آیه 40 و 41 سوره ابراهیم
رَبِّ
اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلَوةِ وَمِن ذُرِّیَّتِی رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ
دُعَآءِ (40) رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَ لِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ
یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ (41)
پروردگارا! مرا برپا دارنده نماز قرار ده و از نسل و ذریّه‌ام نیز. پروردگارا! دعای مرا (نماز و عبادتم را) بپذیر. (40) پروردگارا مرا وپدر ومادرم را ومؤمنان را، روزی که حساب بر پا می‌شود ببخشای. (41)
*
در آیاتی که درباره‌ی حضرت ابراهیم در این سوره آمده، او از خداوند هفت
درخواست دارد: امنیّت مکّه، دور ماندن از بت‌پرستی، توجّه قلوب و افکار
مؤمنان نسبت به فرزندان و مکتب او، بهره‌مند شدن ذریّه‌ی او از ثمرات،
توفیق اقامه‌ی نماز، قبول شدن دعاها و آمرزش برای خود و والدین و همه‌ی
مؤمنان.
* «والد» تنها به پدر واقعی گفته می‌شود، ولی «أب» به غیر پدر
از جمله به عمو و پدرزن نیز گفته می‌شود. چون والدین ابراهیم مؤمن بودند،
لذا در این آیه حضرت ابراهیم به والدین خود دعا می‌کند، ولی در آیات دیگر
که «أب» بکار رفته و مراد عموی ابراهیم است، به دلیل مشرک بودن او، حضرت از
او بیزاری می‌جوید.
* در آیه‌ی 133 بقره نیز خواندیم که فرزندان یعقوب
در پاسخ پدر که پرسیده بود: «ما تعبدون من بعدی» پس از من چه چیز را
می‌پرستید؟ گفتند: «نعبد الهک و اله آبائک ابراهیم و اسماعیل» ما پروردگار
تو و پروردگار پدرانت ابراهیم و اسماعیل را می‌پرستیم. با آنکه اسماعیل
عموی یعقوب است، ولی به عمو «أب» گفته شده است.
* تکرار «ربّ» در آغاز دعاهای حضرت ابراهیم، نشانه تأثیر آن دراستجابت دعا و یا یکی از آداب آن است. «ربّ اجعلنی»
* برای اقامه‌ی نماز خود و فرزندانتان، از خداوند استمداد کنید. «ربّ اجعلنی»
* نماز، محور دعاهای حضرت ابراهیم است. «ربّنا لیقیموا الصّلاة»، «ربّ اجعلنی مقیم الصّلاة»
*
با آنکه رسالت انبیا اقامه‌ی دین است اما دعا برای اقامه‌ی نماز به جای
آن، نشانه آن است که نماز چهره و سیمای تمام‌نمای دین است. «مقیم الصّلاة»
*
اقامه‌ی نماز، عِدل و همتای رهبری است. حضرت ابراهیم در دو مورد عبارت «و
من ذریّتی» را بکار برد: یکی درباره‌ی نماز نسل خود «مقیم الصّلاة و من
ذریّتی» و یکی در مورد رهبری نسل خود هنگامی که خداوند به ابراهیم فرمود:
«انی جاعلک للنّاس اماما قال و من ذریّتی»(بقره، 124) من تو را امام مردم
قرار دادم ابراهیم گفت: پروردگارا ذریّه مرا نیز به این مقام برسان.
* در دعا هم به خود توجّه کنید، «واجنبنی - واجعلنی - واغفرلی» و هم به دیگران. «وبنّی - ومن ذریّتی - و لوالدیّ وللمؤمنین»
* انسان، هم باید به فکر نسل قبل باشد، «ولوالدیّ وللمؤمنین» و هم به فکر نسل بعد. «و من ذریّتی»
* در دعا، به فکر قیامت خود، فرزندان و جامعه باشید. «یوم یقوم الحساب»برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید