"هادی فراهانی"، جامعهشناس و کارشناس علوم ارتباطات در گفتگو با
خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران گفت: امروز تلفن همراه به عنوان یکی از مظاهر فنآوری ارتباطی نوین در زندگی فردی و اجتماعی بشر جایگاهی قدرتمند دراد و جزو لاینفک مناسبات روزمره محسوب میشود. به طوری که میتوان ادعا کرد برای بسیاری از افراد، زندگی بدون آن امکانپذیر نیست یا دستکم مطلوبیتی ندارد.
وی در ادامه گفت: در جامعه ما با وجود فروکش کردن تب اولیه، مقبولیت استفاده از تلفن همراه به حدی رسیده که مضرات جدی و اساسی این فناوری مدرن را مخفی و نادیده نگه میدارد. مضراتی که در حوزههای متنوع اجتماعی، فرهنگی، رفتاری، روانشناسی، پزشکی، قانونی جزایی و ... به آسیبزایی میپردازد. در حقیقت از یک دیدگاه آسیبشناسانه میتوان تلفن همراه را یک منبع بزرگ برای تولید نارساییها و معضلاتی دانست که آشکارا یا پنهان در مناسبات زندگی کاربران نفوذ کردهاست.
وی ادامه داد: برقراری ارتباطات پنهانی و غیر مستقیم از اعتماد به نفس افراد میکاهد و مهارتهای ارتباطی آنان را برای زندگی و حضور در محیطهای جمعی ضعیف میکند. در فرهنگ ما مرسوم است هر حرفی را که نمیتوان رودررو و به صورت حضوری به دیگری گفت: از طریق تماس تلفنی بیان میشود که این یک ضعف فرهنگی است و سهولت و فراگیری استفاده از تلفن همراه بر شدت آن میافزاید.
وی اظهار کرد: استفاده بیش از اندازه از تلفن همراه در ذهن و اعصاب کاربران نوعی اعتیاد پدید میآورد که درست مانند اعتیاد به مواد مخدر، الکل، پرخوری، بازیهای رایانهای، اینترنت و... مخرب است. معتادان به استفاده از تلفن همراه از دوستان و خانواده فاصله میگیرند، انزوا طلب میشوند، اولویتهای سنی و اجتماعی نظیر تحصیل و اشتغال را پس میزنند، هنگامی که تلفن همراه در دستشان نیست به آن فکر میکنند و از دوریاش رنج میبرند. اینگونه افراد نمیتوانند از گوشی تلفن همراه خود دور بمانند و از هر ترفندی برای استفادهی دائمی از آن بهره میجویند.
فراهانی با اشاره به تغییر الگوهای رفتاری افزود: به طور مثال در یک مهمانی خانوادگی مشاهده میکنیم عدهای به جای ارتباط کلامی از طریق بلوتوث یا پیامک به صحبت با یکدیگر میپردازند.
وی تصریح کرد: یکی برای دیگری تصویر یا متنی ارسال میکند و بلافاصله جواب میگیرد. گاهی تمام وقت مهمانیها و با هم بودن به بررسی محتویات گوشیها سپری میشود و انگار هیچ کسی قصد ندارد از پشت هویت مجازی تلفن همراهش بیرون بیاید و دربارهی مسائل واقعی و ملموس کار، زندگی و روابط فامیلی و اجتماعی سخن بگوید. با ادامه این روند که حتی دوستیها، احوالپرسیهای میان آشنایان، ابراز محبتها، خواستگاریها و ... با تلفن همراه یا پیامک انجام میشود، میتوان انتظار داشت نسلهای مجازی پرورش یابند که حتی از سادهترین مهارتهای کلامی و رابطهای، بیبهرهاند.
این جامعه شناس در پایان تصریح کرد: طبق آمار رسمی 80 درصد از کاربران ایرانی از قابلیتهای پیشرفتهی تلفن همراهشان آگاهی ندارند و تنها از یک دهم آن استفاده میکنند. ناگفته پیداست که قابلیتهای پیشرفتهی ارتباطی در گوشیها یا پشتیبانی فنی نمیشوند و یا اصلا طرفدار ندارند و به کار نمیآیند.
انتهای پیام/