معمولا کارگران شاغل در کوره پزخانه ها در حاشیه شهرهای بزرگ مانند تهران مشغول به فعالیت هستند. بخشی از کارگران شاغل در این بخش به دلیل ماهیت کار مجبور به اشتغال خانوادگی هستند و گروه هایی نیز به صورت انفرادی اشتغال دارند.
اغلب شاغلان در این بخش یا اصلا بیمه ندارند و یا دارای سوابق بیمه ای ناقص هستند. گروه قابل توجهی نیز در این بخش از اتباع بیگانه و عموما از کشور افغانستان اشتغال دارند که فراهم بودن فضای سوء استفاده توسط کارفرمایان باعث تجمع کارگران فاقد مجوز کار و حتی اقامت در کشور، به اینگونه مشاغل کشیده شوند و گروهی نیز از این فرصت فراهم شده در جهت تامین منافع خود سود ببرند.
اشتغال دسته جمعی
محرومیت کارگران شاغل در این بخش باعث شده تا اغلب فرزندان و کودکان کارگران کوره پز خانه ها نیز به کار گرفته شوند. دست کم اگر کودکان این دست از کارگران بتوانند به مدرسه هم بروند، در بیشتر مواقع کمک حال خانواده های خود نیز خواهند بود.
از مسائل تلخی که در زندگی کارگران کوره پزخانه ها دیده می شود، به کارگیری کودکان در مراحل سخت و دشوار آجرپزی است. اغلب کودکانی که والدین آنها در این بخش مشغول به کار هستند کار آجرپزی و یا مراحل گوناگون آن را تجربه کرده اند.
غلامرضا عباسی در گفتگو با مهر با تاکید بر اینکه با گرم شدن هوا در نیمه دوم سال، اشتغال کارگران کوره پزخانه ها نیز دشوارتر می شود و اساسا نوع این فعالیت به صورتی است که در فصل گرما باید انجام شود، گفت: اغلب شاغلان در این بخش هر روز در دمای بالای 40 درجه مشغول به فعالیت هستند.
رئیس انجمن صنفی کارگران کوره پزخانه ها اظهارداشت: در عین حال، برخی کارگران نیز مجبور می شوند در کنار آتش و کوره داغ کار کنند. کارگران بخش "قَمیر" (قالب هایی که در آن آجر تولید می شود)، مجبور می شوند برای بارگذاری آجرها در گرمای تابستان در کنار کوره های داغ آجرپزی کار کنند که گرمای طاقت فرسایی دارد و بیشتر افراد نمی توانند در این شرایط دشوار کار کنند.
عباسی خاطرنشان کرد: به دلیل بالا بودن حرارت در کوره پزخانه ها، بخشی از کارها در شب ها انجام می شود. متاسفانه به دلیل ضعف بازرسی ها، بیشتر افراد شاغل در کوره پزخانه ها دارای بیمه های ناقص هستند.
این مقام مسئول کارگری ادامه داد: متاسفانه بیمه های ناقص باعث می شود تا کارگرانی که در این بخش فعالیت می کنند حتی بعد از 60 سال نیز به اندازه 8 سال سابقه بیمه نداشته باشند؛ بنابراین لازم است تا دولت همانگونه که از برخی کارگران شاغل در ساختمان و رانندگان حمایت بیمه ای کرده است، از کارگران کوره پزخانه ها نیز حمایت های بیمه ای داشته باشد.
6 ماه کار؛ 6 ماه بیکار
وی افزود: متاسفانه کارفرمایان در این بخش نیز با استفاده از فرصت، از پرداخت حقوق مناسب به کارگران امتناع می کنند و به همین دلیل گروهی از کارگران کوره پزخانه ها مجبور می شوند برای تامین معیشت خود به صورت خانوادگی کار کنند.
رئیس انجمن صنفی کارگران کوره پزخانه ها تاکید کرد: در حال حاضر، آتش کارها در کوره پزخانه ها به صورت انفرادی کار می کنند اما در قسمت خشک کردن آجرها، افراد به صورت خانوادگی کار می کنند.
به گفته عباسی، به دلیل ایکه آجرپزی نیازمند هوای گرم است این گروه از کارگران تنها در 6 ماه از سال مشغول به کار هستند و در نیمه دوم سال بخشی از آنها شغل خود را از دست می دهند. ما در حال حاضر به دنبال بیمه 12 ماهه این گروه از کارگران هستیم و دولت باید به این گروه از کارگران محروم کمک کند.
دبیرکل کانون عالی انجمن های صنفی کارگران ایران اظهارداشت: در شرایط فعلی، پرداخت دستمزد به شاغلان این بخش به 3 صورت انجام می شود. بخشی از کارگران به صورت سرکارگران، رانندگان بخش حمل و نقل و دفترداران هستند که به صورت قراردادی فعالیت می کنند.
قیمت هر آجر 27 تومان
وی خاطرنشان کرد: بخشی نیز به صورت فصلی کار می کنند که با تحویل هر 1000 آجر 27 هزارتومان دریافت می کنند. البته پس از افزایش مزد امسال کارگران، حداقل دستمزد در این بخش هنوز تعیین نشده است.
عباسی بخش سوم پرداخت حقوق به کارگران کوره پزخانه ها را "تُنی" اعلام کرد و گفت: سال گذشته در تهران 25 هزار نفر به این کار اشتغال داشتند که امسال به دلیل رکود و افت تقاضا در این بخش به نصف کاهش یافته است.
این مقام مسئول کارگری تصریح کرد: در این بخش از افاغنه نیز فعالیت دارند ولی در سال گذشته به دلیل بهتر بودن فعالیت ها، برخی کارفرمایان به دلیل کمبود حتی به کارگران افغانی نیز دسترسی نداشتند!
رئیس انجمن صنفی کارگران کوره پزخانه ها افزود: در حال حاضر، 60 تا 70 درصد کارگران آجرپزی ها افغانی هستند. البته برای کارفرمایان کوره پزخانه ها تفاوتی ندارد که کارگر افغانی دارای مجوز کار است یا نه، چون انها بسته به شرایط و نیاز خود از کارگران استفاده می کنند.