به گزارش خبرنگارباشگاه خبرنگاران بجنورد،
مردم محلی این آتشکده را با نام کلیسا می‌شناسند اما تاکنون هیچ گونه شواهدی مبنی بر حضور مسیحیان در این منطقه پیدا نشده است و از طرف دیگر شکل دایره‌ای محراب، آتشدان و سوراخ‌های درون سقف گنبد که روزنه‌هایی برای خروج دود است، نشان می‌دهد که این جایگاه آتشکده‌ای است که زرتشتیان باستان آن را بنا کرده‌اند.
باورهای مردمی پیرامون این آتشکده :
واژه اسپاخو برگرفته از واژه «هسپ» یا «اسپ» می‌باشد که واژه‌ای پهلوی است و در گذر زمان دگرگون شده و به صورت «اسب» درآمده است و آن گونه که برمی‌آید در این منطقه در گذشته اسب پرورش می‌دادند.
طبيعت بکر و زيباي سولگرد، چشم انداز رشته کوه هاي سربه فلک کشيده قورخود، آب گرم مهمانک، آبشار زيباي بيار، چشمه سارهاي فراوان، غارهاي ديدني، وجود آثار باستاني از قبيل تنها خانه سنگي شرق کشور و بناي سنگي روستاي اسپاخو که به دوران ساساني برمي گردد از مواردي است که مي تواند فوج گردشگران خارجي و داخلي را مهمان اين مراکز کند و چهره ديگري را از مانه و سملقان به جهانيان معرفي کند
غارهاي ديدني بسيار زيبايي در مانه و سملقان وجود دارد که مي تواند گردشگران فراواني را به خود جذب کند
آتشکدهٔ اسپاخو در فهرست میراث ملی با شمارهٔ ۱۵۷۹ ثبت شده‌است./س