امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 18 مهر 1393 خورشیدی برابر با 15 ذی الحجه 1435 هجری و 10 اکتبر 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
ولادت پیشوای دهم حضرت امام علی النقی الهادی(ع) در مدینه(212 ق)
حضرت امام هادی(ع) دهمین چراغ فروزان هدایت، در نیمه‌ی ذی حجّه‌ی سال 212 ق در قریه‌ای در نزدیکی مدینه به دنیا آمد. مادرش سَمانه معروف به سیده می‌باشد. ابوالحسن ثالث کنیه‌ی حضرت و هادی، نقی، مرتضی، فقیه، امین و متوکل، از القاب آن امام هستند. مُعتَصِم، واثق، متوکل، مُنتَصَر، مُستَعین و مُعتزّ از خلفای دوران حیات امام هادی(ع) بوده‌اند. پنج فرزند برای آن حضرت ذکر شده است. امام هادی(ع) پس از شهادت پدر بزرگوار خود، در سن هشت سالگی به امامت رسیده و عهده‌دار ولایت مسلمانان گردید. آن حضرت در همان دوران خردسالی، آن چنان از علم و هوشیاری و کمالات فوق العاده‌ای برخوردار بود که اطرافیان را حیران می‌نمود. امام دهم، همچنین در راستای انتشار مکتب تشیع به تربیت شاگردان متعددی پرداخت که حضرت عبدالعظیم حَسَنی، ابن سِکیت اهوازی، ابوهاشم جعفری، جعفر بن سهیل و اسماعیل بن مهران از آن جمله‌اند. آن حضرت در تحکیم و استواری فقه و عقاید و فرهنگ تشیع، همت جدی و وسیع نمود و در این راستا، کتاب‌هایی نوشت که رساله‌هایی در ردّ جَبْر و تَفویض، اثبات عدل، احکام دین و نیز تفسیر صَحَّةُالخِلقَه و... از آن جمله‌اند.
اشغال منطقه موسیان توسط ارتش رژیم بعث عراق در روزهای آغاز جنگ (1359 ش
شهر موسیان در شش کیلومتری مرز ایران و عراق در استان خوزستان و از شهرهای عرب زبان ایران است که کمتر از بیست روز پس از آغاز جنگ، به همراه روستاهای اطراف آن به تصرف ارتش عراق درآمد. کل جمعیت این شهر که در زمان حمله نیروهای عراقی شامل پانصد و هشتاد خانواده بودند به اسارت قوای متجاوز درآمدند. همچنین پس از اشغال منطقه، ارتش جنایتکار بعث طبق روش همیشگی خود، این شهر و سی و سه روستای اطراف آن را به وسیله مواد منفجره و بلدوزر ویران نمود و به تلی از خاک تبدیل کرد. شهر مرزی موسیان به همراه بخش‌های دیگری از سرزمین ایران، در اولین روزهای عملیات غرور آفرین فتح المبین، در فروردین 1361 ش از دست قوای بعثی آزاد شد و به آغوش میهن اسلامی بازگشت.
درگذشت "سلطان الواعظین شیرازی" محقق، مؤلف و واعظ شهیر مسلمان (1350 ش)
سید محمد شیرازی فرزند اشرف الواعظین حاج علی اکبر (معروف به اکبرشاه) در حدود سال 1275 ش (1314 ق) در تهران متولد شد و مقدمات را در تهران فرا گرفت. وی در 12 سالگی به همراه پدرش به عراق رفت و مدت دو سال در کربلا، سطوح متوسطه را خواند. سپس در خدمت پدر به کرمانشاه عزیمت نمود و به تبلیغ شریعت پرداخت. سید محمد سپس برای تکمیل علم و کمال خویش به کشورهای عراق، سوریه، فلسطین، اردن، مصر و هندوستان مسافرت نمود و با گروه‌های بسیاری از یهودیان، مسیحیان، برهمائیان و مسلمانان اهل سنّت و... مناظرات دینی و مذهبی داشته است. مناظره سلطان الواعظین شیرازی با دو عالم بزرگ اهل سنت در پیشاور به مدت 10 شب و هر شب به مدت بیش از 8 ساعت در حضور گاندی، رهبر هند، بسیار معروف است. جریان مناظره‌های وی، در تمام جراید آن زمان هند درج گردید و مطالب این مناظره در کتابی با نام شب‌های پیشاور در بیش از هزار صفحه به چاپ رسید. علاوه بر آن، آثار گران‌بهایی از وی به جای مانده که صد مقاله سلطانی در ردّ بر یهود و نصارا و نیز گروه رستگاران یا فرقه ناجیه در دو جلد از آن جمله‌اند. سیدمحمد سلطان الواعظین شیرازی سرانجام در هجدهم مهر 1350 ش برابر با بیستم شعبان 1391 ق در 75 سالگی در تهران درگذشت و با تشییع باشکوهی در مقبره ابوحسین به خاک سپرده شد.
