به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران،حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب
اسلامی روزگذشته در دیدار علما، اندیشمندان و میهمانان شرکت
کننده در «کنگره‌ی جهانی جریانهای تکفیری از دیدگاه علمای اسلامی»، احیاء
جریان تکفیری در سال‌های اخیر را مشکل تحمیلی و دست‌ساز استکبار برای دنیای
اسلام دانستند . ایشان در بخشی کوتاه از سخنانشان به پرونده هسته ای اشاره کردند و فرمودند :دشمن در مسئله هسته ای نتوانست و نمی تواند ایران را به زانو در بیاورد . جملاتی با این مضمون در صفحه یک بسیاری از روزنامه های امروز دیده می شود .
سرمقاله های روزنامه های مختلف امروز همچنان هسته ای است .
«از خودمان به خودمان!»
شریعتمداری امروز در کیهان ... نتیجه مذاکرات وین در پایان ضرب‌الاجل 3 آذر - 24 نوامبر - همان بود که از قبل به آسانی قابل پیش‌بینی بود... و دراین‌باره گفتنی‌هایی هست که به مواردی از آن بسنده می‌کنیم.
1- در تلاش بی‌وقفه و کار متراکم و پرحجم تیم هسته‌ای کشورمان برای تأمین منافع نظام و احقاق حقوق نادیده گرفته شده ملت جای کمترین تردیدی نیست ولی درباره نگاه آنان به نتیجه مذاکرات وین 8 تفاوت نظر جدی وجود دارد. آقای دکتر روحانی در مصاحبه تلویزیونی دوشنبه شب خود - 3آذرماه- نتیجه مذاکرات را «یک پیروزی بزرگ»! نامید و آقای دکتر ظریف در کنفرانس خبری بعد از پایان مذاکرات در وین اعلام کرد «احساس می‌کنم مردم ایران همه‌چیز به دست آورده‌اند»! و... در این خصوص باید گفت؛ ما نیز بر این باوریم که نتیجه مذاکرات وین 8 «یک پیروزی بزرگ» بوده است ولی نه از آن زاویه نگاه و با آن تعریف از «پیروزی» که رئیس‌جمهور و وزیرامور خارجه کشورمان در نظر داشته و مطرح کردهاند. آقایان؛ پیروزی تیم‌مذاکره‌کننده را در «دستاوردها»ی مذاکره می‌دانند و ما معتقدیم، مذاکرات غیر از اثبات غیرقابل اعتماد بودن آمریکا دستاوردی نداشته است و از آنجا که بی‌نتیجه بودن مذاکرات به علت مقاومت و خودداری تیم مذاکره‌کننده در مقابل باج‌خواهی حریف بوده است، تیم کشورمان را «پیروز» و مقاومت آنان را درخور تقدیر می‌دانیم و بدیهی است که تفاوت این دو نگاه اگر از زمین تا آسمان نباشد!
...
2- در پایان مذاکرات وین8 که قرار بود «توافق نهایی» را در پی داشته باشد، طرفین مذاکره پذیرفتند «توافق ژنو» که یکسال قبل حاصل شده بود برای 7ماه دیگر - 10 تیرماه 94 - اول جولای 2015- تمدید شود. درباره ماهیت و محتوای توافقنامه ژنو و کلاه‌گشادی که از آن طریق بر سر فعالیت هسته‌ای کشورمان گذارده بودند، پیش از این، تفسیرها و گزارش‌های مستندی داشته‌ایم و در این مختصر، فقط به برخی از مهمترین «امتیازات نقدی» که داده‌ایم و «وعده‌های نسیه‌ای» که در قبال آن گرفته‌ایم اشاره می‌کنیم. مطابق توافقنامه ژنو، غنیسازی 20 درصد خود را متوقف کردیم (امتیاز نقد)، اورانیوم 20 درصد غنی‌شده خود را اکسیده کردیم(نقد) فرآیند تحقیق و توسعه هسته‌ای کشورمان را که به تحقیق روی سانتریفیوژهای پیشرفته P8 با ظرفیت جداکنندگی 24سو- SWU - رسیده بود، به تحقیق روی سانتریفیوژهای P1 و نهایتا P2 تنزل دادیم (نقد)، ادامه ساخت رآکتور آب سنگین اراک - R40 - را متوقف کردیم (نقد) و فعالیت‌های در حال انجام دیگری که متوقف و یا به سطح پایینی کاهش دادیم.
بنابراین به وضوح می‌توان دید که در توافقنامه ژنو - یعنی همان که 7 ماه دیگر تمدید شده است - نه فقط هیچ امتیازی به دست نیاورده‌ایم، بلکه امتیازهای نقد فراوانی به حریف داده‌ایم. تا آنجا که دو روز پیش اوباما با صراحت اعلام کرد، «توافق‌ژنو» به طور قطع پیشروی برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کرده بنابراین یک توافق موفق بوده است» و جان کری وزیر امور خارجه آمریکا با اشاره به همان توافق ژنو به کنگره اطمینان می‌دهد که «سانتریفیوژها نمی‌تواند به روند پیشین بازگردد» و تاکید می‌کند «احمق خواهیم بود اگر بخواهیم شرایط امروز را ترک کنیم و به عقب برگردیم» و دهها اظهارنظر مشابه دیگر از سوی مقامات رسمی آمریکا که شرح آن به درازا می‌کشد.
3- حالا به نتیجه مذاکرات وین8 برمی‌گردیم لطفا دقت کنید! در مذاکرات پایانی وین، توافق ژنو برای 7ماه دیگر تمدید شده است. یعنی امتیازات نقدی که داده بودیم برای 7ماه دیگر به قوت خود باقی است بی‌آن که بعد از 7ماه قابل‌بازگشت - و یا به آسانی و بدون هزینه کلان قابل بازگشت- باشد. آیا این نتیجه را می‌توان «پیروزی» نامید؟!نکته درخور توجه آن که با نگاهی دقیق‌تر نمی‌توان گفت مذاکرات وین 8 بی‌نتیجه بوده و «توافقی» در پی نداشته است! چرا که تمدید 7ماهه توافق ژنو، «یک توافق» است و اگر توافق ژنو را «توافق بد» - بخوانید فوق‌العاده بد- بدانیم که هست، باید گفت؛ در وین 8 «یک توافق بسیار بد»! و نه فقط «بد» را پذیرفته‌ایم. اما در مقابل چه امتیازی گرفته‌ایم؟! ماهی 700 میلیون دلار از دارایی بیش از 100 و دهها میلیارد دلار خودمان را که مسدود کردهاند!
آقای روحانی می‌فرمایند؛ سانتریفیوژها می‌چرخند! ولی توضیح نمی‌دهند که چه تعداد از آنها می‌چرخند و چه تعداد از چرخش افتاده‌اند!می‌گویند تحقیق و توسعه R&D ادامه دارد و نمی‌فرمایند در چه سطحی؟! و چه بخشی از آن متوقف شده است؟! اظهار می‌دارند رآکتور آب‌سنگین اراک باقی می‌ماند ولی توضیح نمی‌دهند که مطابق توافق ژنو، افزودن تجهیزات جدید (ساخت و تکمیل) آن متوقف شده و مطابق همان توافق قرار است قلب رآکتور اراک تعویض گردد و یا خروجی پلوتونیوم آن فیلتره شود! و... اما ماجرا به همین نقطه ختم نمی‌شود. بخوانید!
4- آزادسازی مبالغی که حریف به عنوان یک امتیاز! روی آن مانور می‌دهد، فقط بخش بسیار اندکی از دارایی‌های مسدود شده خودمان است نه آن که از کیسه‌حریف آمده باشد! گفتنی است در مرحله اول توافق ژنو 4/2 میلیارد دلار از بیش از 100 میلیارد دلار دارایی مسدود شده خودمان در آن زمان به اصطلاح آزاد شده بود و در مرحله دوم که 2/8 میلیارد دلار آزاد می‌شد، میزان دارایی‌های مسدود شده کشورمان به 130 میلیارد دلار رسیده بود یعنی در دور اول 4/2 میلیارد آزاد کردند و در عوض 30میلیارد دلار دیگر را بلوکه کردند! و قس علیهذا...
5- در حالی که متأسفانه دولت محترم در کنار مذاکرات هسته‌ای برنامه موازی -PLAN B- دیگری ندارد، حریف با وجود امتیازات نقد فراوانی که گرفته است، چند برنامه موازی دیگر را برای پیشبرد اهداف باج‌خواهانه خود با جدیت دنبال می‌کند که یکی از با اهمیت‌ترین آنها پروژه کاهش قیمت نفت با همکاری مستقیم -بخوانید‌نوکری‌مستقیم- دربار آل‌سعود است. آمریکا طی دو ماه اخیر با عملیاتی کردن این پروژه قیمت نفت را از 120 دلار در هر بشکه به 80 دلار رسانده و پیش‌بینی می‌شود که این روند تا کاهش 70 دلار ادامه یابد. حالا به این محاسبه سرانگشتی و بسیار روشن و بدیهی توجه کنید.
