امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 7 اسفند 1392 خورشیدی برابر با 26 ربیع الثانی 1435 هجری و 26 فوریه 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
درگذشت علامه "علی‌اکبر دهخدا" نویسنده لغتنامه بزرگ دهخدا (1334 ش)
علی‌اکبر دهخدا در 5 اسفند 1258 ش در تهران دیده به جهان گشود. دهخدا که با استبداد و مظالم آن زمان شدیداً مخالف بود، به صف مبارزان پیوست و به نگارش مقالات تند و طنزآمیز پرداخت. او که از همکاران روزنامه صوراسرافیل بود، پس از توقیف و تعطیلی روزنامه به اروپا تبعید شد. دهخدا پس از استقرار مشروطیت به ایران بازگشت و در روزنامه‌های مختلف نویسندگی کرد. او در ایام جنگ جهانی اول و مهاجرت آزادی‌خواهان، در یکی از ایلات بختیاری منزوی گردید و در آنجا مقدمات تدوین لغتنامه بزرگ خود را پی‌ریزی نمود.
این اثر مهم علمی و ادبی دهخدا، آن‌چنان گسترده، دقیق و غنی است که می‌توان آن را یکی از شاهکارهای بزرگ زبان فارسی در قرن اخیر دانست. کارهای ادبی و انتقادی دهخدا از نظر سبک و سلیقه کم‌نظیر است و نوآوری او در طنزنویسی، مکتبی نوین در زبان و ادبیات فارسی به وجود آورد. در زمینه شعر نیز، دهخدا آثاری برجسته دارد که با بیانی ساده و دلنشین سروده شده است. دهخدا همچنین با گردآوری کتاب امثال و حکم که مجموعه‌ای از بیست و چهار هزار ضرب المثل فارسی است، نخستین فرهنگ نامه عرفی و عامیانه را در زبان فارسی تدوین کرد. وی سرانجام در هفتم اسفند 1334 ش در 76 سالگی در تهران درگذشت و در قبرستان ابن بابویه در ری مدفون شد.
برگزاری اولین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا (1377 ش)
در هفتم اسفند 1377، یکی از بزرگترین آرمان‌های دیرین ملت مسلمان ایران تحقق یافت و با برگزاری انتخاباتی پرشور، نهاد و پایگاه مردمی شوراهای اسلامی شهر و روستا، در عرصه حکومتی، جلوه عملی پیدا کرد. تشکیل بیش از 33 هزار شورای شهری و روستایی در سراسر ایران اسلامی، گامی در جهت ورود و همکاری علنی تمام مردم در عرصه تصمیم‌گیری‌های کشوری بود که به لحاظ کثرت جمعیت منتخبان انتخاباتی و نیز خاستگاه اجتماعی و فرهنگی شوراها، این عرصه را از دیگر عرصه‌ها متمایز و برجسته ساخته است. تمرکززدایی، منطقه‌گرایی، توزیع قدرت، کاهش تصدی دولت در امور مملکتی، نهادینه کردن مشارکت مردم در عرصه تصمیم‌گیری‌ها، تقویت نهادهای مدنی، استفاده هرچه بیشتر از استعدادها و قابلیت‌های توده مردم و بالاخره اجرای کامل اصل هفتم قانون اساسی، مبنی بر تشکیل شوراهای شهر و روستا و... برای تصمیم‌گیری در امور کشور، از جمله اهداف و مطالبات مردمی بود که با تشکیل شوراهای اسلامی شهر و روستا، بنیانی محکم یافت.
زد و خورد در خیابان های تهران (1351 ش)
در خیابان سیروس بین مأموران انتظامی و چند جوان مسلح زد و خورد درگرفت و در نتیجه عده ای مقتول و مجروح شدند.
نتایج مذاکرات سری اقتصادی بین ایران و شوروی اعلام شد (1353 ش)
به دنبال مذاکرات سری اقتصادی بین ایران و شوروی اعلام شد: توافق های مهمی بین دو کشور روی داده است و به موجب آن ظرفیت نهائی ذوب آهن ایران به هشت میلیون تن افزایش خواهد یافت همچنین ایران برای تشکیل یک مجتمع بزرگ کاغذ به دولت شوروی اعتبار داد
در ساعت 18/30، تظاهراتی در تهران از سوی عده ای حدود 200 نفر در یکی از خیابان های هاشم آباد برپا گردید. (1356 ش)
تظاهر کنندگان ضمن سردادن شعار در حمایت از تظاهر کنندگان شهر تبریز، شیشه های یکی از شعب بانک صادرات را شکستند و حدود 8 نفر توسط مأموران دستگیر شدند.
تولد "عین الزمان قطان مروَزی" ریاضی‌دان، طبیب و فیلسوف مسلمان (465 م)
عین الزمان قطانِ مروَزی متولد شهر مَرو از شهرهای قدیم خراسان واقع در ترکمنستان فعلی است. او در ریاضیات، فلسفه، ادبیات، طب و علوم دینی مهارت داشت اما بیشتر به طب علاقمند بود. قطان مروزی که در مَرو به طبابت مشغول بود، کتب متعددی به رشته‌ی تحریر درآورد که از جمله‌ی آنها، کتاب "کیهان شناخت" در علم ریاضی است. قطان مروَزی در سال 548 ق در 83 سالگی درگذشت.
مرگ "حَسَن صَبّاح" داعی فرقه‌ی اسماعیلیه در اَلَموت در نزدیکی قزوین (518 ق)
حَسن صبّاح پس از قبول مذهب اسماعیلی در سال 464 ق، مدتی در مصر بود و سپس به ایران بازگشت. او در ابتدا در خوزستان، اصفهان، یزد، کرمان و دامغان، سرگرم دعوت بود و در همان حال، داعیانی به اطراف فرستاد و بسیاری از مردم را به مذهب خود درآورد. حسن صبّاح توانست در ششم رجب سال 483 ق به قلعه‌ی مستحکم و طبیعی الموت در نزدیکی قزوین دست یابد و به گسترش دایره‌ی دعوت خود بپردازد. کار صباح و دعوت اسماعیلیان با مرگ مَلِک شاه سلجوقی و به ویژه قتل نظام‌الملک، وزیر مقتدر سلجوقی، فرصت را بیش از قبل در اختیار این فرقه نهاد و شهرت آنان را عالمگیر کرد. حسن، فداییانی تربیت کرده بود که حاضر بودند به اشاره‌ی او، هر کاری انجام دهند. قتل‌های متعدد بزرگانی که مخالف فعالیت اسماعیلیان بودند توسط این فداییان صورت می‌گرفت و باعث ایجاد رُعبی عظیم در دل مخالفان گردید. حسن، حتی سلطان سنجر سلجوقی را تهدید به مرگ کرد و پادشاه، از ترس جان، با او آشتی نمود. ازآن پس قدرت صَبّاحیان بیشتر از قبل فزونی یافت تا این که، حسن صباح در 26 ربیع‌الثانی 518 ق درگذشت. حَسن مردی معتقد و خشک بود و دو پسر خود را به سبب تخلّفات مذهبی کشت. او با سلطنت ارثی مخالف بود و پس از خود یکی از سردارانش را به جای خویش برگزید.
