سوم آذر ماه سال گذشته (1392) بود که وزرای خارجه ایران و شش کشور (آمریکا، فرانسه، روسیه، چین، انگلستان و آلمان) به همراه کاترین اشتون مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا بعد از برگزاری سه دور نشست در شهر ژنو به توافقی تحت عنوان (برنامه اقدام مشترک) Joint Plan of Action دست یافتند.
پس از آنکه وزرای خارجه ایران و شش کشور (آلمان، فرانسه، روسیه، چین، انگلستان و آمریکا) به همراه کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در شهریور ماه سال گذشته در حاشیه شصت و هشتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک توافق کردند که به منظور حل موضوع هستهای ایران مذاکره کنند و میز این مذاکرات در شهر ژنو چیده شد، رایزنیها برای حل این موضوع که به گفته محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران بحران غیر ضروری بود، با پیشنهاد ایران به گروه 1+5 مبنی بر«پایانی بر یک بحران غیرضروری، آغازی برای افقهای جدید» آغاز و سه بار این شهر میزبان این گفتوگوها بود و در حالی که قرار بود در ژنو 2 توافقی در این زمینه حاصل شود، ولی به دلیل زیاده خواهیهای فرانسه و با وجود اینکه وزرای خارجه شش کشور به ژنو آمده بودند تا کار را یکسره کنند، ولی همه به پایتختها بازگشتند و اعلام شد که دوباره به ژنو برمیگردند و در نهایت در ساعت سه بامداد روز یکشنبه سوم آذر ماه آن هم بعد از پنج روز مذاکره نفس گیر توافق ژنو با عنوان برنامه اقدام مشترک Joint Plan of Action حاصل شد و ظریف در نشستی خبری در پایان این توافق، آمادگی ایران را برای گفتوگو درباره گام پایانی توافقنامه ژنو اعلام کرد.
در مقدمه توافقنامه ژنو (برنامه اقدام مشترک) آمده است: هدف این مذاکرات رسیدن به یک راه حل جامع مورد توافق و بلند مدت است به نحوی که تضمین کند برنامه هستهای ایران کاملاً صلح آمیز باقی خواهد ماند. ایران اعلام میکند تحت هیچ شرایطی به دنبال دستیابی یا گسترش سلاح هستهای نیست. راه حل جامع مذکور مبتنی بر این اقدامات اولیه بوده و به یک گام نهایی منجر خواهد شد که دوره زمانی آن مورد توافق قرار گرفته و به رفع نگرانیها میانجامد. این راه حل جامع، ایران را قادر می سازد تا به طور کامل از حقوق خود در بهره گیری از انرژی هستهای برای اهداف صلحآمیز بر اساس مواد مرتبط در معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای و با رعایت تعهدات خود بر طبق معاهده از آن برخوردار شود. این راه حل جامع متضمن یک برنامه غنی سازی با تعریف مشترک و محدودیتهای عملی و اقدامات شفاف ساز به منظور تضمین ماهیت صلح آمیز برنامه هستهای میباشد. این راه حل جامع به مثابه یک مجموعه منسجم خواهد بود که هیچ بخشی از آن مورد توافق قرار نمیگیرد مگر آنکه در مورد تمامی بخشهای آن توافق حاصل شود. این راهحل جامع شامل یک فرایند متقابل و قدم به قدم میباشد و به رفع همه جانبه تمامی تحریمهای شورای امنیت، تحریمهای چندجانبه و تحریمهای ملی مربوط به برنامه هستهای ایران میانجامد.
در این توافقنامه اعلام شد که گام اول دارای دوره زمانی شش ماهه خواهد بود و با توافق متقابل قابل تمدید میباشد. در این دوره همه اعضاء، با حسن نیت، در جهت حفظ فضای سازنده در مذاکرات فعالیت خواهند کرد.
