به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران شیراز؛ شهرستان اقليد جزء مناطق كوهستاني و مرتفع كشور به شمار ميرود وسعت آن 7054 کيلومتر مربع قريب به 7/5 درصد کل مساحت خاكي استان فارس را به خود اختصاص داده است.
اين شهرستان داراي دو نقطه شهري اقليد و سده،سه بخش، نه دهستان و هشتاد روستا ميباشد و از ۹۳۹۷۵ نفر جمعیت شهرستان، ۵۶٨٠٣ نفر(%۶۰) در نقاط شهری و ٣۵١۵٩ نفر (%۴۰) در نقاط روستایی اسکان دارند.
شهرستان اقليد در محدوده جغرافيايي 52 درجه و 55 دقيقه طول شرقي و 31 درجه و 13 دقيقه عرض شمالي قرار گرفته است.
از شمال به شهرستان آباده، از جنوب به شهرستانهاي مرودشت و سپيدان، از شرق به شهرستان خرمبيد و از غرب به استانهاي اصفهان و كهكيلويه و بويراحمد محدود ميشود.
مهمترين دشتهاي اين شهرستان عبارتند از: دشت خسروشيرين، دشت بكان، دشت نمدان، مهمترين كوههاي شهرستان نيز عبارتند از: ۱-كوه آب سياه، ۲-رشته كوه سفيد كوه بل بلندترين قله آن است .
پیشينه تاريخي شهرستان اقلید
پیشینه منطقه با توجه به نشانههایی که در دسترس است به پایان دوره نوسنگی یعنی یک هزار سال پیش از میلاد میرسد.
آثار تاریخی مانند حوضچه دختر گبر، کتیبه تنگ براق، کوشک زر، کتیبه کوه بل، باتلاق گور بهرام و چشمه شیرین، تل باکون (بکان) و چند نشانه کوچک و بزرگ دیگر گواه بر قدمت تاریخی این قلمرو است.
بر خلاف امروز که اقلید در حاشیه قرار گرفته است، در گذشته جاده اصلی اصفهان ـ شیراز از اقلید میگذشته است وبهمین دلیل نقشی مهمتر و کلیدی تر از سایر شهرستانها در تحرک فعالیتهای اقتصادی واجتماعی سرزمین پارس داشته است.
این شهر زمانی گوشهای از شاهنشاهی هخامنشیها به نام آزارگاتا و مرکز تربیت اسب جنگی کوروش به شمار میآمده است. به استناد آثاري است كه از كتب تاريخي و سفرنامههاي جهانگردان بجاي مانده، اقليد در دوران پيش از اسلام نيز شهري آباد و مطرح بوده است.
جاذبه های تاریخی
حوض دختر گبر وکتیبه پهلویاز جاذبه های تاریخی است که درمرکزشهر اقلید درسینه کوهی ازدل سنگ فضایی دوپله ای تراشیده است که دروسط گودالی به ارتفاع 30 سانتی متر حفرشده است که مشهور به دختر گبر است .
به یکی از دیواره های این مکان کتیبه ای به خط پهلوی ساسانی درفضایی به طول 2 متر وعرض 88 سانتی متر کنده شده است.
جاذبه های مذهبی
امام زاده سید محمد (ع): بقعه متبرک این امام زاده در فاصله 79 کیلومتری جنوب شرقی اقلید درنزدیکی دریاچه کافترواقع شده است .
امام زاده سیدمحمد ازنوادگان حضرت علی (ع)است .اطراف این امام زاده درختان فراوان وچشمه سارهایی وجود دارد که طراوت خاصی به منطقه داده است.
امام زاده عبدالرحمن (ع): بقعه متبرکه امام زاده در مرکز شهر ودرکنار کوه حوض دختر گبر قراردارد.بقعه این امام زاده دارای دو گلدسته وگنبد است که درشبستان وصحن جلوی آن گلزارشهدای اقلیدقراردارد .ودرانتهای شرقی آن مرقدامام زاده عبدالرحمن (ع) قراردارد .ضریح این امام زاده باقلم کاریهای زیبا مزین شده است.