درگذشت استاد "سیدکریم امیری فیروز کوهی" شاعر و ادیب معاصر (1363 ش)
استاد سیدکریم امیری فیروزکوهی متخلّص به امیر، در سال 1279 ش در دهکده فرح آباد فیروزکوه به دنیا آمد. وی علاوه بر تحصیلات کلاسیک، به فراگیری زبان عربی، ادبیات، منطق، کلام، حکمت و فقه و اصول همت گماشت و توانست به عربی هم شعر بگوید. آثار قلمی او حاشیه و تعلیقه بر کتب فلسفی، کلامی، رجالی و ادبی فراوان می‌باشد. همچنین در اغلب قالب‌های شعری از قبیل قصیده، غزل، مثنوی و... به استواری شعر گفته است. زمینه اصلی کار او غزل و قصیده و از حامیان و پیروان سبک هندی بود. غزلیات امیر در عین حال که دارای استحکام آثار استادان کهن است، لطافت شعر دوره صفوی و سبک هندی و مضامین بکر و خاص اندیشه این استاد را به همراه دارد. از جمله آثار امیری فیروزکوهی می‌توان به تصحیح دیوان صائب و مقدمه‌ای بر آن و نیز ترجمه‌ای از نفس المهموم شیخ عباس قمی و ترجمه مکاتیب نهج‌البلاغه اشاره کرد. استاد امیری فیروزکوهی در مهرماه 1363 ش در 75 سالگی در تهران دار فانی را وداع گفت و در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی در ری مدفون گردید.
درگذشت دکتر "مصطفی مقرّبی" ادیب و زبان شناس معاصر (1377 ش)
دکتر مصطفی مقرّبی در سال 1293 ش در تهران به دنیا آمد. وی پس از پشت سرگذاشتن دوران ابتدایی، وارد دانشسرای عالی شد و در 1315 ش لیسانس زبان و ادب فارسی گرفت. ایشان سپس همگام با تدریس به ادامه تحصیل پرداخت و موفق به اخذ دکترای زبان فارسی شد. دکتر مقربی از آن پس علاوه بر همکاری با سازمان کتاب‌های درسی، در تألیف و تدوین دایرة المعارف فارسی فعالیت داشت و به عنوان عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزیده شد. از این ادیب معاصر آثار قلمی فراوانی بر جای مانده که ترجمه تاریخ جهان برای خردسالان، سقوط قسطنطنیه و تألیف هجده گفتار از آن جمله‌اند. همچنین مقالات زیادی از رشحات قلم و فکر استاد مقربی در مطبوعات کشور به جای مانده که می‌توان به مقالاتی که در زمینه‌های دستور زبان فارسی، زبانشناسی و حافظ پژوهشی و... اشاره نمود. سرانجام این ادیب فرزانه پس از سال‌ها پژوهش و تحقیق در مهرماه 1377 در 86 سالگی در تهران درگذشت و در قطعه فرهیختگان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
آغاز نهضت عباسیان با قیام "ابومسلم خراسانی" علیه حکومت اُمَوی (129 ق)
نهضت عباسی به سال 129 ه. ق در خراسان توسط ابو مسلم رسماً اعلام موجودیت کرد. قبل از این فعالیت‌های آنان از سال 118 توسط امام محمّد به طور کاملاً مخفیانه رهبری می‌شد، ابو مسلم توانست همکاری اقوام یمنی و ربیعه و نیز خوارج حروریه را جلب کند و به زودی بر سرزمین شرق تسلط یابد.
آغاز حکومت "محمد خدابنده" معروف به "الجایتو" ایلخان مغول (703 ق)
در ادامه‌ی حکومت ایلخانان مغول در ایران، الجایتو که به سلطان محمد خدابنده ملقب بود به پادشاهی رسید و دو دانشمند زمان، خواجه سعدالدین ساوجی و رشید الدین فضل اللَّه را به وزارت منصوب کرد. الجایتو به سبب نفوذ کلام علامه‌ی حلی، از مذهب سنت و جماعت به تشیع گرایید و فرمان داد که بر روی سکه‌ها نام دوازده امام را ضرب کنند. او بنای شهر سلطانیه - در نزدیکی زنجان - را به اتمام رساند و رصدخانه‌ی مراغه را که به فرمان هلاکوخان بنا شده و روی به خرابی گذارده بود، احیا کرد. الجایتو سرانجام در 28 رمضان سال 716 ق درگذشت و جَسد او را در زیر گبندی که برای قبر خود ساخته بود به خاک سپردند.
