محوریت اصلی اجرای گام دوم هدفمندی یارانه‌ها همانند گام اول، آزادسازی نرخ حامل‌های انرژی است؛ در این راستا گمانه‌زنی‌هایی درباره نرخ سوخت انجام شده است اما ظاهراً معاون اجرایی رئیس جمهور مسئولیت اعلام نهایی نرخ بنزین و گازوئیل در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها را بر عهده دارد.
طبق قانون موضوع آزادسازی نرخ‌ها بخصوص قیمت‌های حمل و نقل جزو اهداف قانون برنامه است و در این قانون بر متنوع‌سازی نرخ‌ها در سال اول برنامه و آزادسازی در سال سوم برنامه پنجم تأکید شده است.
در این بین این روز‌ها آزادسازی نرخ بلیت هواپیما بیش از دیگر مدل‌های حمل و نقلی مطرح شده است؛ ایرلاینها مدعی هستند بیش از 50 درصد هزینه شرکت‌های هواپیمایی ارزی است و پس از نوسانات اخیر ارزی، هزینه ایرلاینها افزایش بسزایی یافت در حالی که درآمد‌های آنها ریالی است ضمن آنکه ایرلاینها در دریافت ارز مبادله‌ای هم مشکلاتی دارند.
همچنین موضوعی که موجب دغدغه خاطر ایرلاینها شده است، افزایش قیمت سوخت پس از آزادسازی نرخ‌های بلیت هواپیما است؛ سوخت برای شرکت‌های هواپیمایی آیتمی قابل توجه بوده و در سبد هزینه ایرلاینها موضوعی اساسی است و همه این موارد تأثیر نهایی خود را در نرخ بلیت خواهد داشت.
در این راستا به سراغ یکی از دست‌اندرکاران فعلی صنعت حمل و نقل هوایی رفتیم و از وی در این‌باره جویا شدیم.
فارس: درباره آزادسازی نرخ بلیت هواپیما و پیش‌زمینه‌های لازم اجرای این کار توضیحاتی ارائه دهید.
- آزادسازی نرخ در حوزه حمل و نقل هوایی به صراحت در برنامه پنجم لحاظ شده است، براساس قانون برنامه پنجم توسعه، موضوع آزادسازی نرخ بلیت هواپیما و پیش‌نویس آیین‌نامه آزادسازی قیمت‌ها آماده شده است.
ماده 161 این برنامه درباره حمل و نقل عنوان کرده که دولت مکلف است تا پایان سال اول برنامه نسبت به متنوع‌سازی نرخ خدمات حمل و نقل هوایی در بخش بار و مسافر اقدام کند و سپس از ابتدای سال سوم برنامه ضمن آزادسازی کامل نرخ حمل و نقل هوایی، قیمت خدمات فرودگاهی، شبکه پروازی، لغو تخفیفات تکلیفی و هرگونه معافیت در زمینه بهره‌برداری از خدمات ناوبری هوایی، فرودگاهی، نشست و برخاست، خدمات پروازی، واگذاری اماکن و سایر موارد مرتبط را واقعی کند که این مورد تکلیف دولت برای انجام ماده 161 بند ب است.
بند (الف) این ماده قانونی مرتبط با برقراری پرواز و جابه‌جایی کالا و مسافر برای فرودگاه‌های بین‌المللی و بند (ج) آن درباره ساماندهی امور حمل و نقل هوایی و ارتقاء رقابت‌پذیری با رویکرد لغو انحصارات مربوط به حمل و نقل هوایی، شرکت‌های هواپیمایی و هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، همینطور تسهیل قوانین مربوط به تأسیس هواپیمای جمهوری اسلامی ایران و از این قبیل است.
فارس: سیاست دولت در این‌باره چیست؟
- وزیر راه و شهرسازی از ابتدا بر این موضوع تأکید داشت، بنابراین شرکت‌های هواپیمایی یکی از برنامه‌های خود را زمینه‌سازی برای اجرای مناسب این موضوع و عملیاتی کردن آن در نظر گرفته‌اند.
فارس: برنامه پیش‌روی ایرلاینها در این حیطه چگونه تعریف شده است؟
- شرکت‌های هواپیمایی با همکاری یکدیگر جلساتی را در خصوص متنوع و آزادسازی نرخ بلیت برگزار کرده‌اند و بررسی‌هایی در این‌باره انجام شد؛ شرکت‌های هواپیمایی زیرساخت‌های اجرای این قانون را در نرخ‌های خود فراهم کرده و بررسی فنی و بازرگانی برای اجرای نحوه آزادسازی را انجام داده‌اند؛ در این راستا تحقیقات گسترده توسط هیئت‌های کارشناسی بازرگانی ایرلاینها تهیه شده و گزارشی تخصصی مفصلی درباره آزادسازی نرخ بلیت به وزیر راه و شهرسازی ارائه شده است؛ این بررسی‌ها در قالب برنامه‌ای دقیق ارائه شد.
سازمان هواپیمایی کشوری نیز جلسات متعددی در این مورد با ایرلاینها برگزار کرده است، با حضور کارشناسان صنعت حمل و نقل هوایی برنامه‌ایی در این باره تدوین شد؛ همچنین درباره آزادسازی نرخ سوخت پیش‌بینی شرایط‌های مختلف از سوی ایرلاینها انجام و این بررسی‌ها در قالب برنامه‌ای دقیق ارائه شد.
فارس: مسئول نهایی اجرای آزادسازی نرخ بلیت هواپیما در کنار شورای عالی هواپیمایی، سازمان هواپیمایی کشوری است؟
- بله، سازمان هواپیمایی کشوری باید با توجه به شرایط تصمیم بگیرد که بهترین زمان اجرای متنوع و آزادسازی نرخ بلیت چه زمانی است؛ البته احتمالاً در 6 ماهه ابتدایی امسال این موضوع اجرایی می‌شود؛ قطعاً در گام اول متنوع سازی نرخ بلیت هواپیما انجام خواهد شد و پس از آن آزادسازی به تدریج در این 6 ماه، اجرایی می‌شود.