چینیها تا پیش از این چندان اهل مطالعه و کتاب نبودند، حالا هم میتوان گفت که کمتر به کتابخانه و کتابفروشی میروند، اما در عوض قلمرو کتابهای الکتریکی را کشف کردهاند.
سابت دویچه وله می نویسد؛ در چین انتشارات آزاد به صورت غربی آن وجود ندارد. در کشور به طور رسمی ۵۸۰ انتشاراتی وجود دارد که زیر نظارت دولت فعالیت میکنند و کتابهای "مفید و آموزشی" انتشار میدهند.
نتیجه آن که مردم چین زیاد اهل خرید و خواندن کتاب نیستند. گفته میشود که هر چینی به طور متوسط سالانه تنها ۴ کتاب خریداری میکند. اما با رشد اینترنت و به ویژه با رواج تلفنهای هوشمند، مطالعه رونق گرفته و همه روی صفحههای الکتریکی، قصه و رمان میخوانند؛ تا آنجا که بسیاری تنها به خاطر خواندن رمان، تلفنهای هوشمند میخرند.
عشق و دلدادگی
در جمهوری خلق به ویژه رمانهای عاشقانه رونق دارد که بیشتر خالقان و
خوانندگان آنها خانمها هستند. در این داستانها خانمهای جوان در جستجوی
مرد ایدآل خود و تشکیل خانوادهای هماهنگ هستند.
روشن است که در این رمانها نباید به دنبال ادبیات جدی بود. بیشتر متنها برای "یک بار مصرف" هستند، یعنی خواننده آنها را پس از خواندن از حافظه دستگاه خود پاک میکند.
رمانها به حالت سریالی هستند و معمولا اولین قسمت آن مجانی است اما خواننده برای خواندن قسمتهای بعد و دنبال کردن "ماجرا" باید پول بپردازد که چندان بالا نیست.
از این رو نویسندگان تلاش میکنند که رمان را با حوادث پرهیجان پر کنند تا خواننده هم به راحتی مطلب را بخواند و هم به دنبال قسمتهای بعدی برود.
گفته میشود که ارتباطی زنده میان نویسندگان و خوانندگان به وجود آمده و نویسنده در بسیاری از مواقع رمان خود را با ذوق و خواست خوانندگان ادامه میدهد.
رمانخوانی در راه
در چین دو وضعیت به رونق رمانخوانی کمک کرده است: یکی این که در شهرهای
بزرگ و پرجمعیت فاصلهها معمولا طولانی است. مردم به ویژه جوانان زمان سفر
با ترن یا اتوبوس را با مطالعه پر میکنند.
مزیت دیگر در ویژگی زبان چینی است که خطی تصویری و بسیار فشرده دارد به نحوی که در هر صفحه بخش بزرگی از یک رمان قابل درج است.
نکته جالب این است که در عصر دیجیتال هزاران رماننویس پدید آمده است که معمولا رمان خود را به صورت آنلاین همراه با خوانندگان پیش میبرند. آنها به سختی کار میکنند و اگر نویسندگان موفقی بشوند، از این کار درآمد خوبی دریافت میکنند.
وضعیت آزادی بیان
رواج رمانهای پرخواننده در چین تنها با گسترش اینترنت امکانپذیر شد،
زیرا برای نشر به صورت کتاب چاپی مقرراتی سخت و پیچیده وجود دارد.
دولت نسبت به نشریات اینترنتی سختگیری زیادی نشان نمیدهد، البته سانسور دولتی به شدت محتوای سایتها را کنترل میکند. هیچ نکته انتقادی درباره سیاستها و رهنمودهای حزب کمونیست حاکم یا کشمکشهای قومی و دینی مجاز نیست.
اما در حوزه مسائل اجتماعی و فرهنگی، آن هم در طرح بیپردهی مسائل جنسی و صحنههای معاشقه حساسیت وجود دارد.