توافق شد که در ازای یکسری اقدامات از سوی ایران در زمینه هستهای از جمله ذخیره نیمی از اورانیوم موجود غنی شده 20 درصد به صورت اکسید 20 درصد برای تولید سوخت راکتور تحقیقاتی تهران و رقیق کردن بقیه آن به مواد کمتر از 5 درصد، عدم غنی سازی بالاتر از 5 درصد، عدم گسترش فعالیتها در نطنز، فردو و یا راکتور اراک، دسترسی روزانه بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به فردو و نطنز و ... 1+5 نیز اقدامات داوطلبانهای را صورت دهد از جمله توقف تلاش برای کاهش خرید نفت خام ایران، بازگشت مبالغ مشخص از عواید فروش نفت ایران در خارج از کشور به ایران و تعلیق برخی تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا بر صادرات پتروشیمی ایران، طلا و فلزات گرانبها و ...
در سند Non Paper که مورد توافق قرار گرفت قرار شد 4.2 میلیارد دلار از داراییهای بلوکه شده حاصل از فروش نفت ایران طی هشت قسط پرداخت شود.
این توافقنامه سی ام دی ماه وارد مرحله اجرا شد و پس از آن بود که گفتوگوها در بهمن ماه برای حصول توافق جامع هستهای این بار در شهر وین کلید خورد.
از آن زمان تاکنون ایران و شش کشور 9 دور بر سر میز مذاکره نشستند تا بتوانند به توافقی جامع دست یابند. هفت دور در وین، یک دور در نیویورک و دور آخر هم در مسقط و دهمین دور نیز در هفته جاری در وین برگزار خواهد شد.
پس از آنکه ایران و شش کشور در وین 6 و در پایان شش ماه نخست توافق ژنو به این نتیجه رسیدند که به دلیل اختلافات موجود، حصول توافق عملی نیست، این مذاکرات را برای چهار ماه دیگر تمدید کردند که سوم آذر ماه 1393 (24 نوامبر 2014) پایان این ضرب الاجل چهار ماه است.
وین میزبان اولین دور مذاکرات جامع هستهای
پس از آنکه برنامه اقدام مشترک در تاریخ 30 دی ماه 1392 (20 ژانویه) وارد مرحله اجرا شد و توافق شد که مذاکرات برای دستیابی به توافق جامع از سر گرفته شود، اولین دور این مذاکرات 29 بهمن ماه سال گذشته (18 فوریه) به مدت سه روز در شهر وین برگزار و اعلام شد که تا پایان زمان گام اول توافق ژنو (29 تیر ماه 1393)، ایران و 1+5 پنج یا شش دور مذاکره درباره راهحل جامع برگزار کنند.
دومین دور مذاکرات جامع هستهای در وین
دومین دور این مذاکرات روزهای 27 و 28 اسفند ماه 1392 برای بار دوم در شهر وین برگزار و در طی آن به مواردی چون تحریمها، رآکتور آب سنگین اراک، همکاریهای بینالمللی در زمینه فناوری صلحآمیز هستهای و غنیسازی پرداخته شد.
دور سوم مذاکرات جامع هستهای باز هم در وین
در سومین دور این مذاکرات که روزهای 19 و 20 فروردین ماه 1392 باز هم در پایتخت اتریش برگزار شد، همه موضوعات مربوط به برنامه هستهای ایران مرور شد.
وین و چهارمین دور مذاکرات جامع هستهای
در چهارمین دور مذاکرات که 24 تا 26 اردیبهشت ماه در شهر وین برگزار شد قرار بود کار نگارش متن آغاز شود که به دلیل زیادهخواهیهای طرف مقابل نتیجهای حاصل نشد و ابراز امیدواری شد که در وین 5 این کار صورت گیرد.
