با وجود اينكه انتخابات روز شنبه لحظه اى تاريخى به حساب مى‌آيد، همچنان يادآور اين نكته است كه اين كشور براى دهه ها در آتش تنش‌ها مى‌سوزد.
امروز شنبه مردم افغانستان همزمان با انتخاب رياست جمهورى، حاكمان ملى و محلى را نيز انتخاب خواهند كرد. هشت نامزد برى تصدى پست رياست جمهورى افغانستان مبارزه مى كنند. سه نامزد پيشرو عبارتند از اشرف غنى از مقامات سابق بانك جهانى و عبدالله عبدالله و زلمى رسول وزارى خارجه سابق دولت حامد كرزاى.
اما مسايل مختلفى از قبيل صف بندى نيروهاى تندرو در برابر انتخابات در دل مردم افغانستان ترس بوجود آورده است. در اين گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران، به مسائلى كه امروز شنبه شاهدش خواهيم بود مى پردازيم.
*** طالبان عليه انتخابات
روز ٢١ مارس گذشته مردانى مسلح طى تيراندازى در هتل مجلل سرنا در كابل ٩ نفر را كشتند. چند روز بعد ستيزه جويان به دفاتر سازمانى نسيحى در پايتخت حمله كردند. در روز ٢ آوريل يك بمب گذار انتحارى در حمله به وزارت داخله افغانستان شش افسر پليس را كشت.
اينها تنها بخش كوچكى از اقدامات خشونت بار بى شمار ستيزه جويان در جهت به آشوب كشيدن انتخابات روز شنبه محسوب مى شود. طالبان تهديد كرده براى مختل كردن روند دموكراتيك انتخابات، تا حد توانش تلاش خواهد كرد.
افراطى ها با حمله به كارزارها و نهادهاى انتخاباتى و همينطور افراد خارجى در سراسر كشور هشدار داده اند كه در روز ١٦ فروردين كاركنان دست اندر كار و مراكز اخذ راى را هدف قرار خواهند داد. حملات اخير باعث رويگردانى نيروهاى خارجى از شركت در روند انتخابات شده و ترديدها درباره توانايى نيروهاى امنيتى افغان به منظور تضمين امنيت راى دهندگان را در روز انتخابات افزايش داده است.
*** مشارکت بالا
در روزهاى اخير افغان ها به منظور دريافت كارت هاى ثبت نام در انتخابات در صف هاى طولانى ايستاده اند. براساس آمار كميسيون مستقل انتخابات افغانستان، از سال گذشته تا كنون دستكم ٣/٨ ميليون راى دهنده جديد براى شركت در انتخابات ثبت نام كرده اند و انتظار مى رود اين عدد از مرز ٤ ميليون نفر نيز بگذرد. در حاليكه چنين مشاركت عظيمى بسيار خوش بينانه است از طرفى سبب نگرانى هايى نيز خواهد شد.
*** ناظران انتخاباتى
طبق برنامه ريزى ها قرار بود نزديك به ٦ هزار ناظر افغان و هزار و پانصد ناظر بين المللى بر روند انتخابات افغانستان نظارت داشته باشند. اگر چه پس از حملات صورت گرفته به دفاتر سازمان هاى مرتبط با انتخابات و كشتن افراد خارجى در سراسر كشور، چندين سازمان بين المللى به اجبار دفاتر خود را بسته اند و شمار زيادى از ناظران بين المللى كشور را ترك كرده اند.
چنانكه احمد نادر نادرى رييس بنياد انتخابات آزاد و منصفانه افغانستان براى روزنامه نيويورك تايمز شرح مى دهد، غياب احتمالى تعداد فراوانى از ناظران بين اللملى ممكن است اعتبار انتخابات را خدشه دار كند. علاوه بر اين و از آنجايى كه وجود انتخاباتى آزاد حداقل شرط كشورها براى ارسال كمك هاى بين المللى به افغانستان است، نگرانى ها بر سر سلامت انتخابات مى تواند در آينده كمك هاى خارجى به كشور را نيز به مخاطره اندازد.
*** راى حياتى براى زنان
براساس بسيارى از استانداردها انتخابات سال ٢٠١٤ ميلادى در افغانستان براى زنان اين كشور رخدادى تاريخى محسوب مى شود. سه نامزد زن براى تصدى پست معاونت رياست جمهورى و دستكم سيصد نفر ديگر نيز براى تصاحب كرسى هاى شوراهاى ولايتى با يكديگر رقابت مى كنند كه اين رقم از همه دوره ها بيشتر است. همه نامزد هاى پيشرو در انتخابات نيز وعده داده اند كه از حقوق زنان حمايت خواهد كرد.
