، پس از چهارده سال، مردم انقلابی ایران، بار دیگر با روحیه‌ای انقلابی و عزمی استوار، فریاد درود بر خمینی سر دادند. واقعه 19 دی 1356، سرآغاز مرحله نوین انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) علیه نظام استبدادی و استکباری پهلوی بود. این تظاهرات بدین علت روی داد که رژیم منفور شاه در 17 دی ماه (سالروز کشف حجاب) با درج مقاله‌ای در روزنامه اطلاعات، امام خمینی (ره) را که در آن زمان در نجف اشرف در حال تبعید بودند، مورد توهین قرار داد و همین امر موجب اظهار نگرانی و اعتراض دسته‌جمعی فضلا و طلاب حوزه علمیه قم گردید. آنان با تعطیل نمودن درس‌ها به منازل مراجع تقلید و مجتهدان نامدار رفته و با آنها اعلام همدردی نمودند. روز بعد، بازار قم نیز تعطیل شد و افراد کثیری از دانش‌آموزان، دانشجویان و بازاریان و متدینان شهر با روحانیت همراه شده و به حرکت اعتراضی خویش ادامه دادند. ایادی رژیم که تحمّل اعتراضات مردمی را نداشتند، صدای آنان را با گلوله پاسخ گفتند. در نتیجه، از سوی مزدوران رژیم پهلوی، تیراندازی به مردم از چهار راه فاطمی (شهداء کنونی) آغاز گشته و تعداد زیادی شهید و زخمی شدند.
آغاز هفته اهدای کتاب
با توجه به تأکید قرآن مجید و سیره پیشوایان، به ویژه با وجود برخی مسایل از قبیل تهاجم فرهنگی و تأثیر آموزش در پیشرفت اجتماعی ـ فرهنگی کشور، ترویج فرهنگ مطالعه از ارزش های دینی و ملی به شمار می آید. در روایات اسلامی، به اصل هدیه دادن، به منظور افزایش محبت، بسیار تأکید و سفارش شده است.
به یقین اگر در کنار سایر وسایل، کتاب نیز به عنوان نیازی اساسی برای ارتقای سطح فرهنگ، به عنوان هدیه بین مردم رد و بدل شود، منافع بی شماری از این جهت عاید خود آنها و جامعه می گردد. به منظور ترویج فرهنگ اهدای کتاب و همچنین گسترش کتاب خانه های عمومی، از 19 تا 25 دی ماه، به عنوان هفته اهدای کتاب نام گذاری شده است.
تصرف عکا توسط مسلمین و پایان جنگ‌های صلیبی (690 ق)
ملک اشرف خلیل در چهارم ربیع الاول سال 690 ق با سپاهی عظیم به عکا رسید و آن شهر را محاصره کرد. سپاهیان قبرس به کمک صلیبی‌ها آمدند، اما شکست خود را قطعی دیده و از طریق دریا گریختند. مسلمانان به عکا حمله برده و جنگ شدیدی در روز هفدهم ربیع الاول سال 690 ق روی داد. در این نبرد، مسلمین پیروز شده و صلیبی‌ها شکست خوردند. عکا از سال 496 ق تا سال 690 ق در دست صلیبی‌ها بود. ملک اشرف خلیل پس از بازپس گرفتن عکا، شهرهای صور و صیدا را نیز از دست صلیبی‌ها بیرون کرد.
امضاء قرارداد "یاشی" بین عثمانی و روسیه و پایان جنگ‌های قرن 18 اروپا (1792 م)
جنگ‌های بین امپراتوری عثمانی و روسیه تزاری از سلسله جنگ‌هایی است که در چند قرن منتهی به قرن بیستم میلادی به وقوع پیوست. از دلایل عمده این جنگ‌ها، کوشش روسیه جهت کشورگشایی و تسلط بر دریای سیاه و نیز رقابت پنهان دول اروپایی با روسیه بود که به تحریک عثمانی می‌پرداختند. با این حال بار دیگر آتش جنگ این دو کشور در سال‌های پایانی این قرن، فروزان گردید و به دنبال جنگ بین دولت عثمانی و روسیه که از سال 1787 آغاز شده بود، درگیری‌های خونینی در اروپا روی داد. در این میان با اینکه چندین بار مذاکرات صلح صورت گرفت اما نتیجه‌ای از مذاکرات به دست نیامد. در نهایت پیشنهاد صلحی از جانب امپراتوری عثمانی مطرح شد و مذاکرات صلح بار دیگر از سرگرفته شد تا اینکه در اوت 1791 م، روسیه متارکه جنگ به مدت هشت ماه را به صورت مشروط پذیرفت. پس از آن، این مذاکرات ادامه یافت. و پس از پانزده جلسه، در نهایت در نهم ژانویه 1792 م پیمان صلح "یاشی" بین عثمانی و روسیه امضا شد که به تبع آن دولت عثمانی سرزمین‌های وسیعی را از دست داد. با امضای این قرارداد، جنگ‌های اروپا در قرن هجدهم میلادی خاتمه یافت.
تولّد "سیمون دوبووار" زن تئوری پرداز برجسته فمینیسم در فرانسه (1908 م)
خانم سیمون دوبووار، نویسنده معروف فرانسوی، در نهم ژانویه 1908 م در پاریس به دنیا آمد. وی طی سال‌های بعد سفرهایی به چین، شوروی و برخی کشورهای امریکای لاتین نمود و پس از ارائه گزارش اجتماعی خود، به جامعه اروپا معرفی شد و در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی متعددی شرکت کرد. اما فعالیت مهم او با سرمشق‌گیری از سارْتْرْ، ارائه نظریه اگزیستانسیالیسم فمینیستی بود که در آن به طرزی افراطی، از حقوق سیاسی و اجتماعی زنان طرفداری می‌کند. وی در اثرمعروف خود دراین‌باره که در ایران به نام جنس دوم به چاپ رسید، کوشیده است تا از این بینش فلسفی برای توضیح موقعیت سیاسی و فرهنگی زنان در جوامع مرد سالار استفاده کند. دوبووار در این اثر، تمامی موقعیت زن را در دو زمینه زیست‌شناسی و اجتماعی بررسی کرده و مسیرهایی را که به آزادی زن می‌انجامد، بنابر نظریات خود ابراز کرده است. وی همچنین در کتاب دیگری با نام کهنسالی، جامعه، را به سبب رفتار تند و خشنی که با سالخوردگان از خود نشان می‌دهد به شدت مورد انتقاد قرار داده و به جامعه به دلیل ناهنجاری رفتار با زنان حمله‌ور شده است. سیمون دوبووار سرانجام در سال 1986 م در 78 سالگی درگذشت.
آغاز عملیات بزرگ کربلای 5 در شلمچه و شرق بصره (1365 ش)
عملیات
بزرگ کربلای 5 با رمز یا زهرا (س) از جبهه جنوب شلمچه و شرق بصره در
منطقه‌ای به وسعت 150 کیلومتر مربع، با هدف آزادسازی شلمچه، جزایر و مناطق
شرق بصره، انهدام ماشین جنگی عراق، پاسخ دندان‌شکن به شرارت‌های دشمن در
بمباران مناطق مسکونی، در سه مرحله، از نوزده دی سال 1365 با 22 لشکر از سه
قرارگاه آغاز شد و تا 8 اسفند آن سال به مدت پنجاه روز به طول انجامید.
عملیات کربلای 5، در شرایطی انجام گرفت که رژیم صدام قصد داشت با تبلیغات
گسترده در میان حامیانش، نسبت به قدرتِ مقاومت ارتش عراق در برابر تهاجمات
برق‌آسای رزمندگان اسلام، امیدی کاذب ایجاد کند.
در
این علمیات، قوی‌ترین پدافند دشمن که با کمک مستشاران خارجی ایجاد شده بود
تا عمق 9 کیلومتری خاک عراق در هم شکسته شد و دشمن برای مقابله با تهاجم
برق‌آسای رزمندگان اسلام، 140 تیپ را به این منطقه اعزام کرده بود که از
این میان 81 تیپ و گردان به طور کامل و 34 تیپ دیگر به میزان 50 درصد آسیب
دیدند. در این عملیات ده درصد از نیروهای هوایی عراق منهدم و سنگین‌ترین
تلفات انسانی به ارتش دشمن وارد گردید.
تولد "احمد سکوتوره" رهبر نامدار کشور افریقایی گینه (1922 م)
پدربزرگ احمد یک جنگجوی بزرگ قبیله ساموری بود. گینه در آن زمان جزو مستعمرات فرانسه در افریقای غربی محسوب می شد. سکوتوره در جوانی کارمند اداره پست و تلگراف و تلفن بود. در سال 1945 میلادی در تشکیل اتحادیه کارکنان اداره پست و تلگراف و تلفن مشارکت کرد و سپس دبیرکل این اتحادیه شد. در سال 1952 میلادی سکوتوره به ریاست حزب دموکراتیک گینه انتخاب گردید که شعبه محلی حزب تجمع دموکراتیک افریقایی محسوب می شد. او دولت استعماری فرانسه را ناگزیر کرد تا در مقابل اجرای قانون کار در گینه تسلیم شود. در سال 1956 میلادی سکوتوره به عنوان نماینده مجمع ملی و در نوامبر سال 1957 میلادی به عنوان نایب رییس شورای دولتی گینه انتخاب شد. در جریان همه پرسی 28 سپتامبر سال 1958 میلادی سکوتوره به پیشنهاد تشکیل یک جامعه فرانسوی گینه ای پاسخ منفی داد. در روز 2 اکتبر سال 1958 میلادی گینه به استقلال دست یافت. گینه نخستین مستعمره فرانسه بود که به طور مسالمت آمیز مستقل شد. احمد سکوتوره در روز 15 ژانویه سال 1959 میلادی به مقام ریاست جمهوری گینه انتخاب گردید. او با کشورهای سوسیالیستی روابط نزدیکی برقرار کرد و یک حکومت مارکسیستی با حزب واحد را تشکیل داد. روابط میان پاریس و کوناکری بین سال های 1965 تا 1975 میلادی به طور کامل قطع شدند. در اواخر سال های دهه 1970 میلادی احمد سکوتوره در سیاست مارکسیستی خود تعدیل کرد و به کشورهای اسلامی نزدیک شد. به این ترتیب، در روز 9 دسامبر سال 1922 میلادی احمد سکوتوره پدر استقلال کشور گینه که به گینه کوناکری نیز مشهور است متولد شد. احمد سکوتوره پس از این که در سال 1959 میلادی به قدرت رسید در 5 نوبت متوالی به مقام ریاست جمهوری انتخاب گردید. سکوتوره در مدت 25 سالی که در قدرت بود، حکومت وحشت را در کشورش برقرار ساخت. سرانجام، احمد سکوتوره در روز 24 مارس سال 1984 میلادی درگذشت.
قتل‌عام مردم "پاناما" توسط ارتش ایالات متحده امریکا (1964 م)
در اوایل قرن بیستم حفر کانال پاناما با کمک امریکا آغاز گردید و پس از افتتاح آن در سال 1914 م، کنترل کانال به امریکا سپرده شد. حضور دائمی امریکا و دخالت در امور داخلی پاناما، اعتراض مردم پاناما را برانگیخت. در سال 1964 م، شورش‌های شدیدی در پاناما به دلیل برافراشته شدن پرچم امریکا در کانال روی داد که منجر به کشته و زخمی شدن صدها نفر گردید. این مسئله بازتاب سویی در روابط امریکا باسایر کشورهای امریکای لاتین نهاد. در نتیجه، حل این مشکل به عنوان یکی از برنامه‌های جیمی کارتر در دوران ریاست جمهوری‌اش عنوان گردید. در سال 1977 م، پس از مذاکرات طولانی بین مسؤولان دو دولت، سرانجام طی قراردادی، دولت امریکا متعهد شد که تا اول ژانویه سال 2000 میلادی به کلی منطقه کانال پاناما را تخلیه کرده و اداره امور کانال را به دولت پاناما بسپارند. با اینکه اکثر مردم پاناما از این توافق که حق حاکمیت آنها بر منطقه کانال را 23 سال به تاخیر می‌انداخت راضی نبودند، ولی ناچار آن را پذیرفتند. در نهایت در اول ژانویه سال 2000، نیروهای امریکایی پس از حدود یک قرن حضور در خاک پاناما، این کشور را ترک کردند و حاکمیت پاناما بر کانال استراتژیک پاناما به دولت این کشور تعلق گرفت.
درگذشت "مارکو پولو" سیاح و جهانگرد شهیر ایتالیایی (1324 م)
مارکو پولو، جهانگرد بلند آوازه ایتالیایی در 15 سپتامبر سال 1254 م در ونیز در ایتالیا به دنیا آمد. وی سفر تاریخی خود را در 24 آوریل 1271 م شروع کند. مارکو پولو در آن زمان هفده ساله بود که به همراه پدر و عمویش سفر پرماجرا و طولانی خود را به آسیا آغاز کرد. مارکوپولو در سال 1295 م به زادگاهش ونیز بازگشت. با این حال طولی نکشید که مارکو پولو در جریان یک جنگ دریایی به اسارت درآمد و زندانی شد. این کتاب بعدها مورد استفاده بسیاری از مورخان قرار گرفت و در دوره رُنِسانْس منبع اصلی اطلاعات درباره مشرق زمین بود.
مارکو پولو در این کتاب اخباری از واقعیات مشرق زمین به ویژه چین را نگاشته بود و مسائلی از قبیل پول کاغذی، پل‌های بلند، نیروهای امنیتی، پست، نظافت و بهداشت و حکومت را مطرح کرد. اما این نکات برای اروپائیان نیمه وحشی و نادان قرن سیزدهم، باورکردنی نبود. از این رو، ونیزیان، مردان خانواده پولو را مورد تمسخر قرار دادند و دروغزن و گزافه‌گو خواندند. در اواخر عمر مارکو پولو، از او خواستند که مطالب دروغ سفرنامه‌اش را معلوم کند ولی او جواب داد که همه مطالب درست است و سرزمین چین، عجایبی بیش از این دارد. مارکو پولو سرانجام در 9 ژانویه 1324 م در 70 سالگی درگذشت.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید