بهروز افخمی مجذوب نریشن و لحن مستند "پاتک روز چهارم" شد/"معززی‌نیا" از شگفت زدگی‌اش نسبت به زندگی، آثارو شهادت سید مرتضی گفت

به گزارش خبرنگار سینما باشگاه خبرنگاران؛ بعد از ظهر دیروز گردهمایی نگاهی دوباره به زندگی وهنر شهید سید مرتضی آوینی با حضور خانواده های شهدا ،همسر شهید آوینی و تعدادی از هنرمندان برگزار شد.
 
در ابتدای این گرد همایی موزیک تصویری که شامل تصاویر شهدای اصحاب رسانه ی جنگ تحمیلی بود به نمایش درآمد و بعد از تلاوت قرآن کریم و اجرای  سرود جمهوری اسلامی ایران مستند "پاتک روز چهارم"ساخته ی شهید سید مرتضی آوینی به روی پرده نمایش رفت.
 
در قسمت اول این گرد همایی بهروز افخمی (کارگردان)،حسین معززی نیا(سردبیر مجله 24)،مصطفی دالایی (تصویر بردار مستند پاتک روز چهارم)و حبیب احمد زاده (نویسنده دفاع مقدس) به بررسی آثار هنری و شاخصه های مستند های شهید آوینی پرداختند.

بهروز افخمی در خصوص شاخصه ی آثار این شهید گفت:سید مرتضی برای به تصویر در آوردن جنگ و تلاش رزمندگان از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کرد و صاحب یک خرد قوی و فهم عمیق در این حوزه بود.به نظر من جذاب ترین قسمت مستند های آوینی کلمات ،موسیقی، محتوا و  لحن نریشن های آن هاست.مرتضی به خوبی با صدا و احساس خود هدفش را به بیننده منتقل می کند اگر در این دوران آوینی را داشتیم معلمی خوب برای مستند سازانی چون محمد حسین مهدویان بود و آثاری مثل "آخرین روزهای زمستان" را در دست تولید قرار میداد.

وی در ادامه گفت:با اندکی تامل به این نتیجه دست یافتم که اگر آوینی در حال حاضر زنده بود به سراغ ادبیات و فلسفه می‌رفت و ممکن بود مستند سازی را به طور کامل کنار بگذارد زیرا مرتضی در فلسفه و ادبیات شاعرانه‌ی طولایی داشت و ذوق و استعداد ادبی اش زبانزد بود.
 
تهیه کننده ی "آذر ،شهدخت پرویز و دیگران" در پایان اظهار داشت: اگر بخواهیم شهید آوینی را بشناسیم و به نوعی کشف کنیم باید به سراغ کتاب ها فیلم ها و آثار آن برویم زیرا اینها برخاسته از فکر و اندیشه‌ی او بودند و باید بدانیم نحوه‌ی فیلم دیدن مردم در آن دوران و سطح توقعات ‌آنها با الان بسیار متفاوت بوده است.

تصویر بردار مستند "پاتک روز چهارم "در خصوص همکاری با شهید آوینی گفت: در مورد سید مرتضی و خوبی های آن ماه ها و سالها می توان صحبت کرد اما مهمترین دغدغه ی این بزرگوار نمایش "حقیقت "بود. به یاد می آورم در هفته های اول جنگ مستندی به نام "فتح خون "توسط مرتضی ساخته شد که در آن یک سردار ارتشی از سقوط نکردن خرمشهر خبر داد. زمانی که خرمشهر سقوط کرد آوینی برای روشن ساختن واقعیت مستند "حقیقت را ساخت و در نریشن اول خود بی اطلاعی از هر گونه ریا را به احضار  مخاطبان رساند.

وی ادامه داد: اگر آوینی زنده بود به بررسی کژی ها و خطاهای موجود در جامعه و  تلاش برای اصلاح آنها می‌پرداخت. او همیشه میگفت حق طبیعی مردم است که حقیقت را بدانند و در جهت هوشیار ساختن مردم تلاش های بسیاری می‌کرد.

دالایی با اشاره به توجه فراوان شهید آوینی به مقوله‌ی انسانیت اظهار  داشت: هیچگاه مرتضی به ما اجازه نمی داد صحنه های التماس عراقی ها برای آزاد  شدن و خواری آنها را به تصویر بکشیم او آدم بسیار بااحساسی بود که حفظ ارزش‌های انسانی را والا‌تر از هر چیز دیگری می‌دانست.

وی افزود: آوینی تمام تکنیک های تدوین را می‌دانست اما در روایت فتح هیچگاه از آنها استفاده نکرد زیرا می‌خواست درام‌های واقعی و لحظات ‌زندگی را به تصویر بکشد.

این تصویر بردار در پایان خاطر‌نشان کرد: شاخص‌های مستند‌سازی آوینی در هیچ کجا ثبت نشده و کتابی با این محتوا در دانشگاه های ما تدریس نمی شود. آوینی جزء مفاخر ما است زیرا در طول یک هفته و با کمترین امکانات مستندی چون روایت فتح را ساخته و تکنیک های آن باید حفاظت و به دانشجویان مشتاق آموزش داده شود.
 
حسین معززی‌نیا نیز پیرامون شهید آوینی گفت: یکی از دغدغه‌های سینمای بعد از انقلاب عمومی سازی و پیاده کردن یک زبان ملی در سینما است. آوینی به خوبی سینما را برای خود تعریف کرده بود و همین امر موجب خاص شدنش شد.

وی در ادامه افزود: آوینی آن زمان وظیفه‌ی خود را ثبت تصاویر رشادت‌های رزمندگان برای کمک به پیشبرد فرهنگ انقلاب می‌دانست و با تلاش برای یافتن معنای تک تک اجزای فیلم سازی و الهام گرفتن از تکنیک های کارگردانان صاحب نام آثاری نو و ناب تولید کرد.
 
سردبیر "مجله 24" با اشاره به وجود تضاد هایی در سخن و عمل شهید آوینی خاطر‌نشان کرد: شهید آوینی گفته بود که من تمام واقعیت‌ها را به تصویر می‌کشم اما من بارها شنیده ام که برخی از روز مرگی‌ها و شوخی های رزمندگان ما و زبونی عراقی‌ها حذف شده و این موضوع به نوعی محو کردن بعضی از واقعیت‌ها است. با این حال آوینی با حذف میکروفن و سه پایه باعث راحت تر درک شدن موضوع و ملموس بودن آن برای مخاطب شده است.

معززی نیا در پایان اظهار داشت:شهید آوینی در آن دوران افق‌هایی را میدید که به ذهن هیچ کس نمی رسید. مستند ها،کتاب ها و مقالات جذاب او همیشه مرا شکفت زده می کرد و شهادت غیر منتظره اش هم پایانی برای تکمیل این شگفتی هابود .

حبیب احمد زاده هم در این باره گفت:شهدا جهت هستند و ما باید ادامه دهنده ی راه آنها باشیم نقطه قوت آوینی احساس نیاز سنجی او بود. سید مرتضی نیاز های ضروری جامعه را به خوبی تشخیص میداد و در جهت یافتن راهبرد برای حل آن می کوشید.

وی ادامه داد: امروزه در سینمای دفاع مقدس عقیده های خود را نمایش می دهیم و  ادای معتقد بودن را در می آوریم ما باید از پرداختن به موهومات بپرهیزیم و  واقعیت ها را بیان کنیم.
 
این نویسنده با تاکید بر اهمیت مطرح کردن قهرمانان دفاع مقدس در آثار این حوزه  اظهار داشت:در سینمای دفاع مقدس رزمندگان به سه دسته تقسیم می شوند عده ای به  شدت جانبازند و توانایی انجام هیچ کاری را ندارند تعدادی تحت شرایط خاص به جبهه رفته اند و این کارشان اپتدای امر از روی خلوص نبوده است و بخش دیگر  کسانی هستند که در شلمچه در حسرت و آه و ناله هستند. مگر ما جانبازان و ایثارگران موفقی نداریم که در راس امور باشند؟ مگر کمند جانبازانی که در میادین ملی  ورزشی افتخار افرینی می کنند؟ چرا این پیروزی ها و قهرمانی ها به تصویر کشیده نمی شود؟

احمد زاده در پایان خاطر نشان کرد: فیلم های ما باید براساس نیاز هایمان ساخته شود. ما در سینمایمان قهرمانان آمریکایی نمی‌خواهیم. در مستند‌های شهید آوینی قهرمانان وطنی می بینیم که با تمام وجود برای حفظ ناموس و وطن خود می کوشند چیزی که نیاز آن زمان بوده است و موضوعی که این روزها باید بیش از پیش به آن پرداخته شود.

در قسمت دوم این گرد همایی مسعود فراستی (منتقد سینما)و مریم امینی (همسر شهید  اوینی )به گفتگو پیرامون زندگی شهید اوینی پرداختند.

همسر شهید آوینی در خصوص این شهید گفت:مهم ترین دغدغه ی مرتضی یافتن هدف و  مسیر درست زندگی بود.پیش از انقلاب من و مرتضی هیچ گرایش سیاسی نداشتیم. او پسری با ظاهر کاملا متفاوت با دوران بعد  از انقلاب و عاشق ادبیات و فلسفه بود.

وی ادامه داد: آشنایی مرتضی با امام خمینی (ره)نقطه عطفی در زندگی ما بود و از  آن پس کامران به مرتضی تبدیل شد.مرتضی مرتبا به دنبال سوال های دینی و فلسفی بود و امام توانسته بود پاسخ سوال های او را بدهد. او بسیار اهل تفکر و روشن فکر بود و از مسائل روز دنیا غافل نمی شد به نظر من مرتضی قبل و بعد از انقلاب طینت پاکی داشت که او را به اوج رساند.

مریم امینی در پایان خاطر نشان کرد: پاداش خلوص، صداقت، دینداری و مردم دوستی مرتضی شهادت بود که نصیبش شد.
 
مسعود فراستی در این باره گفت:من و مرتضی دوستانی بودیم که به وقتش شوخی تعامل و گاهی  از آثار یکدیگر به شدت انتقاد می کردیم.من با نظر افخمی ،دالایی،معززی نیا و احمد زاده کاملا مخالفم.با توجه به شناختی که من از مرتضی داشتم او هرگز از آثاری چون یه حبه قند ،امروز و اخرین روز های زمستان استقبال نمی کرد و در  زمینه ی نظری و اخلاقی اثار فاخری می ساخت.

وی در ادامه افزود: آوینی انسان باسوادی بود اما دانش سیاسی نداشت چون نیازمند آن نبود. عبور از روشن فکری در مرتضی مانند سینماگران امروزی یک شبه نبود.روایت فتح بهترین مستند تاریخ سینمای ایران است اما تابه امروز هیچ اقدامی برای حفظ آن انجام نشده است. خود من اگر حرف تازه و کار جدیدی برای حفظ این اثر نکردم دیگر در هیچ مراسمی شرکت نمی کنم.
 
منتقد سینما اظهار داشت:آوینی در زمینه‌ی فرهنگ و تخصص کاملا منحصر به فرد بود گذشته‌ی او ابدا عیب نیست زیرا اگر مرتضی این گذشته را نداشت نمی‌توانست به این بصیرت برسد. آوینی تابع هیچ گروه و سمت و سویی نبود و در صورت زنده بودن همچون گذشته دغدغه هایش را به تصویر می کشید و حقیقتی دیگر خلق می کرد.
 
فراستی در پایان خاطرنشان کرد: کسی که دغدغه‌ی فردی داشته باشد می تواند نوع  اجتماعی اش را نیز از سر بگیرد. آوینی ابتدا خود سازی کرد و بعد به سراغ مردم جامعه رفت. امیدوارم در جهت حفظ آثار او بیش از پیش تلاش شود.

گفتنی است؛ کیومرث پور احمد کارگردان سینما و تلویزیون نیز از مهمانان این گرد همایی بود که به دلیل کسالت حاضر به صحبت نشد و این مراسم به همت باشگاه تولید مستند انقلاب اسلامی و جهت افتتاح آن برگزار شد. در پایان این مراسم نیز از  مهمانان هنرمند تشکر و قدردانی به عمل امد.





انتهای پیام/