خبرگزاری فرانسه در گزارشی از وین نوشت: ایران و پنج به اضافه یک جمعه پس از پایان گفتگوهای دشوار در وین هشدار دادند برای رسیدن به یک توافق هسته ای جامع و بالقوه تاریخی تا قبل از ضرب الاجل 20 ژوئیه، راه طولانی در پیش دارند. واضح است که سه روز مذاکرات فشرده و دشوار در هتل وین، "به نتایجی که بتوان آنها را در متن پیشنویس قید کرد، منتهی نشد".
این خبرگزاری سپس سخنان عباس عراقچی مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران را بازتاب داد و نوشت: از سویی دیگر دیپلماتهای غربی نیز به نحوی مشابه به نتیجه بخش بودن این دور از مذاکرات خوشبین نیستند.
یک دیپلمات غربی در اظهار نظر جداگانه دیگری گفت: در این دور از مذاکرات که با هدف دستیابی به توافق پایدار در زمینه محدود کردن برنامه هسته ای ای تهران برگزار شد، "اختلافات بسیاری" وجود دارد و از ایران خواست انعطاف بیشتری از خود نشان دهد.
خبرگزاری فرانسه گزارش داد: این بار برخلاف انتظار، در پایان سه روز مذاکرات فشرده پنج به اضافه یک و ایران در وین، نه کنفرانس مطبوعاتی برگزار و نه بیانیه ای صادر شد و در واقع این برداشت را تقویت کرد که پیشرفت مذاکرات، بسیار اندک بوده است.
یک مقام امریکایی پیشتر گفت واشنگتن از پیشرفت نداشتن این دور از مذاکرات ابراز نگرانی کرده و روند مباحث مطرح شده را کند و دشوار توصیف کرد. این مقام ارشد امریکایی که خواست هویتش محفوظ باقی بماند در وین گفت: اختلافات قابل توجه بین مواضع طرفین همچنان باقی است. ما نگران این مسئله هستیم که پیشرفتی حاصل نشده و زمان کوتاه است.
با این حال "مایکل مان" سخنگوی کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مذاکره کننده ارشد پنج به اضافه یک با ایران، در قبال گمانهزنیهای بیشتر در زمینه عدم انتشار بیانیه مشترک یا برگزاری کنفرانس مطبوعاتی پس از مذاکرات سه روزه هشدار داد.
یک منبع نزدیک به هیئت ایرانی در وین در اظهار نظری گفت: غرب بایستی از خواسته های بیش از اندازه اش، چشمپوشی کند.
خبرگزاری فرانسه در پایان گزارش داد: مذاکره کنندگان تلاش می کنند به توافق پیچیده و پایداری دست یابند که در مقابل لغو تحریم ها تا قبل از 20 ژوئیه یعنی پایان ضرب الاجل توافق موقت اولیه در ماه سپتامبر، برنامه هسته ای ایران را مهار کند. شکست این مذاکرات می تواند پیامدهای پرمخاطرهای درپی داشته باشد. بزرگترین مسئله و مهمترین نکته در مذاکرات، غنیسازی اورانیوم است.
اکونومیست هم در گزارشی مدعی شد برخلاف لبخندها، مذاکرات نشان داد پای اختلافاتی در میان است.
نشریه آمریکایی اکونومیست در گزارش خود در این زمینه آورده است: برخی گمان میکردند که این مذاکرات میتواند به امضای توافق هستهای در روز 20 ژوئیه بیانجامد. این در شرایطی است که برای نیل به این مقصود باید برخی اختلافات بزرگ میان دو طرف از بین برود، اگرچه برخی انعطافپذیریها از سوی نمایندگان ایران باعث بروز امیدواریهایی در این زمینه شده است، مسئلهای که با روشهای قبلی کاملا در تضاد است.
به نظر میرسد که ایران به تعهدات خود بر اساس توافق هستهای موقت عمل کرده است، این کشور تولید اورانیوم 20 درصد را متوقف کرده و نیمی از ذخایر اورانیوم غنیشده 20 درصد را به اکسید تبدیل کرده است و باقیمانده آن نیز قرار است تا پایان ژوئیه به این وضعیت تبدیل شود.
از سوی دیگر در پی برگزاری چندین نشست کارشناسی میان دو طرف، اکنون به نظر میرسد برخی موارد اختلافات در آستانه برطرف شدن است. مقامات ایران پیشنهاد طراحی مجدد رآکتور اراک را داده و اعلام کردهاند که سوخت آن به جای اورانیوم طبیعی، اورانیوم غنیشده با درصد پایین باشد که این مسئله میتواند ظرفیت پلوتونیوم این رآکتور را به میزان 80 درصد کاهش دهد. البته از نظر غربیها این مسئله بسته به این است که هسته مرکزی این رآکتور چگونه راهاندازی شود.
درباره فردو نیز ایرانیان به جای توقف کامل فعالیت آن، پیشنهاد دادهاند که این مرکز به یک سایت توسعه و تحقیقات کوچک تبدیل شود و سانتریفیوژهای آن به سایت نطنز منتقل شود. در عین حال غربیها معتقدند که این پیشنهادها نباید باعث توقف بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی شود، اگرچه بازرسان آژانس از تمایل ایران برای اجازه دادن به آنان در زمینه بازرسیهای بیشتر نسبت به گذشته ابراز رضایت کردهاند.
در عین حال نمایندگان آژانس از اینکه هنوز نتوانستهاند به سایت پارچین دسترسی داشته باشند، ناراضی هستند و این مسئله میتواند یکی از علل ایجاد وقفه در موفقیت مذاکرات از سوی غربیها قلمداد شود. اما گری سیمور، مشاور سابق باراک اوباما در امور کنترل تسلیحات در اینباره سه اختلاف عمده میان غرب و ایران را تشریح میکند که همچنان باقی مانده است. زمان دستیابی به توافق، میزان ظرفیت غنیسازی اورانیوم توسط ایران و نحوه برداشتن تحریمهای ضد ایرانی از سوی غرب.
اختلاف میان دو طرف در هر سه زمینه بسیار گسترده است و کنگره آمریکا نسبت به مسئله دادن حق غنیسازی به ایران بر اساس قوانین انپیتی تردید دارد و مدعی است که تنها بخش محدودی از سانتریفیوژهای ایرانی به تعداد سه تا چهار هزار عدد باید فعال بمانند. اما ایران میخواهد تمام 19 هزار سانتریفیوژ خود را فعال باقی نگه دارد.
اما از نظر سیمور، خواسته دولت اوباما این است که زمان مورد نظر از دید آمریکاییها برای دستیابی ایران به سلاح اتمی از دو ماه به شش تا 12 ماه افزایش یابد، چیزی که مقامات آمریکا غیرممکن است از آن کوتاه بیایند. غرب به دنبال توافقی با ایران است که 10 تا 20 سال معتبر باشد و ایران معتقد است که این توافق باید حداکثر پنج ساله باشد و پس از آن با این کشور به عنوان یک عضو عادی انپیتی رفتار شود.
در نهایت اینکه اختلافات ایران و آمریکا بر سر برداشتن تحریمها در این زمینه است که ایران معتقد است باید تحریمها به محض دستیابی به توافق برداشته شود، این مسئله ممکن است از سوی اتحادیه اروپا و سازمان ملل پذیرفته شود، اما آمریکا آن را نخواهد پذیرفت. بهترین پیشنهادی که اوباما میتواند ارائه دهد، تعلیق تحریمها به طور نامحدود است. اما وی نمیتواند این اقدام را بدون حمایت کنگره انجام دهد. به هر حال غرب پیشنهاد خواهد داد که تسهیل تحریمها را در نظر داشته باشد تا ایران به تعهدات خود عمل کند.
المنار هم به نقل از روزنامهنگار معتمد آژانس بین المللی انرژی هستهای گفت علت اصلی به نتیجه نرسیدن مذاکرات دستور کار نبود بلکه فشارهای خارجی بود. "عامر البیاتی" در خصوص مذاکرات هستهای در وین اظهار داشت: همانگونه که عراقچی معاون وزیر خارجه ایران گفت مذاکرات سخت بود اما دست نیافتنی نبود. آمریکا از اینکه این مذاکرات به جایی نرسید ابراز نگرانی کرد و این در حالی است که آمریکا موانعی بر یر توافق ایجاد کرده بود که به اعتقاد من رویکرد آمریکا مانند همیشه تحت فشار اسراییل اتخاذ شد. این در حالی بود که همه طرفهای حاضر در مذاکرات اعلام کرده بودند که خواهان حل مسایل و رسیدن به توافق تا 20 جولای هستند. به عبارت دیگر دستور کار مذاکرات مانع از توافق نشده است بلکه علت اصلی فشارهای خارجی بوده است. پرونده هسته ای ایران سیاسی نیست اما بیش از ده سال است که این پرونده سیاسی شده و غربی ها هر روز چیز بیشتری از ایران می خواهند اما ایرانی ها هم با دادن امتیازات اضافه مخالفت می کنند. در عین حال به اعتقاد من در آینده شاهد افقهای روشنی در این مذاکرات خواهیم بود.
شبکه تلویزیونی العربیه هم گزارش داد: ایران با گفتگو درباره توان موشکی خود در وین به شدت مخالفت کرد. "نورالدین الفریضی" خبرنگار این شبکه در وین درباره روند مذاکرات هسته ای و در پاسخ به این پرسش که آیا در این دور از مذاکرات پیشرفتی حاصل شده است، گفت: درست است که بگوییم این مذاکرات در گامهای نخست خود قرار دارد و به هیچ پیشرفتی نرسیده است و نرسیدن به این پیشرفت به دلیل موضوعات پیچیده است. همان طور که مقامات غربی تاکید می کنند همچنان اختلاف نظر شدیدی وجود دارد. ایران و گروه پنج به علاوه یک اختلاف نظر شدیدی درباره حجم برنامه هستهای این کشور دارند. ایرانی ها همچنین با گفتگو درباره توان موشکی بالستیکی خود به شدت مخالفت کردند.
دیلیاستار نیز گزارش داد: برخلاف مقامات ایرانی و غربی که گفتگوهای روز جمعه در وین را بدون داشتن نتیجه ای ملموس و بی نتیجه معرفی کرده بودند، نماینده روسیه در گروه پنج بعلاوه یک این گفتگوها را مثبت ارزیابی کرد.
"سرگئی ریابکوف" معاون وزیر امور خارجه روسیه و نماینده این کشور در گفتگوهای هسته ای ایران و پنج بعلاوه یک گفت: با وجود اینکه پیشرفتی در توافق به دست نیامد ولی این گفتگوها بسیار مفید بودند. این درک وجود داشت که می بایست میزان تماس در مراحل بعدی افزایش یابد.
اسوشیتدپرس هم در گزارشی از وین نوشت: گفتگوها درباره برنامه هستهای ایران روز جمعه متوقف شد. توقف این گفتگوها باعث شد پیشرفتهای پیشین و امیدهای ایجاد شده تحت الشعاع قرار گیرد. بر اساس توافق اولیه ای که بین ایران و گروه پنج به علاوه یک در ماه نوامبر سال میلادی گذشته در ژنو حاصل شد دو طرف باید تا 20 ژوئیه 2014 به توافقی جامعه دست یابند.
این خبرگزاری سپس با بازتاب اظهارات عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران، نوشت: ناکامی در این گفتگوها حس امیدواری در خصوص دستیابی به توافق جامع را که بعد از مذاکرات هیجدهم فوریه شکل گرفته بود تحت الشعاع قرار داد. به رغم آن که دیپلمات ها پیش از شروع این دور از مذاکرات از برخی پیشرفت ها سخن می گفتند، در عین حال این هشدار را نیز می دادند که در خصوص برخی مسائل، از جمله برنامه غنیسازی ایران، مشکلاتی وجود دارد. برخی اختلافات کلی از مدت ها پیش شناخته شده بودند.
این خبرگزاری افزود: اختلافات موجود میان ایران و گروه پنج به علاوه یک حول محور میزان و درجه غنیسازی اورانیوم متمرکز است. دو طرف همچنین در خصوص شمار دیگری از فعالیت های هسته ای با یکدیگر اختلاف دارند. از دیگر موارد اختلاف بین دو طرف می توان اختلافات بر سر توانمندی های موشکی جمهوری اسلامی اشاره کرد.
شبکه تلویزیونی فرانس 24 نیز گزارش داد روزهای دشوار مذاکرات هستهای ایران فرارسیده است. گفتگوها روزگذشته به پایان رسید. اینگونه به نظر میرسد مذاکرات بیش از پیش دشوار شده است.
"بلز گوکلن"، خبرنگار این شبکه در وین در ادامه گفت مذاکرات وارد دشوارترین مرحله شده و می بینم لحن طرفین هم تغییر کرده است. در سه دوره مذاکرات قبلی هر بار که مذاکرات به پایان می رسید، کاترین اشتون نماینده قدرت های بزرگ و جواد ظریف نماینده ایران کنفرانس مطبوعاتی برگزار می کردند و با چهره ای خندان در مقابل دوربین ها ظاهر می شدند. اما این بار آنان بدون هیچ اظهارنظری به سوی فرودگاه رفتند.
این خبرنگار افزود قرار بود آنان کار نگارش طرح نهایی را آغاز کنند. طرحی که به طور طبیعی باید بیستم ماه ژوئیه آینده ارائه شود. اما آنان نتوانستند به توافق برسند. زیرا ما وارد مرحله ای دشوار شده ایم. در نتیجه از برگزاری چندین جلسه مذاکره در هفته های آینده سخن به میان آمده است. به طور مثال گفته می شود به جای یک جلسه، دو جلسه مذاکره در ماه ژوئن در وین برگزار می شود.
رویترز هم در گزارشی نوشت: مقامات ایران و غربی در پایان نشست وین اعلام کردند این مذاکرات پیشرفت چندانی نداشته و بدین ترتیب احتمال دستیابی به پیشنویس توافق تا ضربالاجل 20 ژوئیه را کمرنگ کردند، این در حالیست که فرصت آنها برای تدوین پیشنویس توافق کوتاه است.
رویترز افزود: پس از سه ماه، طرفین قصد داشتند تدوین پیشنویس توافق جامع را آغاز کنند که تلاش آنها در این زمینه شکست خورد.
نیویورکتایمز هم در گزارشی به قلم "استیون ارلنگر" نوشت: آخرین دور مذاکرات ایران و شش قدرت جهانی روز جمعه بدون نتیجه پایان یافت و طرفین پیشرفت این نشست را بسیار کند توصیف کردند.
این روزنامه آمریکایی با بازتاب سخنان عراقچی و یک مقام آمریکایی نوشت: دو طرف تنها تا 20 ژوئیه مهلت دارند تا اختلافات خود را حل کنند و به توافق برسند.
در سه روز گذشته چندین جلسه مذاکره برگزار شد که در آنها ریاست هیئت ایرانی را محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و ریاست هیئت غربی را کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برعهده داشت. نشست هایی نیز در سطح کارشناسان برگزار شد.
روزنامه لس آنجلس تایمز چاپ آمریکا هم در تحلیلی به قلم "پاول ریشتر" نوشت : گفتگوهای وین درباره برنامه هسته ای ایران در حالی پایان یافت که دیپلماتهای غربی روز جمعه اذعان کردند کمتر از آنچه انتظار داشتند در مذاکرات پیشرفت حاصل شده است.
یک مقام ارشد آمریکا که خواست نامش فاش نشود گفت پس از سه روز گفتگو ، مقامات ایران و شش قدرت جهان به این نتیجه رسیدند که « در وضعیت بسیار دشواری » گرفته اند.
کاترین اشتون ، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمد جواد ظریف ، وزیر خارجه ایران بر خلاف رسوم رایج بدون صدور بیانیه پایانی، وین را ترک کردند. وندی شرمن ، نماینده آمریکا در مذاکرات و معاون وزیر خارجه این کشور نیز به محض پایان گفتگوهای روز جمعه، نشست را ترک کرد.
مذاکرات ماههای اخیر میان ایران و گروه پنج بعلاوه یک نشان داد طرفین بطور جدی مایلند پس از یک دهه مجادلات خصومت آمیز به توافق برسند. نشست های این هفته ، دیدار مهمی بود زیرا پس از چهار نشست مقدماتی ، مذاکره کنندگان قرار بود پیش نویس توافق نهایی را تنظیم کنند. با این حال مقامات آمریکا از همان ابتدای هفته خوش بینی بیش از حد برای دستیابی به توافق را بی مورد دانستند. توقف ظاهری مذاکرات حاکی از آن است که آمریکایی ها از قبل احتمال می دادند روند گفتگوها کاهش یابد.
روزنامه آلمانی "اشپیگل" خبر بینتیجه بودن مذاکرات هستهای ایران و 5+1 را تیتر اول اخبار صبح امروز خود قرار داد و نوشت:
اختلافات اساسی در میان هیئتهای مذاکرهکننده وین باعث شد تا گفتگوها پیرامون برنامه اتمی ایران فعلاً بینتیجه خاتمه یابد اما طرفین هنوز هم قصد عقبنشینی ندارند.
منابع آگاه پس از پشت سر گذاشتن سه روز فشرده، دیروز جمعه اعلام کردند که "موفقیت خاصی" به دست نیامده است. این گفتۀ عباس عراقچی به تلویزیون رسمی ایران، یادآور پیشبینی ایالات متحده آمریکا از این گفتگوها و وجود اختلافنظرهای جدی میان دو طرف بود.
یک مقام عالیرتبه آمریکا در وین نسبت به اینکه زمان دارد به ما فشار میآورد و هیچ پیشرفتی نداشتیم، ابراز نگرانی کرد. ولی در مقابل "سرگئی ریابکوف" معاون وزیر خارجه روسیه با "مفید" خواندن مذاکرات، ادامه این گفتگوها را ضروری دانست. قرار است مذاکرات در ماه ژوئن ادامه یابد.
اشپیگل در پایان از قول "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر رژیم صهیونیستی که روز گذشته با "چاک هیگل" وزیر دفاع آمریکا در بیتالمقدس دیدار کرده بود، مینویسد: "به هیچ وجه نباید به تهران اجازه داد که به فناوری سلاح هستهای دست یابد. ما از این مسئله بسیار نگران هستیم!" گفتنی است این رژیم، از ابتدا مخالف سرسخت مذاکرات 5+1 با ایران بوده و بارها مدعی شده که در وقت لزوم، به تنهایی علیه تهران حمله نظامی خواهد کرد!
روزنامه صهیونیستی هاآرتص نیز نوشت:
چهارمین دور از مذاکرات هسته ای میان ایران و شش قدرت جهان در وین روز جمعه بدون دستیابی به نتیجهای پایان یافت و طرف ها در خصوص موضوعات اختلاف های زیادی دارند. این روزنامه صهیونیستی در تحلیلی به قلم "باراک راوید" نوشت: بر خلاف سه دور قبلی مذاکرات ایران و قدرت های بزرگ، آمریکا ، انگلیس ، فرانسه ، روسیه ، چین و آلمان که در آنها پیشرفت حاصل شد، مذاکرات دور اخیر به کندی پیش رفت و اختلافهای زیادی پدیدار شد.