به گزارش
خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران؛ دکتر مجتبی امیری، مسئول کمیته پوست مرکز تحقیقات آسیب‌های شیمیایی و متخصص پوست و مو در برنامه «فراسو» گروه سلامت جسم و پیشگیری رادیو سلامت با بیان اینکه گازهای شیمیایی که در زمان جنگ تحمیلی علیه ما به کار رفته‌اند دو دسته بودند، گفت: بعضی‌ها مثل گازهای اعصاب یا گازهای خون که کشنده هستند و بعضی دیگر مانند گاز خردل، که بیشترین استفاده هم از این نوع بود، بیشتر از آنکه کشنده باشند، مهارکننده نیرو‌ها هستند.
گاز خردل به صورت مایع می‌باشد که سریع تبخیر می‌شود. در فاز حاد، علائمی که گاز خردل ایجاد می‌کند متناسب با غلظت آن و دوری و نزدیکی مصدوم با محل انفجار می‌باشد. گاز خردل یک سوزاننده یا یک حساسیت ایجاد کننده نیست. گاز خردل وارد پوست می شود و در هسته سلول‌های پوست می‌نشیند، سیستم هسته سلول را تخریب می‌کند و از کار می‌اندازد و باعث ایجاد مشکلات بعدی در بیمار می‌شود. بنابراین، آنچه که ما در بحث مصدومین شیمیایی با آن روبرو هستیم عوارض مزمن گاز خردل است، چون از بدن دفع نمی‌شود و تا آخر عمر با فرد است. گاز خردل روی پوست، چشم و ریه تاثیر می‌گذارد. الان در شکل مزمن آن، بیشترین درگیری را در ناحیه پوست به علت وسعت آن داریم. همچنین کشور ما در بحث عوارض مزمن گاز خردل یک قربانی است و در هیچ جای دنیا تحقیقات درمانی در مورد آن انجام نداده اند.
سابقه استفاده از گازهای شیمیایی طولانی مدت است؛ ولی وسیع‌ترین و بی‌رحمانه‌ترین استفاده از آن در جریان دفاع مقدس و علیه رزمندگان و مردم ما بوده است. تاکنون بیش از صد هزار مصدوم شیمیایی به مراکز درمانی کشور مراجعه کرده‌اند که برای بیش از شصت هزار نفر از آن‌ها پرونده تشکیل شده است.
وی با بیان اینکه ضایعات اولیه در مصدومیت با گاز خردل، ضایعات تاخیری هستند، افزود: اگر فاصله مصدوم از محل انفجار دور باشد معمولاً به صورت قرمزی خفیف خودش را نشان می‌دهد و هر چه مدت تماس و غلظت گاز بیشتر باشد، این شدت بیشتر باشد. قرمزی پوست به سوزش، دانه‌های آبدار ریز و نهایتاً تخریب لایه‌های سطحی پوست و تشکیل یک لایه سیاه رنگ در محل منجر می‌شود. اگر بدن فرد دچار عفونت نشود؛ این علائم تا دو هفته بهبود می‌یابند؛ ولی مشکل اصلی وقتی اتفاق می‌افتد که گاز وارد بدن می‌شود و به طور قابل توجهی در تمامی ارگان‌های بدن نفوذ می‌کند. در این صورت ضایعات ثانویه اتفاق می‌افتد و مصدومیت وارد فاز مزمن می‌شود که عوارض آن تا الان که حدود ۲۵ سال از جنگ گذشته است، دیده می‌شود. در ضایعات ثانویه درصدی از بیماران دچار عفونت می‌شوند و در درصدی هم به خصوص در نواحی چین‌ها بافت‌های اسکاری (جوش گا‌ها) ایجاد می‌شود.
مسئول کمیته پوست مرکز تحقیقات آسیب‌های شیمیایی با بیان اینکه درمان‌ها عمدتاً معطوف به عوارض مزمن مصدومیت شیمیایی در روی پوست است، اظهارکرد: این عوارض و طیف ضایعات در افراد مختلف، متفاوت است.
بیشترِ ضایعات پوستی مصدومین شیمیایی در افراد عادی هم وجود دارد ولی در این افراد ضایعات با شدت و شیوع بیشتری وجود دارند. یکی از مشکلات جدی در این مصدومیت، خشکی پوست است که از عوارض آن ایجاد خارش حاد مزمن ناحیه‌ای و در نتیجه ضخیم شدن پوست می‌باشد.
افزایش حساسیت‌های پوستی مصدومین شیمیایی خیلی بالا‌تر از حالت عادی است، اما میزان شیوع سرطان‌های پوستی این افراد تفاوت چندانی با افراد عادی ندارد. در کل، ۲۰ تا ۲۵ بیماری پوستی است که در مصدومین شیمیایی خیلی بیشتر دیده می‌شود.
این متخصص پوست و مو در پایان با بیان اینکه در مجموع یک فرد مصدوم شیمیایی می‌تواند به کمک درمان‌های موجود یک زندگی راحت و قابل تحمل داشته باشد، خاطرنشان کرد: شایع‌ترین تظاهر پوستی مزمن مصدومین شیمیایی خشکی پوست و خارش است و معمولاً این خارش منتشر می‌شود. در این مورد، در گذشته از داروهای کورتونی استفاده می‌شد اما الان از جایگزین‌های خوبی مانند فنول که از ترکیبات غیرکورتونی هستند و تاثیر خوبی هم در کاهش خارش پوست دارند، استفاده می‌شود. همچنین امروزه استفاده از آنتی هیستامین‌های خوراکی چون نقش مهمی در کاهش خارش نداشتند و خواب آور نیز بودند به حداقل رسید.
انتهای پیام/