به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران، "محمدرضا عارف" نامزد اصلاح‌طلب انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، شامگاه دوشنبه بیستم خردادماه با انتشار اطلاعیه‌ای بر روی سایت خود، از ادامه حضور در عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری انصراف داد.
اگرچه معاون اول دولت اصلاحات چهار روز قبل از انتخابات ریاست جمهوری از دایره رقابت‌ها کنار رفت اما هیچ گاه روایت درستی از دلایل کناره‌گیری خود در رسانه ها منتشر نکرد.
در نامه انصراف عارف از انتخابات، نکته‌ای وجود داشت که خیلی زود در صدر اخبار انتخابات قرار گرفت «عارف رسماً از کاندیداتوری انصراف داد و اسمی از "روحانی" نیاورد». شاید می‌شد علت این اقدام را با مروری بر مواضع قبلی وی پیش بینی کرد آنجایی که عارف در مورد انتخاب کاندیدای نهایی بر روی اصلاح طلب بودن آن تاکید کرد و گفت اگر قرار باشد اجماعی صورت بگیرد در صورت نبود خاتمی و هاشمی این اجماع باید بر روی یک اصلاح طلب باشد؛ یعنی کسی که دارای پشتوانه اصلاح طلبی بوده و بدنه مردمی اصلاحات او را با همین عنوان بشناسند.
البته همین سخنان عارف چند روزی پس از انتخابات از سوی سخنگوی کمیته هفت‌نفره اصلاح‌طلبان در گفت‌وگویی با هفته‌نامه آسمان دوباره مورد تاکید قرار گرفت. محمدعلی نجفی سخنگوی کمیته هفت‌نفره اصلاح‌طلبان به بازخوانی روند اصلاح‌طلبان در انتخاب کاندیدای نهایی پرداخته بود و در این خصوص عنوان کرده بود: «روحانی گزینه ما نبود.» او در توضیح این اظهارنظر گفته بود که ما می خواستیم فردی را انتخاب کنیم که مواضع شفاف با جناح اصلاح طلب داشته باشد.
وی درخصوص گزینه‌های نهایی شورای مشورتی اصلاح‌طلبان از جهانگیری، عارف، شریعتمداری و مهرعلیزاده به عنوان چهار کزینه دیگر شورای مشورتی اصلاح‌طلبان نام برده بود و گفته بود: «قرار بود تا یکی از اینها مورد حمایت نهایی شورای مشورتی قرار گیرند.» {1}
اما با توجه به تأکید عارف و سخنگوی کمیته هفت‌نفره اصلاح‌طلبان که تاکید کرده بودند یکی از گزینه‌های اصلاح طلب با مواضع شفاف و روشن در رابطه با گفتمان اصلاح طلبی به عنوان نامزد نهایی اصلاح طلبان وارد صحنه شود ولی بر خلاف نظر آنها شورای مشورتی اصلاح طلبان تصمیم دیگری اتخاذ کرد و این اتفاق نیافتاد.
در بخشی از نامه گلایه‌آمیز محمدرضا عارف پس از انصراف وی به نفع روحانی، این چنین آمده بود: «غروب دوشنبه بیستم خردادماه، مرقومه‌ای از جناب آقای خاتمی دریافت نمودم. ایشان طی این نامه در مقام رهبری اصلاحات، ادامه حضورم را در صحنه انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری به مصلحت ندانسته‌اند.» {2}
انصراف محمدرضا عارف از صحنه انتخابات ریاست جمهوری در حالی رخ داد که پیش از این رئیس ستاد انتخاباتی وی در گفت‌وگویی با خبرنگاران در خصوص اینکه برخی اخبار حکایت از این دارد که شورای مشورتی تصمیم بر کناره‌گیری آقای عارف به نفع آقای روحانی را داشته است، عنوان کرده بود: «این خبر را تکذیب می‌کنم، آقای عارف هنوز به نتیجه‌ای برای کنار رفتن نرسیده است.» {3}
واکنش توفیقی رئیس ستاد انتخاباتی عارف به اخبار ضد و نقیضی بود که در روزهای منتهی به 24 خرداماه از سوی برخی اعضای شورای مشورتی در مورد کناره‌گیری عارف عنوان می شد. "غلامحسین کرباسچی" دبیر کل حزب کارگزاران درمورد نتیجه ائتلاف روحانی و عارف، گفته بود: «شورای 10 نفره مشورتی که آقای خاتمی تشکیل داده بودند اطلاعیه داده است که روحانی را به عنوان کاندیدای اصلاح طلبان انتخاب کرده‌اند، البته ضمن احترامی که به عارف دارم این اتفاق افتاده و آقای عارف و روحانی نیز گفته اند که تابع نظر شورای مشورتی هستند.»
وی با اشاره به حمایت آقای خاتمی از روحانی گفت: «به هر حال شورای مشورتی با حضور خاتمی تشکیل می شود و در این انتخاب آقای خاتمی بی تاثیر نیست. این شورا در گذشته نیز اطلاعیه هایی در رابطه با حضور آقای هاشمی داده اند، در مجموع نظر شورا قطعی است و آقای روحانی کاندیدای نهایی است.» {4}
تصمیم شورای مشورتی اصلاح طلبان در خصوص کناره‌گیری محمدرضا عارف از صحنه انتخابات اما با حواشی دیگری هم همراه بود که موجبات دلخوری عارف و نزدیکان وی را به همراه داشت. خامسیان مشاور رسانه‌ای و مسئول روابط عمومی دفتر عارف معتقد بود اعلام نظر زود‌هنگام جلسه حلقه مشاورین خاتمی و اعلام نام روحانی به عنوان کاندیدای نهایی اصلاح طلبان بدون حضور نمایندگان عارف یک تخلف تشکیلاتی بود.
اعتراض اطرافیان عارف و همچنین طرفداران وی به تخلف تشکیلاتی شورای مشورتی اصلاح طلبان اما با سکوتی چندماهه همراه بود که در روزهای اخیر توسط خود عارف شکسته شد. عارف در مصاحبه با روزنامه اصلاح طلب اعتماد در 30 بهمن ماه 1392 درباره ماجرای جنجالی کنار رفتنش از صحنه انتخابات گفت: «در هواپیما بودم که فکسی ناخوانا و کمرنگ از آقای خاتمی به دستم رسید که از مضمونش متوجه شدم درخواستی است برای کناره‌گیری من. پرسیدم گفتند که آقای خاتمی با شما تماس تلفنی گرفته بودند تا از شما بخواهند به نفع حسن روحانی کناره‌گیری کنید اما به تماس وی پاسخ ندادید. شب ۲۲ خرداد بود که با نزدیکانم نشستی برگزار کردم و تصمیم بر این شد تا کناره‌گیری کنم، اگرچه تشخیص من چیز دیگری بود.»
وی در ادامه این مصاحبه تاکید می‌کند: «من با این سازوکار موافق نبودم. این را برای اولین بار است که طرح می‌کنم با جمع‌بندی‌ها موافق نبودم و فقط به خاطر قول و قرارهای اخلاقی با آقای خاتمی کناره‌گیری کردم.» {5}
حامیان حجت‌الاسلام حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری معتقد بودند که بر اساس نظرسنجی‌های موثق میزان آراء روحانی به مراتب بیشتر از محمدرضا عارف است و آن چیزی که میزان آراء روحانی را از عارف متمایز می‌کند عدم وابستگی وی به حزب خاص سیاسی و همچنین نداشتن مارک اصلاح‌طلبی است، چیزی که خود اصلاح‌طلبان نیز به آن اذعان داشتند. (سرمقاله آسمان، 22تیرماه 92)
عدم مقبولیت کاندیدای اصلاح‌طلبان «محمدرضا عارف» از سوی بخشی از هواداران اصلاح‌طلبان که موجبات انتخاب حجت‌الاسلام روحانی را در شورای مشورتی اصلاح‌طلبان فراهم کرد از جمله مواردی است که اعضای شورای مشورتی نیز بر آن صحت گذاشته و نظرسنجی‌ها را ملاک اصلی انتخاب روحانی معرفی کردند.
"محمد قوچانی" سردبیر هفته‌نامه آسمان طی یادداشتی در پنجاهمین شماره این هفته‌نامه با اشاره به همین موضوع می‌پردازد و می‌نویسد: «خاتمی بر اساس اخبار دقیق، برای انصراف همشهری و معاون اول خود دکتر محمدرضا عارف وقت گذاشت و پس از آنکه دریافت نظرسنجی‌ها از آرای کمتر عارف نسبت به روحانی خبر دادند، -نقش غیرقابل واگذاری- خود را در انصراف عارف ایفا کرد.»
اما از این سو عارف و اطرافیانش با سازوکار شورای مشورتی به مخالفت پرداختند که با واکنش‌های متفاوتی همراه بود. "حسن رسولی" سخنگوی ستاد انتخاباتی عارف در مورد علت دلخوری عارف از تصمیم شورای مشورتی اصلاح‌طلبان عنوان کرده بود: «عارف ناراحت و دلخور بود به دلیل برخوردها و عملکردی که در شورای مشورتی صورت گرفت. به این دلیل که بر خلاف وعده‌های‌شان عمل کردند.»
اصلاح‌طلبان و حامیان عارف که در انتخابات بر اساس نظرسنجی‌های موثق مجبور به کناره‌گیری شده بودند پس از روی کار آمدن دولت یازدهم شرايط متفاوتی را تجربه مي‌كنند. مطالبات گسترده آنها از دولت اعتدال‌گرایان و همچنین عدم حضور محمدرضا عارف در دولت یازدهم، از دلخوري اصلاح طلبان حکايت می‌دهد. این در حالي است که حامیان دولت یازدهم در تلاش هستند تا اصلاح‌طلبان و حامیان محمدرضا عارف را از شرایط موجود راضی نگه دارند و اجازه ورود مستقل به عرصه رقابت‌های انتخاباتی مجلس را به عارف و اطرافیانش ندهند.
عارف که در رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری به علت نداشتن مقبولیت کافی با بی‌مهری شورای مشورتی اصلاح‌طلبان مواجه شده بود این روزها در حال فراهم‌سازی شرایط برای ورود مستقل به رقابت‌های انتخاباتی است.
حال باید منتظر ماند و دید که آیا موضع‌گيري‌هاي اخیر عارف و گلایه‌های وی از "شورای مشورتی اصلاح‌طلبان و همچنین عملکرد حسن روحانی" که در مصاحبه اخیرش مطرح کرد به کجا خواهد رسید و سرانجام وعده عارف برای بازگو کردن گلایه‌هایش در آستانه انتخابات مجلس به کجا ختم خواهد شد.
منابع:
1- http://mashreghnews.ir/fa/news/231698
2- http://mashreghnews.ir/fa/news/222469
3- http://mashreghnews.ir/fa/news/222416
4- http://mashreghnews.ir/fa/news/222462
5- http://mashreghnews.ir/fa/news/286822