درگذشت نویسنده و عالم زاهد آقانجفی قوچانی (1363 ق)
سیدمحمد حسن معروف به آقا نجفی قوچانی در سال 1295 ق در روستای خُسرویّه در حوالی شهر قوچان به دنیا آمد. در کودکی به فراگیری قرآن نزد پدر پرداخت و سپس به تشویق والد خود برای تحصیل علوم دینی، راهی قوچان شد. از آن پس وارد مشهد گردید و تحصیلات خود را ادامه داد. سیدمحمدحسن در نوزده سالگی همراه یکی از دوستانش، با پای پیاده از راه طبس به یزد و از آنجا به اصفهان رفته و در اقامت چهار ساله‌ی خود در آن شهر، از اساتید فن، مستفیض گردید. آقانجفی قوچانی بار دیگر با پای پیاده عزم نجف اشرف کرد. در مدت بیست سال سکونت در آن دیار مقدس، از محضر علمای نامدارِ زمان از جمله آخوند خراسانی بهره‌مند شد و به اجتهاد نایل آمد. او با شنیدن خبر درگذشت پدر به زادگاه خود مراجعت نمود و به درخواست اهالی قوچان، در آن شهر رحل اقامت افکند. آقا نجفی قوچانی، علاوه بر اداره‌ی حوزه‌ی علوم دینیِ آن دیار، حاکمیت شرع شهر قوچان را نیز عهده دار بود. آقا نجفی قوچانی در جنبش مشروطیت ایران، همگام با دیگر روحانیونِ مبارز، مشارکت فعال داشت. از وی آثار گرانسنگی به جا مانده است که کتب سیاحت شرق و سیاحت غرب از جمله‌ی آنها می‌باشد. سرانجام این عارف زاهد در شصت و هشت سالگی در شهر قوچان دار فانی را وداع گفت و در منزل خود در آن شهر مدفون گردید.
مرگ "مانی" از مدعیان پیامبری در ایران در زمان سلسله ساسانیان (276 م)
مانی، یکی از مدعیان پیامبری در 14 آوریل سال 216 م در همدان به دنیا آمد. وی در ابتدا به آموختن حکمت و علوم و مطالعه در ادیان زرتشتی، مسیحیت و دیگر مذاهب زمان خود پرداخت و در 24 سالگی ادعای پیامبری کرد. مانی کتابی به نام ارژنگ داشت که نقاشی‌های متنوعی داشت و حاوی دستورات او بود. وی آیین خود را در منطقه بین النهرین عرضه کرد و به تبلیغ آن پرداخت. آیین مانوی در ابتدا مقبول شاپور اول پادشاه ساسانی بود ولی این مقبولیت دیری نیافت و مانی سرانجام در 26 فوریه سال 276 م به تحریک موبدان زرتشتی در 60 سالگی به دار آویخته شد. کیش مانوی، دستگاهی فلسفی است که بر اساس عناصر زرتشتی و مسیحی بنیان نهاده شده است. اساس تعلیمات مانی این بود که فضیلت، اصلی است ویژه روح، و شرارت، اصلی است سرشته در جسم و ماده. مانی، دنیا را به مثابه رزمگاه میان نور و تاریکی، فضیلت و شرارت و یا اهورا مزدا و اهریمن می‌دانست. مانی بر این عقیده بود که روان آدمی از ملکوت نور است و در پی آن است که از کشور ظلمت یعنی جسم فرار کند و به زادگاه خود برگردد. از عواملی که به این فرار کمک می‌کرد به عقیده او، پرهیز از خوردن گوشت و دوری از ازدواج بود. عقاید مانی به ویژه در میان مسیحیان یونانی، تا چندین قرن پس از مرگش رواج داشت.
رحلت عالم فاضل آیت اللَّه "میرزا هاشم آملی" (1371 ش)
حضرت
آیت‌اللَّه میرزا هاشم آملی در حدود سال 1283 ش ، در روستایی نزدیک
لاریجان از توابع آمل در مازندران به دنیا آمد. فضلای بسیاری در محضر
معظم‌له پرورش یافته و به درجات بالای علمی دست یافتند که حضرات آیات:
میرزا جواد تبریزی، ناصر مکارم شیرازی، عبداللَّه جوادی آملی، حسن حسن‌زاده
آملی، سید جعفر کریمی، سید مصطفی و سیدعلی محقق داماد، محمد محمدی گیلانی و
اسماعیل صالحی مازندرانی و ده‌ها عالم فاضل از آن جمله‌اند. آیت‌اللَّه
میرزا هاشم آملی، به عنوان یکی از شیوخ فقها و مراجع تقلید قم به شمار
می‌رفت. وی در جریان انقلاب اسلامی ایران، از آغاز اولین نهضت روحانیان و
مردم در قضیه انجمن‌های ایالتی و ولایتی گرفته تا قیام 15 خرداد 1342 و بعد
از آن، تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران، آن بزرگوار به عنوان یکی از
مراجع تقلید در کنار رهبر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره) قرار داشت و
علاوه بر شرکت در جلسات علما، در مواقع ضروری دیدگاه‌های خود را با صدور
اعلامیه به آگاهی همگان می‌رساند. این فقیه جلیل تمام عمر را با کمال زهد،
تقوا و صدق و صفا و در نهایت عزت نفس گذرانید و به هیچ یک از تجملات دنیوی،
اعتنایی نداشت. از جمله آثار چاپی ایشان، کتاب الطهاره، الصلاة و الصوم
می‌باشند. این عالم ربانی سرانجام در هفتم اسفند 1371 ش برابر با چهارم
رمضان 1413 ق در 88 سالگی به لقاءاللَّه پیوست و در مسجد بالاسر حرم حضرت
معصومه به خاک سپرده شد.
نبرد تاریخی "موهاک" بین نیروهای عثمانی و مجارستان (1525 م)
دولت عثمانی در زمان سلطان سلیم، دهمین خلیفه عثمانی به بالاترین حد شکوفایی و عظمت رسیده بود و در عین گستردگی فتوحات، همچنان در اروپا به پیش می‌رفت. در سال 1521 م ارتش عثمانی بر بلگراد تسلط یافت و ولایت "ونیز" هم اطاعت و تبعیت خود از دولت عثمانی را اعلام نمود. با این همه اگرچه هدف عثمانی رسیدن به هَنْگْری (مجارستان فعلی) بود اما تحریکات پادشاه فرانسه، خلیفه عثمانی را به این امر مصمم نمود. هدف فرانسه ازاین تحریکات، تضعیف امپراتوری روم بود. در نهایت، حمله ارتش عثمانی با یک‌صدهزار جنگجو آغاز گردید و در نبردی که در 26 فوریه 1525 م در منطقه ماهوک به وقوع پیوست، پادشاه مجارستان و بسیاری از بزرگان این منطقه و نیز حدود بیست هزار نفر از سپاه مجارستان کشته شدند. همچنین منطقه بوداپست و تمامی مجارستان در اختیار عثمانی قرار گرفت. تسلط عثمانی بر مجارستان 140 سال ادامه داشت.
پایان یافتن انجمن برلین برای تعیین سرنوشت قاره افریقا (1885 م)
قرن نوزدهم دوره‌ای دیگر از استعمار به شمار می‌رفت و کشورهای امپریالیستی هر کدام بخش‌هایی از آسیا و افریقا را تحت سلطه خود قرار داده بودند. مسائلی چون اصول دموکراسی و ناسیونالیسم که در کشورهای سلطه‌گر به عنوان مبانیِ پذیرفته شده مطرح بود، از سوی همین کشورها در سایر نقاط جهان اعمال نمی‌شد. نیاز به منابع جدید با توجه به وقوع انقلاب صنعتی و تمایل به کشف بازارها و حوزه‌های جدید جهت سرمایه‌گذاری و بهره‌وری اقتصادی و... باعث شد حتی افریقا نیز صحنه چپاول استعمارگران قرار گیرد. با این حال برای آسودگی بهتر جهت بهره‌گیری از منابع مناطق مختلف، دول استعماری بین خود قراردادهایی امضا نمودند. در این راستا، کنفرانس بین‌المللی برلین که از 15 نوامبر 1884 م تا 26 فوریه 1885 م در آلمان برگزار شد، توافق شد دولت‌ها پس از تصرف و الحاق هر سرزمینی، سایر دول را آگاه سازند تا از نزاع و مشاجره فیمابین جلوگیری شود. همچنین قرار شد مسئله بردگی لغو گردیده و آزادی تجارت در کشور آزاد کنگو برقرار شود. با این حال استعمار کشورها به صورت‌های گوناگون تا سال‌ها بعد ادامه داشت و امروزه به نوعی دیگر اعمال می‌گردد.
امضای عهدنامه دوستی میان ایران و شوروی (1921 م)
در عهدنامه دوستی ایران و شوروی که چهار سال پس از انقلاب شوروی در 26 فوریه 1921 م منعقد شد، مسکو اعلام کرد که از سیاست‌های استعماری روسیه تزاری در مورد ایران پیروی نمی‌کند. بر همین اساس، شوروی تمام قراردادهایی را که روسیه با ایران بسته و به ضرر ایران بود، لغو کرد. همچنین مسکو در عهدنامه دوستی با تهران، قراردادهایی را که روسیه با دولت ثالثی علیه ایران امضا کرده بود، بی‌اعتبار دانست. البته شوروی، اراضی قفقاز و ترکستان در شمال غربی و شرقی ایران را به ایران پس نداد. مهمترین تعهد ایران در این قرارداد، اجازه ندادن به کشورهای دیگر، برای فعالیت علیه شوروی از طریق خاک ایران بود؛ زیرا در آن زمان، شوروی مورد تهدید قدرت‌های غربی بود.
درگذشت "ویلیام اینْگْ" فیلسوف انگلیسی (1954 م)
ویلیام رالْفْ اینْگ، فیلسوف انگلیسی، در ششم ژوئن 1860 م در انگلستان به دنیا آمد. وی پس از تکمیل تحصیلات خود به تدریس در دانشگاه آکسفورد پرداخت و پس از آن به مدت 23 سال رئیس کلیسای جامع سنت پل لندن بود. وی ضمن بررسی فلسفه‌های مختلف تاریخ، دو نظریه را رضایت بخش‌ترین دستور برای زندگی روزانه عنوان کرد: نظریه جذبه فلاسفه نوافلاطونی و تعلیمات حضرت عیسی (ع) در موعظه کوه زیتون. اینگ در کتاب خود با عنوان فلسفه پلوتینوس به تشابه فلسفه تصوری افلاطون و عرفان مسیحیت اشاره کرده و تأکید نموده که ممکن نیست میان فلسفه و دین فرق قائل شد. به نظر اینگ، مسیحیت یک سیستم اصلاح اجتماعی نبود بلکه راهی بود برای نجات و رستگاری روح. وی جهان را پیکری مادی که خارج از ذهن وجود داشته باشد یا تصوری که تنها در ذهن قابل درک باشد، نمی‌دید بلکه ترکیبی از اشیای مادی و تصورات ذهنی و معنوی می‌شمرد. از دید اینگ، حقیقتِ غاییِ وحدت جنبه مادی و جنبه معنوی و تصوری جهان، در سایه هماهنگی محبت است. اینْگْ پافشاری و اصرار در هماهنگی میان ترحّم و عشق را والاترین هدیه‌ای می‌دانست که مسیح (ع) به حکمت جهان تقدیم داشت. از میان آثار معتبر اینگ می‌توان از کتاب‌های دین و دانش، آزادی، عشق و حقیقت نام برد. ویلیام رالْفْ اینگ سرانجام در 26 فوریه 1954 م در 94 سالگی درگذشت.
روز برگزاری "وارتانانک" جشن بزرگ ملی مسیحیان
عید وارتانک سالروز قیام ملی ارامنه به رهبری وارتان مامیکونیان می باشد.