پس از آن بود که ظریف و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روزهای پنجم و ششم خرداد ماه در شهر استانبول به گفتوگو پرداختند و البته در روز ششم نیز نشست کارشناسی به ریاست حمید بعیدینژاد و استفان کلمنت دستیار ارشد اشتون برگزار شد.بعد از این رایزنی دو روزه عراقچی از برگزاری نشستهای فنی و سیاسی تا قبل از دور پنجم مذاکرات در وین خبر داد و ظریف هم گفت که قرار است نشست کارشناسی ایران و 1+5 در حاشیه نشست فصلی شورای حکام آژانس در وین برگزار شود که این نشست روزهای 14 و 15 خرداد ماه در وین برگزار شد. رایزنیهای هیأت ایرانی و آمریکایی روزهای دوشنبه و سهشنبه 19 و 20 خرداد در شهر ژنو برگزار و طرفین در حدود 12 ساعت به گفتوگو پرداختند و 21 خرداد ماه نیز تیم مذاکره کننده ایرانی و فرانسوی بر سر میز ناهار در محل دفتر نمایندگی دائم ایران در سازمانهای بینالمللی در ژنو به گفتوگویی سه ساعت و نیمه پرداختند و البته نماینده فرانسه در این دور از مذاکرات تغییر کرد و به جای ژاک اودیبر که به کاخ الیزه نقل مکان کرد، این بار نیکلا دوریویر با عراقچی و روانچی به گفتوگو پرداخت.
هیاتهای ایران و روسیه نیز چهارشنبه شب (21 خرداد ماه) در رم با یگدیگر به گفتوگو پرداختند و هیأت آلمانی به ریاست هانس دیتر لوکاس مدیرکل سیاسی وزارت خارجه آلمان و نماینده این کشور در 1+5 روز یکشنبه 25 خرداد ماه در تهران با سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی در محل وزارت خارجه ایران به مدت 2 ساعت به گفتوگو نشست و در پایان این گفتوگوها عراقچی گفت که در این نشست طرفین بر ضرورت آغاز نگارش متن توافق نهایی در مذاکرات وین 5 تأکید کردند.
پنجمین دور مذاکرات در وین و نگارش متن پیش نویس توافقنامه جامع «برنامه اقدام مشترک جامع»
همانگونه که ایران و 1+5 توافق کردند که اواخر خرداد ماه برای پنجمین بار به وین باز گردند و در صورت وجود اراده سیاسی لازم در طرف مقابل نگارش متن که قرار بود در دوره قبل صورت گیرد، آغاز شود، این شهر از 27 خرداد ماه به مدت چهار روز میزبان این مذاکرات بود.
طلسم بالاخره شکست و نگارش آغاز شد
در این دور از مذاکرات کار نگارش متن پیش نویس توافقنامه جامع هستهای (برنامه اقدام مشترک جامع) آغاز شد و ظریف در پایان این مذاکرات اعلام کرد: در این دور از مذاکرات وارد مرحله نگارش شدیم. البته هنوز نمیتوانیم بگوییم متن مشترکی وجود دارد. در بعضی موارد ممکن است روی قسمتهایی از متن توافق وجود داشته باشد، اما در بسیاری از موارد، اختلاف نظر هم در مورد محتوا و هم در مورد نحوه نگارش وجود دارد. ما در موضوعات اساسی هنوز به تفاهم نرسیدیم، در برخی موارد میتوانیم زمینههایی برای دستیابی به تفاهم ببینیم. در برخی از موارد میبینیم با واقع بینی فاصله دارند و امیدواریم تا دو هفته پیش رو به برکت ماه مبارک رمضان همه سر عقل بیایند و با یک واقع بینی اساسی به مذاکرات برسند.
ظریف ادامه داد: فرصت استثنایی برای جامعه بینالملل وجود دارد که وضعیت جدیدی از روابط را ایجاد کند. یک بحران غیرضروری و ساختگی را پایان دهد و اطمینان حاصل کند که برنامه هستهای ایران که یقین داریم هیچ اهداف غیرصلحآمیز نداشته، نسبت به آن اطمینان حاصل کنند.
وی گفت: هنوز امیدوارم به راهحل چون موضوع را بغرنج نمیدانم. اگر با دیدگاه با رسیدن به راهحل وارد مذاکرات دور نهایی شوند حتما تفاهم حاصل خواهد شد.
ظریف درباره دور بعدی مذاکرات عنوان کرد: از روز دوم ژوئیه (11 تیر ماه) به وین خواهیم آمد و تا زمانی که مذاکره نیاز و مفید باشد مذاکره را ادامه میدهیم تا به نتیجه برسیم. امیدواریم با واقع بینی طرف مقابل به نتیجه دست یابیم.
