مرثیه‌ای برای یک قربانی

مات و مبهوت بود در دنیای خود سیر می‌کرد و در حالی‌که همه در شوق و شعف غوطه‌ور بودند، در مغز او افکار دیگری موج می‌زد. همان روز بعد از بازگشت از جبهه، این سطور را در بیان آن حالت عجیب هنگام قربانی گوسفند نگاشت و از گوشت آن گوسفند هم چیزی نخورد...

امروز گوسفندی را برای من قربانی کردند. چقدر زجر کشیدم! هنگامی که خون از گردنش فوران می‏‌کرد، گویی که این خون من است که بر خاک می‏‌ریزد. می‏‌دیدم که حیوان زبان‏‌بسته برای حیات خود تلاش می‏‌کند. دست و پا می‏‌زند، می‏‌خواهد ضجه کند، فریاد کند، از دنیا و از همه‏ چیز استمداد کند، و از زیر کارد براق بگریزد؛ اما افسوس که مظلوم است و اسیر و دست و پا بسته است و زیر پنجه‏‌های توانای دو جوان بر خاک افتاده، قدرت هیچ کاری ندارد.

کارد به گردنش نزدیک می‏‌شود. چشمان گوسفند برق می‏‌زند. به همه اطراف می‏‌چرخد. برق کارد را می‏‌بیند. اولین فشارِ تیزیِ کارد را بر گردن خود حس می‏‌کند، با همه قدرت خود برای آخرین‏‌بار تلاش می‏‌نماید. امید به حیات، آرزوی زندگی و حبّ ذات در همه وجودش شعله می‏‌کشد. می‏‌خواهد زنده بماند، می‏خواهد از آب این عالم بنوشد؛ از هوای دنیا استنشاق کند؛ به آسمان بلند، به کوه‌های سر به فلک کشیده، به درخت‌ها، به گل‌ها، به سبزه‏‌ها، به جویبارها، به صحراها، به دشتها، به دریاها، به ستاره‌‏ها، به ماه، به خورشید، به سپیده صبح، به غروب آفتاب نگاه ‏کند و از زیبایی آنها لذت ببرد. ‏

او احساس می‏‌کند که مورد ظلم و ستم قرار گرفته، همه دنیا به او ظلم می‏‌کنند، همه دشمن او هستند، همه در مرگ او شادی می‏‌کنند، همه منتظرند که دست و پا زدن او را در خون ببینند و کف بزنند. او استغاثه می‏‌کند، التماس می‏‌کند، لااقل یک نفر منصف می‏‌طلبد، می‏‌خواهد کسی را به شفاعت بطلبد...‏

آخر ای انسان‌ها! وجدان شما کجا رفته است؟ تمدن شما، انسانیت شما، خدا و پیغمبر شما کجاست؟ مگر قرار نیست از مظلومین دفاع کنید؟ چرا به دادخواهی بی‏‌گناهان توجهی نمی‏‌نمایید؟ چرا نمی‏‌گذارید فریاد کنم؟ چرا فرصت ضجه به من نمی‏‌دهید؟ چرا اجازه اشک ریختن نمی‏‌دهید؟ چرا نمی‏‌گذارید صدای استغاثه من به دیگران برسد؟

آه خدایا! من فریاد این حیوان بی‏‌گناه را می‏‌شنوم! من درد او را احساس می‏‌کنم! من اشکی را که در چشمانش می‏‌غلتد می‏‌بینم! من بی‏گناهی او را می‏‌دانم! من می‏‌بینم که او مرا به دادخواهی طلبیده است و من نیز با همه وجودم آماده‏‌ام که به بی‏گناهی او شهادت دهم؛ او را شفاعت کنم و از مردم بخواهم که به خاطر خدا و به خاطر من از این حیوان زبان‏‌بسته بگذرند و به خاک و خونش نکشند. حیوان بی‏‌گناه از من استمداد می‏‌کند و با زبان بی‏‌زبانی استغاثه؛ و من هم با همه وجودم می‏‌خواهم بدوم و کارد را از دست آن مرد بگیرم. می‏‌خواهم فریاد کنم: «دست نگه دارید، این حیوان زبان‏‌بسته را برای من نَکُشید!» اما گویی صدای حیوان خفه شده است و حرکت من همه منجمد.

در عالم خواب، گاهی آدم می‏خواهد فریاد کند، ولی صدایش در نمی‏‌آید. می‏‌خواهد بدود، فرار کند، ولی نمی‏‌تواند. اینجا هم چنین حالتی برای من پیش آمده است. حیوان بی‏‌گناه می‏‌خواهد فریاد بکشد، ولی صدایش درنمی‏‌آید؛ و من می‏‌خواهم بدوم و دستش را بگیرم، ولی طلسم شده‏‌ام! در جایم خشک شده‏‌ام! گویا خواب می‏‌بینم... اراده من حاکم بر اعمال من نیست.

کارد تیز بر گردن گوسفند نزدیک می‏‌شود، و من تیزی آن را بر گردنم احساس می‏‌کنم. حیوانِ اسیر، دست و پا می‏‌زند؛ گویی که من دست و پا می‏‌زنم و همه فشارهای حیات و مرگ را که در آن لحظه بر گوسفند می‏‌گذرد، گویی که بر من گذشته است. لحظاتی که سال‌ها طول دارد و با همه عمر و زندگی برابری می‏‌کند. همه لذات، همه دردها و بیم‏‌ها و فشارهای زندگی، در این لحظه کوتاه جمع شده و بر اعصاب آدمی فشار می‏‌آورد.‏..