جاذبه های طبیعی
چشمه محمد رسول الله(ص):این چشمه درجنوب غربی شهر اقلید ودرفاصله 5 کیلومتری آن قراردارد .این چشمه که اززیر یک تپه سنگی وخاکی می جوشد پس از ورود به یک حوضچه از طریق نهری کوچک باغهای اطراف را آبیاری می کند .نام قدیمی این چشمه رودخانه شکاب بوده که طی 100 سال گذشته به چشمه محمد رسول الله(ص) مشهورشده است.
تنگ براق:
ازتفرجگاههای طبیعی وکوهستانی اقلیداست که درفاصله 80 کیلومتری جنوب شهرقرار گرفته است این منطقه دارای پوشش گیاهی فراوان ودره سبز وخرم درپایه رشته کوه لیله مند واقع شده است .دراین تنگ کتیبه ای به خط پهلوی ساسانی وجود دارد.
دریاچه کافتر:
این دریاچه بامساحتی درحدود 48 کیلومترمربع یکی ازدریاچه های آب شیرین استان فارس است که درجنوب شرقی شهرستان اقلید واقع شده است واززیستگاه های بسیار ارزشمند پرندگان مهاجرمحسوب می شود.
رودخانه شادکام:
این رودخانه که در گذشته به نام رودخانه سا ریاتن مشهوربود ازچشمه ای به همین نام درارتفاعات کوه آلما لیجه سرچشمه می گیرد وپس از آبیاری دشت نمدان به دریاچه کافتر می ریزد
رودخانه کر:
رودی که ازکوههای سیدمحمدوپالانگری درشهرستان اقلید سرچشمه می گیرد وپس از پیوستن آب تعدادی از چشمه های این شهرستان به آن بانام رودخانه کر ازناحیه تنگ براق به شهرستان مرودشت وارد می شود.
چشمه بالنگان:
چشمه حاجی آباد (بالنگان)باجلوه های بسیارزیبا وتفرجگاهی درمنطقه ای به وسعت سه کیلومتر درمحدوده شهرستان اقلیدقرار دارد
چشمه قدمگاه:
این چشمه درشهر سده (فارس) ودرمحلی باپوشش گیاهی مناسب ومحوطه ای سرسبز ودرختکاری شده قراردارد.موقعیت این چشمه برای ایجاد تاسیسات پذیرایی بین راهی بسیارمناسب است .درحال حاضر چشمه فوق پس ازانباشت دریک حوضچه بخشی از زمین های اطراف راآبیاری می کند
چشمه جوتو:
این چشمه درمجاورت جاده آسپاس شهرستان اقلید دردامنه ارتفاعات کوه حسینی قرارگرفته ومنطقه ای مناسب برای تاسیس پارک جنگلی وایجادگردشگاه است.
کوه سفید:
این کوه مطابق جهت عمومی زاگرس ازشمال غربی به جنوب شرقی کشیده شده است و3943 متر ارتفاع بلندترین نقطه شهرستان اقلید است که درشمال شرقی استان قراردارد.
روستای محمدآباد:
این روستا که از توابع شهرستان اقلید است ودر بخش مرکزی دهستان خسرو وشیرین قراردارد .درضلع جنوبی این روستا محوطه ای بامساحت شش کیلومتروجود دارد که آبهای سطحی وپوشش گیاهی مرکب از درختان بید سپیدار ونارون چشم انداز زیبایی به آن بخشیده وارزش گیاهی ویژه ایجادکرده است .
روستای خسروشیرین:
این روستا منطقه ای ییلاقی ایل قشقایی است واز چشمه پوشش جنگلی وآب وهوای دلپذیر برخوردار است .از این روستا وناحیه ییلاقی آن به عنوان گردشگاه استفاده میشود