به گزارش حوزه سینما باشگاه خبرنگاران به نقل از ستاد خبری سی‌ویكمین جشنواره بین‌المللی فیلم كوتاه تهران، در این نشست‌ها هفت فیلم «دیوار»، «واسونك»، «ماجرای شب بارانی»، «جنایت و مكافات»، «فقط شش طبقه»، «چهل تكه» و «دی اند» از بخش‌های مختلف جشنواره مورد بحث و بررسی قرار گرفتند.
در این نشست‌ها حامد سلیمان‌زاده؛ مجری و كارشناس و رامتین شهبازی؛ منتقد به همراه كارگردانان این آثار حضور داشتند.
«دیوار»؛ جابه‌جایی نگاه درونی و بیرونی
در نشست فیلم كوتاه داستانی دیوار ساخته حسین عبدالهی، ابتدا رامتین شهبازی منتقد سینما درباره فیلم گفت: این فیلم توانسته بود موقعیتی را كه انتخاب كرده، به خوبی نشان بدهد. او در ادامه درباره ساختار فیلم گفت: زمانی كه می‌گویم نگاه بیرونی است، یعنی بیش از هر چیز محیط اطراف را مطرح می‌كنیم و زمانی كه صحبت برسر نگاه درونی است، واكاوی‌های شخصی فرد را از درون بررسی می‌كنیم و به تعبیری خودبیانگری صورت می‌گیرد. اتفاقی كه درفیلم دیوار شاهد هستیم، جابه جایی این تعریف نگاه درونی و بیرونی است. نگاه بیرونی همیشه همراه با یك آشوب، نابسامانی و به‌هم‌ریختگی‌هایی است و نگاه درونی همواره آرامش، ثبات و ... را برای مخاطب تعریف می‌كند اما در فیلم دیوار، ما شاهد یك جابه‌جایی هستیم كه در نوع خود، خوب به نتیجه می‌رسد. شهبازی در بخشی دیگر از صحبت‌های خود گفت: زمانی كه فیلم وارد توصیف شرایط شخصیت‌های فیلم می‌شود، دچار بلاتكلیفی است و نمی‌داند كه آیا كارگردان باید هدایتی داشته باشد و یا باید جریان پیش برنده باشد.
پس از صحبت‌های رامتین شهبازی، یكی از حاضران در نشست پیشنهاد داد فیلمسازان حاضر در نشست‌های جشنواره از چرایی نام گذاری آثارشان بگویند. در همین زمینه، عبدالهی درباره انتخاب اسم دیوار گفت: خب طبیعی بود زمانی كه همه چیز حول دیوار در جریان است، از همین عنوان برای اسم فیلم هم استفاده كنم. عبدالهی همچنین در واكنش به نظرات شهبازی گفت: در فیلم سعی شده بود كه حد بالا و پائین را كنترل كنم به این دلیل كه بین ذهنیت‌های كاراكترها، می‌توانست ذهنیت‌های دیگری وجود داشته باشد، پس باید به این موضوع اهمیت می‌دادم.
حسین عبدالهی در ادامه گفت: روی شخصیت دكتر تمركز داشتم و به نوعی جنس حاكمیت آن را مطرح كردم. در بعضی از پلان‌ها، زاویه نگاه را از بالا داشتیم، به منزله اینكه در این مكان، كسی وجود دارد كه ناظر بر همه چیز است. درپایان این نشست سلیمان‌زاده مجری نشست هم نظراتش را اینگونه بیان كرد: این فیلم در فضاسازی خوب عمل می‌كند ولی پرداختن به قراردادها و پیش فرض‌ها، من مخاطب را آزار می‌دهد. البته در كل «دیوار» یك فیلم خوب و قابل تامل بود.
«واسونك»؛ مستندی با پژوهش قابل تأمل
نشست فیلم مستند «واسونك» ساخته امید شریفی و محسن مقدم با بیان نكته‌ای از سوی یكی از حاضران در نشست شروع شد كه به طولانی بودن مصاحبه‌ها در فیلم اشاره كرد. پس از صحبت‌های او، رامتین شهبازی در توضیح این نقطه نظر، گفت: درست است كه در بخشی‌هایی، گفتگوها طولانی است اما همین كه همراه با مطلع كردن مخاطب است، اهمیت دارد چون می‌تواند بر ریتم كار تاثیرگذار باشد.
او با اشاره به ویژگی‌های این اثر گفت: این فیلم از دو منظر قابل بررسی است. یكی از منظر فرهنگ عامه مردم كشور و دیگری از منظر آئین‌های كلی كه در كشورمان وجود دارد. در این فیلم مشخص است پژوهشی كه صورت گرفته، بسیار درست و مناسب بوده است و اطلاعات، پله پله به مخاطب داده می‌شود.
شهبازی در پایان این نكته را هم یاد آور شد كه در این فیلم از موسیقی در نماهای مناسب و به‌جا استفاده شده و باید به سازندگان آن تبریك گفت.
در پایان این نشست مجری اضافه كرد: معتقدم شیوه برون‌ریزی اطلاعات برای مخاطب در این فیلم به درستی رعایت شده بود و باید یادی كنیم از زنده یا محمد نوری كه از او در این فیلم یاد شده بود.
«ماجرای شب بارانی»؛ تجربه‌ای مفید در سینمای كوتاه
صحبت‌های رامتین شهبازی شروع كننده صحبت راجع به فیلم كوتاه داستانی «ماجرای شب بارانی» ساخته مهدی فردقادری بود. شهبازی با عنوان این كه این فیلم تجربه خوبی در زمینه فیلم كوتاه است، گفت: تكرار جمله «باورم نمی‌شه اومدید» در ابتدای داستان، كلید خوبی برای پیش بردن مخاطب است اما نوع پرداخت می‌توانست موجزتر و مفیدتر باشد وحضور این همه شخصیت با دغدغه‌های زیادی كه داشتند، الزامی نداشت، چرا كه در مدت زمانی كه وجود داشت، پرداختی نمی‌توانست صورت بگیرد.
وی در ادامه گفت: تنها شدن سر میز شام برای مخاطب ضربه تكان دهنده‌ای است اما فكر می‌كنم كه می‌توانستید جای مناسب‌تری برایش پیدا كنید. شهبازی حضور گربه فیلم را هم زیر سوال برد و تعریفی از یك میزانسن برای او داد و در پایان گفت: به نظرم این فیلم شاخصه‌های فیلم كوتاه را دارد و فیلم خوبی است.
بعد از صحبت‌های رامتین شهبازی مهدی فرد قادری با عنوان اینكه این فیلم تجربه جدیدی در یك فیلم سكانس پلان است، گفت: در اولین تجربه‌های كارهای سكانس پلان نقدها این سمت و سو را داشت كه بسیار زیاد درگیر فرم شده‌ام و داستان پرداختی ندارد و مطرح نیست، اما حضور تعداد زیاد شخصیت‌ها و دغدغه‌های آنها را به خواسته خودم و بازخوانی‌هایی كه در فیلمنامه داشتیم بوجود آوردیم و تلاش بوجود آوردن قصه‌های بیشتر بود و در نهایت رسیدن به نقطه‌ای مدنظرمان بود كه مخاطب آنقدر جذب داستان‌ها شود كه فراموش كند این فیلم سكانس پلان است.
در پایان حامد سلیمان‌زاده گفت: اساس این فیلم مبتنی بر روایت است و فیلم خوبی است و یك تجربه موفق به شمار می‌رود. البته كه در جاهایی دیگر ضعف‌هایی هم دارد.
سلیمان‌زاده انتهای صحبت‌هایش را با سوالی از كارگردان همراه كرد و از او پرسید كه چرا در فیلم خودتان بازی كردید؟. فردقادری در جواب گفت: بازیگری را دوست دارم و یكی از دغدغه‌های اصلی من است. به عبارتی دیگر قصد معرفی خود در این فضا را هم داشتم.
«جنایت و مكافات»؛ تولید معنایی جدید
در ابتدای نشست فیلم كوتاه داستانی «جنایت و مكافات» ساخته سیامك اخوان، نكته‌هایی از سوی برخی حاضران مطرح شد كه رامتین شهبازی منتقد سینما در واكنش به این صحبت‌ها گفت: هر فیلم می‌تواند جهان ممكن خود را داشته باشد.
شهبازی درباره فیلم «جنایت و مكافات» گفت: این فیلم كوتاه، جزو فیلم‌هایی بود كه توانستم با آن ارتباط برقرار كنم و هوشمندی كارگردان در مبحث قضاوت و اطلاعاتی كه به ما می‌دهد، به درستی در فیلم مطرح می‌شود و رویدادها در زمان و مكان خودشان اتفاق می‌افتد. شهبازی در ادامه اضافه كرد: میزانسن‌ها و حركت دوربین و تعلیقی كه در آن بوجود می‌آید، نشان می‌دهد كه از درون برای شخصیت تعریف دیگری دارد وما تنها دیالكتیك‌های فردی او را می‌بینیم و این نكته، خود تولید معنایی جدید دارد.
وی در پایان اضافه كرد: با توجه به زمان كوتاه و فرصت كم، هدف كارگردان محقق شده است.
در ادامه به دلیل كمبود زمان، سلیمان‌زاده زمان را در اختیار كارگردان قرار داد تا حاضران حرف‌هایش را بشنوند. سیامك اخوان كارگردان فیلم «جنایت و مكافات» تنها در زمینه نامگذاری فیلم صحبت كرد و گفت: فیلم موضوعی را می‌خواهد نشان بدهد كه حقیقت ندارد. ما در ابتدا احساس می‌كنیم جنایتی در فیلم وجود دارد ولی در نهایت متوجه این نكته می‌شویم كه ماجرا تنها یك مكافات است.
«فقط شش طبقه»؛ بازی با زمان
نشست فیلم كوتاه داستانی «فقط شش طبقه» ساخته بهارك فرامرزی با نظر یكی از حاضران در جمع مبنی بر اینكه «روایت كارگردان از فیلم را متوجه نشدم» آغاز شد. فرامرزی هم در پاسخ، روایت یك خطی فیلم را این چنین توصیف كرد: دختری كه به شغل بازیگری مشغول است اما نتوانسته به ایده‌آل‌هایش در این راه دست پیدا كند، دچار افسردگی می‌شود. دوستانش برای بهتر شدن حالش او را به میهمانی دعوت می‌كنند اما با اتفاقاتی كه رقم می‌خورد، وی به این نتیجه می‌رسد كه تنهایی برایش بهتر است.
در ادامه صحبت‌های این كارگردان شهبازی این فیلم را تمرینی از سوی كارگردان برای ساخت فیلمی بلند دانست و گفت: در هنگام دیدن فیلم گیج شدم. احساس می‌كنم «فقط شش طبقه» با هدف فیلم كوتاه ساخته نشده و این تمرینی بود برای شما كه فیلمی بلند بسازید. در این فیلم شاهدیم كه از فضای سكون به پرتحركی و پرشخصیتی می‌رسیم كه به نظرم تا این حد درگیر شدن با دیگر موقعیت‌ها ما را از شخصیت اصلی دور می‌كند.
وی ادامه داد: قاعده فیلمنامه‌نویسی كلاسیك شروع با یك شخصیت و پایان با اوست. برخی از پلان‌ها بیرون زده و خلا ایجاد شده بود. پس به دنبال آن اطلاعاتی در این میان جا افتاد و درهمین راستا مشكلی اساسی در برقراری ارتباط با مخاطب به وجود آمده است.
كارگردان فیلم «فقط شش طبقه» در پاسخ به انتقادهای وارد شده به فیلمش بیان كرد: زمانی كه كار را شروع كردم هدفم صرفا ساخت فیلم بود و به كوتاهی یا بلندی آن توجه خاصی نداشتم و زمانش هم برایم مشخص نبود. اما در طول پروژه به خواست تهیه‌كننده 12 دقیقه از فیلم زده شد تا ریتم آن تندتر و زمان آن كوتاه تر شود تا در نهایت تبدیل به فیلمی كوتاه شد. دوپاره شدن فیلم هم از سوی من تعمدی بود و دوست داشتم با زمان بازی كنم.
مجری و كارشناس این نشست‌ها ضمن تصدیق صحبت‌های منتقد تصریح كرد: از تكرار مكررات جلوگیری می‌كنم. البته تا حدی می‌توان گفت همیشه در این سبك از فیلم‌ها كارگردان متهم به هدف‌گذاری برای ساخت فیلم بلند می‌شود.
پرسش یكی دیگر از حاضران در انتهای این نشست از كارگران این بود كه آیا بازیگرانتان را در فیلم به شیوه خاصی هدایت می‌كردید؟ كه فرامرزی در پاسخ گفت: هر شخصیتی را با توجه به كاراكترش پیش می بردم و از او بازی می‌گرفتم.
«چهل تكه»؛ تحقق فانتزی در قالب انیمیشن
نشست انیمیشن «چهل تكه» ساخته وجیهه گل‌مزاری بدون پرسشی از سوی حاضران برگزار شد. شهبازی در همان ابتدا با اشاره به سواد و تخصص كم خود در انیمیشن از مسئولان جشنواره خواست تا برای برگزاری جلسات نقد و بررسی این سبك از فیلم‌ها، از منتقدان آشنا به این حوزه دعوت كنند و گفت: تنها بررسی كه می‌توانم در این مقوله انجام دهم این است كه در حوزه فیلمنامه و روایت و داستان‌پردازی این انیمیشن نظر دهم. كارگردان توانسته ایده اولیه فانتزی را كه رسیدن به خیال است، كانالیزه و به شكل انیمیشن بیان كند و به موقعیت مشخصی برسد. ایده‌ای متناسب توانسته در قالب انیمیشن جا خوش كند و رویا و تخیل با تمثیل چهل تكه همخوانی داشته باشد. با فیلم ارتباط خوبی برقرار كردم و نكته آزاردهنده‌ای در آن ندیدم.
این منتقد سینما اشاره‌ای كوتاه به ارزیابی خود از فیلم‌های كوتاه به نمایش در آمده در جشنواره امسال كرد و گفت: اگر قرار بر انتخاب من از میان این فیلم‌ها باشد، انیمیشن‌ها در صدر آرا، سپس مستندها و بعد فیلم‌های كوتاه داستانی جای می‌گیرند.
گل‌مزاری؛ كارگردان چهل تكه نیز در پایان این نشست طی جملاتی كوتاه تصریح كرد: معتقدم اگر در این جلسات به طور جداگانه و مفصل‌تری به حوزه انیمیشن پرداخته شود و نمایش آنها هم در سانس‌های
متعلق به خودشان باشد، اجحاف كمتری در حق این فیلم‌ها می‌شود.
«دی اند»؛ دارای ایده قدرتمند و تئوری بیان
نشست فیلم «دی اند» ساخته پوریا پیشوایی كه در بخش تجربی سی‌ویكمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های كوتاه تهران به نمایش در آمد، با صحبت‌های منتقد شب چهارم نشست‌های پرسش و پاسخ این جشنواره شروع شد.
شهبازی با تاكید بر داستانی بودن این فیلم به جای تجربی بودن آن، بحث بر سر این عناوین را در مجال اندك باقی‌مانده وقت‌گیر دانست و آن را موكول به فرصتی دیگر كرد.
وی ادامه داد: این فیلم ایده و نام جالبی دارد و پرداخت به مقوله خشونت و نمایش آن به این سبك تحسین‌برانگیز است. اما معتقدم «دی اند» مقدمه‌ای طولانی دارد و با وجود خوش‌ریتم بودن و خوش‌حركتی آن اگر مقدمه كوتاه‌تر می‌شد، نتیجه بهتری هم به بار می‌نشست.
این منتقد در بخش دیگری از صحبت‌هایش بیان كرد: همین حركت‌های دائم در تكرار، ضد ریتم می‌سازد و من با دیدن فیلم مدام در انتظار بودم تا در وسط آن شاهد اتفاق دیگری باشیم كه فضای ذهنی‌مان را تغییر دهد.
پیشوایی كارگردان جوان این فیلم درباره اثر ارائه شده‌اش به جشنواره گفت: فیلم من صد در صد فیلمی تجربی نیست. از طرفی دیگر از بسیاری مولفه‌های سینمای داستانی استفاده نشده تا تنها داستان پیش رود. سعی كردم در این فیلم با حس مخاطب بازی كنم تا او را درگیر و همره فیلم سازم.
وی ادامه داد: اگر یك دقیقه و 30 ثانیه می‌گذرد تا درام شكل بگیرد برای این است كه داستان برای مخاطب باورپذیرتر شود و در همین راستا در این فاصله زمانی از كادربندی، رنگ جذاب و شیوه بازی فانتزی بهره بردم.
سلیمان‌زاده نیز فیلم خوب را فیلمی معرفی كرد كه تئوری بیان داشته باشد و «دی‌اند» را از همین زمره فیلم‌ها دانست و افزود: فیلم شما ایده قدرتمندی دارد و همین ایده مناسب است كه یك فیلم را می‌تواند حداقل متوسط بیرون دهد. از طرفی دیگر وظیفه هنر هم تجلی ایده‌هاست. همچنین تجربه بازی با تونالیته‌ها فیلم را بسیار جذاب كرده است.
در پایان این نشست رامتین شهبازی منتقد شب چهارم نشست‌های پرسش و پاسخ، از فیلم‌های خوبی كه طی روز گذشته تماشا كرده، نام برد و «مردی به نام سیمین»، «آپارتمان مورچه‌ها»، «سوگواری» و «خانه سنگی» را فیلم‌های برتر روز چهارم جشنواره فیلم‌های كوتاه تهران دانست.
انتهای پیام/ اس