خبرنگار دفاعی امنیتی باشگاه خبرنگاران؛ ایران امروزه یکی از قدرت‌های مهم صنعت موشکی دنیاست که در منطقه خاورمیانه توانسته با قدرت خود، دست طمع قدرت‌های فرامنطقه‌ای از جمله ایالات متحده آمریکا را کوتاه کند از همین رو ایران با داشتن توانایی‌های گوناگون در صنعت موشکی توانسته به خودکفایی نظامی برسد و این اتفاق از زمان جنگ تحمیلی آغاز و حین جنگ تحمیلی به صورت جدی پیگیری شد. در این بخش به بیان گزارشی از خصوصیات موشک ایران ۱۳۰ (Iran_۱۳۰) می‌پردازیم.
موشک ایران ۱۳۰ (Iran_۱۳۰) سومین سلاحی بود که در نمایشگاه سال ۱۹۸۹ در شهر لیبرول گابن به نمایش گذاشته شده که به اسم نازعات شناخته شده بود. از مشخصات کلی این موشک می‌توان گفت: طول موشک ۵. ۹متر، قطر ۳۵۵ میلی متر، جرم موشک ۶۵۰ کیلوگرم، جرم سرجنگی ۱۵۰ کیلوگرم، برد موشک ۹۰ کیلومتر و موتور آن از نوع سوخت جامد است که در این بخش به چگونگی ساخت اولین موشک بومی زمین به زمین ایران می پردازیم.
سازماندهی نیروهای تخصصی موشکی سپاه پاسداران16 مهر 1359، هفدهمین روز از آغاز جنگ تحمیلی،
اولین موشک کوتاه برد «فراگ7»، با نام روسی «لونا»، توسط ارتش عراق به شهر
دزفول شلیک شد که هفتاد شهید و بیش از سیصد تن زخمی برجای گذاشت. این تنها
شروع کار بود و عراق تا آبان 1361 با بیش از 65 فروند موشک دیگر، کشور را
مورد هجوم قرار داد.
آن‌چه که از این حملات باقی می‌ماند ویرانی و
آوارگی مردم شهرهای مختلف بود. روند موشک باران شهر دزفول و دیگر شهرها تا
اواخر سال 1362 ادامه داشت و هم‌زمان با عملیات بزرگ «خیبر» به اوج خود
رسید. در این مقطع، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، برای نخستین بار با
موافقت امام خمینی(ره) در 26 بهمن 1362 با آتش‌بارهای توپخانه دست به
مقابله به‌مثل محدودی زده و مراکز نظامی و اقتصادی شهرهای بصره، خانقین و
مندلی عراق را مورد هدف قرار دادند با این تفاوت که قبل از اجرای آتش،
اخطارهای لازم به مردم این شهرها، برای خروج از هدف‌های مورد نظر داده شد؛
حتی فرماندهی وقت جنگ فاش کرد؛ امام(ره) در طول جنگ تاکید داشتند، مناطق
غیر نظامی مورد هدف قرار نگیرد.
به هرحال این اقدام ایران،سرانجام
منجر به میانجی‌گری سازمان ملل و صدور توافق‌نامه «1 ژوئن 1984»
(خرداد1363)شد که از طرفین درگیر می‌خواست از حمله به مناطق مسکونی یکدیگر
خودداری کنند. در ادامه روند جنگ، با تصرف جزایر مهم و راهبردی مجنون
همراه با ذخایر عظیم نفت خام، ایران در موقعیت برتر سیاسی و نظامی قرار
گرفت و عراق درصدد برآمد تا ایران را مهار کند.
در این شرایط بود
که رژیم بعث با حمایت دیگر کشورها، جنگ شهرها را مجددا آغاز کرد. ایران هم به
دنبال حملات موشکی و هوایی عراق، اولین گام به منظور بهره‌گیری از دریافت
موشک‌های میان برد را در تابستان 1363 برداشت. تیر ماه همان سال محسن رفیق
دوست، وزیر وقت سپاه، از سوی کشورهای لیبی و سوریه به طور رسمی دعوت شد و
او نیز به این دعوت‌ها پاسخ مثبت داد.
ثمره‌ی حضور وزیر سپاه در
سوریه و لیبی دستیابی ایران به این سلاح راهبردی، یعنی موشک میان برد، بود.
در پی این دیدارها حافظ اسد، رئیس‌جمهور وقت سوریه، آموزش به‌کارگیری موشک
به تعدادی از نیروهای ایرانی را متعهد شد و رئیس‌جمهور لیبی نیز جهت تحویل
تعداد محدودی موشک «اسکاد بی» همراه با تجهیزات، به ایران، قول همکاری
داد. پس از این مذاکرات، تشکیل یگان موشکی در دل توپخانه سپاه کلید خورد.
جرقه های ساخت اولین موشک زمین به زمینفرماندهی وقت توپخانه سپاه، شهید تهرانی مقدم، به همراه دوازده نفر دیگر در تاریخ سوم آبان 1363 جهت یادگیری فنون به‌کارگیری موشک و تجهیزات آن به سوریه اعزام می‌شوند؛ گرچه برای این آموزش نیاز به گروهی 40 نفره بود ولی هر نفر در چندین تخصص آموزش می‌بینند. سوری‌ها برای آموزش برنامه‌ای شش ماهه به نیروهای ایرانی ارائه می‌کنند، ولی حسن تهرانی مقدم، که در این ماموریت مسئولیت نیروهای ایرانی با او بود، مدت شش ماه آموزش را نمی‌پذیرد و سرانجام سوری‌ها قانع می‌شوند زمان دوره به نصف کاهش یابد.
آن‌ها در این دوره توانستند نحوه‌ی به‌کارگیری دو نوع سیستم موشکی «اسکاد بی» و «فراگ 7» را آموزش ببینند. پس از سپری شدن چهار ماه از اعزام گروه به سوریه، بامداد 21 اسفند 1363، راس ساعت 3:20، اولین موشک «اسکاد بی» توسط شهید مقدم و رزمندگان یگان موشکی سپاه به سمت پالایشگاه کرکوک پرتاب می‌شود. با ادامه‌ی حملات عراق، دومین موشک نیز به سمت بانک رافدین شلیک شد.
وست کاروس و جوزف.س. برمودز مسیر صنعت موشکی ایران را پس از شلیک اولین «اسکاد بی» این‌گونه گزارش می‌دهد: ایرانی‌ها جهت فراهم کردن موشک‌های بالستیکی برای نیروهای نظامی خود، دست به اجرای سه برنامه‌ی جداگانه زده‌اند و احتمالا مهم‌ترین آن‌ها (موشک) ایران-130 است که جنگ‌افزاری با برد یکصد وسی کیلومتر است که در ایران توسعه و تحول یافته و در دست ساخت است. بنظر می رسد که ایران-130 جنگ افزاری است که در حال حاضر در جای دیگری به کار انداخته نشده است که این موشک در داخل بدون هیچ کمک خارجی طراحی شده است.
اولین اطلاع درست در مورد موشک‌های جدید در طی مصاحبه مطبوعاتی حجت‌الاسلام والمسلمین اکبر هاشمی
رفسنجانی در اواخر مارس انجام شد، پدیدار گردید. وی گفت: ایران در شرف
آغاز تولید موشک جدیدی با برد 130 کیلومتر می‌باشد و قرار شد روزی 20 فروند از این
موشک‌ها تولید گردد.
چند روز بعد ، وزیر دفاع ایران اعلام کرد که سازمان صنایع دفاع ، موشکی را با برد
یکصدوسی کیلومتر مورد شلیک آزمایشی قرار داده است. وی اضافه کرد؛ که این موشک مراحل
توسعه خود را به اتمام رسانده و قرار است که طبق برنامه تا بیستم آوریل وارد مرحله
تولید شود.
در طی جنگ شهرها ، تعداد کمی از موشک‌های ایران-130 به طرف "العماره" شلیک شدند .
گزارشات صادره از جانب ستاد تبلیغات جنگ در تهران حاکی از آن است که اولین موشک
ایران-130 در تاریخ 19 مارس به طرف شهر العماره عراق شلیک و چهار موشک دیگر در ماه
آوریل به طرف آن شهر پرتاب شدند.
در حال حاضر هیچ شرح فنی از موشک ایرن-130 موجود نیست، اما جمع بندی‌ها می‌تواند
صورت گیرد. این موشک احتمالا توسط یک راکت با سوخت جامد به جلو رانده می‌شود، چرا
که تولید موتورهای با سوخت مایع پیچیده بوده و نیاز‌مند به عملیات حفظ و نگهداری
قابل ملاحظه ای در صحنه است.
ایران-130 دارای برد کافی و لاجرم نیاز‌مند داشتن نوعی هدایت می‌باشد و احتمالا به
یک سیستم هدایت اینرسی (ژیروسکپی) ساده متکی است. قسمت اینرسی احتمالا مبتنی بر
قطعاتی است که برای کاربرد‌های غیر‌نظامی در نظر گرفته شده‌اند و در بازار آزاد
موجود می‌باشند. برابر مندرجات مآخذ Missile Forcast سال ۱۹۸۸ گزارشهایی موجود است که جمهوری اسلامی ایران موشک‌هایی کوتاه برد، متحرک جاده‌ای، سوخت جامد و با سرجنگی منفرد و بالستیکی را توسعه داده است. برد بعضی از این موشک‌ها برابر ۱۳۰، ۱۶۰ و ۲۰۰ کیلومتر می‌باشد و مدل‌های اولیه آن نازعات نامیده می‌شود.
این سلاح‌ها که «فجر» و «نازعات» نامیده می‌شوند، فاقد هدایت می‌باشند. گزارشهایی نیز در دسترس است که برد این موشک‌ها به ۱۶۰ و ۲۰۰ کیلومتر افزایش داده شده است و «زلزال» نامیده می‌شود.
طبق اظهارنظر منابع غربی، در جنگ ایران و عراق ۱۰ فروند از این موشک‌ها علیه عراق استفاده شده است و با قبول صحت این مطلب می‌توان مطمئن بود که این سلاح‌ها کماکان در وضعیت توسعه باشند. شرکت سازنده این سلاح‌ها مشخص نمی‌باشد.
صنعت موشکی ایران پس از جنگ تحمیلی به صورت چشمگیری رو به پیشرفت نهاد و در این خصوص کارشناسان زیادی از جمله سردار سرلشکر شهید حسن طهرانی مقدم نقش‌آفرینی کردند که نتیجه این تلاش‌ها امروز تبدیل به موشک‌های پیشرفته‌ای همچون سجیل، شهاب و امثال آن‌ها گردیده است.
گزارش از محمد زرچینی
انتهای پیام/