۵دليل و ۷نکته براي درمان ناسزاگويي کودکان

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، پيش از اين نيز در همين بخش، به موضوع ناسزاگويي کودکان پرداخته شده است، اما با توجه به تکرار پرسش  هاي ارسالي در اين زمينه کمي بيشتر به اين موضوع مي پردازيم. به خصوص آن که ناسزاگويي در کودکان مشکلي است که بسياري  از والدين  را به شدت نگران و گاه حتي آشفته مي سازد. 

براي اغلب والديني که کودکان ناسزا گويي دارند اين سوال پيش مي آيد که فرزند آن ها چگونه اين  صحبت ها را  ياد گرفته  است؟ بسياري  از والدين  نگران اين هستند که ديگران چه قضاوتي درباره آنان دارند به همين خاطر ابراز مي کنند که کودک شان اين  حرف هاي  زشت  را از آن ها نياموخته است، همچنين به دنبال راه حل هاي سريعي براي تغيير رفتار کودک شان هستند.

 براي تغيير رفتار اين کودکان در گام اول بايد با دقت زياد علت و منبعي که باعث شده است کودک اين حرف ها را بياموزد بيابيد و سپس به دنبال عوامل و زمينه اي باشيد که کودک اين الفاظ را به کار مي گيرد و در همين حين راه هاي تغيير رفتار کودک را با صبر و حوصله در پيش بگيريد. البته باز هم تاکيد مي شود که چون اين رفتار طي زمان آموخته و نهادينه شده است بنابراين تغيير آن نيز به گذشت زمان احتياج دارد.

آن چه باعث مي شود کودک بددهان شود

مراقب حرف زدن خودتان باشيد:

در حقيقت شکي وجود ندارد که بسياري  از کارهاي  کودکان به رفتارهاي والدين يا نزديکاني که با آنان زندگي مي کنند مربوط است؛ زيرا کودکان،  بزرگسالان خصوصاً والدين  را الگوهايي مي دانند که همه رفتارهاي آن ها  درست است و مي تواند از سوي کودک تقليد شود. البته هميشه نيز هر رفتاري بلافاصله پس از مشاهده آن بروز پيدا نمي کند بلکه گاهي  بين  يادگيري  يک  رفتار و بروز آن فاصله وجود دارد؛ بنابراين گاه والدين از روي عصبانيت کلماتي را استفاده مي کنند و کودک چندين هفته يا حتي يکي دو ماه بعد آن الفاظ را در موقعيتي برون ريزي مي کند. همچنين، مهم نيست که شما به عنوان والدين کودک به او ناسزا نگوييد بلکه به طور کلي گفتن هر کلمه زشتي در مقابل او به نوعي آموزش الفاظ غير مودبانه است. حتي اگر شخص ديگري واژه نامناسبي را به کار برد و والدين به آن حرف بخندند يا آن عبارت را به نحوي جالب بدانند، کودک با خود تصور مي کند که کار و صحبت درستي را آموخته است.

رفيق هاي ناباب کودکي:

از ديگر منابعي که کودکان   کلمات ناپسند را مي آموزند  استفاده ديگر کودکان از اين عبارات نامطلوب است. از اين رو کنترل محيطي که کودک در آن با ديگران تعامل دارد اهميت بسزايي دارد. البته نبايد از رسانه ها نيز غافل بود در بسياري از کارتون ها يا بازي هاي رايانه اي در قالب شوخي يا حتي از دهان شخصيت هايي که به نوعي براي کودکان الگو هستند الفاظي به کار مي رود که براي بچه ها مناسب نيست حتي اگر عبارات يک يا دو بار هم شنيده شود از آن جا که کودکان، دوستان، شخصيت هاي کارتوني يا شخصيت هاي موجود در بازي ها براي کودکان اهميت ويژه اي دارند، تاثير بسزاي خود را خواهند گذاشت.

راهي براي تخليه خشم و هيجان:

اما گاه استفاده از الفاظ نامناسب به علت آن است که کودک راه حل مناسب براي مواجه شدن با مشکلش را بلد نيست؛ به عنوان مثال رفتار به شدت خصمانه والدين با فرزندشان يا ديگر کودکان با او و ايجاد حس خصومت در کودک باعث مي شود تا او که وسيله اي براي مبارزه و دفاع از خود ندارد با کاربرد الفاظ زشت خشم و ناراحتي خود را بروز دهد.

