قیمت طلای سیاه از ابتدای فصل تابستان سال جاری تاکنون سقوطی آزاد را تجربه کرده به طوری‌که قیمت نفت در بازار جهانی از محدوده بشکه‌ای 110 دلار در میانه پائیز حتی از سطح بشکه‌ای 80 دلار هم پائین تر آمده است تا نگرانی کشورهای صادرکننده نفت از این ارزانی قیمت ها دوچندان شود.
در این بین پس از آنکه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس با رهبری عربستان سعودی در اواسط مهر ماه سال‌جاری جنگ کاهش قیمت نفت را با پایین کشیدن فیتیله قیمت رسمی فروش نفت خود در بازار راه انداختند، برخی از فعالان بازار از ائتلاف پشت درهای بسته عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا برای پایین نگاه داشتن قیمت نفت به منظور ضربه زدن به اقتصاد کشورهایی همچون ایران و روسیه خبر می‌دهند.
با این وجود پس از آنکه عربستان با واکنش‌های گاه و بیگاه اعضای اوپک همچون ایران، لیبی، ونزوئلا و عراق روبرو شد برای آبان ماه سال جاری قیمت رسمی فروش نفت خود را چند سنتی افزایش داد اما این افزایش قیمت هم یک شوک قیمتی برای بازار طلای سیاه به همراه نداشت و حتی سراشیبی سقوط قیمت نفت تندتر از گذشته شود.
همزمان با این تغییر و تحولات رفتاری در بازار جهانی نفت، ایران و ونزوئلا در آستانه نشست عادی و سالانه اوپک مذاکره و چانه‌زنی با رهبران کشورهای عضو اوپک را برای دفاع از قیمت‌ها آغاز کردند که موضوع تمامی این مذاکرات پشت درهای بسته کاهش سقف تولید نفت اوپک و مدیریت قیمت‌ها در بازار بوده است.
بر این اساس در طول چند هفته گذشته بیژن زنگنه وزیر نفت ایران با تسلیم پیام ویژه نفتی رئیس جمهور ایران به امیر کشورهای قطر و کویت، مذاکراتی با مقامات نفتی روسیه، عراق و جمهوری آذربایجان برگزار کرده است.
از سوی دیگر، رافائل رامیرز وزیر امور خارجه ونزوئلا و وزیر سابق نفتی این کشو هم دیدارها و مذاکراتی با روسای جمهور و وزرای نفت و انرژی الجزایر، قطر، ایران و وزیر فدراسیون انرژی روسیه ترتیب داده است.
با آغاز شکل گیری این دیپلماسی فعال انرژی توسط ایران و ونزوئلا در آستانه نشست اوپک، عربستان سعودی هم به عنوان بزرگترین صادرکننده و تولیدکننده نفت اوپک رایزنی های خود راب ا کشورهای عربی عضو اوپک و برخی از کشورهای بزرگ تولیدکننده غیر اوپکی همچون مکزیک آغاز کرده است.
در شرایط فعلی و در حالی که شمارش معکوس برای برگزاری یکصد و شصت و ششمین نشست اوپک آغاز شده است ایران، ونزوئلا از یک طرف و عربستان سعودی و برخی از کشورهای عربی عضو اوپک از سوی دیگر یارگیری را آغاز کرده اند تا در نشست آتی یاران خود بتوانند چراغ سبز کل اعضای اوپک را به پیشنهاد خود جلب کنند.
ایران و ونزوئلا خواستار کاهش سقف تولید نفت اوپک هستند و این در حالی است که عربستان سعودی از سقف فعلی تولید نفت اوپک به شدت دفاع می‌کند و خواستار حفظ سقف تولید 30 میلیون بشکه تولید طلای سیاه توسط اوپکی ها است.
یاران نفتی ایران در اوپک چه کشورهایی هستند؟
ونزوئلا: ایران و ونزوئلا در طول یک دهه گذشته تاکنون به یک شریک استراتژیک در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی تبدیل شده اند به طوری که همواره این دو کشور در نشست های اوپک و مجمع کشورهای صادرکننده گاز پشت یکدیگر در می آیند.
در طول چند ماه گذشته هم هموراه اظهارنظرهای بزرگان سیاسی و اقتصادی دولت کراکاس مشابه با سیاست‌های نفتی تهران بوده است و با مرور اظهارنظرهای نیکولاس مادورو رئیس جمهوری و رافائل رامیرز وزیر امور خارجه ونزوئلا به راحتی همسو و هم جهت بودن سیاست‌های نفتی ایران و ونزوئلا در اوپک آشکار و نمایان خواهد شد.
عراق: جمهوری اسلامی ایران پس از فروپاشی نظام صدام حسین و استقرار یک حکومت مردم سالار به مهمترین و استراتژیک ترین شریک سیاسی و اقتصادی عراق تبدیل شده است که ریشه این سطح روابط سیاسی تهران- بغداد حتی به روابط نفتی دو کشور هم سرایت کرده است.
ایران و عراق در طول چند سال گذشته تاکنون چندین قرارداد بزرگ اقتصادی و تجاری امضا کرده‌اند و هم اکنون بزرگترین پروژه های عمرانی عراق توسط پیمانکاران ایرانی در حال اجرا است و حتی دو کشور قراردادهای بزرگ صادرات برق، گاز و توسعه صنعت سی.ان.جی بین دوکشور امضا شده است.
بر این اساس بیژن زنگنه وزیر نفت ایران با عادل عبدالمهدی همتای نفتی خود در کابینه دولت عراق آبان ماه سال جاری درباره وضعیت بازار و قیمت‌های نفت دیدار و گفتگو کردند و قطعا زنگنه بر روی عراق به عنوان یک متحد استراتژیک در نشست پیش روی اوپک حساب باز کرده است.
اکوادر: اکوادر هم در کنار ونزوئلا یکی از متحدان نفتی ایران در بین کشورهای عضو اوپک است و سیاست‌های نفتی تهران و کیتو همواره به ویژه در موضوع دفاع از قیمت های فعلی نفت در یک راستا قرار دارد.
رافائل کوریا رئیس جمهوری اکوادور از اواسط تابستان سال جاری تاکنون بارها با انتقاد از سیاست های فعلی برخی از کشورهای عضو اوپک بریا پائین نگاه داشتن قیمت نفت خام، آمادگی مشارکت با کشورهایی همچون ایران و ونزوئلا برای تثبیت و تقویت قیمت نفت در بازار جهانی شده است. قطعا باید نام وزیر نفت اکوادر را در لیست متحدان و یاران نزدیک نفتی ایران در نشست 166 اوپک قرار داد.
قطر: ایران و قطر هر چند در طرح توسعه لایه نفتی و گازی پارس جنوبی و بازار جهانی گاز دو شریک سنتی به شمار می روند اما این دوکشور گازخیز در موضوع دفاع از قیمت های نفت و جلوگیری از سقوط بیشتر بهای طلای سیاه یک سیاست یکسان و مشابه را دنبال می کنند. کاهش قیمت طلای سیاه در بازار جهانی بر روی بازار فروش ال.ان.جی قطر به عنوان بزرگترین صادرکننده گاز مایع شده جهان اثر گذاشته است و شیخ نشینان این کشور حاشیه خلیج فارس در سال جاری و سال 2015 میلادی دیگر بر روی درآمدهای بالای فروش نفت و ال.ان.جی حساب باز نمی کنند.
از سوی دیگر کاهش شدید قیمت جهانی نفت و به تبع آن ال.ان.جی بر روی درآمدهای قطر و تامین هزینه های آماده سازی این شبه جزیره برای برگزاری مسابقات جام جهانی 2022 میلادی تبعات منفی به همراه دارد. بر این اساس هفته گذشته بیژن زنگنه وزیر نفت ایران با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر درباره مدیریت بازار قیمت نفت در دوحه دیدار و گفتگو کرد.
الجزایر: الجزایر هم در کنار قطر با کاهش قیمت جهانی نفت بیش از سایر کشورهای عضو اوپک زیان می‌بیند زیرا این کاهش قیمت ها دامن قیمت‌های گاز صادراتی این کشور را به ویژه در بازار گاز اروپا می‌گیرد. وزیر امور خارجه ونزوئلا هفته گذشته با یوسف یوسفی وزیر انرژی و عبدالعزیز بوتفلیقه رئیس‌جمهوری الجزایر دیار و گفتگو کرده است که اخبار از چراغ سبز این کشور آفریقایی برای دستیابی به یک راهکار منطقی به منظور تثبیت قیت نفت در بازار جهانی حکایت دارد.
حامیان عربستان چه کشورهایی هستند؟
کویت: هر چند بیژن زنگنه وزیر نفت ایران هفته گذشته پیام رئیس جمهوری ایران را تسلیم شیخ صباح الاحمد الجابر الصباح امیر کویت کرد اما قطعا وزیر نفت ایران نمی‌تواند در نشست آتی اوپک بر روی حمایت علی العمیر وزیر نفت کویت حساب باز کند.
در طول دو سال گذشته اختلافات نفتی کویت و عربستان سعودی بر روی توسعه میادین مشترک بین دو کشور همچون توسعه میدان آرش "الدوره" و "خفی" بالا گرفته و حتی توسعه این دو میدان نفت و گاز متوقف شد اما قطعا کویت در ردیف متحدان سر سخت عربستان در نشست آتی اوپک است.
امارات: پس از کاهش شدید قیمت جهانی نفت، شیخ نشینان سواحل جنوبی خلیج فارس در کنار عربستان سعودی شمشیر را برای کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت همچون ایران، روسیه و ونزوئلا از رو بسته اند و بارها با اظهارنظرات خود زمینه کاهش بیشتر قیمت نفت در زازار را فراهم کرده اند.
اظهارنظرات سهیل المزروعی وزیر انرژی امارات متحده عربی تکرار سیاست های نفتی عربستان سعودی بوده و نام این کشور را باید در کنار کشورهای طرفدار سیاست سعودی ها در سازمان اوپک نوشت.
نیجریه: بی سر و صداترین کشور عضو اوپک در دوران سونامی کاهش قیمت نفت از ابتدای فصل تابستان تاکنون بدون شکنیجریه است، کشوری که این روزها بیش از آنکه با مشکلات کاهش قیمت و درآمدهای نفتی روبرو باشد با سرقت و دزدان نفتی دست و پنجه نرم می کند، تاکنون هیچ گونه واکنشی نسبت به کاهش قیمت طلای سیاه نشان نداده است.
با این وجود دیزانی آلیسون مادوئکه وزیر نفت نیجریه تاکنون هیچ گونه واکنش مثبت و منفی نسبت به کاهش قیمت ها و سیاست های نفتی ریاض نشان نداده است اما با توجه به داعیه " دیزانی آلیسون مادوئکه" برای تصاحب دبیرکلی اوپک باید این کشور را در جمع حامیان نفتی عربستان سعودی در اوپک قرارداد.
بدون شک نیجریه برای تصاحب دبیرکلی اوپک و رقابت با ایران و عراق برای تصاحب این کرسی استراتژیک به حمایت تمام قد عربستان سعودی نیاز دارد.
پرچم سفید به دستان اوپک در نشست 166 وین
به گزارش مهر، خوزه ماریا بوتلیو دو واسکونسلوس وزیر نفت آنگولا و عمر علی الشکمک وزیر نفت لیبی در نشست آتی اوپک از سیاست های هیچ کشوری حمایت نکرده اند و بیشترین تلاس دو جریان ایجاد شده در اوپک برای جذب این دو کشور است.
با این وجود لیبی که بیشترین افزایش تولید و صادرات نفت در ماه گذشته میلادی در بین کشورهای عضو اوپک را داشته است از سیاست افزایش صادرات و عدم رعایت نظام سهمیه بندی اوپک توسط برخی از کشورها انتقاد کرده بود.
نکته مشترک این دو کشور آفریقایی عضو اوپک آن است که مقامات اقتصادی آنگولا و لیبی از کاهش قیمت طلای سیاه ابراز نگرانی کرده و این کاهش را منجر به کسری بودجه سالانه عنوان می کنند.