و دارای ۳ کاسبرگ و ۳ گلبرگ بنفش رنگ شبیه به هم و ۳ پرچم میباشند برگ‌های حقیقی زعفران ۵ تا ۱۱ عدد بوده که همزمان با گلدهی و یا کمی بعد از آن در می‌آیند و سبز رنگ با پهنای ۱/۵ - ۳ میلی متر میباشند قسمت خوراکی و تجاری زعفران کلاله قرمز رنگ شاخه می‌باشد که محصول زعفران را تشکیل می‌دهد.
مصارف عمده زعفران شامل غذایی و دارویی و شیمیایی (صنعتی) میباشند.
مصارف غذایی:
بر اساس قانون سازمان نظارت بر مواد غذایی و دارویی آمریکا (FDA) زعفران به عنوان رنگ دهنده طبیعی مجاز می‌باشد و مقدار مصرف آن به عنوان عطر و طعم دهنده طبیعی محدودیتی ندارد.
در تهیه مواد خوراکی مانند سوسیس و مارگارین -کره و پنیر و صنایع لبنی - کیک و دسر و زله ونوشابه - شکلات و نوشیدنی‌ها - سوپ و برنج و مرغ استفاده می‌شود.
مصارف درمانی: زعفران به علت دارا بودن مواد تلخ موجب سهولت هضم غذا می‌شود. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که ترکیبات فعالی چون Crocin , Crocetin و انواع دیگری از کارتنوئیدها در زعفران وجود دارند که می‌توانند حالت توموری بافت‌ها را کاهش دهند و خاصیت ضد سرطانی دارند و نیز می‌توانند میزان چربی سرم خون را کاهش داده و از ایجاد حالت هیپولیفمیک (hypolipemic) در سرم خون جلوگیری کند، اکسیزناسیون بافت‌ها را افزایش داده و نیز می‌تواند از اختلالاتی نظیر آلزایمر و پارکنیسون بطور قابل ملاحظه‌ای جلوگیری کند.
همچنین از زعفران در درمان دامنه وسیعی از اختلالات جسمی مانند زکام ،نقح ،سوء ها ضمه یرقان، هپاتیت، اسپاسم و دیابت و … و نیز به عنوان یک ماده اشتها آور ،نشاط آور ،محرک معده و … استفاده کرد.
مصارف پزشکی و دارویی زعفران:
خواص متعدد زعفران و اثر بخشی ترکیبات مؤثره آن توجه بسیار زیاد محققین،
شرکت‌های داروسازی و دست اندرکاران علم پزشکی را به خود جلب نموده است.
نتایج نشان می‌دهد که در آینده‌ای نزدیک، زعفران یکی از مهمترین جایگزین‌های داروهای شیمیایی خواهد بود.
از مصارف زعفران در صنعت دارویی و پزشکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ضد تومور/ جمع کننده رادیکالهای آزاد/ کمک به هضم طبیعی غذا/ تقویت کننده معده/ ضد نفخ/ مسکن/ بویژه در درمان دردهای لثه و قلنج/ شادی بخش/ درمان دردهای عصبی/ آرامبخش/ درمان کم خوابی/ تقویت کننده حافظه/ افزایش دهنده تمرکز/ ضد تشنج/ افسردگی/ اسپاسم/ آلزایمر و پارکینسون/ درمان فشار خون/ کاهش کلسترول/درمان کم خونی ناشی از کمبود آهن در دختران/ کاهش درصد احتمال بروز بیماری‌های قلبی/ تصلب شرائین و افزایش سلامت/ افزایش جریان خون در شبکیه/ درمان اختلالات لکه زرد شبکیه در اثر پیری/ بهبود علایم مربوط به رتینوپاتی ایسکمیک/ درمان بیماری‌های تنفسی نظیر آسم/ سرماخوردگی/ سرفه/ درمان کوفتگی و رماتیسم بصورت استعمال خارجی/ درمان بیماری‌هایی نظیر اسهال خونی، سرخک، بزرگ شدن کبد و طحال و عفونت دستگاه ادراری
مصارف صنعتی: از زعفران در صنعت برای رنگ آمیزی ابریشم و نخ … استفاده می‌شود.
برخی ترکیبات شیمیایی آنالیز شده از گیاه زعفران شامل موارد زیر می باشند:
۱) کربوهیدرات: قندهای احیا کننده که بیش از ۲۰% وزن زعفران را تشکیل می‌دهند مانند گلوکز و مزوکتوز و گلیکز
۲) مواد معدنی: شامل K۲O, NA۲O-P۲O۲-CL۲
۳) ویتامین‌ها: مانند ویتامین B۱ و ریبوفلاوین B۲
۴) چربی: مانند استگیما استرول، کاپتااسترول
۵) رنگدانه‌ها: شامل کارتنوئیدهای محلول در چربی مانند لیکوین a- کاروتن و b- کاروتن و کارتنوئیدهای محلول در آب مانند کروسین و آنتوسیانین می باشد.
کروسین crocin عامل اصلی رنگ زرد زعفران است با فرمول C۴۴ H۶۴ O۲۴ و درصد این ماده در هنگام گل دادن بین ۹/۱ تا ۱۵% متغیر می‌باشد.
۶) گلیکورند picro crocin: گلیکورند فاقد رنگ است که طعم تلخ زعفران را باعث می‌شود با فرمول C۱۶ H۲۶ O۷ و نقطه ذوب ۱۵۶ درجه سانتی گراد که در زعفران تازه حدود ۴% گلیکورند وجود دارد.
۷) روغنهای فرار: عامل عطر و آروما در زعفران سافرانال می باشد که عمده ترین ترکیب موجود در روغنهای فرار است با فرمول C۱۰ H۱۶ O.
انتهای پیام/ز