میزان فروش نفت کشورمان روزانه یک میلیون بشکه است یعنی در صورت عدم کاهش قیمت نفت درآمد نفتی جمهوری اسلامی ایران طی 7 ماه آینده مبلغ 25میلیارد و 200 میلیون دلار بود. اما با کاهش 40 دلاری در هر بشکه، مبلغ 8میلیارد و 400میلیون دلار از درآمد نفتی ما طی 7 ماه آینده کاسته می‌شود یعنی، طی 7ماه آینده الف: مبلغ 4/2 میلیارد دلار از دارایی‌های خودمان را آزاد می‌کنند ب: در مقابل اما دهها میلیارد دلار از دارایی‌های جدید نفتی کشورمان را بلوکه می‌کنند و ج: 8/4میلیارد دلار نیز از درآمد نفتی ایران می‌کاهند! به بیان دیگر همین امروز دو برابر آنچه که قرار است بگیریم را از دست داده‌ایم! اکنون باید پرسید؛ در کنار مذاکرات هسته‌ای، چه برنامه موازی دیگری تدارک و طراحی کرده‌ایم؟! و آیا به همین علت نیست که تنها راه پیش روی را ابراز امیدواری به مذاکرات هسته‌ای می‌دانیم؟! امیدی که روند یکسال و نیم گذشته نشان از «واهی» بودن آن دارد و انتظار می‌رود دولت محترم در کنار مذاکرات هسته‌ای، برنامه‌های موازی دیگری نیز طراحی کرده و به میدان آورد.
«یکی جواب کری را بدهد!»
روزنامه وطن امروز نوشت : دوشنبه‌شب بعد از اتمام مذاکرات، جان کری نشان داد حقاً وزیر خارجه شیطان بزرگ است و به آرمان‌های صهیونیسم متعهد: «با این توافق،امروز دنیا از سال گذشته امن‌تر است و تمام کشورها بویژه کشورهای حوزه خلیج‌فارس و اسرائیل امن‌تر از گذشته هستند.» مع‌الاسف پاسخ دندان‌شکن جناب ظریف، مختصر در این جمله شد که «خوشحالیم دنیا کمتر نگران باشد»! اساسا دست‌فرمان دولت اعتدال در حوزه سیاست خارجی، همین کاستن نگرانی‌های دنیا از خطرات(!) جمهوری اسلامی است اما اولا کدام نگرانی؟ ثانیا کدام دنیا؟ ثالثا کدام خطر؟! «خوشحالیم دنیا کمتر نگران باشد» که نشد جواب دشمن! شگفتا! نزدیک ۱۷ سال پیش، دولت اصلاحات نیز در حوزه سیاست خارجی شعار «گفت‌وگوی تمدن‌ها» را سردست گرفت بلکه از نگرانی‌های دنیا(!) کم کند اما چه بود واکنش دنیای مدنظر بعضی‌ها، بعضی‌ها از اصلاحات‌چی گرفته تا معتدل به آن همه شعر که درباره گفت‌وگوی تمدن‌ها سروده شد؟ هیچ، دنیا یعنی حضرت کدخدا نگران‌تر هم شد و عدل، ما را گذاشت در لیست کشورهای محور شرارت! الان هم همین‌گونه است و شیطان همچنان به شیطنت مشغول.
تو وقتی دنیا به این بزرگی را خلاصه در قطر گردن اوباما، جان‌کری و صدالبته نتانیاهو می‌کنی و خیال می‌کنی همه دنیا همین‌قداره‌بندان سرگردنه هستند، نتیجه این می‌شود که حتی برای «تمدید» هم که فی‌الواقع نظر، خواست، میل، آرزو و هدف 1+5 بوده، از جنابعالی امتیاز می‌گیرند! دقت شود؛ این امتیاز، قرار بود به دشمن داده شود در ازای لغو تحریم اما در کمال تاسف شاهد هستیم که عینا همین امتیاز دارد به دشمن داده می‌شود آن هم فقط در ازای تمدید، آن هم تمدید چی؟ تمدید خود مذاکرات! خلاصه کردن دنیا در چهره چند حرامی که اتفاقا منفور جهان و جهانیان‌اند، ایضا وجیزه «هر توافقی از عدم توافق بهتر است» نتیجه آن همه مذاکره را جز این می‌کرد، جای تعجب بود! تا این دو مورد اصلاح نشود، هر توافقی به روایت جان کری متضمن امنیت بیشتر اسرائیل است. وقتی جان کری می‌گوید؛ «تحریم‌ها ماند و ایران نیز به تعهداتش عمل کرد. احمق خواهیم بود، اگر بخواهیم شرایط امروز را ترک کنیم و به عقب بازگردیم» می‌خواستی اسرائیل از توافق ژنو یا تمدید آن ناراضی باشد؟ خوب است آقایانی که دنبال افراد همصدا با نتانیاهو می‌گشتند، دمی درنگ کنند در آن همه اتهاماتی که به این و آن می‌بستند. آن اتهامات، خدا را خوش نمی‌آمد اما کدخدا را چرا ! رضایت دیگر کدخدا آنجاست که می‌بیند بعضی‌ها دنیا به این بزرگی را با مساحت کاخ سفید اشتباه گرفته‌اند! از این مساله باید هم کدخدا راضی باشد! از تمدید باید هم کدخدا راضی باشد! «تمدید» خواست دشمن بود، اما چون بعضی‌ها در مذاکره «تدبیر» نداشتند، کدخدا بابت عملی شدن خواسته خودش هم از بعضی‌ها امتیاز گرفت! واقعاً این بود آن همه آشنایی حضرات با فوت و فن دیپلماسی؟!
«خوشحالیم که دنیا کمتر نگران باشد» مال بعد از توافق کذا یا تمدید آن نیست؛ فی‌الواقع از روز 22 بهمن 57 به بعد وقتی دنیا دید ملتی مثل ملت ایران با رهبری ابرمردی چون خمینی بت‌شکن، شیطان‌شکن، خمینی «آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند» بی‌هیچ ترس و هراسی جلوی زورگویی‌های آمریکا و اسرائیل ایستاده و همچنان می‌ایستد، نگرانی‌هایش کمتر شده. اتفاقاً توافق کذا و تمدید آن، چون منجر به درازتر شدن زبان شیطان شده، به نگرانی بیشتر «آزادگان عالم» منجر می‌شود. آری! ما وقتی می‌گوییم «دنیا»، منظورمان «مستضعفین جهان»اند؛ ابنای آدم، آحاد بشریت. حال بعضی‌ها بگویند که از نظر دنیا، خطر، جمهوری اسلامی است یا شیطان بزرگ؟! از سمفونی جهانشمول و غرور‌آفرین باریکه غزه، زمان زیادی نمی‌گذرد. جمهوری اسلامی حامی غزه، فلسطین، کرانه باختری، در یک کلام مهمترین و مؤثرترین حامی قدس شریف بود و آمریکا بزرگ‌ترین حامی اسرائیل. در آن نبرد که هنوز هم البته ادامه دارد، دنیا طرفدار که بود؟! و علیه که؟! عجبا که از نظر دنیا، خطر همین آمریکا و اسرائیل است، آنوقت بعضی‌ها آنگونه پاسخ دندان‌شکن به جان‌کری می‌دهند! انقلاب اسلامی ملت ایران انقلاب علیه استعمار و استبداد بود.
این برای دنیا خطر است یا حمایت آمریکا و اسرائیل از تروریست‌ها؟! ما 8 سال علیه تجاوز صدام مورد حمایت همین 1+5 از وجب به وجب خاک‌مان با قطره‌قطره خون شهدای‌مان دفاع کردیم. این برای دنیا خطر است یا حمایت آمریکا از صهیونیست‌های کودک‌کش؟! دانشمندانی چون علیمحمدی، شهریاری و احمدی‌روشن برای دنیا خطرناک‌اند یا 2500 کلاهک اتمی اسرائیل؟! هسته‌ای ما با صلح‌آمیزترین مصارف در کنار فتوای جهانی ولی‌امر مسلمین جهان برای دنیا خطر دارد یا تجارت اسلحه و بمب توسط همین کاخ سفید؟! حاج‌قاسم سلیمانی، مرد اول خاکریزهای منطقه که خواب خوش را بر داعش وحشی حرام کرده، خطر برای دنیا حساب می‌شود یا کسانی که با حمایت آمریکا مهمترین زیرساخت‌های کشورهای منطقه را به تلی از خاک و خاکستر بدل کردهاند؟!
«خواب آشفته غرب»
روزنامه حمایت نوشت : دور گفت وگوی هسته ای ایران با 1+5 در حالی به پایان رسید که با تمدید مذاکرات، وزرای خارجه غربی با رضایت راهی پایتخت هایشان شدند. با وجود انعطاف های متعدد، نتیجه مذاکرات قطعاً پایین تر از انتظار مردم شریف و حتّی مسئولین ما بود. ایران پس از توافق ژنو، همکاری زیادی با آژانس داشت و انتظار این بود که به تناسب این حجم وسیع از همکاری ها، مهم ترین خواسته ما یعنی رفع تحریم ها عملی گردد. شاید در میان این جماعت، وزیر خارجه آمریکا از بقیه همتایان خود راضی تر باشد زیرا از یک سو، خرسندی متحد کلیدی خود یعنی رژیم صهیونیستی را به دست آورده و به قول خودش هدف امنیت اسرائیل را تعقیب کرده و از سوی دیگر با خود می اندیشد که با خرید زمان و در نتیجه فشار بیشتر، امتیازات بیشتری را اخذ کرده است. واقعیت این است که ما در طول این مذاکرات، درس تلخی را چندباره تجربه کردیم. کشورهایی که بیش از نیم قرن و بعضی از آنان هم بیش از دو قرن، پیشینه عداوت با ما را دارند آشکارا نشان دادند که هم با پیشرفت و از همه مهمتر با اقتدار ایران مخالفند و هم در این توهم به سر می برند که می توانند با اهرم تحریم ها، ایران را ضعیف کنند. اثر بخشی تحریم ها برای آوردن ایران بر سر میز مذاکره، توهم مضحکی است که غرب و به خصوص آمریکا بر آن اصرار دارند. اولاً اصل این موضوع برای کشور ما یک فرصت است و نه تهدید.
رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، 26 بهمن 1359 با منطق اقتصاد مقاومتی در دیدار کفیل و مدیران وزارت نفت فرمودند: «من اعتقادم است که اگر ما در محاصره اقتصادی یک ده پانزده سال واقع بشویم، شخصیت خودمان را پیدا می کنیم یعنی همه مغزهایی که راکد بودند در آن وقت و نمی توانستند فعالیت بکنند، به فعالیت می افتند.» ثانیاً آمارهای دقیق بین المللی که اتفاقاً از طریق رسانه ها و نشریات غربی اطلاع رسانی شده، خلاف این واقعیت را نشان می دهد. نشریه معتبر اکونومیست در مهرماه سال جاری با اشاره به این که از ۳۱ تحریم وضع شده علیه کشورهای مختلف طی سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۲ تنها یک تحریم موفق بوده است؛ در مورد اثر بخشی تحریم ها بر ایران ابراز تردید کرد و نوشت تصمیم ایران برای مذاکره، به دلیلی غیر از تحریم بوده است. ثالثاً ما در زمان جنگ تحمیلی تهدیدها را به فرصت تبدیل کردیم و یقیناً باز قادریم تمامی تحریم های دشمنان را با الگوگیری از جنگ به فرصت تبدیل کنیم.
یکی دیگر از اهداف کشورهای غربی در مذاکرات هسته ای، گنجاندن شروط دیگری مانند توان نظامی و موشکی ایران است. وزیر امور خارجه آمریکا پیش‌تر، با اعلام اینکه موضوع موشک های ایران در مذاکرات هسته ای به بحث گذاشته شده بود، تصریح کرد:« تحقیقات، نوع تحقیقات و به ویژه تحقیقات روی کلاهک ها موضوع گفت وگو بوده است». اما همچنانکه مسئولین عالیرتبه نظامی و سیاسی ما بارها تاکید کرده اند، ایران، تنها مذاکرات را در چهارچوب پرونده هسته ای، پیگیری می کند و همانطور که مقام معظم رهبری فرموده اند «پرداختن به بحث موشکی ایران احمقانه است. زیرا ما اگر موشک نداشته باشیم دیگر برای برخورد نظامی با ما مکث نمی کنند و این موشک هاست که دشمن را سر جایش نشانده است.» تیم مذاکره کننده ایرانی باید از طرف های غربی این سئوال را داشته باشد که کشورهایی که با ذره بین به دنبال رصد برنامه هسته ای صلح آمیز هسته ای کشورمان هستند، خود چگونه موشک های دوربرد با توان حمل کلاهک هسته ای را آزمایش کردهاند؟ و یا اینکه مسبب اصلی فاجعه هیروشیما و ناکازاکی که هنوز افکار عمومی جهان آن را از یاد نبرده اند چه کشوری بوده است؟ فراموش نمی کنیم که در آذرماه 92 رئیس جمهور خودشیفته آمریکا آرزوی برباد رفته خود، درباره صنعت هسته‌ای ایران را این چنین عنوان کرد: «اگر گزینه ای وجود داشت که این امکان را بوجود بیاوریم که تک تک پیچ و مهرههای برنامه هسته ای آنها را حذف کنیم و احتمال داشتن برنامه هسته‌ای ایران را کلاً از بین ببریم تا در نتیجه قابلیتهای نظامی آن را هم نداشته باشند، آن را انتخاب می کردم.» !
نیازی به گفتن نیست که تمدید مذاکرات، موضع ایران را تغییر نخواهد داد و نه تنها خواب برچیدن صنعت هسته ای ایران تعبیر نخواهد شد، بلکه مقاومت ملت ما در برابر زیاده خواهی ها، رویای تعبیرنشدنی آنها را به کابوس تبدیل خواهد کرد. سخنان رهبر معظم انقلاب در دیدار شرکت کنندگان کنگره جهانی جریان های تکفیری از دیدگاه علمای اسلامی، پاسخی در خور به تخیّلات طرف غربی است تا دورنمای تمدید مذاکرات به منظور فشار و امتیازگیری بیشتر را از ذهن خود پاک کرده و به جای آن به واقعیت روشن ایران توجه کند؛ آنجا که فرمودند: «نمونه دیگر از ضعف دشمن، قضیه هسته ای ایران است. آمریکا و کشورهای استعمارگر اروپایی دور هم جمع شدند تا جمهوری اسلامی ایران را در قضیه هسته ای به زانو درآورند اما نتوانستند و در آینده نیز نخواهند توانست.»
«دولت بايد پاسخ زياده‌خواهی ها را بدهد»
محمد کاظم انبار لویی در رسالت نوشت : ...
روز سوم آذر اگر غرب همه پیشنهادات ما را می‌پذیرفت اتفاق جدیدی رخ نمی‌داد. اگر آنها در توافق حتی همه نظرات ما را لحاظ می‌كردند، باز هم معجزه‌ای رخ نمی‌داد چون اساسا قول و فعل آنها برای ما اعتماد نمی‌آورد. آمریكایی‌ها در قرارداد الجزایر خیلی چیزها را پذیرفته بودند اما به هیچ كدام عمل نكردند. امروز كه به هیچ وعده‌ای كه در توافق ژنو داده‌اند هم عمل نكرده‌اند فرقی نكرده است. اعتماد دولت و ملت ایران به آمریكا یك توهم است. بر هیچ كس پوشیده نیست كه «كلید» خوش‌بینی به آمریكا هیچ «قفلی» را باز نمی‌كند. آنها تاكنون هیچ گامی برای اعتمادسازی برنداشته و برنخواهند داشت.سوم آذر توافق ژنو برای هفت ماه تمدید شد. 1+5 به این تمدید نیازمند بود چرا كه نمی‌خواستند متهم شوند یك‌سال با ایران گفتگو كرده‌اند و چون مهارت لازم را نداشتند توافقی به دست نیاوردند و دوباره مناسبات با تهران برمی‌گردد به نقطه اول! آنها قادر به اعتراف به شكست نبودند. این در حالی بود كه اگر مذاكرات به شكست می‌انجامید مسئولیت آن به عهده اشرار جهانی بود چون ملت ما از پیش می‌دانست كار به جایی نمی‌رسد، گفتگوها بی‌نتیجه است و آنها قابل اعتماد نیستند.
جان كری در توضیحات خود در مورد این رویداد از «توافق سیاسی» سخن به میان آورد. معلوم بود دست آنها در این باره كه این توافق «فنی» و یا «حقوقی» است خالی بود.چون توجیه فنی و توجیه حقوقی نداشتند، چون آنها به هیچ یك از تعهدات حقوقی خود عمل نكردند.كری فقط از نگرانی‌های خود درباره امنیت رژیم صهیونیستی سخن گفت و ابلهانه این نگرانی را به اسم «نگرانی جامعه جهانی» جا زد. ایران مسیرهای زیادی رادر جلوی آنها برای خاتمه بهانه‌جویی‌ها باز گذاشته است اما ظاهرا این بهانه‌جویی‌ها انتها ندارد. تردید نیست كه زیاده‌خواهی‌های آمریكا داشت مذاكرات را به بن بست می‌كشاند.این مهارت دیپلمات‌های ما بود كه آن را از بن‌بست بیرون آورد. نوع رفتار 1+5 و بویژه آمریكا اقتضا دارد یك دوره هفت ماهه برای به نمایش گذاشتن چهره زورگویانه و عدم اعتماد به آنها را تجربه كنیم.
رئیس جمهور قبل از اعلام نتایج مذاكرات وین خبر از زیاده‌خواهی‌های طرف مقابل داده بود. پس از اعلام نتایج مذاكرات فرمودند:
-ملت ایران پیروز نهایی مذاكرات خواهد بود.
-از حقوق هسته‌ای ایران كوتاه نیامده و نخواهیم آمد.
- چرخ سانتریفیوژها هرگز متوقف نمی‌شود چرخ زندگی مردم نیز بهتر خواهد چرخید.
از ایستادگی رئیس‌جمهور بر حقوق هسته‌ای تشكر می‌كنیم اما از باب روشنگری لازم بود ایشان توضیح می‌دادند زیاده‌خواهی طرف مقابل چیست و چرا تحریم‌ها را برنداشته‌اند و به تعهدات توافق ژنو عمل نكردند؟چرخ زندگی مردم علی‌رغم تحریم‌ها می‌چرخد و اخلالی در آن دیده نمی‌شود. چه در دولت قبل و چه در دولت فعلی، مردم نگران چرخ زندگی خود نیستند. خود بلدند آن را چگونه بچرخانند، اما نگران حقوق هسته‌ای، استقلال كشور و اقتدار علمی مملكت هستند.جان كری با پررویی تمام پس از پایان مذاكرات گفت: «تحریم‌ها ماند و ایران نیز به تعهداتش عمل كرد.» لازم بود رئیس‌جمهور پاسخ این گستاخی را به نمایندگی از ملت می‌دادند.خشم و كینه مردم از آمریكا و دو توله اروپایی‌اش به خاطر مظالمی كه در حق انقلاب روا داشتند تمام نشدنی است. این خشم باید جایی در مواضع دولت نماد و نمود داشته باشد.بدون شك ملت در فرصت مقتضی نفرت خود را در مورد تداوم شرارت استكبار و استبداد جهانی نشان خواهد داد.
ما اطمینان داریم دولت فراتر از چارچوب‌های حقوق هسته‌ای ملت عمل نخواهد كرد. ما به صداقت و مهارت تیم هسته‌ای جمهوری اسلامی در گفتگوها به عنوان سفیران و فرزندان انقلاب اعتماد داریم. مقاومت و صبوری آنها را در برابر اشرار جهانی ارج می‌نهیم اما آنها هم باید بدانند آنجا كه سخن از عرق و عزت ملی است، باید به نمایندگی از ملت جواب بدمستی‌های طرف را نه در زیر سقف گفتگو بلكه بیرون از آن هم در تریبون‌های عمومی بدهند. دولت و ملت هفت ماه فرصت دارند كه كمربندها را محكم ببندند. هفت ماه دیگر هیچ اتفاق جدیدی رخ نخواهد داد. آنها طلبكار‌تر از گذشته و پرروتر از هر زمان ظاهر خواهند شد.آنها می‌خواهند همه چیز ما را در صنعت هسته‌ای نابود كنند. آنها حتی طمع دارند در دیگر رشته‌هایی كه امروز به مدد دانشمندان بزرگ كشور جزء 10 كشور جهان هستیم، پیشرفت ملت را سد كنند. در ازای آن هیچ چیز هم ندهند. حتی كركره مذاكرات هسته‌ای را هم پایین بكشند و بلافاصله كركره فریب و دروغ نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم را بالا ببرند. ملت دست آنها را خوانده است.دولت باید هفت ماه آینده خود را آماده كند به نمایندگی از ملت موضع قاطع و عزتمند جمهوری اسلامی را اعلام كند و سكوت خود را در برابر تبهكاری‌های دشمن بشكند و صریحا اعلام كند كلید اعتماد به غرب شكسته است.
«6 پرسش درباره ٧ ماه تمديد مذاکرات»
روزنامه خراسان نوشت : آیا آقای ظریف در تمدید برنامه اقدام مشترک ژنو اشتباه کرده است؟ ممکن است هریک از ما قضاوت متفاوتی درباره آن داشته باشیم. اما فارغ از اینکه چه پاسخی به این سوال داده ایم، مهم تر این است که چگونه به این سوال پاسخ داده باشیم. به نظر می رسد برای پاسخ به این پرسش باید ابتدا به چند پرسش اولیه بپردازیم.
١. پرونده هسته ای در یک سال گذشته چه مسیری را طی کرده است؟
سال گذشته در چنین روزهایی ایران و ٦ کشور دیگر توافق کردند تا تلاشی مشترک را برای رسیدن به یک چارچوب مشخص و عینی آغاز کنند که به رفع تنش ساختگی بین ایران و دیگران منجر شود. توافق نامه ژنو را باید نوعی قرارداد آتش بس موقت بین ایران و مخالفانش دانست. بنابراین مهم است بدانیم که در پایان برنامه اقدام مشترک ژنو اساسا قرار نبوده است که پرونده سیاسی شده ایران به طور کامل حل و فصل شود. بلکه قرار بوده است برای حداکثر یک سال آتش بس اعلام کنند و به دیپلماسی و مذاکره فرصت دهند که احتمال دستیابی به صلح سیاسی در این زمینه را بیازماید. ٢ روز پیش مذاکره کنندگان ایرانی و طرف های مقابل شان در برابر این ٢ راهی بودند که اعلام کنند راهی سیاسی برای حل این بحران وجود دارد یا اینکه نمی توانند یا نمی خواهند که این گره را به جای دهان، با دست باز کنند. پاسخ آن ها این بود که آتش بس فعلا برقرار بماند. آیا مذاکره کنندگان ایرانی از ابتدا برای اعلام تمدید آتش بس به وین رفته بودند؟ براساس اطلاعات دریافتی به نظر می رسد که به هیچ وجه این چنین نیست. تیم مذاکره کننده ایرانی به همان اندازه برای اعلام شکست آماده بود که برای اعلام توافق آماده بود. چه توافقی؟ توافق بر سر یک راه حل منطقی به گونه ای که رسیدن به نتیجه نهایی را تضمین کند. بنابراین مهم است یادآوری کنیم که از ابتدا نیز قرار نبود در وین یک آتش بس کامل اعلام شود.
٢. قرار است در زمان بندی جدید درباره چه موضوعاتی گفت و گو شود؟
واقعیت این است که سال های اخیر به دلیل توهم ایران هراسی در عرصه بین المللی و برخی اقدامات در سیاست خارجی پیشین، اساسا یک مفاهمه مشترک عینی بر سر پرونده هسته ای وجود نداشت. اما در یک سال گذشته ایران و ٦ کشور مورد مذاکره درک کرده اند که چه بخشی از گفته های پیشین شان صرفا اعلام مواضع دیپلماتیک و کدام بخش اعلام سیاست های قطعی است. اکنون دیگر از مرحله ناز و کرشمه های دیپلماتیک گذشته ایم. واقعیت این است که در آذر ماه جاری ٢ طرف مذاکره، ایران و ٦ کشور، می توانستند مذاکرات را پایان یافته اعلام کنند. در این شرایط قطعا ایران تصمیم های از پیش اتخاذ شده را اجرایی می کرد. اما برداشت همه جانبه این بود که صورت مسئله بعد از یک سال دقیق، جزئی و صریح روشن شده است و اکنون سطح مذاکرات از اعلام مواضع صرف به تلاش های چند جانبه برای دستیابی به فرمول های مشخص رسیده است.
٣. آیا کسی از محتوای مذاکرات و جزئیات آن خبر دارد؟
با همه این ها آیا کسی می داند که جزئیات مذاکرات چه بوده و یا قرار است از این به بعد چه باشد؟ خیر. به جز سران کشورها و مذاکره کنندگان ارشد (آن هم نه مذاکره کنندگان همه ٧ کشور) هیچ کسی چه در ایران و چه در کشورهای مقابل چیزی بیش از عناوین کلی موضوع مذاکرات شامل ١) موضوع غنیسازی اورانیوم و سطح آن، ٢) موضوع بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی و قواعد آن و ٣) موضوع لغو تحریمهای غربی و جدول زمانبندی آن نمی داند. این را برای آن هایی گفتیم که منتظر گزارش های نیویورک تایمز و المانیتور و مانند این ها هستند. این را برای آن ها می گوییم که در ماه های گذشته پی در پی مدعی می شدند که دولت دکتر روحانی و تیم مذاکره کننده توافق پشت پرده ای را انجام داده اند و منتظر مهیاشدن شرایط برای اعلام آن هستند. البته باید بی پرده بگوییم که ضمن اعتماد به تمامی اعضای تیم مذاکره کننده، هیچ کسی نمی تواند خود را از اشتباه مصون بداند. مذاکره کنندگان ما هم معصوم نیستند. اما انتقاد مغرضانه را نباید با انتقاد منصفانه و فنی و حساب شده اشتباه کنیم.
4. آیا ما در مذاکرات به کشورهای 1+5 به ویژه آمریکا اعتماد داریم؟
با این حال اگرچه کسی از جزئیات مذاکرات مطلع نیست، اما می توان اصول کلی حاکم بر فضای مذاکره را مرور کرد. هیچ کس اکنون در هیچ کشوری و درباره هیچ موضوعی مذاکره را بر مبنای اعتماد انجام نمی دهد. بدیهی است که مبنای جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات با ٦ کشور اعتماد نیست و نبوده است. همه ما می دانیم که دیپلمات های غربی، روس و چینی برای منافع ملی خودشان در مذاکرات حاضر شده اند. با این حال تلاش دیپلمات های جمهوری اسلامی ایران این است که براساس محاسبات سیاسی و فنی دقیق، منطق و راه حلی را برگزینند که بتواند به یک بازی برد-برد تبدیل شود. آیا رسیدن به این راه حل شدنی است؟ کسی نمی داند. باید منتظر آینده ماند. آیا ٦ کشور حداقل های اعتماد را دارند؟ یکی از هدف های اصلی این مذاکرات دقیقا پاسخ به این پرسش است.
5. آیااحتمال عدم توافق در مذاکرات در پایان ٧ ماه آینده وجود ندارد؟
ابتدا باید توجه کنیم که مفهومی تحت عنوان "شکست" در مذاکرات حداقل برای جمهوری اسلامی ایران وجود ندارد. ما در مذاکرات یابه نتیجه مطلوب مان می رسیم، یا این که اثبات می کنیم مانع دستیابی به توافق طرف مقابل بوده است. با این وجود، احتمال عدم توافق در تمام حدود یک هفته مذاکره اخیر، بلکه تمام سال گذشته وجود داشته و از این پس هم وجود خواهد داشت. بنابراین باید رک و صریح خودمان را برای عدم توافق آماده کنیم.
6. آیا مذاکره به تنهایی می تواند متضمن منافع ملی باشد؟
با در نظر گرفتن این نکات باید همه بدانیم که مذاکرات اگرچه ممکن است مفید باشد، اما به تنهایی نمی تواند مشکلات کشور را حل کند. بسیاری از مشکلات کنونی نه به خاطر پرونده سیاسی هسته ای، بلکه به خاطر ضعف های ساختاری در مدیریت کشور و جامعه خودمان است. این روزها اجلاس اپک نیز در وین برگزار می شود. در این نشست احتمال ارزان تر شدن قیمت نفت جدی است. مخرب تر از تحریم ها و دشوار تر از مذاکرات هسته ای، اقتصاد وابسته به نفت کشور است. همزمان نبود شفافیت در اقتصاد کشور، رونق را از بین برده است. باید به همان اندازه که نگران پرونده هسته ای هستیم، برای اقتصاد آلوده به رانت مان نگران باشیم. قطعا اگر همزمان به مولفه های اساسی قدرت کشورمان مانند افزایش سرمایه اجتماعی و وفاق ملی بپردازیم، مذاکره کنندگان نیز با توان بیشتری می توانند برای تحقق حقوق کشور چانه زنی کنند. دولت نباید و نمی تواند اقتصاد کشور را به مذاکرات هسته ای گره بزند.
«راه دشواره شيخ مذاکره در داخل »
در مقابل روزنامه ابتکار نوشت : حسن
روحاني از همان روزهايي که با آن عباي نجفي معروفش پاي به عرصه انتخابات گذاشت از
تغيير در سياست خارجي ايران و از بين بردن ابرهاي سوء تفاهم ميان ايران و کشورهاي
جهان سخن به ميان آورد. اين سخنان روحاني با استقبال مردم روبرو شد و ايرانيان «
شيخ ديپلمات» را راهي ميدان پاستور و نهاد رياست جمهوري کردند. ديوارهاي کشيده شده
ميان مرزهاي ايران به همين راحتي فرو نمي‌ريخت و رئيس جمهور با «چکش مذاکره» سعي
کرد اعتماد از دست رفته ميان ايراني‌ها و جهانيان را بازسازي کند. مذاکرات هسته‌اي
ايران و کشورهاي 1+5 به ويژه افزايش سطح شرکت کنندگان در اين مذاکرات از کارشناسان
به وزراي خارجه، گفت‌وگوي تلفني با اوباما، ديدارهاي متعدد با سران کشورهاي
اروپايي، حضور گسترده ديپلمات‌ها و روساي جمهور و سران کشورهاي مختلف در جهان و
ترويج گفتمان صلح در منطقه از نمونه‌هاي بارز اين استراتژي روحاني در عرصه سياست
خارجي بود.
روحاني با همان
لبخندهاي معروف در کنار لبخندهاي ديپلماتيک ظريف، تغيير در عرصه سياست خارجي را
کليد زد و باعث تغيير نگاه جهانيان نسبت به ايران شد. تصوير روحاني از ايران باعث
شد تا جهانيان کم کم خاطرات دوره محمود احمدي نژاد را فراموش کنند. روحاني از
ديپلماسي مديريت و رهبري جهان دولت دهم به سمت تعامل با جهان رفت و اين تفاوت بزرگ
يک سياستمدار کهنه کار که پله هاي ترقي را به تدريج و با آزمودن سطوح مختلف
مديريتي طي کرد، بود، با رئيس جمهوري که مهم ترين منصب مديريتي اش مديريت عمراني
شهر تهران بود.
«شيخ مذاکره» پشت ميز گفتگو نشست تا مشکلات اقتصادي و سياسي ايران
کم شود، اما ميز مذاکره براي روحاني دو سو داشت. يکي به سمت خارج از مرزهاي و سمت
ديگر به سوي گروه‌هاي سياسي داخل از کشور. مذاکرات هسته‌اي «ژنو» و « وين» نشان مي‌دهد
طرف غربي، تغيير گفتمان ايران را پذيرفته است و به خاطر همين با تمام قوا و نيرو
پاي ميز نشسته و چشم در چشم طرف ايران بر سر انرژي هسته‌اي و مسائل جهاني گفت‌وگو
کرده و حتي دست کمک خود را براي مقابله با داعش به سوي ايران دراز مي‌کند.
آن سو ترک اما
گويي ميان طرف داخلي و روحاني ديوار بي اعتمادي بلندتر است و برخي از جريان‌هاي
سياسي نمي‌خواهند تغيير در ايران را باور کنند. آنها نمي‌خواهند بپذيرند که مردم
در خرداد 92، راي به تغيير دادند و اعلام کردند طرفدار مذاکره، گفت‌وگو و اعتدال
هستند و ديگر دوست ندارند مشکلات گذشته را تجربه کنند. اين جريان سياسي در جريان
انتخابات رياست جمهوري 92، در فيلم‌هاي تبليغاتي خود، سعيد جليلي را نماد قهرمان
ملي و مذاکرات او با طرف غربي را نشان اقتدار کشور معرفي مي‌کردند و مذاکرات هسته‌اي
دولت خاتمي که اتفاقا توسط حسن روحاني مديريت مي‌شد را نماد خواري و ذلت ايران
ناميدند و اين سخنان خود را نظر کل مردم ايران معرفي کردند.
برگه‌هاي راي اما
حرف تازه‌اي داشت که برخلاف نظر اين دوستان بود. مردم به اعتدال و مذاکره راي داده
بودند و تنها 4 ميليون نفر از گفتمان هشت سال پيش از اين دولت، حمايت کرده بودند.
حالا بعد از گذشت بيش از يک سال و نيم از عمر دولت روحاني، هنوز طرف مقابل اين
دولت را دولت تمام مردم نمي‌داند و اعلام مي‌کند جامعه ايراني سياست‌هاي خارجي
دولت روحاني را قبول ندارد.
اين دوستان در
سخنراني‌ها و نطق‌هاي خود به ويژه در مجلس از دلسوزي براي دولت روحاني سخن مي‌گويند
و شکست او را شکست خود مي‌دانند اما معلوم نيست چرا با بنرهاي خياباني و همايش هاي
ريز و درشت مي‌خواهند بگويند که اصلا نبايد به طرف مقابل اعتماد کرد. با مرور
مواضع اين جريان سياسي در مورد دولت روحاني و اتهام‌هايي که طي اين مدت زده شده
است، اعم از رابطه با خارج از کشور، خيانت و... نشان مي‌دهد دلسوزي اين جريان براي
دولت را نمي‌شود باور کرد.
به نظر مي‌رسد
کار دولت روحاني براي به توافق رسيدن با برخي از جريان‌هاي سياسي داخل به مراتب
سخت تر از تفاهم با طرف خارجي ست. تا طيف مقابل روحاني «تغيير» در کشور را نمي‌پذيرد
نمي‌شود به وحدت اميد داشت.
تاثیر مذاکرات بر روی شاخص بورس و دلار هم از موضوعات دیگر مورد توجه رسانه های اقتصادی بود .«با افت 6/1 درصدی شاخص کل، دومین رکورد ریزشی در سال 93 رقم خورد»
دنیای اقتصاد در این باره نوشت : روز گذشته شاخص کل بورس تهران در شرایطی پیرو تحرکات هیجانی فعالان این
بازار 6/1 درصد افت را تجربه کرد که کارشناسان معتقدند ریزش شاخص کل بورس واکنش
معامله‌گران به هیجانی بود که در روزهای اخیر به‌صورت خرید سهام بانک‌ها و خودرویی‌ها
خودنمایی کرده بود. دیروز همچنین در بازارهای ارز و سکه نیز شاهد روند افزایشی قیمت‌ها
بودیم؛ اما فعالان بازار در این شرایط انتظار دارند این هیجان به‌زودی از بازارهای
کشور خارج و ثبات بر آنها حاکم شود.
بورس اوراق
بهادار تهران روز گذشته مجددا با نشان دادن حاکمیت احساس به جای تحلیل و پیروی از
«هیجان صف» با کاهش شاخص مواجه شد. به‌طوری‌که شاخص کل بورس تهران با افت هزار و
208 واحدی (معادل 59/1 درصد) به کانال 74 هزار واحد رسید و در رقم 74 هزار و 740
واحد قرار گرفت.
این میزان ریزش از نظر
درصدی از 24 فروردین ماه تاکنون، بالاترین رکورد محسوب می‌شود. در یک سال گذشته نیز
این ریزش چهارمین رکورد محسوب می‌شود. نکته دیگر اینکه دیروز حجم معاملات در حدود
بیش‌از 57 درصد نسبت به میانگین ماهانه و ارزش معاملات نیز به میزان 30 درصد کاهش یافته
است. این به معنای آن است که اگر معامله‌گران با تصمیم فروش به بازار برگردند احتمال
ریزش مجدد بازار وجود دارد. دیروز بسیاری از سهم‌ها با صف فروش بالایی مواجه بود و
همین مساله از آنجا که با تقاضا روبه‌رو نشده نشان می‌دهد پتانسیل بازار برای ریزش
بالا است.
در این بین به گزارش «دنیای
اقتصاد» مذاکرات هسته‌ای عصر روز دوشنبه در حالی با تصمیم‌گیری در مورد تمدید
توافق نامه ژنو برای 7 ماه دیگر به پایان رسید که نشانه‌های بدون تردیدی از پیشرفت
در مذاکرات به چشم می‌خورد؛اما این پیشرفت که در سخنان شامگاه رئیس‌جمهوری نیز در
رسانه ملی نمود داشت، در بورس با حرکت احساسی برخی از سهامداران، شکلی دیگر یافت.
رئیس‌جمهور شامگاه دوشنبه با تاکید بر اینکه آینده روشن است و پیروزی نهایی در
مذاکرات هسته‌ای با ملت ایران خواهد بود، اظهار کرد: منطق ایران، مذاکره و گفت‌وگو
است و مذاکرات هسته‌ای با جدیت تا رسیدن به توافق نهایی ادامه می‌یابد. در حالی که
این سخنان مثبت رئیس‌جمهوری انتظار بازخورد متعادلی را ایجاد کرده بود اما برخی
معامله‌گران با نگرانی از عدم تحقق انتظارات در دو گروه خودرویی و بانکی از
مذاکرات مبنی بر رفع کامل و فوری تحریم‌ها اقدام به عرضه سنگین در صف‌های فروش
کردند که بار دیگر بازار با موضوع سرایت صف‌ها مواجه شد. بورس تهران که از دیر باز
با مشکل مزمن حجم مبنا و دامنه نوسان مواجه است برخلاف بازارهای دیگر به میزان
قابل ملاحظه‌ای به جای تحلیل تابع صف‌های خرید و فروش است و معامله‌گران به جای
تحلیل تنها به بودن صف‌های خرید و فروش برای تصمیم‌گیری بسنده می‌کنند این امر
موجب شد تا صف فروش گروه خودرویی و بانکی به سرعت به دیگر نمادها سرایت کرده و
معامله‌گران خریدار نیز در لاک دفاعی فرو روند.
در همین حال صندوق توسعه نیز
که در روزهای اخیر برای بهبود عملکرد شاهد انتقال مدیریت به مرکز مالی ایران بود دیروز
با رفتاری عجیب و عدم تلاش به موقع برای کنترل هیجان بازار تنها به خرید دیرهنگام
برخی از حجم‌های مبنا اقدام کرد تا هیجان بازار برای فروش تشدید شود. چنین عملکردی
از صندوقی که باید نقش تعادل بخشی در بازار را ایفا کند موجب انتقادهایی از این
نهاد شده است. در شرایط کنونی به نظر می‌رسد تا زمانی که حجم مبنا و دامنه نوسان 4
درصدی اصول بدون تغییر بازار شمرده می‌شوند بازار سهام سرنوشتی جز غلتیدن از صف
فروش به صف خرید و برعکس نداشته باشد. این درحالی است که اکثر کارشناسان معتقدند
در صورت نبود حجم مبنا و دامنه نوسان بازار سهام می‌توانست همانند بازار ارز و سکه
بدون نوسانی خاص فعالیت عادی خود را تجربه کرده و سرمایه‌گذاران به جای رصد صف‌های
خرید و فروش به تحلیل متکی می‌شدند. با این حال اکثر کارشناسان انتظار دارند بازار
بتواند در دو تا سه روز کاری آینده و با توجه به اینکه هیچ تغییر منفی در شرایط
اقتصادی و سیاسی کشور رخ نداده است بازار به تعادل برسد.
در کنار تحولات سیاسی در
حوزه اقتصادی دیروز رئیس کل بانک مرکزی گفت: به دنبال یکسان‌سازی نرخ ارز نیستیم و
دلار در لایحه بودجه سال آینده 2850 تومان پیش‌بینی می‌شود. ولی‌الله سیف در حاشیه
همایش بانک‌ها و استانداران سراسر کشور در وزارت کشور در جمع خبرنگاران اظهار کرد:
یکی از اقدامات مثبتی که در پی آن هستیم دقت نظر در اجزای پایه پولی و نقدینگی
کشور و کنترل آن بوده که در حال حاضر پایه پولی رشد منفی داشته و ضریب فزاینده پولی
است که موجب شده نقدینگی در کشور رشد کند.رئیس کل بانک مرکزی در مورد نرخ ارز در
بودجه 94 کل کشور، گفت: یکی از برنامه‌های قطعی بانک مرکزی یکسان‌سازی نرخ ارز
بوده اما این بستگی به شرایط بینالمللی دارد و در شرایط فعلی این اقدام را انجام
نخواهیم داد، زمانی این موضوع مناسب خواهد بود که اطمینان خاطری از ارتباطات بینالمللی
و نظام بانکی به وجود آید و سهولت لازم در زمینه نقل‌و‌انتقال نرخ ارز به وجود آید.
در بازار دیروز در گروه خودرویی و بانکی صف‌های فروش حاکم مطلق بودند. در این گروه
بر اساس آخرین اطلاعات مندرج در سایت کدال، زیان برآوردی هر سهم شرکت پلاسکوکار
برای سال مالی منتهی به 29 اسفند ماه سال 93 به میزان 139 ریال است؛ این در حالی
است که «پلاسک» بر اساس عملکرد 6 ماه منتهی به 31 شهریور ماه سال93، 87 ریال زیان
خود را پوشش داده است.در گروه کانی غیرفلزی شرکت شیشه دارویی رازی در جدیدترین
گزارش 6 ماهه خود (اصلاحیه) سود هر سهم منتهی به 29اسفند امسال شرکت را مبلغ 347 ریال
اعلام کرده است که نسبت به گزارش قبلی شرکت با تعدیل مثبت 61 درصدی همراه بوده
است. شرکت در دوره 6 ماهه خود توانسته است به ازای هر سهم 129 ریال سود کنار
بگذارد و 37 درصد از پیش‌بینی‌هایش را پوشش دهد. شرکت دلایل تعدیل اخیر را ناشی از
تسعیر ارزهای باقی‌مانده موجود و انتقال هزینه‌های حقوق و دستمزد تولیدی دوران
ساخت به سرفصل دارایی ثابت اعلام کرده است.
«واکنش بازار به تمديد مذاکرات »
روزنامه ابتکار نوشت : مذاکرات هسته‌اي ايران و گروه 1+5 در شرايطي دوشنبه شب در وين به پايان رسيد که در زمان برگزاري اين مذاکرات بازارهاي اقتصادي کشور در شرايط ويژه‌اي قرار داشته و در انتظار سيگنال‌هاي مثبت از وين بودند. با توجه به اين که مذاکرات اخير وين آخرين دور مذاکرات در زمان تعيين شده توافقات ژنو بود بازارهاي مالي کشور بيش از دوره هاي گذشته به اين مذاکرات توجه داشته و بر همين اساس کوتاه‌ترين خبري از مذاکرات تاثير مستقيمي بر بازارهاي مالي داشت.
شاخص کل بورس افزايش يافت
بازار بورس يکي از مهم‌ترين بازارهايي بود که در اين مدت تحت تاثير مستقيم مذاکرات وين قرار داشت و از 27 آبان ماه تا روز گذشته نوسان‌هاي فراواني را تجربه کرد و اميدواري به آينده مذاکرات و دستيابي به توافق هسته‌اي نهايي حجم معاملات را افزايش داد.به گزارش نامه نيوز، در اين مدت اما شاخص کل بورس از 75 هزار و 401 واحد در نخستين روز مذاکرات وين به 75 هزار و 949 واحد در روز گذشته رسيد و اين موضوع نشان‌دهنده واکنش مثبت بازار سرمايه به مذاکرات هسته‌اي وين بود.همچنين بايد به اين نکته نيز توجه کرد که رشد بورس تهران که از آخرين روزهاي مهر ماه آغاز شده بود، در آبان ماه شدت گرفت و سرمايه‌گذاران توانستد بعد از ماه‌ها زيان، به طور متوسط 1.5 درصد سود به خانه‌هاي خود ببرند که خوش بيني مذاکرات هسته اي در کنار انتشار گزارش عملکرد 6 ماهه شرکتها و انتشار اخباري مانند کاهش نرخ سود سپرده قانوني بانک‌ها از جمله دلايل اين موضوع بود.
تغيير مسير ناگهاني دلار
اما قيمت دلار که از 10 آبان در بازه بين 3250 تا 3265 تومان قرار داشت و از يکشنبه هفته گذشته تا شنبه اين هفته نيز، قيمت بين دو سطح 3250 تا 3255 تومان در نوسان بود روز گذشته تا 3265 نيز افزايش يافت.دلار در شرايطي در آخرين روز مذاکرات هسته‌اي به 3265 تومان رسيد که در در يک هفته گذشته روزهاي با ثبات و آرامي را سپري کرد و از 3260 تومان در 27 آبان ماه که مذاکرات هسته اي وين آغاز شد با افزايش 5 توماني به 3265 تومان رسيد.اين در شرايطي است در چند روز نخست از دور جديد مذاکرات هسته اي، بازار هيچ واکنشي به اخبار و حواشي مذاکرات نشان نداده بود اما در فاصله يک روز مانده به پايان زمان مذاکرات قيمت دلار در مسير کاهش قرار گرفت و به پايين‌ترين سطح در يک هفته گذشته رسيد که البته در روز پاياني مذاکرات اين روند تغيير کرده و دلار نهايتا به 3265 تومان رسيد.
مسکن رونق گرفت
يکي ديگر از بازارهايي که مذاکرات هسته مي‌تواند در شرايط فعلي بر آن تاثير رواني مثبتي داشته باشد بازار مسکن است که طي يکسال گذشته علي رغم کاهش قيمت‌ها در رکود به سر مي‌برد.در حالي که در يکسال گذشته تقاضا براي خريد مسکن کاهش و براي اجاره مسکن افزايش پيدا کرده است، رئيس اتحاديه مشاوران املاک از رشد 20 درصدي حجم معاملات خريد و فروش مسکن در آبان ماه امسال، نسبت به مدت مشابه سال قبل خبر داده و گفته است در آبان 1393، در شهر تهران 12 هزار و 234 مبايعه نامه مسکوني در بنگا‌ه‌هاي املاک تنظيم و ثبت شده است که در مقايسه با ماه مشابه سال قبل رشد 20 درصدي داشته است.وي در خصوص علت افزايش حجم معاملات گفته است افزايش حجم معاملات مويد خيز خروج از رکود در بخش مسکن و افزايش تدريجي ميل به خريد مسکن در بين مردم است.به گفته عقبايي با توجه به وضعيت فعلي و چشم‌انداز آتي بازار مسکن تا پايان سال روند افزايش حجم معاملات ادامه خواهد داشت ضمن اينکه به هيچ وجه پيش‌بيني افزايش قيمت تا پايان سال نداريم.رئيس اتحاديه مشاوران املاک تاکيد کرده است نتايج مذاکرات هسته‌اي به هر شکل که باشد امسال نمي‌تواند اثر محسوسي بر بازار مسکن داشته باشد چرا که تحولات در بازار مسکن برخلاف ساير بازارها به شکل کند و در طول زمان اتفاق مي‌افتد.
سکه گران شد
يکي ديگر از بازارهايي که طي يکسال گذشته روزهاي متفاوتي را سپري کرد بازار سکه است که به واسطه افت قيمت جهاني طلا از مرز يک ميليون و 300 هزار تومان به محدوده 900 هزار تومان رسيد.اما آخرين دور مذاکرات هسته‌اي در شرايطي آغاز شد که قيمت سکه تمام بهار آزادي 917 هزار تومان بود و در آخرين روز مذاکرات به 919 هزار تومان رسيد و در اين مدت از ثبات نسبي برخوردار بود.البته يکي از دلايل اصلي اين افزايش قيمت اقدام غافلگيرکننده چين در کاهش نرخ بهره اين کشور بود که منجر به افزايش قيمت جهاني طلا و رسيدن به 1201 دلار بود که روز گذشته رخ داد.
«ريزش سياسي بورس»
روزنامه هدف و اقتصاد هم نوشت : بورس اوراق بهادار تهران که احتمال مي‌داد مذاکرات اين دوره 1+5 به نتيجه برسد، با تمديد زمان مذاکرات به فاز احتياط رفت به طوري که با موجي از صف هاي فروش وريزش 7021 واحدي مواجه شد.چندي پيش سهامداران که احتمال مي دادند مذاکرات وين در سوم آذر ماه به نتيجه مي رسد، اقدام به خريداري سهام شرکتها به خصوص شرکتهاي بانکي و خودرويي کردند تاجايي که شاخص بورس حدود 600 واحد افزايش پيدا کرد؛ اما منتشر شدن خبر تمديد 7 ماهه مذاکرات،سهامداران را نااميد کرد و بورس تهران را به حالت کما برد.به طوري که از همان ابتداي معاملات صف هاي سنگين فروش در اغلب سهام شرکتها به خصوص شرکتهاي بانکي و خودرويي تشکيل شد و اکثر سهامداران بورس تهران نسبت به فروش سهام خود اقدام کردند.به طوري که شرکت هاي ايران خودرو،بانک ملت ، سايپا،بانک تجارت و پارس خودرو از صف فروش بيش از 100 ميليوني برخوردار شده و در صدر جدول قرار گرفتند.حاکم شدن فضاي منفي در بورس تهران که بيشتر ناشي از رفتار هيجاني سهامداران است باعث شد تا شاخص بورس تهران تا نيمه معاملات بيش از 800 واحد از ارزش خود را از دست داده و تا رسيدن به مرز 74 هزار واحد عقب نشيني کند.همچنين حجم معاملات به شدت کاهش پيدا کرد و تا نيمه معاملات 303 ميليون سهم به ارزش 100 ميليارد مورد معامله قرار گرفته است.در اين ميان حسين خزلي خرازي ، كارشناس بازارسرمايه واکنش فعلي بورس به نتيجه مذاکرات مقطعي دانست وگفت : ريزشي بازار در نتيجه رفتار هيجاني سهامداران حقيقي و متأسفانه برخي سهامداران حقوقي است و هفته آينده خواهيم ديد که چطور بازار متعادل شده و بسياري که امروز در صف‌هاي فروش نشستند در آينده حسرت خواهند خورد.وي تأکيد کرد: اکنون هيچ چشم‌انداز منفي در بازار وجود ندارد بلکه از برخي زوايا با توجه به اظهارات طرف‌هاي مذاکره‌کننده در بيانيه روز گذشته چشم‌انداز مثبت و قابل اتکاست.کارشناس بازار سرمايه با تأکيد بر اينکه نه تنها اخبار مذاکرات منفي نبود بلکه در برخي زوايا اخبار مثبتي هم منتشر شده است، گفت: اگر نقدينگي داشتم قطعاً در اين روزهاي بازار خريدار بودم.خرازي با اشاره به اينکه هر فردي با توجه به دلبستگي‌ها و علاقه خود در باره بازار اظهار نظر مي‌کند، گفت: از زاويه نگاه خودم اکنون تاسف مي‌خورم که چرا نقدينگي ندارم و نمي‌توانم در بازار امروز سهام بخرم.وي افزود: از حداکثر اعتبار در مجموعه استفاده کرديم و نقدينگي براي خود نگه نداشتيم و به اصطلاح تمام سهم هستيم.اين فعال حقوقي بازار سرمايه با اشاره به اينکه چنين شراطيط را براي خريد فرصت استثنايي مي‌دانم گفت: امروز يا ديروز هيچ گونه خبر منفي جديدي در بازار نيامده و به نظر نتيجه مذاکرات هم مثبت بود.