ششمین دور مذاکرات در وین
آنگونه که ظریف گفته بود، یازدهم تیرماه تیم مذاکره کننده ایرانی که همواره جدیت خود را برای مذاکرات اعلام کرده و حسن نیت خود را نشان داده به وین بازگشت و از همان روز رایزنیها را آغاز کرد و در نهایت روز جمعه 13 تیر ماه ادامه نگارش متن پیش نویس توافقنامه جامع هستهای به ریاست عراقچی و اشمیت معاونان ظریف و اشتون آغاز شد و پس از آن هتل پله کوبورگ شهر وین (محل استقرار روسای هیأتها) شاهد رایزنیهای فشرده بود. رایزنیهای دوجانبه، سه جانبه، نشست کارشناسان، و ...
در میانه راه بود که اخباری منتشر شد، مبنی بر اینکه قرار است جان کری وزیر خارجه آمریکا به وین سفر کند و پس از آن وزرای خارجه سه کشور اروپایی نیز از سفرشان به وین خبر دادند و البته از قبل اعلام شده بود که این حضور به منزله حصول توافق نیست و روز یکشنبه 22 تیرماه با حضور وزرای خارجه آمریکا و سه کشور اروپایی در وین مذاکرات وارد مرحله جدیتری شد و بازار رایزنیهای دوجانبه و سه جانبه داغ شد، البته وزرای خارجه اروپایی فقط همان روز در وین ماندند و به پایتختهایشان بازگشتند، ولی جان کری وزیر خارجه آمریکا تا روز سهشنبه در شهر وین ماند و در حالی که اعلام شده بود قرار است به قاهره برود در نشستی خبری اعلام کرد که به واشنگتن باز میگردد تا کنگره و باراک اوباما را در جریان مذاکرات قرار دهد و در صورتی که نیاز باشد به وین باز خواهد گشت.
پس از آن نیز ظریف نیز در نشستی خبری اعلام کرد که حصول توافق تا 29 تیرماه (شش ماه اول گام نخست توافق ژنو) سخت و دشوار است و برخی منابع از توقف مذاکرات در روز جمعه و تمدید آن خبر دادند و البته عنوان شد که ایران با تمدید هنوز موافقت نکرده است. پس از آن بود که رایزنیها به منظور تمدید مذاکرات و شرایط و زمان آن آغاز شد و با رایزنی ظریف و اشتون آغاز و به رایزنی چندین ساعته ایران و آمریکا انجامید و در ساعت 30 دقیقه بامداد شنبه 28 تیرماه به وقت محلی اعلام شد که مذاکرات برای چهار ماه تمدید شده و در طی این مدت مبلغ 2 میلیارد و 800 میلیون دلار از داراییهای بلوکه شده حاصل از فروش نفت ایران طی شش قسط به حساب بانک مرکزی ایران واریز خواهد شد.
نیویورک مقر سازمان ملل متحد و هفتمین دور مذاکرات جامع هستهای
هفتمین دور مذاکرات ایران و گروه 1+5 درباره راهحل جامع هستهای روز جمعه 28 شهریور ماه در شهر نیویورک رسما آغاز شد. البته تیم مذاکره کننده هستهای به ریاست محمدجواد ظریف سهشنبه 25 شهریور ماه به منظور حضور در این نشست و همچنین شرکت در نشست مجمع عمومی راهی نیویورک شد و روز چهارشنبه 26 شهریور ماه ظریف و اشتون بر سر میز ناهار به مدت سه ساعت و نیم درباره این مذاکرات به رایزنی پرداختند و پس از آن رایزنیهای دوجانبه و چند جانبه تیم مذاکره کننده ایرانی با هیأتهای 1+5 برگزار شد.
محمدجواد ظریف و جان کری وزرای خارجه ایران و آمریکا نیز 30 شهریور ماه در ادامه مذاکرات هستهای در نیویورک به مدت یک ساعت و نیم دیدار و گفتوگو کردند.
عصر پنجشنبه سوم مهر ماه نیز نشست سه جانبه ظریف،کری و اشتون برگزار و عصر جمعه چهارم مهر ماه نیز دومین نشست سه جانبه وزرای خارجه ایران، آمریکا و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به مدت 2 ساعت و 15 دقیقه برگزار و در نهایت هفتمین دور مذاکرات جامع در نیویورک هم بدون حصول توافق پایان پذیرفت و مقرر شد دور بعدی در یک پایتخت اروپایی برگزار شود و این بار هم قرعه به نام وین خورد.
هشتمین دور مذاکرات جامع هستهای در وین
شهر وین برای هفتمین بار میزبان رایزنیهای ایران و گروه 1+5 درباره راهحل جامع هستهای بود. 22 مهر ماه این شهر میزبان نشست سه جانبه معاونان وزرای خارجه ایران، آمریکا و مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا و روز 23 مهرماه نیز نشست سه جانبه و شش ساعت و نیمه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، جان کری وزیر خارجه آمریکا و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار و توافق شد که ظرف یک تا دو هفته بعد مذاکرات کارشناسی برگزار و علاوه بر آن یک دور نشست سه جانبه بین ظریف، کری و اشتون در جایی غیر از اروپا برگزار شود.
هشتمین دور مذاکرات جامع هستهای نیز به ریاست محمدجواد ظریف و کاترین اشتون 24 مهر ماه به مدت یک روز در وین برگزار شد. مذاکرات کارشناسی در وین طی دو روز برگزار و بعد از آن اخباری مطرح شد در خصوص اینکه قرار است مسقط پایتخت عمان این بار میزبان رایزنیهای سه جانبه ظریف، اشتون و کری باشد.
در همین راستا سید عباس عراقچی 11 آبان ماه در جمع خبرنگاران از برگزاری نشست سه جانبه ظریف، کری و اشتون در مسقط به مدت دو روز (یکشنبه و دوشنبه 18 و 19 آبان ماه) خبر داد و گفت که نهمین دور مذاکرات جامع هستهای نیز قرار است روز سهشنبه 20 آبان ماه در مسقط برگزار شود.
پس از آنکه انتخابات میان دورهای کنگره آمریکا برگزار و جمهوریخواهان اکثریت کرسیهای سنا را از آن خود کردند، برخی از تحلیلگران عنوان کردند که این وضعیت حصول توافق جامع هستهای را با مشکل مواجه میکند و در صورت عدم حصول توافق، تحریمها علیه ایران افزایش خواهد یافت.
مسقط میزبان نهمین دور مذاکرات جامع هستهای
هتل البستان شهر مسقط پایتخت عمان 18، 19 و 20 آبان ماه 1393 میزبان رایزنیهای سه جانبه (وزرای خارجه ایران، آمریکا و هماهنگ کننده 1+5) و همچنین نهمین دور مذاکرات جامع هستهای بین هیأتهای ایران و شش کشور بود.
سید عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای در آستانه این دور از مذاکرات، گفت: فکر نمیکنم که ما به توافق در این دور از مذاکرات برسیم. احتمالا جلسات دیگری را هم احتیاج خواهیم داشت، ولی امیدوار هستیم که از وضع موجود خارج بشویم و مذاکرات مسقط، یک مذاکرات راهگشا باشد.
وی افزود: میدانید که در یکی دو تا موضوع، مدتی هست که مذاکرات تقریبا متوقف شده است و ما موفق به پیدا کردن راهحل نشدهایم و امیدواریم که مذاکرات مسقط از این جهت مذاکرات موفقی باشد که بتواند راهگشایی بکند. اگر راهگشایی بشود، بعد ما مذاکرات را ادامه خواهیم داد و امیدواریم تا قبل از تاریخ مقرر به توافق برسیم.
تیم مذاکره کننده هستهای ایران 17 آبان ماه برای شرکت در این دور از مذاکرات به مسقط رفت و محمدجواد ظریف و جان کری وزرای خارجه ایران، آمریکا و کاترین اشتون هماهنگ کننده گروه 1+5 روزهای یکشنبه و دوشنبه 18 و 19 آبان ماه طی چهار دور و به مدت 12 ساعت به گفتوگو درباره رفع اختلافات موجود بر سر راه توافقنامه جامع هستهای پرداختند. در ابتدای اولین رایزنی وزرای خارجه ایران، آمریکا و اشتون، یوسف بن علوی وزیر خارجه عمان نیز حضور داشت.