وفات آیت اللَّه "شیخ علی اکبر برهان" (1378 ق)
آیت‌اللَّه شیخ علی اکبر برهان، در سال 1324 ق در تهران به دنیا آمد. پس از گذراندن مراحل مقدماتی، جهت تکمیل تحصیلات خود، راهی حوزه‌ی علمیه‌ی نجف گردید و از محضر درس حضرات آیات میرزا محمدعراقی و شیخ مرتضی طالقانی استفاده برد. آیت‌اللَّه برهان بعدها از درس آیت‌اللَّه میرزا ابوالحسن اصفهانی و سیدابوالقاسم خویی بهره‌مند شد و با اخذ وکالت مطلقه از میرزای اصفهانی به تهران باز گشت. این فقیه جلیل در طول اقامت خود در تهران، چندین مدرسه و مسجد تاسیس کرد و به ارشاد مردم همت گماشت. از آثار ماندگار آیت‌اللَّه برهان می‌توان به حدیثُ‌الایام در ادعیه و تفسیر سوره‌ی یوسف اشاره کرد. این مجتهد وارسته سرانجام در 54 سالگی در تهران درگذشت و به دیدار معبود شتافت.
مرگ "فرانسوا فوریه" فیلسوف و نظریه پرداز فرانسوی (1837 م)
فرانسوا ماری شارل فوریه فیلسوف فرانسوی در 7 آوریل سال 1772 م در بزانسون فرانسه متولد گردید. وی در ابتدا با ثروت به ارث برده از پدرش به تجارت پرداخت ولی در جریان حوادث بعد از انقلاب فرانسه، تمام سرمایه خود را از دست داد. فوریه در سال 1799 م نمایندگی یک شرکت خوار و بار را برعهده داشت اما پس از نابود شدن بخشی از موجودی انبار به این نتیجه رسید که سیستم بهره‌برداری در اساس غلط است. بنابراین سیستمی ابداع نمود که هم عملی‌تر و هم با موازین اخلاقی سازگارتر بود. وی نظرات خود را در چند کتاب از جمله نظریه سرنوشت عمومی، رساله درباره جامعه کشاورزی و دنیای صنعتی و اجتماعی جدید مطرح نمود اما چندان مورد توجه قرار نگرفت. سیستم مورد نظر فوریه بعد از مرگش توسط گروه‌های متعددی ملی گردید و در کشورهای مختلفی چون امریکا و فرانسه به اجراء گذاشته شد. جامعه‌ای که بر مبنای نظرات فوریه شکل گرفت، جامعه‌ای اشتراکی بود که هر یک از اعضای آن مطابق استعدادش به کاری می‌پرداخت و متناسب با سهمی که در خیر و بهبود وضع عموم داشت دستمزد دریافت می‌کرد. در این میان، در مسائل ضروری مانند خانه‌سازی مزد بیشتری پرداخت می‌شد. فوریه پیشنهاد کرده بود که جامعه به جوامع کوچک کشاورزی تقسیم شود و هیچ قید و شرطی در برابر امیال طبیعی و اراده افراد این جوامع به وجود نیاید. با این حال، این‌گونه جوامع، بیشتر در مقام تئوری قابل طرح بودند و در مقام عمل، مدینه فاضله مورد نظر فوریه دوام نیاورد. شارل، فوریه پس از عمری 65 ساله، سرانجام در 10 اکتبر سال 1837 م درگذشت.
مرگ "سانتی رافائل" نقاش و معمار بزرگ ایتالیایی (1520 م)
سانتی رافائل، نقاش شهیر ایتالیایی در سوم مارس 1483 م، در نزدیکی شهر فلورانس ایتالیا به دنیا آمد. وی در ابتدا نقاشی را نزد پدرش آموخت و سپس از استادان زمان خود بهره گرفت. وی در جوانی راهی رم شد و پس از چندی در واتیکان، بزرگ‌ترین وبهترین نقاشی‌های خود را به وجود آورد. رافائل در واتیکان به ریاست معماران و سرپرستی ساختمان‌ها و بناهای مذهبی دست یافت و در تزیین واتیکان تلاش زیادی از خود نشان داد. هنر او از تعادل و هماهنگی کلیه کیفیت‌های هنری تشکیل شده بود. نقاشی کامل، حالت جاندار و دلپذیر رنگ‌ها، صحت و درستی حرکات، هماهنگی با شکوه خطوط و ظرافت و دل‌پذیری رنگ‌ها، همه حکایت از نبوغ بزرگ هنری رافائل به شمار می‌روند. رافائل در نقاشی صورت، به ویژه صورت حضرت مریم (س) نظیر و رقیب نداشت و در این گونه آثار او، درخشندگی و جوانی و عفت مادری مشاهده می‌شود. بیشتر آثار رافائل از مسیحیت الهام گرفته و او به عنوان یکی از پیش‌گامان رنسانس، تاثیر فراوانی بر نقاشی‌های هم‌وطنان خود در دوره رنسانس گذاشت. سانتی رافائل سرانجام در دهم اکتبر 1520 م در 37 سالگی درگذشت. اگر چه مرگْ، گریبان رافائل را در جوانی گرفت اما شاه‌کارهای بزرگ و بی‌نظیری از وی به جای گذاشت و نام سانتی رافائل را در زمره بزرگان هنر قرار داد. خانواده مقدس، آتش‌سوزی شهر و مدرسه آتن از دیگر آثار مشهور رافائل می‌باشند که در موزه‌های معروفِ جهان نگهداری می‌شوند.