هر چند فعالان حقوق زنان هشدار مى دهند كه اين كشور هنوز راهى طولانى در پيش دارد. در ماه هاى منتهى به انتخابات، نامزدهاى زن هدف حملات ستيزه جويان قرار داشته اند. حبيبه سرابى، والى ولايت باميان و نامزد معاونت رياست جمهورى كه همراه زلمى رسول مبارزه مى كند، به روزنامه پاكستانى "نيشن" گفته است كه تعداد تهديد هاى مرگى كه دريافت كرده قابل شمارش نيست.
و در حاليكه زنان افغان براى اولين بار پس از سقوط طالبان حق راى بدست آورده اند، در اغلب مناطق محافظه كار افغانستان از راى دادن منع مى شوند. به نظر فعالان حقوق زنان انتظار مى رود كه در مناطق روستايى جنوب اين كشور كه تفكيك جنسيتى شديدا اعمال مى شود تنها تعداد اندكى از زنان در پاى صندوق هاى راى حاضر شوند. به علاوه ستيزه جويان نيز زنان شركت كننده در انتخابات را به مرگ تهديد كرده اند. در حاليكه نيروهاى امنيتى افغان صدها افسر پليس زن را به منظور تامين امنيت زنان در حوزه هاى راى گيرى مجزا استخدام كرده اند، طبق محاسبات مقامات نزديك به ١٢ هزار نيروى تازه براى تامين امنيت زنان در روز انتخابات ضرورى به نظر مى رسد.
***زندگينامه نامزدهای رياست جمهورى انتخابات افغانستان
زندگينامه ۹ نامزد رياست جمهورى انتخابات سال ٢٠١٤ ميلادى که در فهرست نهايى نامزدان از سوى کميسيون مستقل انتخابات افغانستان منتشر شده است.
١- دکتر عبدالله عبدالله :
دکتر عبدالله عبدالله فرزند غلام محى الدين خان زمريانى است و در سال ١٣٣٨ هجرى شمسى درکابل، متولد شده است. پدر وى سناتور انتصابى ولايت قندهار در مجلس شوراى ملى در زمان حکومت پادشاهى در افغانستان بود. وى در سال ١٣٦٢ تحصيلات خود را در رشته چشم پزشكى در دانشكده پزشكى کابل به پايان رسانده و پس از پايان تحصيلات تا سال ١٣٦٣ در بيمارستان نور کابل به عنوان چشم پزشك مشغول به كار بوده است.
عبدالله در سال ١٣٦٤ به جبهه جهاد پيوست و به عنوان سرپرست پزشكى جبهه پنجشير و سپس به عنوان مشاور و همکار احمدشاه مسعود تا آزادى کابل در سال ١٣٧١ مشغول به خدمت بود.
دکتر عبدالله از سال ١٣٧١ تا ١٣٧٥ خورشيدى سمت رياست دفتر و سخنگوى وزارت دفاع ملى را بر عهده داشته است.
پس از سقوط کابل بدست طالبان، عبدالله از سال ١٣٧٥ تا١٣٨٠ معاون و سرپرست وزارت امور خارجۀ دولت اسلامى افغانستان به رهبرى برهان الدين ربانى بود.
پس از سقوط حکومت طالبان نخست در دولت موقت و سپس در دولت انتقالى، سمت وزارت خارجه را بر عهده داشت.
بدنبال تغييرات در کابينه در سال ١٣٨٥ دكتر عبدالله از سمت خود برکنار شد و رييس جمهور حامد کرزى دكتر رنگين دادفر سپنتا را به عنوان جايگزين وى تعيين کرد.
وى در زمان انتخابات رياست جمهورى گذشته، ائتلاف تغيير و اميد را پايه گذارى كرد که پس از پيوستن شمارى از اعضاى شوراى ملى و روساى احزاب سياسى به آن، نام آن را به ائتلاف ملى تغيير داد.
عبدالله در انتخابات رياست جمهورى گذشته، يکى از نامزدان پيشتاز بود و در پس از حامد کرزى رييس جمهور فعلى افغانستان در جايگاه دوم از لحاظ تعداد آراى كسب شده قرار گرفت.
او مهندس محمدخان عضو حزب اسلامى را به عنوان معاون اول و حاجى محمدمحقق رهبر حزب وحدت اسلامى افغانستان را به عنوان معاون دوم خود برگزيده است.
عبدالله تامين امنيت، زندگى باعزت براى مردم و تلاش براى صلح عادلانه و پايدار را از اولويت هاى کارى خود عنوان نموده است.
٢- محمد داود سلطان زی
محمد داود سلطان زی در غزنى متولد گرديده و تحصيلات خود را در مدرسه حبيبه کابل تکميل نموده است.
سلطان زى تحصیلات عالی را در دانشكده مهندسى کابل ادامه داد و از آنجا با استفاده از بورس تحصیلی عازم ايالات متحد امریکا شد و در رشته هوانوردی به عنوان خلبان تحصیلات خویش را به پايان رسانيد.
وى برای مدت هشت سال در خطوط هوایی آریانا به عنوان خلبان مشغول به كار بوده است.
سلطان زى بعد از اشغال افغانستان توسط اتحاد جماهير شوروی، در عربستان سعودى و امریکا به در سمت استاد و كاپيتان در خطوط هوایی سعودی و پس از آن در خطوط هوایی يونايتد امریکا اشتغال داشته است.
وى در ضمن در رشته اداره هوانوردی در تیم اداری خطوط هوایی يونايتد امریکا مشغول تدریس بود.
سلطان زى در دوره پيشين شوراى ملى از سال ١٣٨٤ تا ١٣٨٩ نماينده مردم غزنى در ولسى جرگه بود و سمت رياست کميسيون اقتصاد اين جرگه را نيز برعهده داشت.
3- محمد اشرف غنى احمدزى:
محمد اشرف غنى احمدزى درسال ١٣٢٨ خورشيدى در کابل متولد شده است.
وى تعليمات ابتدايى و متوسطه خود را در مدرسه استقلال و حبيبه کابل به اتمام رسانده است. احمدزى بعد از پايان دوره ليسانس در رشته حقوق و علوم سياسى در دانشگاه بيروت لبنان فوق ليسانس خود را نيز در رشته علوم سياسى از همين دانشگاه كسب كرد.
وى تحصيلات تكميلى خود در رشته روابط بين المللى و انسان شناسى و همچنين در رشته روابط بين المللى را نيز از دانشگاه كلمبياى آمريکا دريافت کرده است.
وى داراى مدرک دکترا در رشته انسان شناسى از دانشگاه كلمبيا است.
همچنين دانشگاه دسکرانتن آمريکا و دانشگاه گلف کانادا به دکتر اشرف غنى دکتراى افتخارى اعطا كرده اند. اشرف غنى براى مدت يک سال در رشته سيرت نبى (ص) در مدارس لاهور و کراچى پاکستان نيز آموزش ديده است.
وی در زمينه دين اسلام، حقوق زنان و عدالت اجتماعی، تشکيل دولت و اسلام در جوامع قبيله اى، حل بحران ها در محکمۀ شريعت اسلامی، ادبيات معاصر افغانستان، تاريخ ٤٠٠ سالۀ افغانستان از قرن ١٥ تا ١٩ ميلادی، دولت های ناکام و راه پيروزى آن، تحقيق كرده و در اين زمينه ها به نگارش کتاب پرداخته است.
وى پيشتر به عنوان استاد در دانشگاه هاى دانمارک، دانشگاه هاى برکلى و جانز هاپکينز آمريکا، رييس برنامه ريزى و راهبرد بانک جهانى، مشاور اخضر ابراهيمى نمايندۀ ويژۀ سازمان ملل متحد در امور افغانستان در سال ٢٠٠١ ميلادى فعاليت داشته است.
همچنان به عنوان مشاور ارشد دولت انتقالى به رهبرى حامد کرزى، رييس سازمان هماهنگى کمک ها در افغانستان، وزير ماليه در حکومت انتقالى و رييس دانشگاه کابل ايفاى وظيفه کرده است.
4- دکتر زلمى رسول:
دکتر زلمى رسول فرزند عبدالقيوم رسول درسال ١٣٣٢خورشيدى در شهر کابل متولد شده است. وى بعد از فراغت از مدرسه عالى استقلال براى ادامه تحصيلات عازم پاريس شد.
او تحصيلات عالى خود را در رشته پزشكى در کشور فرانسه به پايان رسانيده است.
وى به عنوان پزشك در موسسه تحقيقاتى بيمارى هاى قلبى پاريس، مدير مسئول نشريه حقيقت افغان وابسته به جهاد افغانستان، پزشك بيمارستان نيروهاى مسلح عربستان سعودى و رييس دفتر محمد ظاهر شاه در رم ايتاليا خدمت كرده کرده است.
