به گزارش
حوزه رادیو تلویزیون باشگاه خبرنگاران ؛ یکی از نقدهای همیشگی به برنامه‌های معارفی چه ازسوی مخاطبان و چه ازسوی منتقدان و کارشناسان بر گفتگو محوری مطلق آنهاست که فاقد جذابیت های فرمی درساختارو اجرای برنامه بوده که قدرت سرگرم کنندگی وجذب مخاطب را ندارند.
این انتقاد تاحد زیادی درست بوده و بسیاری ازکارشناسان مذهبی وخود برنامه سازان نیز بر آن صحه گذاشته اند و در جلسات درون گروهی یا همایش هایی مثل افق رسانه یا جلسات رشد و تعالی سیما نیز درباره آنها صحبت شده اما در این میان ناگهان برنامه هایی ظهور می کنند که کم و بیش بر روال همان ساختار قبلی بنا شده و بیشترین حجم برنامه نیز بر محور گفتگو صورت بندی می شود اما به شدت مورد استقبال مردم قرار گرفته و برنامه موفق و پرطرفداری می شود. راز این موفقیت چیست؟
شاید برای پاسخ به این پرسش باید یکی از این برنامه های معارفی گفتگو محور موفق را مثال زد و با بازخوانی تحلیلی آن به راز این موفقیت پی برد. این روزها برنامه ای ازجنس برنامه های معارفی ازشبکه دوم سیما پخش می شود که جای خود را در بین مخاطبان باز کرده و به یک برنامه تاثیرگذار بدل شده است.
آیینه خانه نام برنامه ای است که محور و پایه و اساس آن بر مبنای گفتگوی یک مجری و یک کارشناس مذهبی است. اگرچه ساختار فرمیک برنامه مثل دکوربندی،استفاده ازرنگ و نورجذاب یاکلیپ هایی که لابه لای برنامه پخش می شود و حتی تیتراژ ابتدایی برنامه که به نوعی عنوان آیینه خانه را از حیث بصری و کلامی نشانه شناسی می کند به عنوان عناصر و المان هایی فرمی به کمک جذابیت بیشتر برنامه می آید اما آنچه موجب شده که این برنامه به یک برنامه معارفی موفق بدل شود سویه محتویی آن است. موفقیت آیینه خانه را به سه عامل عمده می توان نسبت داد.
انتخاب موضوع و سوژه بحث، نوع اجرا و دانش معارفی مجری و کارشناس برنامه که به رسانه وزبان آن را به خوبی می شناسد. شاید بتوان گفت بعد از حجت الاسلام قرائتی که به عنوان یک روحانی رسانه ای سال های سال مخاطبان زیادی را با خود همراه کرده و برنامه هایش بیننده زیادی داشته است اینک شهاب مردای توانسته همان جایگاه را در بین مخاطبان جوان تر بدست آورده و نشان دهد که زبان رسانه و مقتضات آن را می شناسد.
کم نیستند روحانیان خوش بیان و با سوادی که در شبکه های مختلف تلویزیونی یا محافل مذهبی و مساجد جوانان را جذب خود کرده اند اما بسیاری از آنها زبان رسانه و ماهیت آن را نمی شناسند و یا مثلا جلوی دوربین راحت نبوده و نمی توانند آن تاثیرگذاری لازم را داشته باشند اما شهاب مردای هم به واسطه ارتباط با نسل جوان از طریق فرهنگسراها و اینک سازمان فرهنگی،هنری شهرداری و همچنین آشنایی با مظاهر مدرن تکنولوژی های نوین رسانه ای شناخت و تسلط بیشتری بر رسانه و زبان آن داشته که همین امر کمک می کند تا مخاطبان آیینه خانه با او ارتباط حسی،عقلی خوبی برقرارکنند.
ازسوی دیگر رسالت بوذری نیز یک مجری خشک و رسمی برنامه های معارفی نیست و تجربه او در اجرای برنامه های اجتماعی و روتین کمک کرده تا او آن سبک اجرایی را در یک برنامه معارفی در هم تنیده و اجرای متفاوت و جذاب تری ارائه دهد. ضمن اینکه مطالعات و دانش فردی بوذری در حوزه معارف دینی نیز به کمک او آمده تا طرح سوالات از کارشناس برنامه وهدایت مصاحبه ها را با تبحر بیشتری انجام دهد. به هرحال تجربه های ژورنالیستی بوذری درحوزه های اندیشه ای ، فرهنگی را نباید در اجرای این برنامه دست کم گرفت.
برنامه های گفتگو محور فارغ از موضوع خود بر دو وزنه مجری و کارشناس استوارشده و تعادل خود راحفظ می کند. پاسکاری بین بوذری و مرادی و چرخش بحث در یک گپ و گفت صمیمی را باید نیمی ازموفقیت برنامه دانست اما نیمی دیگرازدلایل این موفقیت را بدون شک باید درانتخاب سوژه ورویکرد به آن ردیابی کرد. اگرچه آیینه خانه یک برنامه معارفیست اما سوژه های را انتخاب میکند که با زندگی روزمره مردم و دغدغه ها و چالش های آن روبروست.
به عبارت دیگرسوژه آیینه خانه مسائل و دغدغه های اجتماعی و موضوعات مربوط به سبک زندگی است که از دیدگاه معارفی ،مذهبی مورد بحث و گفتگو قرار می گیرد. مثلا تفاخروحدود وثغورآن واینکه چگونه ازچشم وهم چشمی و فخرفروشی دوری کنیم وازآسیب های آن درامان باشیم یا چگونه میتوان در زندگی به آرامش رسید یا فرضا مد ومدگرایی و مسائلی ازاین دست مسائل اجتماعی هستند نه مباحث مستقیم مذهبی و کلامی و فقهی.
در واقع باید گفت برنامه آیینه خانه یک برنامه اجتماعی، معارفیست که قصد دارد به حل مسائل اجتماعی از دیدگاه دین پرداخته و ازمعارف اسلامی در جهت رفع چالش های رفتاری، احلاقی که جامعه ما را تهدید می کند بهره می برد. راز موفقیت آیینه خانه این است که سوژه هایی را برمی گزیند که درد واقعی مردم است گرفتاری های رفتاری و اخلاقی و چالش های اجتماعی که زندگی آنها را تهدید میکند لذا مخاطب این برنامه با تماشای آن صرفا به تامین سرگرمی خود نمی پردازد بلکه به دنبال پاسخ و راه حلی برای رفع مشکلات خویش است. برنامه هایی که با دغدغه های واقعی مردم خود را پیوند می زنند و به جای مسائل فانتزی، مشکلات و معضلات آنها را محور قرار می دهند موفق ترند.
انتخاب موضوعات روز و بیان آن به زبان دینی روز از زبان شهاب مردای موجب اعتماد سازی آیینه خانه شده و مخاطب حس می کند با تماشای این برنامه پاسخ سوالات خود را می گیرد و به آرامش می رسد. شهاب مردادی با لحن آرام و مهربان و به روز کردن معارف دینی و آن را به زبان جوانان امروز طرح کردن توانسته موفقیت این برنامه را تضمین کند.
در نهایت می توان گفت آیینه خانه یک برنامه معارفی گفتگو محور است که تلاش می کند سبک زندگی ایرانی، اسلامی را تبیین و معرفی کند و آیینه ای باشد تا رفتارومنش و سبک زندگی خود را درآن ببینیم و اصلاح کنیم. به نظر می رسد زمان پخش این برنامه باید در وقت مناسب تری قرار بگیرد تا تعداد بیشتری از مخاطبان شانس تماشای آن را پیدا کنند.
انتهای پیام/