تأسیس اتحاد سه گانه میان اتریش، آلمان و ایتالیا (1881 م)
پس از آنکه اتحاد دوگانه در سال 1879 م بین اتریش و آلمان ایجاد شد و سنگ بنای نظام بین المللی شکل گرفت، ایتالیا نیز در سال 1881 م به این پیمان پیوست و با تأسیس اتحادیه جدید در دهم اکتبر آن سال در وین، نام این تشکل به اتحاد سه‌گانه تغییر یافت. این پیمان که در دروه‌های پنج ساله تجدید می‌شد، تا اوایل جنگ جهانی اول ادامه داشت. بر اساس اتحاد سه گانه، چنانچه ایتالیا مورد حمله فرانسه قرار می‌گرفت، آلمان و اتریش به کمکش می‌شتافتند و در صورت حمله فرانسه به آلمان، ایتالیا به حمایت از آلمان برمی‌خاست. همچنین اگر هر یک از سه کشور مورد حمله دو یا چند قدرت بزرگ قرار می‌گرفتند، کشورهای هم پیمان به یاری او، وارد جنگ می‌شدند. این پیمان بازتاب نارضایتی ایتالیا از اشغال تونس از سوی فرانسه در آن سال‌ها بود و برای بیسمارک، صدر اعظم آلمان نیز یک موفقیت دیپلماتیک به شمار می‌رفت، چرا که در صورت حمله فرانسه به آلمان، آلمان از کمک متحدان خود برخوردار می‌شد. همچنین به موجب این اتحاد، سه کشور به کمک هم، مقاصد سیاسی خود را در نقاط مختلف دنیا عملی می‌کردند. با وجود همه اطمینانی که آلمان و اتریش به ایتالیا داشتند، مع هذا، پیمان اتحاد مثلث تا آخر ادامه نیافت و ایتالیا با آغاز جنگ جهانی اول، از عضویت در آن کناره‌گیری کرد، چرا که معتقد بود تجاوز اولیه از جانب فرانسه نبوده است و آلمان متجاوز می‌باشد. درنهایتْ این پیمان در سال 1914 م از هم پاشید.
اعلام جمهوری در چین پس از سقوط امپراتوری این کشور (1912 م)
در فاصله سال‌های 1907 م تا 1911 م، پنج شورش علیه خاندان امپراتوری منچو در چین صورت گرفت که همه آن‌ها، کم و بیش از اندیشه‌های انقلابی سون یات سن، مبارز معروف چینی سرچشمه می‌گرفت. چهار شورش اول، سرکوب شد و هر بار عده‌ای دستگیر و تیرباران شدند. ولی شورش پنجم که در روز نهم اکتبر سال 1911 م آغاز شد، با شدت عمل بی‌سابقه دولت و دستگیری و اعدام صدها تن مواجه گردید و بر خشم و نفرت عمومی افزود. از این رو، از روز یازدهم اکتبر آن سال، شورش به شهرهای بزرگ چین نیز منتقل شد. در این زمان، دربار که احساس خطر می‌کرد، مردم را به آرامش دعوت نمود و مخالفان را به آغاز مذاکره و آشتی ملی فرا خواند. مذاکرات نمایندگان دولت و مخالفان در اوایل دسامبر 1911 م در ایالت شانگهای چین آغاز شد ولی از همان ابتدا، دو فکر در برابر هم قرار گرفتند. دولت پیشنهاد می‌کرد حکومت مطلقه خاندان منچو به حکومت مشروطه سلطنتی تبدیل شود و مجلس منتخب مردم نیز بر کارها نظارت داشته باشد، ولی نیروهای انقلابی به چیزی جز تغییر رژیم و استقرار جمهوری رضایت نمی‌دادند. در نهایت، پس از تشکیل مجلس مؤسسان، اعلام جمهوری چین به تصویب رسید و پس از انقراض امپراتوری منچو بر چین، سون یات سن، در روز دهم اکتبر 1912 م، سال‌روز قیام مردم و آغاز حرکتی که به استقرار رژیم جمهوری انجامید، تأسیس جمهوری چین را اعلام کرد.برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید