به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران، شبکه تلویزیونی فرانس 24 در میزگردی با شرکت چند کارشناس به بررسی اوضاع امنیتی در عراق و چشم اندازی درگیری های قومی در این کشور پرداخت و اعلام کرد، عملیات تروریستی و بمب گذاری ها روزهای اخیر در عراق شدت بیشتری به خود گرفته است. به گونه ای که تنها در روز یکشنبه 37 نفر جان خود را از دست دادند. در همین راستا، نوری المالکی نخست وزیر عراق ،عربستان سعودی و قطر را به حمایت از تروریسم و عملیات های تروریستی در کشورش متهم کرده است.با توجه به این اتهامات پرسشی که پیش می آید این است، که آیا واقعا دلیل و مدارکی مبنی بر حمایت عربستان سعودی و قطر از تروریسم در عراق وجود دارد؟آیا درگیری و رویایی قومی منطقه خاورمیانه را تهدید می‌کند؟ اگر این گونه است تقابل قطر و عربستان سعودی چگونه توجیه می‌شود؟ اینها سئوالاتی هستند، که سعی می‌کنیم جواب‌ها آنها را از کارشناسان میهمان برنامه جویا شویم.
"مارک پرلمان"، خبرنگار فرانس 24 که روز شنبه همین هفته گفتگوی ویژه با نوری مالکی انجام داده بود در پاسخ به این پرسش که روحیه نوری المالکی را در دو ماه پیش از انتخابات پارلمانی عراق چگونه می بینید گفت: مالکی ظاهرا بسیار مصمم است. اما تنها نگرانی نخست وزیر عراق برگزاری این انتخابات نیست.جنگ سوریه نیز مایه نگرانی نخست وزیر عراق است. زیرا جنگ داخلی سوریه برعراق به ویژه بر مناطق غربی و استان الانبار آن تاثیر منفی زیادی گذشته است.چنانچه همین حالا هم وقوع عملیات تروریستی در بغداد به امری روزمره تبدیل شده است. با وجود اینکه عملیات تروریستی عراق ممکن است ناشی از پیامدهای جنگ سوریه باشد، نخست وزیر عراق در اتهام زدن به عربستان سعودی و قطر مبنی بر حمایت از تروریسم در عراق هیچ تردیدی به خود را نداد.
مصاحبه گر نوری مالکی درباره اینکه چرا نخست وزیر عراق در این برهه از زمان این گونه مستقیم عربستان سعودی و قطر را متهم می کند، گفت: نخست آن که احتمالا اسناد و مدارکی است که در این خصوص به دست آورده است. دلیل دوم ، به برگزاری انتخابات پارلمانی بر می گردد که برای نخست وزیر عراق بسیار مهم است. زیرا نخستین انتخاباتی است که بدون حضور نیروهای آمریکایی در عراق برگزار می شود. به عبارت دیگر نخستین انتخاباتی است که بدون قیمومیت آمریکا صورت می گیرد و نوری مالکی امیدوار است برنده آن باشد. دلیل سوم آن شاید این باشد که مالکی با طرح این گونه اتهامات، به جامعه شیعه عراق هشدار دهد، که قطر و عربستان سعودی ،یعنی سنی‌های افراطی خارج از کشور تلاش می کنند در عراق دو دستگی ایجاد کنند و ما نباید به آنها اجازه چنین کاری بدهیم. باید دور یک پرچم گرد هم آییم و آن پرچم در شرایط کنونی من هستم.
"مارک پرلمان" در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است این درگیری قومی از کنترل خارج شده و بعد منطقه ای پیدا کند، گفت: این درگیری همین حالا هم در سوریه وجود دارد. همچنان که خود نوری مالکی در گفتگوی خود با فرانس24 به این نکته اشاره کرد، که تروریست‌ها به همراه تسلیحات از این کشور وارد عراق می‌شوند. به گفته مالکی این جنگ همین حالا وجود دارد، موضوعی که باید روشن شود، این است که آیا ممکن است بین بغداد و دوحه یا بغداد و ریاض در همین باره رویارویی درگیرد یا خیر؟ به این دلیل که خود نوری مالکی نیز در این مصاحبه خود چندین بار از واژه جنگ در این باره استفاده کرد.
"کریم صدر"، کارشناس مسائل سیاسی جهان عرب و مشاور مسائل سیاسی کشورهای حوزه خلیج فارس، در همین باره و اینکه چرا نوری مالکی در این مقطع زمانی اتهام حمایت از تروریسم را به عربستان سعودی و قطر می دهد، گفت: یکی از این دلایل همان طور که خبرنگار مصاحبه کننده با مالکی به آن اشاره کرد، رنگ و بوی انتخاباتی دارد.
