اسماعیل شراهی
در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک ، افزود: این آیین با شماره 1060 در اردیبهشت ماه جاری در فهرست میراث معنوی آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
وی توضیح داد: باران خواهی رسمی دیرین و سنتی با آیین نمایشی و اشعار فولکوریک در خرده فرهنگهای استان مرکزی است که با نامهای کوسه درآمدن ، کوسه گلدی یا کوسه برنشین نیز شهرت دارد و در آیین های نمایشی آن سه رکن اصلی کوسه، عروس کوسه و تگه (گروه همراهان) ایفای نقش می کنند.
این کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی توضیح داد: آیین باران خواهی و یا کوسه درآمدن جشنی است که از دیرباز در جوامع روستایی و چوپانان استان مرکزی رواج داشته و دهم بهمن هر سال یعنی پایان چله بزرگ زمستان در روستای کبودان تفرش و به صورت پراکنده در مناطق روستایی چندین شهرستان دیگر استان برگزار می شود.
شراهی اظهار کرد: در این جشن که همراه با لحن موسیقیایی، لباسهای ویژه و نمایش جمعی در کوی برزن است،کوسه و همراهانش پیام آور شادی و نوید بهار هستند و نماد و سمبلی از سوی چوپانها برای غلبه روشنایی بر تاریکی ، جلوه رویش گیاهان، زایش دام و افزونی برکت است.
کارشناس میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی خاطرنشان کرد: گروه برگزار کننده جشن ناقالدی (طلب باران)متشکل از سه تا هفت نفر است که هرکدام بر اساس مهارت و توانایی نقش «کوسه»، «عروس کوسه» و «تگه» (بز نر) را عهده دار می شوند.
وی عنوان کرد: دراجرای این آیین معمولا چندین دختر بچه و پسر بچه نیز بعنوان توبره کش ناقالدی ها به جمع آوری هدایای مردم می پردازند و این گروه با موسیقی، سر و صدای زیاد زنگوله ها و آوازخوانی در کوچه و معابر شهر و روستا ظاهر شده و با حرکات بدنی و خواندن اشعار خاص ضمن ایجاد سرگرمی برای مردم ، نوعی رسم دور کردن نحوست سرما را برگزار کرده و هدایای جمع آوری شده از این مراسم نیز بین خانواده فقیر و نیازمند تقسیم می شود.
شراهی یادآور شد:در این آیین فردی که نقش کوسه را پذیرا می شود جبه ای بلند را وارونه بر تن کرده و زنگوله هایی به آن می آویزد و علاوه بر آن زنگوله های فلزی ریزی را نیز بدستان و زانوان خود متصل می کند.
وی بیان کرد:فردی که نقش کوسه را دارد صورت خود را سفید رنگ کرده و یک تکه پوست بزغاله روی سر خود می گذارد و در آن سوراخهایی برای چشم و نفس کشیدن ایجاد می کند و با مراجعه به خانه چوپانها و سردادن اشعار و حرکات خاص برای زاداوری دامها و برکت خانه ها دعا می کنند.
این کارشناس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی گفت: در سه مرحله از این جشن آیینی اشعار طلب باران گردآوری و به ثبت آثار ملی رسید.
تاکنون بیش از 50 آیین و اثر میراث معنوی در اتان مرکزی شناسایی شده که 19 آیین آن در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
بر اساس اسناد و پژوهشهای موجود نمونه هایی از نمایش کوسه درآمدن و طلب باران در روستاهای شاهسون نشین ساوه، روستاهای اراک با تفاوتهای جزئی برگزار می شود./س