به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 25 فروردین 1393 خورشیدی برابر با 14 جمادی الثانی 1435 هجری و 14 آوریل 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
روز بزرگداشت ادیب و عارف شهیر "شیخ فرید الدین عطار نیشابوری"
شیخ فریدالدین محمد بن ابراهیم نیشابوری مشهور به عطار، شاعر و عارف نام آور ایرانی در قرن ششم و آغاز قرن هفتم هجری است. وی در ابتدا شغل عطاری داشته و پس از تغییر حال، در سِلک صوفیان و عارفان درآمد. عاقبت پس از سفرهای متعدد، در زادگاه خود رحل اقامت افکند.
عطار به حق از شاعران بزرگ متصوفه است که کلام ساده و گیرنده او با عشق و شوقی سوزان همراه میباشد. زبان نرم و گفتار دل انگیزش که از دلی سوخته و عاشق و شیدا بر میآید، حقایق عرفانی را به نحوی خاص در دلها جایگزین میسازد. غیر از دیوان مفصّل عطار، مثنویهای متعدد او مانند اسرارنامه، الهینامه، مصیبتنامه، خسرونامه مشهورند. معروفترین مثنویهای عطار، منطقالطیر نام دارد و کتاب تذکرة الاولیاء در بیان مقامات عرفا نیز از آثار مشهور منثور اوست.
مرگ "امیراسداللَّه علم" نخستوزیر و وزیر دربار پهلوی (1357 ش)
امیراسداللَّه عَلَم در سال 1298 ش در بیرجند متولد شد. پدرش که از خوانین شهر قائن بود، از دوستان رضاخان به شمار میرفت. در سالهای بعد با حمایت سازمان جاسوسی انگلستان، رهبری عدهای از روزنامهنگاران و دانشجویان و فعالان سیاسی جوان را به عهده داشت. عَلَم بعدها در کودتای 28 مرداد 32 نقشی جدی ایفا کرد و پس از کودتا با دریافت مشاغل حساس، پاداشی در خور گرفت. پس از کودتا نیز، عَلَم به رابط مطمئن شاه با دولتهای آمریکا و انگلیس تبدیل شد. علم، طراح و مجری اصلی انقلاب سفید در سالهای 1342 - 1341 به درخواست آمریکا و از آغاز دهه 1340، بزرگترین بازیگر دربار پهلوی بود. سمتهای نخستوزیری و مهمتر از آن، وزارت دربار شاهنشاهی، از عَلَم چهرهای مقتدر در نظام رهبری ایران ساخت. او از 1333 تا پایان عمر به مدت حدود 24 سال وزیر دربار شاه و تصمیمگیرنده اصلی در نظام حکومتی کشور پس از شاه بود. سرانجام، اسداللَّه عَلَم، این مهره سرسپرده طاغوت، در 59 سالگی به بیماری سرطان در نیویورک درگذشت. از وی دفترچه خاطراتی به جای مانده که حاوی اطلاعات ذیقیمتی از دربار فاسد شاه است که پس از مرگش منتشر گردید.
شهادت برادر "رضا چراغی" فرمانده لشکر محمد رسولاللَّه (ص) (1362 ش)
به سال 1336 در خانواده ای مذهبی و دوستدار اهل بیت (ع) زاده شد. او در شروع انقلاب اسلامی، در سال آخر دبیرستان تحصیل می کرد. چراغی، مدتی پس از شروع جنگ تحمیلی، در کنار دیگر فرماندهان، در غرب، به مبارزه و فعالیت خود ادامه می دهد و پس از اعزام تیپ 27 محمد رسول الله (ص) به جنوب، همراه نیروهای تیپ راهی آن جا می شود. او از اواسط سال 1360 تا اواخر تیر ماه 1361، فرماندهی «گردان حمزه» را به عهده می گیرد و با این مسؤولیت، در عملیات «فتح المبین» و «بیت المقدس» شرکت می کند. در عملیات فتح المبین در جبهه «دشت عباس»، در مقابل نیروهای زرهی دشمن حماسه می آفریند. یکه و تنها با تانکهای دشمن می جنگد و نیروهایش را از محاصره خارج می کند. شهید رضا چراغی، پس از ماهها مجاهدت و مبارزه با دشمنان اسلام و انقلاب، سرانجام در عملیات «والفجر 1» که در منطقه عمومی «فکه» انجام گرفت، پس از ابراز رشادت تمام و ایثار و حماسه، به شهادت رسید و روح بزرگوارش به ابدیت عشق پرواز کرد.
عملیات نصر 1 در غرب بانه توسط سپاه (1366 ش)
اعتراف صریح بغداد به استفاده از سلاحهای شیمیایی در طول جنگ (1367 ش)
در حالی که در طول جنگ هشت ساله، جمهوری اسلامی ایران بارها نسبت به استفاده عراق از سلاحهای شیمیایی علیه رزمندگان اسلام به مجامع بینالمللی شکایت برده و گروههایی برای بررسی و تحقیق اعزام شده بودند، با این حال، عراق از تأیید و یا تکذیب استفاده از این سلاحها خودداری میکرد. تا این که در این روز، در حالی که جنگ به شدت بین دو طرف ادامه داشت، عراق رسماً به استفاده از سلاحهای شیمیایی شامل گازهای سمی و خطرناک خردَل و اعصاب علیه اهداف نظامی و غیرنظامی اعتراف نمود.
درگذشت استاد دکتر "محمد جواد مشکور" مورخ، ادیب و زبانشناس معاصر (1374 ش)
دکتر محمد جواد مشکور، در سال 1297 ش در تهران به دنیا آمد. پس از طی دروس مقدماتی، وارد دانشگاه تهران شد و پس از اخذ لیسانس ادبیات فارسی از تهران، در سال 1332 راهی فرانسه شد. وی در سال 1335 به اخذ درجه دکترا در تاریخ اسلام از دانشگاه سوربُن نائل گشت و پس از مراجعت به ایران، به تدریس در دانشگاه تبریز و سپس، دانشگاه تهران پرداخت. دکتر مشکور همچنین در سال 1353 به عنوان رایزن فرهنگی ایران به دمشق اعزام شد و ضمن تدریس در دانشگاه دمشق، دو کرسی زبان و ادبیات فارسی را در دانشگاه دمشق و حَلَب تأسیس کرد. وی با تسلط به زبانهای عربی، فرانسه و انگلیسی و نیز آشنایی با زبانهای ترکی اسلامبولی، لاتین و آلمانی و زبانهای باستانی، کتب معتبری در زمینه فِرَق و مذاهب، ادیان و عرفان، زبانهای آریایی و سامی به نگارش در آورده است. استاد مشکور دارای 47 عنوان کتاب و بیش از یکصد مقاله میباشد که تاریخ ایران زمین، تاریخ اسلام و ایران و... از آن جملهاند. وی نامی جاوید در دفتر فرهنگ و ادب ایران زمین و تمدن اسلامی از خود یادگار گذاشت تا اینکه در 77 سالگی به علت عارضه مغزی به رحمت ایزدی پیوست.
رحلت مورخ شهیر حوزه علمیه قم "حاج شیخ محمد شریف رازی" (1379 ش)
حجتالاسلام و المسلمین حاج شیخ محمد شریف رازی، در سال 1300 ش در شهر ری به دنیا آمد. وی در هفده سالگی با صلاحدید آیتاللَّه شیخ محمدتقی بافقی که دوران تبعیدش را در شهر ری میگذارند، به قم رفت و رهسپار حوزه علمیه نجف اشرف گردید. ایشان همچنین پس از چند ماهی که از دروس آیتاللَّه میرزا مهدی اصفهانی در مشهد مقدس استفاده نمود، در قم رحل اقامت افکند. حجتالاسلام شریف رازی در سال 1333 ش به شهر ری رفت و در مدت اقامت پنج ساله در آنجا، در تاسیس، مدیریت و تدریسِ مدرسه بُرهانیه نقش مهمی ایفا نمود. از آن پس به قم بازگشت و به تالیف و تحقیق و تبلیغ دین در داخل و خارج کشور اشتغال ورزید. حجتالاسلام شریف رازی در ضبط تاریخ حوزههای علمیه و بزرگان شیعه اهتمامی خاص داشت و با تالیف و نگارش کتابهای آثارُالحُجَّه یا دایرةالمعارف حوزه علمیه قم در 2 جلد و نیز گنجینه دانشمندان درباره شرح حال زندگی علمای معاصر شیعه در ایران و عراق، در 9 جلد، در احیا و بزرگداشت نام و یاد علمای شیعه قدمی بلند و گامی ارجمند برداشت. علاوه بر این از شریف رازی آثار با ارزش دیگری بر جای مانده که اختران فروزان ری و تهران، کرامات صالحین، چرا شیعه شدم، مشاهیر دانشمند اسلام، تعلیقه بر وسایل الشیعه در 5 جلد و تعلیه بر بحارالانوار در 6 جلد و... از آن جملهاند. معظمٌله سرانجام پس از عمری تحقیق و نگارش، در بیست و پنجم فروردین 1379 ش برابر با هفتم محرم 1420 ق در هفتاد و نه سالگی بدرود حیات گفت و در قبرستان شیخان قم مدفون گردید.
در پی جلوگیری ماموران از برگزاری نمازجمعه در مسجد حسین آباد اصفهان، تظاهراتی در چهارباغ این استان برپا شد. (1357 ش)
تظاهرکنندگان به تعدادی از مراکز فساد حمله کردند و تعدادی از شیشه های چندین شعب بانک صادرات را شکستند و در پایان حدود 12 نفر توسط ماموران دستگیر شدند.
رحلت "امام محمد غزالی طوسی" فیلسوف و دانشمند شهیر مسلمان در طوس (505 ق)
ابوحامد محمد غزالی در سال 450 قمری در روستای "طابران" طوس دیده به جهان گشود. در بیست و سه سالگی از طوس به نیشابور عزیمت و از محضر استادش امام الحرمین جوینی کسب فیض نمود. در سی و چهار سالگی چنان اوج گرفت که بر کرسی تدریس نظامیه بغداد، بزرگترین دانشگاه دورانش تکیه زد. در مدرسهی نظامیهی بغداد، سیصد تن از افاضل وقت از درس او استفاده میکردند. و در اندک زمانی، علاوه بر آن مقام علمی بزرگ، در امور سیاسی نیز، نفوذ فوق العادهای کسب نمود. غزالی پس از آگاهی از آرای فرقههای گوناگون دورانِ خود، طریقهی صوفیه را برگزید. امام محمد غزالی در سال 488 قمری به سبب بحران روحی و فکری شدید، تدریس را رها کرد و بغداد را به قصد حج ترک نمود. از آن پس عزلت را بر آن همه عزّت ظاهری ترجیح داد و قدم به دایرهی زهد و انقطاع از دنیا و تصوف گذاشت. وی پس از بازگشت از حج در بیتالمقدس مسکن گزید و در همین ایام کتاب "احیاءالعلومالدین" را به رشته تحریر در آورد. از کتابهای دیگر ایشان میتوان کیمیای سعادت، نصیحه الملوک، معیارالعلم و یاقوت التاویل فی تفسیر التنزیل در 40 جلد را نام برد. هرچند تعداد تالیفات غزالی بیش از 60 عنوان میباشد. سرانجام این عارف و حکیم بزرگ در 55 سالگی در زادگاهش وفات یافت و در همانجا مدفون گشت.
رحلت فقیه بزرگوار میرزا "حبیب اللَّه رشتی" مرجع بزرگ و عالم عالیقدر شیعه (1312 ق)
میرزا حبیباللَّه رشتی فرزند میرزا محمدعلی خان در سال 1234 قمری در یکی از روستاهای گیلان در شمال ایران به دنیا آمد. وی مقدمات علوم را در زادگاه خودنزد اساتید خصوصی فراگرفت. در 18 سالگی برای تکمیل معلومات خود به قزوین عزیمت کرد و در 25 سالگی اجازه اجتهاد گرفت و سپس رهسپار نجف اشرف گردید و از محضر صاحب جواهر و شیخ انصاری بهرههای فراوان گرفت. پس از درگذشت شیخ انصاری، بهترین درس حوزه علمیه، درس ایشان بود و بنا به گفته شیخ آقابزرگ تهرانی، او در نهایت ورع و تقوا بود و بعد از سیدحسین کوه کمرهای تدریس و بحث در نجف به او منتهی گشت. آثارش عبارتند از: بدایعُ الاصول، الاجارَه، مسالهی غَصب، الامامَه، تقلیدِ اَعلم، بدایعُ الافکار در اصول فقه و... . میرزای رشتی سرانجام در 22 آذر 1273 ش در 78 سالگی در نجف اشرف رحلت کرد و در آن شهر به خاک سپرده شد.
رحلت عالم ربانی آیت اللَّه "میراز احمد آشتیانی" (1395 ق)
آیتاللَّه میرزا احمد آشتیانی در سال 1300 ق در تهران به دنیا آمد و در اوان عمر به فراگیری علوم اسلامی پرداخت. در 40 سالگی به نجف اشرف رفت و پس از ده سال به تهران بازگشت و به ارشاد و راهنمایی مردم همت ورزید. حاصل جد و جهد میرزا احمد آشتیانی در کسب علم، تبحر در رشتههای علمی بسیاری از قبیل فقه، ادبیات، هیئت، ریاضیات، طبّ، فلسفه و اصول بود که تالیفاتی نیز در این زمینهها نگاشت. تاکید وی بر دعا و خضوع و خشوع در آن، نشانگر روح لطیف و الهی اوست. نقش میرزا احمد آشتیانی در مقابله با اشاعهی فرهنگ غربی و لائیک در اوج قدرت رضاخان، قابل توجه است. سرانجام این عالم ربانی در 95 سالگی بدرود حیات گفت و در صحن حرم حضرت شاه عبدالعظیم به خاک سپرده شد.
تأسیس شهر "سن پترزبورگ" به فرمان پتر کبیر در روسیه (1703 م)
این شهر در سال ۱۷۰۳ به دستور و با نظارت پتر کبیر ساخته شد و از آن زمان تا ۱۹۱۸ پایتخت روسیه بود. مدتی پتروگراد نام داشت. پس از واژگونی فرمانروایی تزارها به نام لنین، لنینگراد خوانده شد و با فروپاشی شوروی در این کشور به نام پیشینش بازخوانده شد. این شهر به عنوان صحنه وقوع انقلاب ۱۹۱۷ روسیه و پایگاه دفاع سرسختانه در برابر آلمان نازی در زمان جنگ جهانی دوم، از جایگاهی مهم و نقشی حیاتی در تاریخ روسها برخوردار است و به مرکز فرهنگی روسیه نیز شهرت دارد. این شهر که به مدت دو سده پایتخت روسیه بودهاست، بین سالهای ۱۹۱۴ تا ۱۹۲۴ میلادی پتروگراد نام داشته و در زمان حکومت اتحاد جماهیر شوروی به مدت ۶۷ سال (از سال ۱۹۲۴ تا ۱۹۹۱) لنینگراد خوانده میشدهاست.
تشکیل اتحادیه سیاسی "پان آمریکن" در قاره امریکا (1890 م)
اتحادیه پان آمریکن در چهاردهم آوریل 1890 م به منظور ایجاد همکاریهای چند جانبه کشورهای قاره امریکا شکل گرفت. این اتحادیه، بعدها به سازمان کشورهای امریکایی تغییر نام داد و منشور آن پس از جنگ جهانی دوم، در سال 1948 م به تصویب رسید. آن چه در این سازمان، موجب نگرانی کشورهای عضو است، نفوذ فراوان امریکا در این سازمان و استفاده واشینگتن از آن، در جهت مقاصد سیاسی امریکا است. امریکا همچنین از سازمان کشورهای امریکایی به عنوان بستری مناسب برای بسط سلطه اقتصادی بر کشورهای امریکای جنوبی و مرکزی استفاده میکند. هدف ایجاد این سازمان، ایجاد دوستی و همکاریهای متقابل بین کشورهای امریکای شمالی، مرکزی و جنوبی است. سازمان کشورهای امریکایی هر سال کنفرانسی با شرکت سران کشورهای عضو تشکیل میدهد و در موارد اضطراری نیز، کنفرانسهایی با شرکت وزیران خارجه کشورها تشکیل میشود. کلیه کشورهای امریکایی به جز کوبا در این سازمان عضویت دارند و مقر آن در واشینگتن واقع است.
درگذشت "چارلز پیرس" فیلسوف امریکایی و مؤسس مکتب اصالت عمل (1914 م)
چارْلْزْ ساندِرْزْ پیرِس، در نیمه سپتامبر 1839 م در ایالت ماساچوسِت امریکا به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات خود، در فلسفه صاحب نظر شد، ولی چون مردی گمنام بود، او را برای تدریس فلسفه در دانشگاهها شایسته نمیدانستند. پیرس پس از چندی مکتب فلسفیِ اصالت عمل را ایجاد کرد که بر اساس آن جنبه ما بعد طبیعیِ فکر، از اعتبار میافتد. همچنین با پیشرفت اختراعات، حقیقت، عوض میشود و حقیقتِ هر قضیه از روی تطبیق آن با نتایج تجربی و فواید عملیِ حاصل از آن به دست میآید. ساندرزْ فیلسوف شکاکی بود که خویشتن را جایزالخطا میخواند، زیرا معتقد بود که ممکن است بسیاری از افکار وی در معرض خطا و لغزش باشد. پیرس میگفت: "من آدمی هستم که منتقدان، هیچ وقت از او سخن خوبی نخواهند گفت." از آن جا که فلسفه اصالتِ عملِ لغزشپذیرِ او، حقیقت را نسبت به زمان و مکان، تغییرپذیر میدانست، وی را بر آن میداشت که به هر نظر فلسفی تا زمانی که حقیقتِ آن به محک تجربه، به ثبوت نرسیده است، به دیده شک و تردید بنگرد. فلسفه اصالت عملِ پیرس، پس از چندی مورد توجه فلاسفه و اندیشمندان بسیاری قرار گرفت و در سالیان بعد، افراد زیادی از این فلسفه، تأثیر پذیرفتند و آن را به اوج رساندند. چارلزْ ساندرْزْ پیرس سرانجام در 14 آوریل 1914 م در 75 سالگی درگذشت.
درگذشت دکتر "لودویک زامِنْهوف" مخترع زبان بینالمللی اسپِرانْتو (1917 م)
دکتر لودویک زامِنهوف، مبتکر لهستانی در 15 سپتامبر 1859 م در لهستان به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات خود در دبیرستان، وارد دانشگاه شد و در رشته چشم پزشکی فارغ التحصیل گردید. با این حال وی به علم لغت علاقهمند بود و در این رشته به مطالعه پرداخت. زامنهوف از آن پس به تحقیق پرداخت و در 26 سپتامبر 1887 م برای پایان دادن به اختلافات زبانهای گوناگون، زبان مخصوصی را با توجه به ریشه لغات همه زبانهای اروپایی به وجود آورد و آن را اسپِرانْتو به معنی امید نامید. این زبان، دارای 16 قاعده بسیار آسان و زبان تفاهم بینالمللی است. اسپرانتو طبق آخرین روشهای کدگذاری علمی، ساخته شدهاست تا همه مردم جهان، حتی افراد کم هوش یا نابینایان و ناشنوایان نیز بتوانند آن را به آسانی فراگیرند و با هم تفاهم برقرار کنند. امروزه متوجه شدهاند که اسپرانتو، بهترین زبان برای کار کامپیوترها و ماشینهای ترجمه است و سریعترین، ارزانترین و مطمئنترین وسیله انتقال اطلاعات علمی به سراسر جهان، به ویژه برای کشورهای کم درآمد و کم رشد است. آسانی زبان اسپرانتو به اندازهای است که بسیاری از افراد، آن را حتی در کمتر از یکصد ساعت فرا میگیرند. به خاطر کُدها یا علامات دستوری، قواعد اسپرانتو، جنبه بصری و سمعی بسیار ساده دارد. لغتنامه بزرگ اسپرانتو، با پانزده هزار کلمه و 142 آوند، دارای دو میلیون و یکصد و سی هزار واژه است که این مقدار واژه، بیش از چهار برابر واژههای بزرگترین فرهنگ انگلیسی است که حدود چهارصد و نود هزار واژه دارد. با این حال و با وجود استقبال ملل دنیا از زبان اسپرانتو، به علت مخالفت دول مختلف به ویژه دولتهای استعمارگر انگلیسی زبان، زبان اسپرانتو بینالمللی نشد. دکتر لودویک زامنهوف سرانجام در 14 آوریل 1917 م در 58 سالگی درگذشت.
توافق ارتش سرخ شوروی برای خروج از خاک کشور افغانستان (1988 م)
از زمانی که نظامیان شوروی در دسامبر سال 1979، برای روی کار آوردن دولت کمونیستی، افغانستان را اشغال کردند، با مقاومت سرسختانه مجاهدان افغانی روبرو شدند. همچنین امریکا که منافع خود را در خطر میدید از اهرمهای نظامی، سیاسی و اقتصادی علیه مسکو برای وادار کردن این دولت به عقبنشینی از افغانستان استفاده کرد. به این ترتیب در نیمه دوم دهه 1980، هنگامی که دولتمردان شوروی به رهبری میخائیل گورباچف، پارهای تغییرات را در این کشور آغاز کردند، اشغال افغانستان را به عنوان معضل بزرگی در برابر خود دیدند و مجبور به عقبنشینی از این کشور شدند. سرانجام دولت شوروی در 14 آوریل 1988 م با امضای توافقنامهای در ژنو سوئیس پذیرفت تا ارتش خود را از افغانستان خارج کند. اگر چه ارتش سرخ شوروی از 15 فوریه 1989 م تخلیه افغانستان را آغاز کرد، اما مبارزه میان مجاهدان این کشور و نیروهای دولت دست نشانده شوروی، تا سال 1992 م که مجاهدان به پیروزی دست یافتند، ادامه داشت.
شکست کودتای امریکا در ونزوئلا پس از 48 ساعت از وقوع آن (2002 م)
کمتر از 48 ساعت پس از آن که نظامیان ناراضی ونزوئلا با برخورداری از حمایت آمریکا علیه «هوگوچاوز» رئیس جمهور این کشور کودتا کرده و حکومت قانونی وی را برانداختند، قیام مردم ونزوئلا زمینه شکست کودتا و بازگشت چاوز را فراهم آورد. این حادثه درس بزرگی برای همه سیاستمداران، دولت ها و ملت های جهان دربردارد و آن اینکه پرونده یکه تازی و سلطه گری کاخ سفید، در بسیاری ازنقاط جهان بسته شده و آن زمان که متولیان سیاست خارجی آمریکا به مدد جاسوسان حرفه ای «سیا» با فراهم آوردن زمینه کودتاهای نظامی، اقدام به ساقط کردن حکومت های مردمی می کردند، سپری شده است. آمریکائی ها تلاش داشتند تا نسخنه کودتای ژنرال پینوشه در شیلی درسال 1352 را دقیقا در ونزوئلا پیاده کنند. همه اعتصاباتی را که علیه دولت آلنده وضع کرده بودند، در ونزوئلا علیه دولت «چاوز» نیر براه انداختند، همان تحریم ها راعلیه دولت قانونی وی وضع کردند. همان برچسب ها، اتهام ها و فشارهای سیاسی را برای به زانو درآوردن حکومت چاوز اعمال کردند و از همان نظامیان بریده از مردم و ژنرال های سرسپرده لائیک که در درس هایی از کودتای آمریکا در ونزوئلا شیلی در اختیار داشتند، در ونزوئلا نیز برخوردار بودند. همان نقشه ها و برنامه ریزی ها زمان بندی شده ای را که درتدوین کودتای شیلی تدارک دیده بودند در ونزوئلا نیز دقیقا طرح کرده بودند.
عملیات نامنظم فتح 5 در شمال سلیمانیه توسط سپاه پاسداران (1366 ش)
عملیات
نامنظم فتح 5 با رمز مبارک یا صاحب الزمان (عج) در منطقه ماووت در استان
سلیمانیه عراق با هدف انهدام مراکز نظامی دشمن صورت گرفت. رزمندگان تحت
فرمانده قرارگاه رمضان، متشکل از سپاه پاسداران و معارضین کُرد عراقی، با
عبور از کوهستانهای صعب العبور، خود را به اهداف از پیش تعیین شده رساندند
و بعثیان را مورد تهاجم قرار دادند.
در این عملیات علاوه بر آزادیسازی
چندین ارتفاع مهم منطقه و انهدام پایگاههای دشمن، حدود 1200 نفر از
مزدوران بعث کشته و زخمی شدند و 300 تن دیگر به اسارت رزمندگان اسلام در
آمدند. برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید