به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران، پایگاه خبری المانیتور در گزارش خود در این زمینه آورده است: کشورهای عضو این شورا در این نشست توافق‌نامه‌ای را مبنی بر اینکه هیچ یک از کشورهای عضو نباید امنیت دیگر کشورها را تهدید کند، امضا کردند و به این ترتیب شرایط تا حدی به زمان پیش از اقدام کشورهای عربستان و امارات در فراخواندن سفرای خود از قطر بازگشت، این در حالی است که اختلافات میان این کشورها درباره مسائل سیاسی و بحران‌های منطقه همچنان باقی مانده است.
شورای همکاری خلیج فارس که برای حفاظت از امنیت کشورهای عربی تاسیس شد، اکنون و سی سال پس از تاسیس همچنان در برداشتن گام‌های اساسی در دستیابی به این هدف ناتوان باقی مانده است. در واقع توسعه بحران میان دو کشور قطر و عربستان این نکته را فاش کرد که بزرگترین تهدید برای کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، از خود این کشورها ناشی می‌شود.
علاوه بر این کشورهای عضو این شورا حقیقتا بر روی این نهاد به عنوان یک نهاد حفاظتی تکیه نکرده‌اند، این مسئله زمانی به طور علنی نمود پیدا کرد که حمله عراق به کویت در اوائل دهه 90 میلادی رخ داد. در واقع به گفته وزیرخارجه عمان، این شورا با هدف عدم نیاز به توافق یکجانبه کشورهای عربی با آمریکا تاسیس شد. اما یکی از بزرگترین چالش‌های پیش روی آنان مسئله امضای توافق‌نامه اقتصادی و امنیتی یکجانبه میان این کشورها و قدرت‌های بزرگ بود. چرا که بر اساس اعتقاد مقامات عربستان، هر نوع قراردادی با کشورهای دیگر به طور یکجانبه منجر به نقض سیاست تشکیل شورا می‌شود.
اما اکنون با توجه به اینکه عراق در شرایط فعلی عضو شورای همکاری خلیج فارس نیست، تعادل قدرت با توجه به حضور نظامی آمریکا در منطقه میان سه کشور توزیع شده است، ایران، عربستان و آمریکا. در عین حال ممکن است روابط میان کشورهای عضو شورا عرصه اختلاف، رقابت و مصالحه قرار گیرد و این مسئله باعث بر هم خوردن تعادل قدرت در منطقه با در نظر گرفتن واکنش‌های این سه کشور خواهد شد.
در واقع ضعف شورا در این زمینه باعث شده است سه کشور ضعیف‌تر منطقه مانوری برای خود تشکیل دهند و از استقلال بیشتری در زمینه سیاست خارجی و داخلی برخوردار باشند. اکنون عملکرد شورا به دلیل وجود اختلافات عمده میان کشورهای عضو که این اختلافات اکثرا و به طور ویژه درباره ایران است، رو به ضعف رفته و متوقف شده است، این در حالی است که هدف اصلی و عمده تشکیل این شورا ترس از نفوذ ایران و ممانعت از تحقق آن بود.
به جز بحرین، دیگر کشورهای ضعیف‌تر عضو شورا از روابط متعادلی با ایران برخوردارند و این روابط را به عنوان یک فاکتور مهم برای ایجاد تعادل علیه هژمونی عربستان قلمداد می‌کنند. جالب اینجاست که احمد علی المخینی، دبیرکل عمانی سابق شورای همکاری خلیج فارس پیش از این پیشنهاد تشکیل یک شورای امنیتی دیگر در خلیج فارس با حضور ایران را داده است. وی حضور ایران در این شورا مثبت و عاملی برای موفقیت آن می‌داند و معتقد است تعادل قدرت میان ایران و عربستان می‌تواند به ترس میان کشورهای عضو شورا مبنی بر احتمال اینکه یکی از این دو کشور بر آنان چیره شود، پایان دهد.
اما از سوی دیگر مسئله نقش آمریکا در این زمینه مهم است. آمریکا با هر یک از کشورهای عضو شورا به طور جداگانه توافق‌نامه دفاعی امضا کرده و البته آمریکا خواستار استقلال کشورهای عضو برای تسهیل در امر فروش سلاح و مهمات خود به این کشورها شده است. این کشور همچنین پیشنهاد تشکیل کمیته دفاعی مشترک میان آمریکا و کشورهای عضو را برای کمک به مقابله با تهدیدات موشک‌های بالستیک داده است. با این وجود اختلافات اخیر میان کشورهای عضو به چالشی جدی برای آمریکا تبدیل شده است که مسئله تشکیل ارتش مشترک میان کشورهای عضو را غیرممکن جلوه داده است، به همین دلیل آمریکا برای کاهش اختلافات میان کشورهای عضو این شورا تلاش بسیاری می‌کند که البته به نظر می‌رسد تاکنون در این زمینه چندان موفق عمل نکرده است و اختلافات میان کشورهای عضو به حدی است که شاید این تلاش‌ها در کوتاه‌مدت به نتیجه نرسد.
انتهای پیام/