20 آبان نیز این شهر میزبان نهمین دور مذاکرات جامع هستهای بود که نشست عمومی ظهر سهشنبه به ریاست ظریف و اشتون و با حضور هیأتهای ایران و شش کشور به مدت یک ساعت برگزار و پس از آن بازار رایزنیهای دو و چند جانبه داغ بود.با اینکه برخی از احتمال ادامه این مذاکرات در روز چهارشنبه خبر میدادند ولی این مذاکرات سهشنبه پایان یافت.
البته یوسف بن علوی 25 آبان ماه سفری یک روزه به تهران داشت.
وین باز هم میزبان مذاکرات/دهمین دور مذاکرات جامع هستهای هفته جاری در وین
قرار است شهر وین میزبان دهمین دور مذاکرات جامع هستهای باشد و ظهر سهشنبه 27 آبان ماه ظریف و کاترین اشتون در دفتر نمایندگی دائم ایران در سازمانهای بینالمللی در این شهر بر سر میز ناهار در خصوص این دور از مذاکرات هماهنگیهای اولیه را انجام خواهند داد و احتمالا این مذاکرات تا سوم آذر ماه به طول خواهد انجامید.
ظرفیت و میزان غنی سازی و تحریمها و بازه زمانی لغو تحریمها از جمله مهمترین موارد اختلافی بین ایران و شش کشور است و در آستانه این دور از مذاکرات برخی تحلیلگران، رسانهها و مقامات از جمله روسها از تمدید مذاکرات و برخی رسانهها نیز از توافق موقت خبر میدهند.
مذاکرات ژنو
پس از آنکه حسن روحانی سکان دولت یازدهم را در دست گرفت، پرونده هستهای را از شورای امنیت به وزارت امور خارجه محول کرد و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه خود را مامور برگزاری مذاکرات در این زمینه کرد و پس از آنکه وزرای خارجه ایران و شش کشور در حاشیه شصت و هشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک توافق کردند که مذاکرات برای دستیابی به راهحل برای موضوع هستهای را آغاز کنند، ژنو برای سه دور میزبان این رایزنیها بود.
اولین دور مذاکرات ژنو 23 و 24 مهر ماه سال گذشته (1392) در ژنو برگزار و نشست بعدی به فاصله 22 روز از نشست نخست به مدت سه روز 16، 17 و 18 آبان (هفتم، هشتم و نهم نوامبر) برگزار شد که در این نشست که با حضور وزرای خارجه ایران، آمریکا، روسیه، انگلستان، فرانسه، آلمان، قائم مقام وزیر خارجه چین و کاترین اشتون در این شهر برگزار شد و البته تا بامداد 19 آبان نیز به طول انجامید قرار بود توافقنامهای بین طرفین به امضا برسد که به دلیل ارائه یکسری اصلاحیهها از سوی فرانسه و طرح مواضع حداکثری، تفاهمی حاصل نشد و در نهایت توافق شد نشست بعدی در 20 نوامبر در این شهر برگزار شود که این شهر 29 آبان به فاصله 10 روز بعد از نشست قبلی و برای سومین بار در دولت یازدهم میزبان مذاکرات ایران و گروه 1+5 بود که در بامداد سوم آذر ماه بالاخره توافقنامه ژنو حاصل شد.
لازم به ذکر است، در راستای حل مسئله هستهای ایران در دولتهای نهم و دهم نیز 9 دور مذاکره با پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به اضافه آلمان و با حضور مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و به ریاست سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی وقت آغاز شد که در همین راستا سه دور مذاکره در ژنو - تیر ماه 1387 (ژنو یک)، مهر ماه 1388 (ژنو 2)، آذر ماه 1389 (ژنو 3) - برگزار و شهر استانبول بهمن 1389 و همچنین 26 فروردین ماه 1391 میزبان دور بعدی گفتوگوها بود. این مذاکرات سوم و چهارم خرداد در بغداد و 29 و 30 خرداد ماه در مسکو و هشتم و نهم اسفند ماه 1391 در آلماتی برگزار شد، ولی عملا نتیجهای حاصل نشد.