این کارشناس در این حال، حمایت عربستان سعودی و قطر از تروریست‌ها در کشورهای عربی را رد نکرد، اما گفت عربستان اکنون جنبش جبهه النصره و گروه داعش را در فهرست سازمان تروریستی قرار داده است و این نشان می دهد پرونده سوریه از دستور کار بندر بن سلطان خارج شده است. بندر بن سلطان همان فردی است که از او با عنوان "امنیت چی" عربستان نام برده می شود و او به طور قطع از تروریست‌ها حمایت می کرد. اما اکنون این پرونده به محمد بن نایف وزیر کشور عربستان سعودی سپرده شده است، که فردی مخالف تروریسم است.
به نظر می رسد که عربستان سعودی امروز به این درک رسیده باشد که نمی تواند برگ تروریسم‌گرایی را به بازی بگیرد،البته نه به این دلیل که مقامات کشور آدم هایی خوبی هستند، بلکه به این علت که می دانند اگر این کار را ادامه دهند، پیامدهای منفی و نتایج آن دامن خودشان را نیز خواهد گرفت.به عبارت بهتر مقامات عربستان سعودی به نظر می رسد پی به اشتباه خود برده باشند و اکنون می خواهند اشتباهات گذشته را جبران کنند.
"رولان ژاکار" رئیس سازمان پایش بین المللی تروریسم نیز در پاسخ به همین پرسش که آیا عربستان سعودی و قطر از تروریسم در سطح جهان آنگونه که نخست وزیر عراق می‌گوید، حمایت می‌کنند یا خیر گفت :حمایت نظامی از تروریسم ، قدری اغراق آمیز است، زیرا تاکنون اثبات نشده که عربستان یا قطر محموله های سلاح ها برای جنبش های سلفی بفرستند. اما در ماه آوریل سال گذشته، مشخص شد که عواملی از عربستان سعودی و قطر از القاعده عراق حمایت نظامی می کردند.
این کارشناس افزود: مالکی درباره حمایت عربستان سعودی و قطر از تروریست‌ها در عراق دچار ابهام شده است، زیرا او استدلال می کند چون این دو کشور از تروریست‌ها در سوریه حمایت می‌کنند پس نتیجه گیری می شود که در عراق نیز از تروریست ها حمایت می کند. البته رویکرد عربستان سعودی درباره تروریسم نیز در سال های اخیر در همین راستا بوده است. یعنی در دوره ای از یک گروه تروریستی حمایت کرده و بعد تحت شرایط حمایت خود را ازآن پس گرفته است.
این کارشناس درتوضیح این که گروه های تروریستی در عراق قطعا حمایت مالی می شوند، گفت: رئیس کنونی داعش، یعنی ابوالبغدادی که اکنون تحت تعقیب است و اف بی آی 10 میلیون دلار جایزه یعنی تقریبا به اندازه اسامه بن لادن برای سر وی جایزه تعیین کرد، فردی است که اکنون 12 هزار نفر شبه نظامی جمع آوری و حتی اردوگاه های آموزشی نیز در منطقه موصل برپا کرده ، روشن است که این فرد توسط عربستان سعودی و بیشتر قطر تامین مالی می شود.
"ناتالی گوله" نماینده در مجلس سنای فرانسه و عضو گروه دوستی فرانسه و کشورهای حوزه خلیج فارس در پاسخ به این پرسش که آیا قطر بیشتر از عربستان سعودی از گروه های تروریستی در سوریه و عراق حمایت می کند، گفت: مالکی در مقطعی کشورهای همسایه حوزه خلیج فارس مورد اتهام قرار می دهد که در بحران بی سابقه ای بسر می برند.زیرا در این حال حاضر توجه افکار عمومی جهان به کیف دوخته شده است و خود کشورهای حوزه خلیج فارس هم دچار اختلاف شده اند. سه کشور این منطقه سفرای خود را از قطر برای حمایت این دوحه از اخوان المسلمین فراخوانده اند. امری که تاکنون در تاریخ کشورهای این منطقه سابقه نداشته است.
"گوله" افزود: از دیرباز همیشه حدس و گمان هایی درباره حمایت این دو کشور از تروریسم زده می شد، اما این حمایت را باید با توجه به شرایطی که منطقه اکنون گرفتار آن است ارزیابی کرد.همه این بحران ها که اکنون کشورهای منطقه گرفتار آن هستند با گشایش سیاسی کشورهای غربی و گرم شدن رابطه آنها با ایران در ارتباط است. به نظر من همه این عوامل را با توجه به شرایط منطقه می توان ارزیابی کرد، زیرا کشوری که بیشتر از همه از لغو تحریم ها و برقراری روابط کشورهای غربی با ایران ضرر می کند، عربستان سعودی است و در نتیجه همین این موارد با هم در ارتباط هستند.
«کریم پاکزاد»، پژوهشگر افغان موسسه مطالعات بین المللی و راهبردی در فرانسه، در پیوند با همین موضوع گفت: ما شاهد آشوب و بلوا در منطقه هستیم. زیرا آمریکایی ها در حال خروج از منطقه، آن را با ناامنی کامل رها خواهند کرد. در چنین شرایطی این ایران است که می تواند در برقراری امنیت در لبنان ، سوریه وعراق ایفای نقش کند. عربستان سعودی کشوری بسیار ثروتمند است، اما کشور قدرتمندی نیست.تنها قدرت منطقه با توجه به آنکه مصر نیز دچار بی ثباتی شده، ایران است. عربستان سعودی می خواهد که نقش یک قدرت بزرگ منطقه ای را ایفا کند و برای این کار نیز تلاش های زیادی انجام می دهد. اما واقعیت امر آن است که ایران اکنون به عرصه بین المللی بازگشته است و به همین دلیل عربستان سعودی با همه امکاناتی که در اختیار دارد، از جمله تروریستی اعلام کردن جنبش اخوان المسلمین، جبهه النصره و دولت اسلامی در عراق و شام، تلاش می کند ایفاگر چنین نقشی در منطقه باشد.
"کریم صدر"، کارشناس مسائل سیاسی جهان عرب و مشاور مسائل سیاسی کشورهای حوزه خلیج فارس، درهمین باره گفت: تشریح و تفسیر رفتار سیاسی عربستان سعودی در مقطع زمانی کنونی بسیار آسان است. چرا اکنون ریاض علیه قطر وارد عمل شده است؟ برای اینکه می خواهد صفوف کشورهای حوزه خلیج فارس را متحدتر کرده و در شبه جزیره عربستان که 80 درصد کل سرزمین های آن را در اختیار دارد دوباره نظم برقرار کند، تا این گونه نقش رهبری خود را برای کشورهای عرب این منطقه بازیابد. اگرچه مشروعیت رهبری عربستان برای این منطقه بارها زیر سئوال رفته است و متزلزل بودنش نیز درهمین جاست.اما ناتوانی عربستان در منطقه خلیج فارس از 20 سال پیش تاکنون ادامه دارد و هیچ وقت هم نتوانسته است بر این ناتوانی فائق آید. از این گذشته، اگر بخواهیم عربستان را از جنبه داخلی بررسی کنیم، باید گفت در این کشور، پیر سالاری حاکم است. حکومتی که پادشاه پیر و بیمار آن با پادشاه پیر بیمار دیگری عوض می شود، در این حال جوانان این کشور آنگونه تحت فشار هستند که هر آن، احتمال انفجار آن وجود دارد. با توجه به این شرایط چیزی که اکنون مایه نگرانی عربستان سعودی است، تنها ایران نیست، بلکه جنبش اخوان المسلمین و گروههای تندرو نیز هستند. به بیان دیگر، عربستان اکنون با دو تهدید مواجه است، ایرانی که درحال بازگشت به دامن جامعه بین المللی است و دوم اعتراضات احتمالی داخلی است.
مجری شبکه فرانس 24 با یادآوری اینکه در عملیات تروریستی 11 سپتامبر بیشتر تروریست ها از عربستان سعودی آمده بودند و پایگاه آنها نیز در عربستان بود این سئوال را پیش کشید که آیا ممکن است امروز نیز تروریسم القاعده از عربستان حمایت گیرد و در همین باره نظر "رولان ژاکار" رئیس سازمان پایش بین المللی تروریسم جویا شد.
این کارشناس در پاسخ گفت رهبر القاعده را اکنون ایمن الظواهری مصری برعهده دارد و او مخالف گروه القاعده در عراق است زیرا زیر فرمان او نیستند.
وی افزود بر اساس اسناد و مدارکی که از خانه اسامه بن لادن به دست آمده است، قبل از آنکه عملیات تروریستی 11 سپتامبر رخ دهد علمای سنی سعودی انجام این عملیات را مشروع دانسته بودند. نوری مالکی هم با توجه به همین اصل این اتهامات را به عربستان وقطر می زند. زیرا همین حالا نیز امامان جماعتی مانند القرضاوی قطری وجود دارند که با خطبه های نمازهای جمعه و جماعت خود که در شبکه تلویزیونی الجزیره پخش می شود نقش عمده ای در حمایت از تروریسم ایفا می کنند. این خطبه ها به نظر ما زیاد مهم به نظر نمی آیند اما در کشورهای عربی نقش مهمی در نیروگیری و ایجاد هسته های جنگ قومی ایفا می‌کند.
این کارشناس در ادامه سخنان خود با تاکید بر نقش ایران در تحولات سیاسی منطقه گفت عراق از روی کار آمدن تندورهای مخالف در سوریه نگران است. زیرا اگر این گروه در سوریه به قدرت برسند زمینه برای تجزیه عراق نیز فراهم خواهد شد.
عامل دیگری که در این ماجرا نقش دارد نفت است. زیرا اگر اوضاع در عراق عادی شود و تولید نفت این کشور افزایش یابد ممکن است عراق جای عربستان را از نظر تولید بگیرد و عربستان این را نمی خواهد. عربستان سعودی و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس به دلیل نوع حکومت و قدرت گیری ایران و رویکرد گشایشی ایران در قبال غرب در حال باختن هستند.
به گزارش شبکه خبری فرانس24 ، "ناتالی گوله" نماینده در مجلس سنای فرانسه و عضو گروه دوستی فرانسه و کشورهای حوزه خلیج فارس به نقش نفت به عنوان امتیازی برای عربستان در منطقه اشاره کرد و گفت اگر تحریم های ایران برداشته شود عربستان سعودی ضرر خواهد کرد. زیرا درآمدهای نفتی تنها امتیاز این کشور در منطقه است. وگرنه این کشور نه درآمدی فکری، نه درآمد صنعتی و به طور خلاصه هیچ درآمد دیگری ندارد. مشکل دیگری که درعربستان سعودی وجود دارد نوع حکومت است. همه کشورهای منطقه مشکل حکومتی دارند، اما در ایران بر خلاف کشورهای خلیج فارس زنان تحصیل کرده هستند، از نظر متمدن بودن وضع ایران با کشورهای خلج فارس کاملا فرق می کند. به همین علت هم عربستان سعودی به شدت مخالف توافقنامه هسته ای ایران بود تا حدی که حتی حریم هوایی خود را در اختیار اسرائیل قرار داد. با توجه به این عوامل و دلایل می توان گفت که عربستان سعودی در وضع متزلزل شدیدی بسر می برد و به همین علت نیز اکنون به تکاپو افتاده است و تلاش می کند، دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس را پشت سر خود متحد، نگه دارد تا بیش از این بازنده نباشد. عربستان سعودی و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس هم به دلیل نوع حکومت و قدرت گیری ایران در حال باختن هستند.
"کریم پاکزاد"، پژوهشگر افغان موسسه مطالعات بین المللی و راهبردی در فرانسه، در همین رابطه افزود: عربستان سعودی به علت سومی نیز بازی را باخته است. عربستان از سال 1970 بدین‌سو، سرمایه گذاری های زیادی در بخش وهابی گری انجام داد و اکنون معلوم شده است این مکتب به پایگاهی برای گروههای تروریستی از جمله القاعده تبدیل شده است. عربستان سعودی در جنگ مجاهدان در افغانستان با اتحاد جماهیر شوروی سابق زمینه را برای ورود داوطلبان به افغانستان فراهم کرد و با سرمایه گذاری های عظیمی که در این خصوص انجام داد زمینه را برای قدرت گیری القاعده فراهم کرد.القاعده ریشه در همین سالها دارد . اکنون که این همه سال از این سیاست های عربستان می گذارد تازه پی به اشتباه خود برده است و به همین علت جنبش اخوان المسلمین، جبهه النصره و داعش را در فهرست سازمان های حامی تروریسم قرار می دهد.
"رولان ژاکار" رئیس سازمان پایش بین المللی تروریسم افزود عربستان در گذشته به خاطر روابط خوبی که با آمریکا داشت مجبور به حمایت از تروریسم بوده است. اما اکنون که دیگر روابط عربستان با آمریکا خوب نیست ریاض تصمیم گرفته است در سیاست های خود تجدید نظر کند.
"رولان ژاکار" دستگاههای اطلاعاتی عربستان در سالهای اخیر خیلی فعال شده بودند. به عنوان مثال بمب گذاری های که علیه سفارت ایران و جنبش حزب الله لبنان در بیروت صورت گرفت کار همین دستگاه های اطلاعاتی عربستان بود.
"ناتالی گوله" نماینده در مجلس سنای فرانسه و عضو گروه دوستی فرانسه و کشورهای حوزه خلیج فارس اقدام نظامی جرج بوش در منطقه را عامل وضع به وجود آمده دانست و در همین باره با ژاک شیراک رئیس جمهور سابق فرانسه به دلیل مخالفت هایش با جنگ در عراق قدردانی کرد.
وی درباره رویکرد فرانسه به ایران نیز گفت: واقعیت امر آن است که لوران فابیوس از ایران خوشش نمی آید. خوب است که در اینجا فرانسه نقش میانجی را بین ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس را ایفا کند تا منطقه خلیج فارس را به منطقه تفاهم تبدیل کند.
شرکت کنندگان در این میزگرد در نهایت تقابل بین عربستان و ایران را بعید دانستند.
انتهای پیام/