به گزارش سرويس بين‌‌الملل باشگاه خبرنگاران؛ وب‌سایت خبری المانیتور در گزارشی نوشت اگرچه یک هفته مذاکره میان مقامات ارشد ایران و قدرت‌های جهانی در وین به پیشرفت‌های خوبی رسید، اما این مذاکرات در دستیابی به توافق نهایی ناکام ماند و در عوض آن ضرب‌الاجل دیگری تا ماه مارس سال آینده میلادی امضا شد.
این در شرایطی است که ضرب‌الاجل دیگری تا اول ژوئن سال آینده برای دستیابی به توافق نهایی تعیین شده است. با وجود اینکه به نظر می‌رسد دو طرف در بسیاری از موضوعات اصلی به توافق نزدیک شده‌اند، به نظر می‌رسد هنوز اختلافات درباره دو موضوع اصلی شامل مسئله میزان و حجم برنامه هسته‌ای و خروج پرونده ایران از شورای امنیت سازمان ملل است.
"وندی شرمن"، رئیس گروه مذاکره‌کننده آمریکا در مذاکرات هسته‌ای، در سخنانی اعلام کرد: ما به پیشرفت‌های موثری در موضوعاتی که در ابتدا دست‌نیافتنی به نظر می‌رسید، رسیده‌ایم. ما سوءتفاهم‌ها را برطرف کرده‌ایم و مباحث کاملی درباره هر بخشی از متن احتمالی توافق نهایی انجام داده‌ایم. با این وجود مانند هر اقدام دیپلماتیک پیچیده‌ای از نظر فنی، این مسئله نیز پازلی است که تکه‌های بسیاری دارد که باید آن‌ها را به هم چسباند.
در نتیجه افزایش تنش و درگیری در غرب آسیا در سال‌های اخیر، وضعیت ژئوپلیتیکی منطقه تا حد قابل توجهی تغییر کرده است. در بحبوحه اعمال تحریم‌های 35 ساله علیه ایران و در نتیجه فراز و نشیب‌های ایجادشده در منطقه از جمله ظهور ایران به عنوان باثبات‌ترین کشور منطقه و یک قدرت منطقه‌ای، کشورهای عرب منطقه یا در آشوب به سر برده‌اند و یا در معرض ناآرامی و بی ثباتی بوده و افزایش بی سابقه گروه های افراطی را تجربه کرده‌اند.
همه این تحولات می‌تواند به ایجاد انگیزه‌ای برای دستیابی به توافق میان ایران و غرب منجر شود، حتی با وجود اینکه مذاکرات در وین بی‌نتیجه به پایان رسید.
شورای همکاری خلیج فارس متشکل از بحرین، کویت، عربستان، عمان، قطر و امارات نمی‌تواند با ایران که دارای وزنه قدرت طبیعی است و به عنوان اهرم قدرت در منطقه شناخته شده است، رقابت کند. علاوه بر این اعضای این شورا به دلیل حوادث مربوط به تحولات سیاسی اخیردر کشورهای عربی و شوک‌های ناشی از آن که هنوز از بین نرفته است و همچنین به دلیل گسترش گروه‌های افراطی از جمله داعش، بسیار آْسیب‌پذیر شده‌اند.
از سوی دیگر ایران و عراق به عنوان دو رقیب منطقه‌ای سنتی، اکنون و پس از دوران صدام به سوی تبدیل شدن به دو متحد پیش می‌روند و در آینده نیز قابل پیش‌بینی است که مصر به عنوان قوی‌ترین ملت عربی و به طور بالقوه اصلی‌ترین رقیب منطقه‌ای ایران، و از سوی دیگر به دلیل وضعیت اقتصادی رو به زوال خود و همچنین بحران‌های داخلی، توانایی مقابله با نفوذ و قدرت ایران در منطقه را نداشته باشد و ایران و حتی نتواند به نقش خود به عنوان قدرت پیشرو در منطقه ادامه دهد.
کشورهای عضو اتحادیه عرب که سمبل اتحاد و قدرت میان کشورهای عربی هستند، به طور عملی قدرت خود را از دست داده‌اند و تا حد زیادی بی‌اثر شده‌اند. در عین حال جهان عرب با پیدایش رو به افزایش چندین گروه افراط‌گرا و همچنین چندین کشور فروپاشیده مواجه است و حتی تنش میان گروه‌های مختلف سنی افزایش یافته است. در سوی دیگر اما درستی پیش‌بینی چند دهه قبل ایران درباره روند مذاکرات صلح در منطقه به تازگی درک شده است.
درباره سیاست‌های بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نیز باید اشاره شود که چند دهه تلاش سیاسی و سرمایه‌گذاری آمریکا برای ایجاد صلح میان اعراب و اسرائیل و پیشبرد راه‌حل دو دولت به شکست انجامیده است و این مسئله به شدت بر اعتبار آمریکا آسیب وارد کرده است. از طرف دیگر سیاست‌های نتانیاهو باعث انزوای اسرائیل، بیش از هر زمان دیگری شده است و توانایی این رژیم برای بسیج کردن دنیا علیه ایران را کاهش داده است.
در عین حال باید این نکته را نیز مد نظر قرار داد که گرایش استراتژیکی آمریکا به سوی شرق آسیا باعث کاهش نقش این کشور در غرب آسیا خواهد شد. در چنین شرایطی و در صورت فقدان همکاری منطقه‌ای برای افزایش ثبات و محافظت از صلح، یک خلاء می‌تواند در منطقه ایجاد شود که هیچ کشوری به تنهایی نخواهد توانست این خلاء را پر کند. بی‌میلی آمریکا به بروز یک جنگ زمینی دیگر در منطقه بعد از نتایج فاجعه‌آمیز جنگ در عراق و افغانستان، باعث کاهش توانایی ایالات متحده برای مدیریت فحران‌های منطقه‌ای شده و موجب شده است برخی متحدان عربی آن در منطقه آسیب‌پذیر شوند.
در بخش پایانی این گزارش با اشاره به اینکه غرب باید این نکته را بپذیرد که ایران کاردان‌ترین و باانگیزه‌ترین کشور منطقه در زمینه مقابله با گروه‌های تروریستی به عنوان تهدید شماره یک امنیت بین‌المللی است، آمده است: ایران مناسب‌ترین کشور برای مبارزه با تروریسم در منطقه است. توافق میان ایران و گروه 1+5 می‌تواند باعث تقویت ثبات در منطقه و جهان اسلام شود و از سوی دیگر تهدید افزایش قدرت‌های هسته‌ای و تروریسم نیز از بین خواهد رفت. همچنین این مسئله فرصتی را برای ایجاد یک دیپلماسی خلاقانه برای جایگزینی یک همزیستی مسالمت‌آمیز در منطقه و ایجاد نظام همکاری منطقه‌ای میان ایران، عراق و شورای همکاری خلیج فارس به جای 35 سال جنگ سرد در این منطقه فراهم خواهد کرد.
انتهای پیام./