به گزارش سرويس بين‌‌الملل باشگاه خبرنگاران، پایگاه تحلیلی "المانیتور" در مقاله‌ای به قلم "محمود سالم" می‌نویسد: جنگ فلسطین در هر دوره ای، همواره برگ برنده‌ای در دستان روسای جمهور مصر، از حسنی مبارک گرفته تا محمد مرسی و سیسی، بوده است؛ اما همیشه در داخل چارچوبی که دولت‌های آمریکا آن را ایجاد و مدیریت کرده‌اند. این بار نیز سیسی، رئیس‌جمهور مصر از بحران غزه به عنوان برگ برنده‌ای برای پیشبرد اهداف خود، نهایت استفاده را کرده که بی‌تردید استراتژی وی به افزایش مدت جنگ و شمار تلفات غیرنظامیان فلسطینی منجر شده است.
*** برنده جنگ غزه، تا به الان کسی نبوده است جز عبدالفتاح السیسی
سیسی از این جنگ برای رسیدن به تمامی اهداف خود و متعاقب آن، تغییر توازن قدرت در درگیری‌های خاورمیانه استفاده کرد. او با به حاشیه راندن قطر، ترکیه و حماس، اوضاع را به سود اسرائیل، کشورهای حاشیه خلیج فارس و مصر تغییر داد و در اقدامی بی‌سابقه، هیچ یک از این کشورها، دولت آمریکا را به این بازی راه ندادند. درحالی که مذاکرات برای برقراری آتش‌بس در قاهره ادامه دارند، به نظر می‌رسد که برنده جنگ غزه، تا به الان کسی نبوده است جز عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر.
*** جنگ غزه طبق برنامه‌ریزی اسرائیل پیش نرفت
همه‌چیز به شیوه‌ای قابل پیش‌بینی آغاز شد. دستگاه امنیتی اسرائیل از قابلیت‌های پیشرفته حماس در حفاری، با تونل‌هایی که به صدها متر در قلمروی اسرائیل می‌رسیدند، روز به روز بیشتر احساس نگرانی می‌کرد. پس از ماجرای ناپدید و کشته شدند سه نوجوان اسرائیلی، دولت بنیامین نتانیاهو از این اتفاق به عنوان بهانه‌ای برای حمله به نوار غزه استفاده کرد. طرف فلسطینی نیز متعاقبا با شلیک موشک به قلمروی اسرائیل، دست به مقابله به مثل زد.
هر دو طرف درگیری گمان می‌کردند که این جنگ نیز مانند دفعات گذشته، با میانجی‌گری مصر، بیش از یک هفته به طول نخواهد انجامید و بلافاصله آتش بس برقرار می‌شود. اما اتفاقات طبق برنامه‌ریزی‌ها پیش نرفتند و اسرائیل، آغازگر جنگ متوجه شد که اوضاع، آن گونه که انتظارش را می‌کشید، پیش نمی‌رود.
*** سیسی از ایفای نقشی که برایش پیش‌بینی شده بود، شانه خالی کرد
اسرائیل خیلی زود فهمید که این بار اوضاع با همیشه فرق دارد. برای اولین بار، به خاطر هدف قرار دادن فرودگاه بین المللی «بن گورین»، توسط موشک‌های حماس، اداره هوانوردی فدرال آمریکا و بسیاری از همتایان اروپایی آن، به طور موقت، پروازهای هوایی به اسرائیل را لغو کردند. بمباران غزه نیز تلفات سنگینی برجای گذاشت که خشم مردم جهان را برانگیخت و موجب افزایش درگیری‌ها در کرانه غربی شد. علاوه براین، مصر تصمیم گرفت که این بار نقش همیشگی خود را در درگیری‌های فلسطین و اسرائیل، تغییر دهد. در 30 سال گذشته، مصر تحت رهبری حسنی مبارک و یا محمد مرسی، بلافاصله برای پایان دادن هرچه سریع‌تر درگیری و برقرای آتش‌بس، پیش‌قدم می‌شد.
این یکی از موارد استفاده مبارک برای آمریکا و اسرائیل بود و همینطور وجهه مرسی و اعتبار بین المللی وی را در سال 2012 تا حد زیادی بهبود بخشید. این همان نقشی بود که از سیسی انتظار می‌رفت و در صورتی که او نقشش را خوب بازی می‌کرد، اعتبار بین المللی که وی از زمان انتخابش به عنوان رئیس‌جمهور مصر شدیدا به آن نیاز داشت، به او داده می‌شد. اما سیسی از ایفای نقشی که برایش پیش‌بینی شده بود، شانه خالی کرد.
*** اهدافی که سیسی از آغاز جنگ غزه برای رسیدن به آن‌ها تلاش کرده است
وقتی درگیری اسرائیل و حماس آغاز شد، سیسی برای دستیابی به چند هدف تلاش کرد.
• وی به دنبال این بود که به طور یکجانبه مصر را از جنگ غزه خلاص کرده و به اسرائیل و حماس اجازه ندهد که مسئولیت بحران انسانی غزه را به گردن مصر بیاندازند.
• با توجه به این که او از صحبت کردن با اخوان المسلمین مصر ــکه رابطه نزدیکی با حماس داشت ـــ خودداری می‌کند، وی به طور مستقیم با حماس وارد گفت و گو نشد زیرا در این صورت، توجیه افکار عموم برایش بسیار دشوار بود.
• او به دنبال کاهش نفوذ حماس در درگیری بود و بالاجبار، محمود عباس، رئیس‌جمهور فلسطین و فتاح را به عنوان نمایندگان رسمی فلسطین وارد مذاکرات کرد.
• او دولت آمریکا را وادار کرد که به شرایط جدید وی رسیدگی کرده و مجددا در خصوص رابطه آمریکا- مصر و با در نظر گرفتن شرایط دلخواهش، تجدید نظر کند.
• او تلاش کرد تا نقش ترکیه و قطر را به عنوان بازیگران تاثیرگذار منطقه کاهش دهد.
• وی در عین حال که تصویر خود را در نظر مردم مصر حفظ می‌کرد، تلاش کرد تا به تمام اهداف مذکور دست پیدا کند.
• سیسی برای رسیدن به تمام این اهداف مجبور بود که شرایط را تحت کنترل خود درآورد و اگر در این میان هر کس دیگر، برای پایان دادن به این جنگ پیش قدم می‌شد، او موفق به انجام این کار نمی‌شد. وی همچنین مجبور بود که از حماس فاصله بگیرد، واین به معنای آن بود که او پیشنهادی ارائه دهد که آن‌ها [حماس] بلافاصله با آن موافقت نکنند. سیسی برای اینکه از پیش‌قدم شدن برای آتش‌بس و یا دنبال کردن شخص دیگر، خودداری کند، گزینه سوم، یعنی «ایجاد مانع» را انتخاب کرد.
*** سیسی برای آنکه حماس با آتش‌بس موافقت نکند، گذرگاه رفح را بسته نگه داشت
سیسی از باز کردن گذرگاه رفح خودداری کرد و بدون آنکه از قبل با هر یک از طرفین درگیری در مورد آتش بس گفت و گو کند، به طور یکجانبه، پیشنهاد آتش بس را منتشر کرد. سیسی می‌دانست که حماس به خاطر پافشاری مصر برای بسته نگه داشتن گذرگاه رفح، این پیشنهاد را نخواهد پذیرفت. پس سیسی به هر دو هدف خود، یعنی عدم گفت و گوی مستقیم با حماس و منحرف کردن انگشت سرزنش‌ها از مصر به خاطر ادامه این جنگ، رسید.
اسرائیل نیز در حالی که از کرده خود پشیمان شده بود، بسیار مشتاق پایان دادن هر چه سریع‌تر به این جنگ بود و با افزایش بمباران غزه، سیسی را وادار کرد که نقش میانجی را با حماس ایفا کرده و حماس برای قبول آتش‌بس، تحت فشار قرار گیرد. اما حماس از این کار خودداری کرد و در عوض در تلافی حملات اسرائیل به نوار غزه، به پرتاب موشک‌های خود به سمت مواضع اسرائیل ادامه داد.
*** تحقیر جان کری، هنگام دیدار با رئیس‌جمهور مصر
وقتی که جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در تاریخ 21 جولای به قاهره رفت، پیش از ملاقاتش با سیسی، با بازرسی بدنی توسط ماموران امنیتی دولت مصر، به شدت تحقیر شد. کری در این دیدار به سیسی وعده داد که در ازای اصلاح توافقنامه آتش‌بس و مذاکره با حماس، مورد تمجید بین المللی قرار خواهد گرفت و دولت وی از مشروعیت بین المللی برخوردار خواهد شد. اما وی هیچ گونه تعهد مالی یا تسلیحاتی جدیدی به سیسی ارائه نکرد. کری پس از 5 روز تلاش، وقتی که نتوانست به معامله بهتری با سیسی دست پیدا کند، به ترکیه و قطر رفت تا شانس خود را برای توافق آتش بسی دیگر امتحان کند. که این اقدام نه تنها با بی‌میلی مصر، اسرائیل و مقامات فلسطین مواجه شد، بلکه از سوی کشورهای حاشیه خلیج فارس هم مورد استقبال قرار نگرفت. این مسئله حاکی از پایان تاثیر و نفوذ ترکیه یا قطر در منطقه بود. کری سرانجام آنجا را ترک کرد و در مذاکرات آتش‌بسی که بدون میانجی گری وی صورت می‌گرفت نیز، شرکت نکرد.
*** سیسی بدون آنکه هزینه‌ای بپردازد، به اهداف خود دست پیدا کرد
در این میان، مقدمات مذاکرات قاهره انجام شد و حماس، از آنجایی که نه اسرائیل و نه مصر حاضر به گفت و گو با آن ها نبودند و از طرفی حماس به این آتش بس نیاز داشت، مجبور شد تا با نقش حکومت خودگردان فلسطین به عنوان مذاکره کننده ارشد موافقت کرده و به جای آن، به عنوان بخشی از هیئت مذاکره کننده در این مذاکرات شرکت کند. بدین ترتیب، سیسی بدون آنکه هزینه‌ای بپردازد، میزبانی مذاکرات قاهره را عهده‌دار شد و به مشروعیت بین المللی که جان کری به او وعده داده بود، دست پیدا کرد و همه این‌ها به خاطر پیشنهاد آتش‌بسی بود که او هیچ وقت در موردش جدی نبود.
انتهای پیام/