وي گفت: بيشتر فعالان بازار انتظار داشتند که يک توافقنامه جامع با جزئيات فني منتشر شود و رفتار امروز بازار در نتيجه عکس‌العمل هيجاني فوق‌العاده سهامداران کوتاه مدت است که انتظار داشتند تمام مباحث مربوط به مذاکرات به طور کلي پايان بپذيرد.خرازي با اشاره به اينکه سرمايه‌گذاران معقول و ميان مدت به راحتي مي‌توانند بازدهي خوبي در اين شرايط به دست آورند، گفت: به جرات مي‌توان گفت اگر 30 يا 40 ميليارد تومان نقدينگي داشتم حتما در بازار امروز و فردا خريد مي‌کردم و ميانگين خريد خود را قطعاً پايين مي‌آوردم.وي تأکيد کرد: اکنون هيچ چشم‌انداز منفي در بازار وجود ندارد بلکه از برخي زوايا با توجه به اظهارات طرف‌هاي مذاکره‌کننده در بيانيه روز گذشته چشم‌انداز مثبت و قابل اتکاست.وي گفت: به راحتي سرمايه‌گذاران منطقي طي چند روز کاري مي‌توانند در اين شرايط بين 5 تا 10 درصد بازدهي کسب کنند.همچنين ولي نادي قمي ، مدير عامل تامين سرمايه نوين گفت : سهامداران با احتمال مثبت بودن نتيجه مذاکرات هسته اي رفتار هيجاني از خود نشان داده و نسبت به خريداري سهام شرکتها اقدام کردند وبا تمديد زمان مذاکرات ،سهام خريداري شده را فروختند اين در حالي است که در اين شرايط نبايد نسبت به خريد و فروش سهام اقدام کرد.وي علت افت سنگين بورس را رفتار هيجاني سهامداران دانست و گفت:به اعتقاد من رفتار سهامداران هيجاني بود زيرا اتفاق خاصي در بورس تهران رخ نداده است.اين فعال بازار سرمايه تصريح کرد: البته بخشي از اين رفتارها ناشي از غني نبودن فرهنگ سهامداري بوده و بخش ديگر آن به ساختار اقتصادي و نيز محدوديت هاي موجود در بورس تهران مانند دامنه نوسان و حجم مبنا مربوط است که اين عوامل باعث ايجاد صف هاي خريد و فروش در بازار سرمايه مي شود.وي به پيش بيني وضعيت بازار در ماه هاي آينده پرداخت و گفت:آنچه که باعث مي شود تا درآمد شرکتهاي بورسي در ماه هاي آينده به سمت بيشتر شدن سوق پيدا کند، قيمت هاي جهاني و تثبيت نرخ ارز است که با توجه به کسري بودجه اي که براي دولت پيش بيني مي‌شود و تورم موجود بايد نرخ ارز افزايش يابد؛ از سوي ديگر اميدي به قيمت هاي جهاني و کاهش قيمت نفت و مواد خام نيست بنابراين تا پايان سال اميد نمي رود تغيير جدي در اين حوزه ايجاد شود.مديرعامل تامين سرمايه نوين خاطرنشان کرد:بنابراين افزايش مبلغ فروش شرکتها در گرو تغيير قيمت دلار است و اگر تفاهم جديد سياسي باعث شود تا موانع فروش شرکتهاي پتروشيمي برداشته شود و هزينه معاملات کاهش يابد، انتظار مي رود که سودآوري شرکتهاي بازار سرمايه و ناشران بورسي رشد کند.نادي قمي اضافه کرد: بنابراين پيش بيني مي‌شود که بازار سرمايه تا پايان سال روند متعادلي در پيش بگيرد و با رشد و افت سنگين مواجه نشود.
درهمين راستا مصطفي بياتي ، مدير صندوق سرمايه گذاري آگاه گفت : بازار از رفتارهاي صرفاً هيجاني و بي معنا پر شده است و عمده سهامداران حقيقي و گاه سهامداران حقوقي با خريد و فروش هاي هيجاني باعث ايجاد صف خريد و فروش مي شوند و بدين ترتيب به بازار و خود ضرر مي زنند.اين کارشناس بازار سرمايه تصريح کرد: شرايط فعلي ماندگار نيست و نهايت تا روز شنبه اين جو صف هاي فروش جمع مي شود و بازار به حالت عادي برمي گردد.وي اظهارداشت: يکي از مثبت ترين اتفاقي که در پايان مذاکرات اتفاق افتاد اين بود که هيچ کدام از طرفين مذاکرات را شکست خورده اعلام نکرد و همين امر اميد توافق جامع را ايجاد کرده است.اين کارشناس بازار سرمايه با اشاره به صحبت هاي طرفين و همچنين در نظر گرفتن تمديد توافقات، گفت: تنها برداشت از ايجاد صف هاي فروش، رفتار هيجاني سهامداراني است که صرفاً بر اساس خوش بيني بيش از حد بدون حساب و کتاب اقدام به خريد کرده اند.
بياتي با بيان اينکه سهم هاي بزرگ در اين مدت از رفتارهاي هيجاني به دور بوده اند، گفت: در اين مدت که برخي سهم ها بازدهي 20-30 درصدي داشتند سهم هاي بزرگي مانند پتروشيمي، مخابرات، فولادي و برخي بانکهاي بزرگ نوسانات زيادي نداشتند اما در برخي سهم هاي کوچک افزايش قيمت اتفاق افتاده است که فشار فروش و افت شاخص ناشي از معاملات در قيمت منفي اين دسته از سهم هاست.وي افزود: هيچ اتفاق خاصي در اين مدت در ارزش ذاتي سهم ها رخ نداده و خود سهامداران با خريد و فروش هايشان در حال تغيير نسبت قيمت بر درآمد سهم ها هستند.وي با بيان اينکه بايد انتظارات سهامداران از بازدهي در بازار منطقي و متناسب با شرايط کلي اقتصاد باشد، گفت: بازار بر اساس منطق اقتصادي و شرايط اثرگذار در بودجه 94 بايد به کار خود ادامه دهد.مدير صندوق سرمايه گذاري آگاه در بخش پاياني گفتگو با سنا در پاسخ به اين سوال که در حال حاضر چه توصيه اي به سهامداران داريد، گفت: سهامداران حرفه اي که نياز به توصيه ندارند اما سهامداران غير حرفه اي به کار خودشان ادامه مي دهند يعني "در صف خريد، مي خرند و در صف فروش مي فروشند!”
«واکنش سیاسی بورس»
جهان صنعت نیز با تیتری مشابه نوشت :مدیرعامل تامین سرمایه نوین علت افت سنگین بورس را تشریح و وضعیت آینده بازار را پیش‌بینی کرد. ولی نادی قمی، مدیرعامل تامین سرمایه نوین در گفت‌وگو با ایسنا علت افت سنگین بورس را رفتار هیجانی سهامداران دانست و گفت: رفتار سهامداران هیجانی است زیرا اتفاق خاصی در بورس تهران رخ نداده است. این فعال بازار سرمایه تصریح کرد: البته بخشی از این رفتارها ناشی از غنی نبودن فرهنگ سهامداری بوده و بخش دیگر آن به ساختار اقتصادی و نیز محدودیت‌های موجود در بورس تهران مانند دامنه نوسان و حجم مبنا مربوط است که این عوامل باعث ایجاد صف‌های خرید و فروش در بازار سرمایه می‌شود. وی به پیش‌بینی وضعیت بازار در ماه‌های آینده پرداخت و گفت: آنچه که باعث می‌شود تا درآمد شرکت‌های بورسی در ماه‌های آینده به سمت بیشترشدن سوق پیدا کند، قیمت‌های جهانی و تثبیت نرخ ارز است که با توجه به کسری بودجه‌ای که برای دولت پیش‌بینی می‌شود و تورم موجود باید نرخ ارز افزایش یابد؛ از سوی دیگر امیدی به قیمت‌های جهانی و کاهش قیمت نفت و مواد خام نیست بنابراین تا پایان سال امید نمی‌رود تغییر جدی در این حوزه ایجاد شود. مدیرعامل تامین سرمایه نوین خاطرنشان کرد: بنابراین افزایش مبلغ فروش شرکتها در گرو تغییر قیمت دلار است و اگر تفاهم جدید سیاسی باعث شود تا موانع فروش شرکت‌های پتروشیمی برداشته شود و هزینه معاملات کاهش یابد، انتظار می‌رود که سودآوری شرکت‌های بازار سرمایه و ناشران بورسی رشد کند. نادی قمی اضافه کرد: بنابراین پیش‌بینی می‌شود که بازار سرمایه تا پایان سال روند متعادلی در پیش بگیرد و با رشد و افت سنگین مواجه نشود.