به گزارش سرويس بين‌‌الملل باشگاه خبرنگاران، پایگاه تحلیلی "گلوبال ریسرچ" در مقاله‌ای به قلم "استیون مک میلان" می‌نویسد: درحالی که کشورهای غربی، همچنان به اعمال تحریم های خود علیه روسیه ادامه می‌دهند، موسکو نیز برای همکاری‌های اقتصادی و راهبردی، نگاه خود را به آسیا معطوف ساخته است. دولت روسیه، در حال حاضر مشغول مذاکره بر سر معاملات تجاری مهمی با دو قدرت بزرگ منطقه، یعنی ایران و چین است. در صورتی که روسیه، ایران و چین همچنان به محکم تر کردن روابط خود در آینده ادامه دهند، باید منتظر ظهور یک واقعیت جغرافیایی سیاسی جدید باشیم.
*** معامله نفتی 20 میلیارد دلاری تاریخی ایران و روسیه
در ابتدای ماه آگوست، روسیه و ایران، یک معامله نفتی 20 میلیارد دلاری تاریخی را امضا کردند که طبق آن، دو کشور علاوه بر تقویت مشارکت اقتصادی، همکاری‌های خود را در «صنعت نفت و گاز» افزایش خواهند داد. بر اساس این معامله، روسیه در توسعه زیرساخت‌های انرژی به تهران کمک می‌کند و در کنار آن، نفت ایران را در ازای کالاهای مصرفی و محصولات کشاورزی از جمله گندم، چرم، حبوبات و گوشت خریداری می‌کند. مذاکرات بعدی نیز قرار است که در نشست کمیسیون بین دولتی روسیه و ایران، در تاریخ 9-10 ماه سپتامبر در تهران ادامه پیدا کند که در آن، دو طرف به جزئیات مربوط به این معامله خواهند پرداخت.
*** روسیه، ایران، قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان، تاکنون نتوانسته‌اند بر سر سهم قانونی هر کشور از دریای خزر به توافق برسند
روابط این دو کشورپیچیده است و در چند دهه اخیر، فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرده است. از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در اوایل دهه 1990، دریای خزر یکی از موارد مورد اختلاف این دوکشور بوده است که روابط بین 5 کشور هم‌مرز با این دریاچه را نیز تیره کرده است. روسیه، ایران، قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان، تاکنون نتوانسته‌اند بر سر سهم قانونی هر کشور از این دریا به توافق برسند. دریای خزر دارای ذخایر عظیمی از نفت و گاز است. به علاوه، ایران‌ها از حمایت روسیه از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل که تحریم‌هایی را که در یک دهه گذشته علیه ایران اعمال کرده‌اند، و در نتیجه آن، فشاری زیادی به اقتصاد این کشور تحمیل شده است، خشنود نیستند.
*** اتحاد راهبردی روسیه و ایران، با تامین ثبات در مناطق قفقاز و آسیای مرکزی به نفع روسیه خواهد بود
با این حال، دو کشور ایران و روسیه، رفته رفته به منافع مشترک ژئواستراتژیک خود، به خصوص در حمایت از بشار اسد در مبارزه وی با نیروهای نیابتی مورد حمایت غرب در سوریه پی برده‌اند. اتحاد راهبردی روسیه با ایران می‌تواند با تامین کمک‌های منطقه‌ای از جانب ایران برای کمک به ایجاد ثبات در قفقاز و آسیای مرکزی به نفع روسیه باشد. در حال حاضر شبکه وسیعی از واحدهای تروریستی ـــ که روابط نزدیکی با سیا دارند ـــ سال‌هاست که در قفقاز، با هدف بی‌ثبات کردن فدراسیون روسیه فعالیت می‌کنند.
*** ایران یکی از مهمترین بازیگران منطقه به شمار می رود
قدرت و صلابت ایران و روسیه، به ذخایر قابل توجه نفت و گاز این دو کشور متکی است و با توجه به تحریم‌هایی که به دو کشور تحمیل شده است، افزایش همکاری‌های بین تهران و موسکو، می‌تواند متقابلا به سود دو طرف باشد. ایران به واسطه دارا بودن چهارمین ذخایر بزرگ نفت خام و دومین ذخیره بزرگ گاز طبیعی در دنیا، و همچنین سومین کشور پرجمعیت در منطقه ـــتقریبا 80 میلیون نفرــ یکی از مهمترین بازیگران منطقه به شمار می رود. روسیه نیز بزرگترین ذخیره گازی و هشتمین ذخیره نفت خام جهان را در اختیار دارد.
*** مسکو می‌تواند یکی از واردکنندگان اصلی نفت ایران باشد
از آنجایی که دور اخیر تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا در سال های 2011 و 2012، تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر تولید و درآمد حاصل از بخش انرژی ایران بر جای گذاشته است، موسکو می‌تواند یکی از واردکنندگان اصلی نفت ایران باشد. به گزارش صندوق بین المللی پول، درآمد حاصل از فروش نفت و گاز ایران، در سال مالی 2013/2012، 47 درصد کاهش یافت که در مقایسه با درآمد 118 میلیارد دلاری حاصل از صادرات نفت و گاز در یک سال قبل آن، به 63 میلیارد دلار تنزل پیدا کرد. روسیه همچنین اعلام کرده است که قصد دارد خط آهنی را در شمال ایران، که از شهر رشت در کناره دریای خزر تا شهر آستارا در مرز آذربایجان امتداد پیدا می‌کند، احداث کند.
*** اگر این روند در آینده نیز ادامه پیدا کند، ظهور اتحاد روسیه-ایران-چین، بر کل قاره آسیا حاکم خواهد شد
تصمیم رهبران غرب در ماه مارس برای تحمیل تحریم‌های بیشتر علیه روسیه ، موسکو را به ایران و چین نزدیکتر کرد و موجب تقویت گروه «بریکس» و جامعه اقتصادی اوراسیا شد. در ماه می، روسیه و چین بر سر معامله‌ای که بسیاری از تحلیلگران، آن را مهمترین معامله یک دهه اخیر می‌دانند، به توافق رسیدند. این دو قدرت بزرگ، قرارداد سی ساله‌ای به ارزش 400 میلیارد دلار امضا کردند. ایران و چین نیز تصمیم دارند در طول 10 سال آینده، تجارت خود را افزایش دهند که در مقایسه با تجارت 40 میلیارد دلاری در سال 2013، پیش‌بینی‌می‌شود تا سال 2024، این رقم به 200 میلیارد دلار برسد. ایران یکی از بزرگترین تامین‌کنندگان نفت خام چین به شمار می‌رود و در حال حاضر، از آنجایی که پکن در سپتامبر سال گذشته، با پیشی گرفتن از آمریکا، بزرگترین واردکننده نفت خام به شمار می‌رود، این تقاضا همچنان بالا خواهد بود.
اگر این روند در آینده نیز ادامه پیدا کند، ظهور اتحاد روسیه-ایران-چین، بر کل قاره آسیا حاکم خواهد شد و در این صورت، صرف نظر از نفوذ غرب، این اتفاق می‌تواند نظم بین المللی آمریکایی ــانگلیسی را به طور جدی به چالش بکشد.
انتهای پیام/