او پس از سقوط رژيم طالبان در دولت حامد کرزى به سمت مشاور امنيت ملى افغانستان تعيين شد.
رسول به مدت ٩ سال در پست مشاور هماهنگى فعاليت هاى ارگان هاى امنيتى افغانستان با سياست خارجى کار کرده است.
زلمى رسول در سال ٢٠١٠ ميلادى به وزارت امور خارجه تعيين گرديد و ماه گذشته به دليل نامزدى در انتخابات رياست جمهورى از سمت اش استعفا داد.
در زمان وزارت او، افغانستان با آمريکا، هند،آالمان، ايتاليا، نروژ، فنلاند، دانمارک، فرانسه، لهستان و استراليا پيمان همکارى هاى استراتيژيک منعقد كرده است.
زلمى رسول مى تواند به زبان هاى پشتو، درى، انگليسى، فرانسوى و ايتاليايى صحبت کند و با زبان عربى نيز آشنايى دارد. دستکم ٣٠ مقاله پزشكى زلمى رسول در نشريات امريکا و اروپا چاپ شده است.
احمدضيا مسعود رييس جبهۀ ملى به عنوان معاون اول و حبيبه سرابى والى پيشين ولايت باميان به عنوان معاون دوم او برگزيده شده اند.
5- مهندس قطب الدين هلال:
قطب الدين هلال فرزند مولوى ظهير الدين ديوبندى مى باشد و درسال ١٣٣١ خورشيدى در ولايت خوست متولد شده است.
مهندس هلال درسال ١٣٤٩ خورشيدى ازمدارس کابل فارغ التحصيل شد و تحصيلات عالى خويش را در رشته مهندسى ساختمان به پايان رساند.
هلال پس از فراغت از تحصيل، تا سال ١٣٥٧ در بخش طراحى وزارت دفاع ملى کار کرد و در همين سال در دوران رژيم کمونيستى به علت فعاليت هاى سياسى به زندان پل چرخى فرستاده شد و پس از آزادى به پاکستان رفت.
وى در زمان مهاجرت به پاکستان، سمت رياست کميته سياسى حزب اسلامى به رهبرى حکمتيار را بر عهده داشت.
هلال به پنج زبان پشتو، درى، انگليسى، اردو و عربى تسلط کامل دارد.
قطب الدين هلال عضو ارشد حزب اسلامى به رهبرى گلبدين حکمتيار بوده، اما اکنون به عنوان نامزد مستقل در انتخابات رياست جمهورى افغانستان شركت كرده است.
عنايت الله عنايت معاون اول و محمدعلى نبى زاده معاون دوم وى خواهند بود.
6- عبدالرب رسول سياف:
عبدالرب رسول سياف فرزند فقير محمد متولد سال ۱۳۲۳ خورشيدى در کابل است. وى تحصيلات ابتدايى خود را درسال ١٣٣٩ خورشيد ى در مدرسۀ ابوحنيفه کابل به اتمام رساند.
سياف از چهره هاى سرشناس مبارزات مجاهدين افغانستان عليه اتحاد جماهير بوده است.
سياف درسال ١٣٤٦ خورشيدى از دانشكده شرعيات دانشگاه کابل فارغ التحصيل شد و درسال ١٣٤٨ به عنوان استاد در همين دانشكده مشغول به كار شد. او پس از دو سال فعاليت در اين سمت، در سال ١٣٥٠ خورشيدى به دانشگاه الازهرمصر رفت و تحصيلات خود را تا فوق ليسانس در بخش احاديث پيش برد.
وى در هنگام بازگشت به کشور دو باوره سمت استادى را بر عهده گرفت و همزمان با آن فعاليت هاى سياسى در حرکت جوانان مسلمان را آغاز کرد.
سياف درسال ١٣٥٣ خورشيدى به دليل سخنرانى هاى تند عليه حکومت و تشويق مردم به خشونت، به مدت پنج سال زندانى شد.
سياف بعد از رهايى در سال ١٣٥٨ به پاکستان رفت و در آنجا براى مدتى در حزب جمعيت اسلامى تحت رهبرى برهان الدين ربانى خدمت كرد. سياف درسال ١٣٥٩ حزب اتحاد اسلامى افغانستان را تاسيس کرد.
وى پس از سقوط حکومت دكتر نجيب الله همراه با ساير رهبران جهادى در سال ١٣٧١ خورشيدى به کابل آمد و مهمترين حامى حکومت به رهبرى برهان الدين ربانى بود.
سياف در جنگ هاى داخلى بين سالهاى ١٣٧١ تا ١٣٧٤ شركت داشته است.
جنگ هاى داخلى باعث كشته شدن هزاران نفر گرديد که نهاد هاى بين المللى حقوق بشر چند تن از افراد دخيل در اين جنگ ها را به جرايم جنگى و تخلف از حقوق بشر متهم نموده است.
پس از چيره شدن طالبان بر کابل، سياف مخالفت خود را با طالبان ادامه داد و به شمال کشور رفت.
پس از سقوط طالبان، سياف در تشکيل حکومت جديد سهم داشت و علاوه بر آن در لويه جرگه اضطرارى و لويه جرگه قانون اساسى نيز مشاركت کرده است.
سياف، محمد اسماعيل خان يکى از رهبران سابق جهادى را به عنوان معاون اول و عرفان الله عرفان را به عنوان معاون دوم خود برگزيده است.
او زبان هاى پشتو، فارسى و عربى را به صورت فصيح صحبت کند.
او در حال حاضر صاحب امتياز يک دانشگاه خصوصى و شبكه تلويزيونى به نام دعوت در کابل ميباشد و حزب اتحاد اسلامى خود را نيز به حزب دعوت تغيير نام داده است.
7- هدايت امين ارسلا:
هدايت امين ارسلا فرزند عبدالله امين ارسلا درسال ١٣٢٠ خورشيدى در ولايت کابل متولد شده است.
او ليسانس خود در رشته اقتصاد و علوم سياسى را از دانشگاه کابل اخذ کرده و تحصيلات خود در رشته اقتصاد را تا درجه دكترا در امريکا ادامه داده است.
وى در بخش اقتصادى و اجرايى بانک جهانى آغاز به کار کرد و براى مدت ١٨ سال کارمند اين بانک بود.
وی در سال ١٩٨٧ بانک جهانی را ترک نمود و عضو جبهه مقاومت عليه تجاوز شوروى شد. او مدتى بهه عنوان وزیر ماليه حکومت انتقالی افغانستان در خارج از كشور ايفای وظيفه كرده است.
در سال ١٩٩٣ براى مدت کوتاهى وزير خارجه افغانستان شد.
ارسلا پس از سقوط طالبان در کنفرانس بن شركت داشته و لويه جرگه اضطرارى وى را به سمت وزارت تجارت و معاون رييس دولت موقت برگزيد.
او طى چند سال گذشته به عنوان مشاور ارشد رييس جمهور فعاليت داشته و به دليل نامزدى در انتخابات رياست جمهورى از سمت خود استعفا كرده است.
ارسلا در دور قبلى انتخابات رياست جمهورى نيز از جمله نامزدهايى بود که به نفع حامد کرزى از نامزدى خود کنار رفتند. وى ژنرال خدايداد را معاون اول و صفيه صديقى را به عنوان معاون دوم خود برگزيده است.
8- محمدشفيق گل آغا شيرزى:
محمد شفيق مشهور به گل آغاشيرزى فرزند حاجى عبداللطيف در سال ١٣٣٣خورشيدی در ولايت قندهار متولد شده است. اسم خانواده گى وى محمدشفيق است اما پس از آن پدرش وى را گل آغا شيرزى خوانده است.
وى از مدرسه مشرقى قندهار فارغ التحصيل گرديده و سپس تحصيلات خود را در دارالمعلمين عالی به پايان رساند.
شيرزى يکى از فرماندهان جهادى در قندهار بود که در سقوط حکومت دكتر نجيب الله سهم داشته است.
او در زمان حاکميت مجاهدين به عنوان والى قندهار منصوب شد و پس از آن سمت وزارت عامه و همچنين وزارت حمل و نقل را عهده دار شد.
شيرزى در سال ١٣٨٥ به عنوان والى ننگرهار منصوب شد و تا چند ماه پيش نيز در اين پست خدمت مى كرد.
گل آغاز شيرزى صاحب يك شركت تجارى بزرگ بنام جمال بابا است که اکنون در مناطق مختلف افغانستان فعاليت دارد.
وى به زبان هاى پشتو، درى، اردو و انگليسى تسلط دارد.
گزارش از مغانی
منابع:
http://www.huffingtonpost.com/2014/04/04/afghanistan-election_n_5072580.html
http://www.thedailybeast.com/articles/2013/10/16/afghan-elections-the-warlords-are-back.html
http://www.nytimes.com/2014/02/27/world/asia/warlords-with-dark-pasts-battle-in-afghan-election.html?_r=0