مفهوم انتظار تحریف نشود

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران،رضا بهاروند‌احمدی  در رابطه با ضرورت طرح مباحث مهدوی از بُعد تاریخی، اظهار کرد: مهدویت در راستای مسئله امامت و در امتداد نبوت و خاتمیت است، از این رو در مرحله‌ای حساس از تاریخ آغاز شده و تا امروز ادامه یافته است و تا آخرین لحظه حیات دنیوی بشر نیز باقی خواهد بود.

وی ادامه داد: چگونگی «امامت» از امام علی(ع) تا ولی‌عصر(عج) و عکس‌العمل مسلمانان درباره امامت (به‌طور عام) و مهدویت (‌به‌طور خاص‌) و نیز حوادث تاریخی در این زمینه می‌تواند از موضوعات مهم و حساس تاریخ اسلام به‌شمار آید.

بهاروند‌احمدی گفت: مسئله مهدویت در طول تاریخ مطرح بوده و روایات شیعه و سنی مملو از بشارات پیامبر گرامی اسلام(ص) به آمدن حضرت مهدی(عج) است؛ کما اینکه موعود باوری در طول حیات تاریخی اسلام منشأ آثار فراوانی بوده است‌.

این محقق حوزه مهدویت ادامه داد: بسیاری از حرکت‌های اصلاحی در تاریخ و عصر حاضر متأثر از اندیشه مهدویت بوده است؛ مثل فاطمیان در مصر، مهدی سودانی در سودان و... ، حرکت اصلاحی موعود‌باوری آن‌چنان در جامعه اسلامی تأثیر شگرف گذاشت که برخی از دسیسه‌گران با استفاده ابزاری از واژه مهدی و ادعای مهدویت، در گوشه و کنار جهان اسلام عده‌ای از مردم را در جوامع اسلامی به خود مشغول کردند.

بهاروند احمدی اضافه کرد: یکی از وظایف ما مسلمانان، زمینه‌سازی و گسترش فرهنگ مهدویت و جلوگیری از تأخیر در ظهور آن حضرت است که این نیاز به کار فرهنگی دارد.

وی با بیان این‌که «کار فرهنگی در عرصه مهدویت به چند محور نیاز دارد» تصریح کرد: تبیین استراتژی انتظار از الزامات کار فرهنگی است، استراتژی انتظار، به معنی کلان‌نگری و بکارگیری همه نیروها و توانایی‌ها برای تحقق ظهور حضرت است و این امر تحقق نمی‌یابد مگر این‌که در این عرصه از هرگونه برنامه منفعلانه دوری کرده و خود را به یک برنامه فعال و پر تحرک واداشته تا با سازمان دهی همه نیروها و توان موجود به اهداف مورد نظر دست یابیم.

بهاروند‌احمدی گفت: برای تحرک و پویایی لازم در این زمینه باید آینده‌نگر باشیم زیرا بدون تبیین روشن آینده نمی‌توان برنامه درستی تدوین کرد، از طرفی باید از تمام ظرفیت‌های موجود در جامعه استفاده کرد تا انتظار به معنای واقعی کلمه شکل بگیرد، در نتیجه راه از بیراهه شناخته شود و گرفتار انتظار منفی و ایستا نشویم، به بیان دیگر به انتظار ننشینیم بلکه به انتظار با همه توان و آمادگی بایستیم.

این محقق جنگ نرم تاکید کرد: باید تلاش کرد نقاط آسیب‌پذیر را شناخت و سعی در رفع این آسیب‌ها داشت، به‌طور مثال نباید به طرح یک طرفه قهر و غضب امام زمان(عج) پرداخت و همچنین باید مراقب باشیم مفهوم انتظار تحریف نشود و اندیشه‌های نادرست مانند ظلم‌پذیری در جامعه اسلامی حاکم نشود.

بهاروند احمدی دشمن‌شناسی را یکی دیگر از الزامات کار فرهنگی در عرصه مهدویت دانست و افزود: دشمن از هر حربه‌ای استفاده می‌کند تا جلوی رشد تفکر مهدویت را در جامعه اسلامی بگیرد یا آن را تحریف کند زیرا با توجه به پیامدهای مثبت و آثار شگرفی که تفکر مهدویت در جوامع مسلمان دارد اگر دشمن این کار را نکند باید تعجب کرد، ماهیت دشمن، دشمنی است؛ لذا باید کوشید با شناخت صحیح مباحث مهدویت جلوی هرگونه تخریب و انحراف در آن را بگیریم.

این پژوهشگر مهدویت همچنین در رابطه با واژه‌شناسی مهدویت گفت: واژه «مهدویت» در لغت به معنی مهدوی بودن و یا صفتی منسوب از مهدی است، به‌معنای طریقه مهدویه یا نسبت مهدویه است.

وی ادامه داد: «مهدویت» در اصطلاح یعنی روش، مذهب، رفتار، فکر و عقیده‌ای که به مهدی انتساب داشته باشد که به انگلیسی نوشته می‌شود «Mahdism» یا «مهدیسم».

بهاروند‌احمدی اضافه کرد: نکته دیگر این‌که برای انتساب، کمترین نسبت کافی است؛ وقتی می‌گوییم مهدویت طریقه‌ای منسوب به حضرت مهدی یا فکر و عقیده‌ای منسوب به ایشان است، ممکن است این انتساب از این جهت باشد که اصلاً محور آن فکر و شخص مهدی است که اعتقاد به او می‌شود مهدویت.

این محقق گفت: پس مهدویت یعنی معتقد بودن به وجود مهدی، یعنی رفتار هم رفتار مهدی‌پسند باشد یا رفتاری باشد که از او اخذ و الهام گرفته شده باشد. بدین ترتیب فکر، طریقه و یا رفتاری که انتساب به حضرت مهدی داشته باشد را مهدویت یا مهدیسم یا مهدوی می‌گوییم.

بهاروند احمدی ادامه داد: البته منظور ما مهدی مشخص و مهدی خاصی است؛ یعنی حضرت مهدی محمدبن‌الحسن‌العسکری که در سحرگاه نیمه‌شعبان سال 255 هجری برابر با 869 میلادی در سامرا به دنیا آمد، او نهمین نسل از سبط کوچک پیامبر(ص) بود که در پنج سالگی به امامت رسید و دارای دو غیبت کوتاه‌مدت و بلند‌مدت است. غیبت کوتاه او سال 329 پایان یافت و غیبت بلند‌ او از آن سال آغاز شده و هنوز ادامه دارد.(شیخ مفید، ارشاد، ص 346؛ شیخ کلینی، الکافی، ج 1، ص)، او همان است که با آمدن و ظهور خویش جهان را پر از عدل و داد می‌کند؛ بنابراین آنچه به ایشان انتساب دارد، مهدویت می‌شود.

وی بیان کرد: برخی از اندیشمندان غربی نیز نگاه مسیح‌باوری و موعودگرایی را نزدیک همین معنا گفته‌اند، مثلاً دایرةالمعارف دین در این باره می‌گوید: «اصطلاح مسیح‌باوری بر نهضت، یا نظامی از عقاید و نظرات دلالت می کند که محور آن انتظار ظهور یک مسیح (برگرفته از واژه عبری مشیاح (mashiah)، یعنی خود تدهین شده) است.