  لطفا نخنديد:

گاهي نيز پيش مي آيد که کودک کلمه اي را به کار مي برد و خنده بزرگسالان که در مقابل واقعاً بدون هدف انجام مي گيرد به ترغيب کودک براي استفاده از اين الفاظ منجر مي شود زيرا تصور مي کند که از اين طريق مي تواند مورد تحسين قرار گيرد.

و باز هم کمبود توجه:

همچنين زماني که کودک از توجه لازمي که نياز دارد بهره مند نمي شود مجبور مي شود که براي کسب توجه ديگران دست به هر کاري بزند و يکي از ساده ترين روش ها کاربرد الفاظ ناپسند است که خيلي زود باعث جلب نظر بزرگ ترها مي شود. اعتماد به نفس پايين در کودکان و احساس اينکه آن ها هيچ چيز قابل عرضه اي به ديگران ندارند نيز باعث مي شود تا با کاربرد اين کلمات براي خود ويژگي مورد توجهي را دست و پا و از اين طريق احساس اهميت کنند.

آن چه براي درمان ناسزاگويي کودکان بايد انجام دهيم

از خودتان شروع کنيد:

اولين گام اين است که رفتار خودمان را اصلاح کنيم؛ بنابراين در درجه اول خود والدين بايد به طور کلي استفاده از اين عبارات را چه به صورت جدي يا شوخي و چه در مقابل کودک يا ديگران کنار بگذارند.

محيط عاري از ناسزا:

بهتر است فرزندتان با کودکاني معاشرت داشته باشد که سبک رفتاري آن ها به آموزش رفتارهاي ناپسند به او منجر نشود. کنترل تعامل هاي کودک خصوصاً پس از سال اول تولد که مهارت هاي کلامي کودک در حال تحول و بهبود است بسيار اهميت دارد. همچنين از همان ابتدا کارتون ها و بازي هاي رايانه اي کودک را با دقت انتخاب و تهيه کنيد.

هم بازي خوبي باشيد:

آن قدر کودک را براي مسائل روزمره تحت فشار قرار ندهيد که رابطه عاطفي والد-فرزندي تان خدشه دار شود. سعي کنيد براي بازي کردن و گوش سپردن به ماجراهاي او وقت صرف کنيد.

پاداش در برابر عدم ناسزاگويي:

هنگامي که کودک حرف هاي زشتي را بيان کرد او را ناديده بگيريد تا نتواند باعث جلب توجه شما شود و بياموزد که راه هاي جايگزيني را براي اين کار پيدا کند، همچنين در اين زمان، پس از آنکه با صرف وقت و تصحيح شيوه هاي تعامل با فرزندتان، رابطه خود و کودک را بازسازي کرديد؛ با او صحبت کنيد و به ازاي هر چند ساعتي که او از الفاظ نادرست استفاده نکرد پاداشي تعيين کنيد مثلاً اگر در طول روز اين عبارات را به کار نبرد برايش پاداشي در نظر بگيريد. خصوصا قبل از حضور در مکان هاي عمومي با کودک قرار داد ببنديد و رفتار مورد نظر خود را دقيقاً برايش توضيح دهيد.

آموزش با شيوه کودک پسند:

در قالب بازي، بيان قصه و اجراي نمايش، مهارت هاي برقراري تعامل اجتماعي و شيوه هاي مطلوب ارتباط با ديگران را به فرزندتان آموزش دهيد. همچنين براي يادگيري و اجراي صحيح اين آموزش ها او را مورد تشويق قرار دهيد و برايش پاداش تعيين کنيد. اين تشويق ها و يا پاداش ها بايد بلافاصله و به تناسب رفتار کودک ارائه شود.

تنبيه اما به جاي خود:

پس از مدتي که کودک به دريافت پاداش و توجه عادت کرد و در واقع روابط شما با او بهبود يافت، در کنار ارائه تحسين و پاداش به کودک مي توانيد به خاطر کاربرد الفاظ ناشايست او را از برخي امتيازهايش محروم کنيد، البته با اين شرط که آرامش خود را حفظ و بدون عصبانيت و با رعايت اعتدال، به شيوه اي منصفانه کودک را محروم کنيد.

استفاده از راهنمايي هاي مشاور:

شکيبايي به خرج دهيد و براي اجراي روش هايي که عنوان شد حداقل چندين هفته وقت بگذاريد. با اين وجود، اگر مشکل فرزندتان همچنان ادامه يافت يا با لجبازي افراطي همراه بود از جلسه حضوري براي مشورت با يک روان پزشک يا روان شناس استفاده کنيد./خراسان