تولد "ویکتورهوگو" نابغه ادبیات فرانسه (1802 م)
ویکتور ماری هوگو، درخشان‌ترین چهره ادبی قرن نوزدهم فرانسه، در 26 فوریه 1802 م در شهر بِزانْسون این کشور به دنیا آمد. وی از سال‌های ابتدایی زندگی وارد عرصه ادبیات شد و آثار بزرگان این رشته را مطالعه کرد. هوگو در 25 سالگی به عضویت آکادمی فرانسه درآمد و هم‌زمان با آن به عنوان یکی از اعضای مجلس مقنّنه انتخاب شد. وی در زمان حکومت ناپلئون سوم، به دلیل مخالفت با سیاست‌های مستبدانه او، از پاریس تبعید شد و مدت 19 سال یعنی در تمام مدت امپراتوری ناپلئون سوم در تبعید به سر برد. کتاب‌های غم‌انگیز و منظومه‌های شیوایی که در این دوران نوشته است، از تلخ کامی‌های او در این ایام حکایت دارد و کتاب معروف بینوایان از یادگارهای این دوران است. وقتی که بنیان امپراتوری ناپلئون سوم متزلزل گردید، هوگو آزاد شد و با شکوه تمام به پاریس بازگشت.
هوگو را بنیان‌گذار مکتب رومانتیسم می‌دانند که بر اساس آن احساسات و تخیل بر عقل برتری داشت و هنرمند در این مکتب باید بدون هیچ قیدی به بیان احساسات خود بپردازد. وی در اشعارش از همه موضوعات، سخن رانده و از همه صورت‌ها و اشکال هنری بهره جسته است؛ از سروده‌های حماسی تا هجوگویی و از مرثیه تا غزل. در اشعار هوگو، مضامینی چون تضاد شب و روز، نیکی و بدی، وجدانی و بی‌وجدانی و روشنی و تاریکی مد نظر قرار گرفته است. هوگو دارای نیرومندترین و متنوع‌ترین استعدادهای هنری قرن خود بود و افتخارش از افتخارات معمول مردان بزرگ ادب فراتر رفت. از معروف‌ترین آثار این نویسنده شهیر فرانسه و جهان می‌توان به رمان‌های بینوایان، ناپلئون کوچک، تیره‌بختان، تاریخ یک جنایت، مردی که می‌خندد، گوژپشت نوتردام و کارگران دریا، اشاره کرد. ویکتور هوگو سرانجام در 22 مه سال 1885 م در 83 سالگی در اوج شهرت درگذشت و پس از تشییعی با شکوه در پاریس به خاک سپرده شد.
برخی دیگر از رویدادهای امروز
1531: تلفات زلزله تازه پرتغال بیش از 20 هزار کشته اعلام شد.
1848: انقلابات اروپا سبب حذف مجدد نطام سلطنتی فرانسه و تاسیس جمهوری دوم این کشور شد.
1944: 1944: ارتش سرخ 70 هزار رومانیایی آلمانی تبار را که نیاکانشان هشت قرن پیش به رومانی مهاجرت کرده بودند از این کشور به اوکراین تبعید کرد تا مبادا به ماشین جنگی در حال شکست هیتلر کمک کنند.
1945: دو ماه و دو روز پیش از افتادن برلین به دست ارتش سرخ و خودکشی هیتلر، نیروی هوایی آمریکا به شدیدترین بمباران برلین دست زد!.
1954: نخستین دستگاه «تایپ ستینگ» بکار گرفته شد و این، آغاز پایان عمر ماشین های لاینو تاپب و حروف سربی در کار حروفچینی و صفحه بندی فلزی بود.
1990: دولت مسکو قول داد که تا ژوئیه سال بعد همه 73 هزار تن سربازان خود را از چک اسلواکی خارج سازد. این نیروها از زمان جنگ جهانی دوم در چک اسلواکی مستقر بودند. ارتش سرخ با تحمل تلفات سنگین چک اسلواکی را از دست هیتلر خارج کرده بود.
1991: صدام حسین دو روز پس از حمله موشکی به جنوب شرقی کشور سعودی که ضمن آن 28 نظامی امریکایی کشته شدند اعلام کرد که نیروهای خود را از کویت خارج می کند و طولی نکشید که جنگ آمریکا و عراق برسر کویت پایان یافت.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید