سایر زبان ها

صفحه نخست

سیاسی

بین‌الملل

ورزشی

اجتماعی

اقتصادی

فرهنگی هنری

علمی پزشکی

فیلم و صوت

عکس

استان ها

شهروند خبرنگار

وب‌گردی

سایر بخش‌ها

امروز در تاریخ؛

از تأسیس دادگاه تفتیش عقاید تا آغاز نخست‌وزیری دکتر "مصدق"

تأسیس دادگاه تفتیش عقاید، آغاز نخست‌وزیری دکتر "مصدق"، پناهنده شدن "محمدعلی شاه قاجار" به سفارت روس و ... از مهم‌ترین رخدادهای تاریخی امروز است.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 7 اردیبهشت 1393 خورشیدی برابر با 27 جمادی الثانی 1435 هجری و 27 آوریل 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:

آغاز نخست‌وزیری دکتر "محمد مصدق" در نوبت اول (1330 ش)
وجاهت ملی دکتر مصدق در اوج مبارزات ملی شدن نفت قابل توجه بود، و با نزدیکی به آیت‌اللَّه کاشانی وجهه مذهبی نیز به خود گرفت. بنابراین پیشنهاد قبول نخست وزیری او، استقبال نمایندگان را در برداشت و او بلافاصله مأمور تشکیل کابینه گردید. در ابتدای صدارت دکتر مصدق، وی بیشتر درگیر مساله ملی شدن صنعت نفت و تبعات آن بود تا اینکه به پیروزی دولت ایران بر شرکت نفت انگلستان منجر شد. با آغاز به کار مجلس پانزدهم، مصدق کابینه خود را ترمیم کرد و در ضمن از محمدرضا پهلوی درخواست کرد که پست وزارت جنگ هم با او باشد ولی چون این امر با مخالفت شاه مواجه گردید، مصدق بدون مشورت با کسی، از نخست‌وزیری استعفا داد و شاه نیز پس از تمایل مجلس، فرمان نخست‌وزیری احمد قوام را صادر کرد.

در این میان، آیت‌اللَّه سید ابوالقاسم کاشانی برای حفظ یکپارچگی بین نیروهای ملی و مذهبی، از مصدق حمایت نمود و تهدید کرد در صورت کنار نرفتن احمد قوام و بازگشت مصدق، حکم جهاد صادر خواهد نمود. این امر زمینه‌ساز قیام تاریخی سی‌ام تیرماه 1331 و بازگشت دکتر مصدق به قدرت گردید. اما پس از مدتی، بر اثر مسائل گوناگون، شکاف بین دو جبهه بیشتر شد تا اینکه دولت مصدق با توطئه دست‌های استعماری بیگانگان و همکاری مهره‌های داخلی، در جریان کودتای 28 مرداد 1332 سقوط کرد و نهضت مردمی به شکست انجامید.

امضای قرارداد کمک‌های تسلیحاتی شوروی به رژیم عراق در جریان جنگ (1363 ش)
پس از تغییر اوضاع جنگ در نتیجه فتح خرمشهر و احتمال سقوط رژیم عراق، شوروی نیز همگام با دیگر کشورهای غربی، با واگذاری تجهیزات مدرن جنگی به عراق، بر میزان کمک‌های خود به این کشور افزود. در این راستا، در فروردین 1363، یک هیئت بلند پایه از شوروی به بغداد اعزام شد و فروش چهار و نیم میلیارد دلار اسلحه شوروی به عراق را پیشنهاد کرد. این بزرگ‌ترین پیشنهاد فروش سلاح بود که تا آن زمان، شوروی‌ها به عراق می‌دادند. هیئت شوروی که از میزان عصبانیت عراق به دلیل از دست دادن جزایر مجنون در عملیات خیبر مطلع بود، به عراق اطلاع داد که حاضر است میگ‌های 21 و 22، هلی‌کوپترهای توپ‌دار و 350 موشک اسکاد در اختیار رژیم بعث قرار دهد. سرانجام این قرارداد و قرارداد وام دو میلیارد دلاری اتحاد جماهیر شوروی به رژیم بعث عراق در هفتم اردیبهشت 1363 ش برابر با 27 آوریل 1984 م بین طرفین در مسکو امضا شد و در جبهه‌های جنگ علیه رزمندگان اسلام به کار رفت. لازم به یادآوری است که بعد از سقوط صدام حسین، در سال 1382، مسأله بازپرداخت وام‌های اعطایی کشورهای غربی و شرقی برای پیروزی در جنگ با ایران، به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های جدی منطقه و جهان مطرح شد.

رحلت دانشمند معظم، حجت الاسلام و المسلمین "سیدرضا برقعی" (1375 ش)
سیدرضا برقعی، در سال 1306 ش در قم به دنیا آمد. وی در دوره‌ای که اسلام زدایی از نوجوانان و جوانان این مرز و بوم، برنامه اصلی رژیم طاغوت برای زدودن ریشه‌های اسلامی در جامعه بود، به استخدام وزارت آموزش و پرورش درآمد و با تلاش بسیار به همراه شهید دکتر محمدجواد باهنر، توانست در سازمان تدوین و تالیف کتب درسی، تالیف کتب تعلیمات دینی دوره دبستان و دبیرستان را مطابق با روش‌های جدید تعلیم و تربیت و همراه با محتوایی کاملاً اسلامی و اصیل به عهده بگیرد. در کنار این خدمات، مرحوم برقعی با همیاری تعدادی از همفکران خود، برای جبران کمبود کتب اسلامی به زبان ساده و برای استفاده عموم در آن دوران، در سال 1352 دفتر نشر فرهنگ اسلامی را تاسیس نمود و این دفتر سهم مهمی در نشر فرهنگ اسلامی ایفا نمود. وی همچنین دارای تالیفات متعددی است که کتاب خودآموز قرآن مجید، از روش‌های ابداعی ایشان، تاکنون در تیراژی در حدود پنج میلیون نسخه چاپ شده است. سرانجام این دانشمند گرانمایه در شب هفتم اردیبهشت ماه 1375 ش برابر با 6 ذی‌حجه 1416 ق در 69 سالگی درگذشت و به جوار رحمت حق شتافت.

بین ایران و مالزی عهدنامه مودّت امضاء و مبادله شد (1350 ش)

کنگره جهانی سعدی و حافظ در شیراز افتتاح شد (1350 ش)

سیل در خراسان شهرهای قوچان، شیروان، بجنورد و درگز را ویران کرد و خسارات زیادی به بارآورد (1355 ش)

درگذشت عباس حری، استاد برجسته‌ی کتابداری (1392 ش)
عباس حری متولد 15 اسفند 1315 در مشهد بود. او در سال 1349 از دانشگاه مشهد در مقطع لیسانس رشته زبان و ادبیات انگلیسی، در سال 1352 از دانشگاه تهران در مقطع فوق لیسانس رشته کتابداری و در سال 1360 (1981) از دانشگاه کیس وسترن ریزرو آمریکا در مقطع دکترای کتابداری فارغ‌التحصیل شد. عباس حری، استاد کتاب‌داری و اطلاع‌رسانی، از بنیان‌گذاران دوره‌ی دکترای این رشته و از فعالان چند بنیاد فرهنگی در ایران بود. انتشار بیش از 150 مقاله و 14 کتاب تألیفی یا ترجمه‌یی، سردبیری چند مجله‌ی تخصصی و اطلاع‌رسانی، سرویراستاری دایرةالمعارف کتاب‌داری و اطلاع‌رسانی، ترجمه‌ی بیش از 170 مقاله برای دانش‌نامه‌ی جهان اسلام و همکاری در آماده‌سازی فرهنگ‌نامه‌ی کودک و نوجوان، از مهم‌ترین فعالیت‌های علمی و فرهنگی اوست.

درگذشت "حسین بن احمد بن حجاج" شاعر معروف شیعه (391 ق)
ابوعبداللَّه حسین بن احمد بن حجاج، معروف به ابن‌حجّاج ادیبی فاضل و ماهر بود که با سیدمرتضی و سیدرضی از دانشمندان قرن چهارم هجری در یک عصر زندگی می‌کرد. او از شعرای دوستدار اهل‌بیت رسالت و دشمن سرسخت دشمنان دین بود و در هر مورد اشعار فراوانی سروده است. مشهور است که در خوابِ سیدرضی، ابن حجاج از جانب اهل بیت به عنوان شاعر اهل بیت مطرح گردیده است. از آثار ابن حجاج، می‌توان به دیوان ده جلدی او اشاره کرد که در موزه‌های مختلف جهان نگهداری می‌شود. وی در مکانی بین بغداد و کوفه وفات یافت و طبق وصیت ابن حجاج، بدنش را در سمت پایین پای امام موسی کاظم (ع) دفن کردند.

رحلت فقیه جلیل، آیت اللَّه "میرزا ابوالحسن مشکینی" عالم مسلمان (1358 ق)
میرزا ابوالحسن مشکینی، عالم دینی، فقیه اصولی و مدرس برجسته‌ی حوزه‌ی علمیه‌ی نجف اشرف در سال 1305 ق در اطراف اردبیل به دنیا آمد. وی از نوجوانی در محضر درس علمای برجسته‌ی عصر خویش حضور یافت و در نهایت، عالمی توانا شد. میرزای مشکینی در 23 سالگی راهی نجف شد و از محضر درس حضرات آیات آخوند خراسانی، شیخ الشریعه‌ی اصفهانی و سید محمد کاظم یزدی بهره‌مند گردید. بعدها به کربلا رفت و در درس میرزا محمدتقی شیرازی شرکت جُست. میرزا ابوالحسن مشکینی در فقه، اصول فقه و تفسیر از دانش در خورِ توجهی برخوردار بود. از میرزا ابوالحسن مشکینی آثار بسیاری بر جای مانده است که از بین آن‌ها می‌توان به حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری، الفوائدُ الرّجالیه و المناسک اشاره کرد. میرزای مشکینی سرانجام در 53 سالگی در کاظمین وفات یافت و پیکرش را پس از انتقال به نجف، در صحن شریف علوی به خاک سپردند.

پناهنده شدن "محمدعلی شاه قاجار" به سفارت روس (1327 ق)
با گسترده‌تر شدن آتش انقلاب در نقاط مختلف کشور، نهضتی برای فتح تهران توسط مشروطه خواهان ایجاد گردید و پیروزی آنان را به دنبال آورد. در نبردی که بین قوای محمدعلی شاه قاجار و آزادی‌خواهان در نزدیکی تهران روی داد، قوای دولتی شکست خورده و طرف پیروز در 24 جمادی الثانی 1327 رو به تهران نهاد. این درگیری‌ها در تهران ادامه یافت و سرانجام تهران به تصرف مشروطه طلبان درآمد.

در این هنگام، محمد علی شاه که خود را در برابر آزادی خواهان ناتوان دید در روز 27 جمادی الثانی به سفارت روسیه پناهنده شد و لیاخوف روسی نیز خود را به فاتحان تهران تسلیم کرد. بعد از ظهر همان روز، از سلطنت کنار گذاشته شد و فرزند یازده ساله‌ی وی، احمد میرزا را به عنوان پادشاه معرفی کردند.

پایان کنفرانس باندونگ، زمینه‌ساز تشکیل جنبش عدم تعهد (1955 م)
کنفرانس باندونْگْ نخستین کنفرانس سران کشورهای آسیایی و افریقایی است که از 18 تا 27 آوریل سال 1955 م به دعوت دکتر احمد سوکانو، رئیس جمهور وقت اندونزی با حضور سران و نمایندگان 28 کشور تشکیل شد. کنفرانس باندونگ که معروف‌ترین رهبران آسیا و افریقا از قبیل جواهر لعل نهرو، چوئن لای و جمال عبدالناصر، سردمداران هند، چین و مصر در آن شرکت کردند، نخستین رویارویی کشورهای جهان سوم با قدرت‌های بزرگ نظامی و صنعتی جهان بود که زمینه را برای تشکیل سازمان کشورهای غیرمتعهد فراهم ساخت. کنفرانس باندونگ، طیف وسیعی از کشورهای طرفدار غرب یا بی‌طرف یا کمونیست را در برمی‌گرفت، ولی تمامی کشورهای شرکت‌کننده، پشتیبانی خود را از پنج اصل معروفِ هم‌زیستی مسالمت‌آمیز که مبتنی بر احترام به حق حاکمیت و تمامیت ارضی یک‌دیگر، عدم تجاوز، عدم مداخله در امور داخلی یک‌دیگر و برابری حقوق و همکاری اقتصادی بود، اعلام داشتند. کنفرانس باندونگ سرانجام به تشکیل جنبش عدم تعهد که در واقع خارج از دو بلوک شرق و غرب بودند، انجامید و فعالیت خود را در سال‌های بعد گسترش داد.

وقوع ماجرای سیاسی (یو 2) پس از سرنگونی یک هواپیمای جاسوسی امریکا (1960 م)
با آغاز دوران جنگ سرد و از اوایل سال 1960 م مقدمات تشکیل یک کنفرانس سران از رهبران چهار کشور امریکا، شوروی، فرانسه و انگلستان در پاریس فراهم می‌شد و روز 16 مه برای تشکیل این کنفرانس در نظرگرفته شد. تشکیل کنفرانس پاریس پیشاپیش امیدهای زیادی برانگیخته بود و از آن به عنوان یک نقطه عطف در تاریخ روابط بین‌المللی یاد می‌شد. اما در آستانه این کنفرانس و در حالی که هر دو طرف غرب و شرق، سخن از صلح و موفقیت کنفرانس می‌گفتند، در روز 27 آوریل 1960 م، هواپیمای جاسوسی یو 2 متعلق به امریکا در خاک شوروی سقوط کرد و تمام آنچه را که برای کنفرانس پاریس رشته شده بود پنبه کرد. در واقع از نیمه دهه 1950 م و پس از آن، پروازهای شناسایی و جاسوسی امریکا بر فراز شوروی مورد اعتراض این کشور قرار گرفته بود. تا این که این هواپیما در حالی که در ارتفاع 24 هزار پایی پرواز می‌کرد و ظاهراً دور از دسترس موشک‌ها و هواپیماهای شکاری شوروی به عملیات جاسوسی می‌پرداخت، سرنگون گردید و خلبان آن دستگیر شد. در این حال، سازمان فضایی امریکا، ناسا، از مفقود شدن یک هواپیمای خود که در حال مطالعه اوضاع جوی بود خبر داد و وزارت امورخارجه این کشور، منظور نبودن تجاوز به فضای شوروی را مطرح کرد. با این حال، خروشچف عکس‌العمل تندی در برابر این موضوع از خود نشان داد و با انتقادات شدید او از غرب، دامنه اختلاف بلوک شرق و غرب، به یک بحران تبدیل شد. در نهایت، در سال 1962 م، خلبان اسیر شده امریکا با یک جاسوس شوروی مبادله گردید و این بحران فروکش کرد.

کشته‌شدن فردیناند ماژلان
فردیناند ماژلان، بود برای نخستین‌بار در جهت غرب از اروپا به آسیا رفت و در اقیانوس آرام کشتی راند. همچنین نخستین کسی بود که با هدف دور زدن کره زمین، رهبری یک ناوگان اکتشافی را عهده‌دار شد. اگر چه خود در میانه سفر درگذشت، ولی افرادش توانستند کره‌زمین را با موفقیت دور بزنند و به اروپا بازگردند. در سال 1511 میلادی نبرد علیه مراکشی‌ها شرکت کرد. با وجود زخم برداشتن در جنگ و دریافت مدال‌های متعدد، اطرافیان وی را به دادوستد غیرقانونی متهم کردند. هر چند ماژلان بالاخره از تمام اتهام‌ها تبرئه شد، ولی دیگر از چشم شاه امانوئل اول افتاده بود. پادشاه تقاضای افزایش حقوق ماژلان را نپذیرفت و اعلام کرد که دیگر در دولت پرتغال مقامی برای او در نظر نگرفته است. ماژلان که اوضاع را چنین دید، خدمت دربار اسپانیا درآمد. سرانجام در جنگ با بومیان در 27 آوریل 1521 میلادی در نبرد ماکتان کشته شد.

تأسیس دادگاه تفتیش عقاید معروف به "انکیزیسیون" در اسپانیا (1231 م)
پاپ اینوسان سوم هم‌زمان با یورش سپاهیان صلیبی به مناطق شرق، دستور تشکیل دادگاه تفتیش عقاید را صادر کرد و از این پس، این دادگاه در سراسر اروپا به کار پرداخت. در واقع، اینوسان سوم در عقاید خود بسیار لجوج و سرسخت بود و به هیچ وجه تحمل شنیدن عقیده و نظری را برخلاف رای خود نداشت. به همین جهت کسانی که جرأت می‌کردند نظری مخالف رای و نظر او ابراز کنند از سلاطین وقت گرفته تا افراد عادی تکفیر می‌شدند. این دادگاه در 27 آوریل 1231 م در اسپانیا نیز تأسیس شد و دوره جدیدی از خشونت و قساوت را در این سرزمین آغاز کرد.

آراء صادره از این دادگاه شامل شکنجه، تبعید، محرومیت از پست و مقام، مصادره اموال، زندان، سوزاندن و کشتن بود. وجود این دادگاه‌ها از یک طرف باعث جمع‌آوری ثروت و غارت اموال محکومات توسط مفتّشان شد و از طرف دیگر به فروپاشی جایگاه معنوی رهبران به اصطلاح اخلاقی جامعه و بی‌معنی شدن مفاهیم ارزشی و معنوی انجامید. دادگاه‌های تفتیش عقاید سرانجام پس از شش قرن فعالیت جنایت بار، در 17 ژانویه 1808 م تعطیل شدند.

برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.