از تعویق اعدام سرباز شیعه‌ لبنانی به دست النصرة تا برکناری امیر داعش به جرم داشتن فیلم‌های مستهجن

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران برای دومین بار، شیخ مصطفی الحجیری معروف به «أبو طاقیة» توانست اعدام سرباز شیعه‌ی اسیر لبنانی علی البزّال (که به دست جبهة النصرة افتاده) را به تعویق بیندازد. میانجی‌گری شخص او تا به حال موجب آزادی 13 اسیر و دو بار به تعویق افتادن اعدام یکی از سربازان اسیر شده است.

به همین دلیل می‌گویند دولت لبنان موافقت کرده تا پرونده‌ی مذاکرات با جبهة النصرة مجددا به او واگذار شود (هرچند خودش این موضوع را نفی می‌کند). اما اینها، چیزی را برای الحجیری عوض نکرده است.

در هر حال نمایندگان دولت لبنان و هیئت میانجی قطری-سوری در هر مسئله‌ی کوچک و بزرگی به او رجوع می‌کردند و می‌کنند. الحجیری (که برخی‌ها خود او را هم هم‌دست تکفیری‌ها و متهم می‌دانند) به روزنامه‌ی الاخبار لبنان می‌گوید: «دیگر نباید سراغ "مسکّن" برویم. دولت باید به تعهداتش پایبند باشد تا بشود سربازان [اسیر] را برگرداند.» و سپس ادامه می‌دهد: «از امروز دیگر باید مرحله‌ی دست‌دست کردن را تمام شده حساب کرد» و تأکید می‌کند: «کسانی که سربازان را اسیر کرده‌اند، تصمیم خود را به صورت جدی گرفته‌اند و این، فرصت آخر است.»

غروب جمعه‌ی گذشته، الحجیری به سمت ارتفاعات عرسال راه افتاد. همه‌ی نشانه‌ها حاکی از این بود که جبهة النصرة در عملی کردن تهدیدش مبنی بر کشتن نظامی اسیر، علی البزّال، جدی است و تماس با رهبران این گروه برای منصرف کردنشان فایده‌ای ندارد. شیخ می‌گوید: «مسئله به این سادگی‌ها نبود، باید یکی می‌رفت و می-نشست با آنها حرف می‌زد.» به همین جهت بود که به سمت ارتفاعات عرسال (محل تمرکز نیروهای جبهة النصرة د لبنان) راهی شده بود.

از ساعت شش عصر به بعد، ارتش اجازه‌ی ورود کسی به ارتفاعات عرسال را نمی‌دهد. اما با یک ربع معطلی جلوی ایست و بازرسی ارتش و چند تماس، راه را برای شیخ باز کردند. خودش می‌گوید: «تصمیم گرفتم خودم شخصا به آنجا بروم. چون می‌دانستم مصیبت [کشتن البزال] حتمی است و باید بروم شاید بتوانم کاری بکنم.» شیخ می‌گوید بعد از رسیدن، چند ساعت منتظر شده تا به او اجازه‌ی دیدار با امیر جبهة النصرة در عرسال، «أبو مالک التلّی» داده شود.

می‌گوید که در دیدار با التلّی «شروع کردم به مطرح کردن گزینه‌های مختلف و راه‌های جایگزین. به او گفتم حکومت نمی‌تواند که [به شرط جبهة النصرة گردن بگذارد و زندانی زن تروریست] جمانة حمید را آزاد کند. این مسئله ورای توان دولت است چون سید حسن نصرالله شخصا روی این مورد دست گذاشته [و عدم پذیرشش را اعلام کرده است].

این قضیه مطرح شد تا اسم شخص دیگری را [برای مبادله] مطرح کنیم. ولی بحث برای تعیین شخص جایگزین طول کشید. محور بحث این بود که تصمیم اعدام البزّال متوقف شود و در مقابل، دولت لبنان به صورت رسمی و علنی اعلام کند که به مذاکره ملتزم است. به التلّی گفتم: "اگر ملتزم نبودند، هر کار خواستی بکن." با خیلی از سیاسیون تماس گرفته شد، در رأسشان هم وزیر وائل ابوفاعور که مذاکرات را لحظه به لحظه دنبال می‌کرد.» الحجیری تأکید می‌کند: «شرط توقف عملیات اعدام، آغاز بدون تأخیر مذاکره [با دولت] بود» و اشاره می‌کند: «بیانیه‌ی دولت وقتی منتشر شد که بر سر آن با جبهة النصرة توافق گردید.»

مذاکرات آغاز شده یا نه؟ در بین جواب‌های مثبت و منفی و پاسخگویی‌های متقابل، حقیقت مشخص نیست. چه کسی این دست و آن دست می‌کند؟ نمایندگان دولت لبنان می‌گویند: «ربایندگان نظامیان، هنوز فهرست اسامی [برای مبادله] را تحویل نداده‌اند.» در مقابل جبهة النصرة می‌گوید: «اسامی کامل تحویل داده نشده ولی هیئت ارسالی دولت، فهرستی از اسامی را تحویل گرفته و موقع تحویل گرفتن این فهرست‌ها از آنان عکس هم گرفته شده است.» بر همین اساس، منابع داخلی جبهة النصرة مدعی‌اند: «این، عدم حسن نیت دولت را ثابت می‌کند.

چونکه اگر دولت جدی بود سریعا شروع به مذاکره درباره‌ی فهرست اسم‌هایی می‌کرد که حساسیتی هم برنمی‌انگیزند.»

منابع داخلی جبهة النصرة می‌افزایند: «علی البزال در آن ساعات به همانجایی برده شده بود که قرار بود در انتهای اولتیماتوم تعیین شده، سرش بریده شود.»

آیا جبهة النصرة این بار به وعده‌های دولت لبنان اعتماد خواهد کرد؟ منابع داخلی جبهة النصرة می‌گویند: «بیانیه‌ی دولت که کمی بعد از نیمه شب منتشر شد حاوی التزام دولت است. آگر آنها به وعده‌شان ملتزم باشند ما هم به وعده¬مان وفا خواهیم کرد. اگر هم نه، خب علی و دیگر رفقایش هنوز در دست ما هستند.»

درباره‌ی مسیر مذاکرات هم منابع داخلی جبهة النصرة می‌گویند: «از وقت قطع شدن مذاکرات [در ند ماه قبل]، دیگر مذاکره‌ای نبوده است. ... میانجی قطری هم [که در خبر‌ها به آن اشاره شده بود] چیزی نبود جز یک پیغام‌رسان که خبر می‌برد و می‌آورد. ...أبوطاقیة مذاکرات را از همانجا که در چند ماه پیش متوقف شده بود از سر خواهد گرفت ... اگر طرف مذاکره، برگه و اسم‌هایی برای مذاکره در اختیار نداشته باشد، حتما شکست خواهد خورد.»

برخی منابع می‌گویند که امیر عام جبهة النصرة ابومحمد الجولانی شخصا به قضیه ورود کرده و درخواست کرده بود که علی البزال اعدام شود. منابع نزدیک به جبهة النصرة همچنین اعلام می‌کنند که تمام آنچه در مذاکرات می‌گذرد، پیامی به حزب الله است.

اما در چند روز گذشته کوه‌های قلمون (محل تمرکز داعش در مرز لبنان و سوریه) تحول دیگری هم رخ داد: تبعید امیر دولت اسلامی در قلمون (ابوطلال الحمد) و یارانش از منطقه و اخراجشان از این گروه. ابوطلال الحمد (که در سپتامبر سال گذشته همراه با یارانش در گروه «لشگر فجر الاسلام» به داعش پیوست و کمی بعد به عنوان امیر داعش در قلمون منصوب گردید) همان کسی است که فرماندهی نبرد عرسال در آگوست گذشته را بر عهده داشت.

همان نبردی که در انتقام دستگیری أبو احمد جمعة توسط ارتش لبنان و برای انتقام خون رهبر داعش در قلمون أبو حسن الفلسطینی رخ داد (و طی آن چندین نفر از نظامیان ارتش لبنان به دست داعش و جبهة النصرة اسیر شدند و بعد از سر بریده‌شدن بعضی‌شان، هنوز مذاکرات برای آزادی مابقی اسرا ادامه دارد.)

ابو طلال الحمد که مغز متفکر مذاکرات با دولت لبنان در پرونده‌ی نظامیان اسیر لبنانی بود حالا با تمام نیروهای سابقش در گروه فجر الاسلام از منطقه‌ی قلمون اخراج شده‎اند و قرار است بعد از موافقت ابوبکر البغدادی، امیر جدیدی برای این منطقه تعیین شود و مدیریت مذاکرات را بر عهده بگیرد. این اطلاعات را برخی فعالان منطقه‌ی قلمون به روزنامه‌ی الاخبار لبنان داده‌اند.

این منابع در گفتگو با الاخبار می‌گویند که درگیری‌ها و اختلافات بین فرماندهان داعش در قلمون طی چند روز گشته به بالاترین حد خود رسیده بود. برخی اطلاعات حاکی از آن است که نیروهای داعش یک جعبه سیگار در محل استقرار نیروهای فجر الاسلام پیدا کرده‌اند، درحالیکه داعش سیگار کشیدن را حرام می‌داند.

گذشته از این، برخی چیزهای ممنوع دیگر هم در آنجا پیدا شده از جمله برخی سی‌دی‌های مستهجن که در اختیار اکثر نیروهای فجر الاسلام قرار داشته است. گفته می‌شود با دستور فرماندهی مرکزی، نیروهای فجر الاسلام زیر نظر گرفته شده و حتی از آنها در حین سیگار کشیدن تصویر هم گرفته شده است.

بدین ترتیب، باید گفت که داعش در حال مرتب کردن صفوفش در قلمون است. به گفته‌ی منابع، فرماندهی مرکزی در شمال سوریه کاملا قبول دارد که اوضاع داعش در قلمون چندان رو به راه نیست. به همین دلیل تصمیم گرفته شده تا ساختار داعش در ارتفاعات اطراف، مجددا بازنگری و اصلاح شود.

در همین چارچوب، اطلاعات رسیده به روزنامه‌ی الاخبار حاکی از آن است که داعش از چند روز پیش، رویکرد جدیدی را به عنوان تمهید ورود به مرحله‌ی پیش رو آغاز کرده است. و در راستای همین تمهید است که «دار و دسته‌ی ابو احمد جمعه از صفوف داعش اخراج شدند.»

این منابع همچنین اشاره می‌کنند که «گردان فاروق» (به رهبری موفق ابو السوس که چند هفته پیش با داعش بیعت کرد) هم وضعیتش همینطور است و با آن هم همینگونه عمل خواهد شد. وضعیت این دو گروه، شبیه وضعیت اکثر گروه‌های سابقا وابسته به «ارتش آزاد سوریه» است که بعد از شکست در القصیر به قلمون عقب‌نشینی کردند و در آنجا به خاطر شرایط مجبور به بیعت با ابو بکر بغدادی شدند بدون اینکه واقعا التزام دینی داشته باشند.

منابع نزدیک به تکفیری‌ها تأکید دارند که این اقدام پس از «تکرار اشتباهاتی که به اسم دولت اسلامی [داعش] در مرز با لبنان رخ می‌داد» صورت گرفته است. این منابع می‌افزایند که این حرکت، زمینه را برای پیوستن برخی «نیروهای فقهی و نظامی» به سازمان باز می‌کند.

در مورد امیر جدید داعش در قلمون هم فقط به گفتن این جمله بسنده می‌کنند که «به زودی تعیین خواهد شد.» درباره‌ی ملیت او و درحالیکه هنوز اسمش دققا معین نشده، اطلاعات رسیده حاکی از آن است که احتمالا این امیر جدید، تونسی خواهد بود. (گفتنی است که در حال حاضر و تا تعیین امیر جدید، شخصی به نام «أبو عبدالسلام» امور داعش در قلمون را در دست دارد.)

گفته می‌شود که این تغییرات، به صورت طبیعی «باعث پیچیده شدن مذاکرات پیرامون نظامیان لبنانی اسیر نزد داعش» خواهد گردید» [چرا که تا کنون، ابو طلال الحمد از طرف داعش مسئول مذاکره بود.]

اما در طرف مقابل، منابع نزدیک به «لشگر فجر الاسلام» در گفتگو با الاخبار، مدعی‌اند که حجم قضیه‌ی رخ داده، آنقدرها هم بزرگ نیست و مدعی‌اند که «ابو طلال الحمد به جای دوری رفت، ولی تبعید نشد» و می-افزایند: «به عبارت دیگر بهتر است بگوییم آنچه رخ داد، نوعی انتقال بود نه انفصال و برکناری».

این منابع می-گویند که ابو طلال الحمد که بعد از کشته شدن امیر سابق داعش در قلمون (احمد طه معروف به ابو حسن الفلسطینی) به عنوان امیر جدید تعیین شده بود، حالا با اعضای گروه سابقش به حمص رفته‌اند. این منابع نزدیک به فجر اسلام در توجیه آنچه رخ داده می‌گویند: «این افراد خودشان مایل بودند تا در حمص حضور داشته باشند چرا که حمص، سرزمین خودشان است و اساسا اولویت هم در آن است که برای زمینه‌چینی نبرد بازپس-گیری القصیر، در حمص باشند.»

در خاتمه، گفتنی است برخی داده‌ها می‌گویند به زودی بیانیه‌ای منتشر می‌شود و جزئیات آنچه رخ داده را رسما اعلام می‌کند.