به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران،در هیاهوی گل و فال و اسپند هستی که چراغ سبز می‌شود و باید بروی. اما ذهنت همانجا در پشت چراغ قرمز می‌ماند.
سال‌هاست که چگونگی و چرایی کمک به متکدیان خیابانی دغدغه ذهنی بسیاری از افراد جامعه است.
آنچه در پی می‌آید جستجویی برای پاسخ به این پرسش ساده است که از نظر می گذرد.
یک مدرس آموزش خانواده:
تکدی گری تشدید کننده انحرافات و آسیب‌های اجتماعی است
علیرضا یوسفی کارشناس ارشد علوم تربیتی و مدرس آموزش خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه سمنان، گفت: تکدی گری بهره مندی از دسترنج دیگران از طریق درخواست و اظهار عجز و درماندگی است که در حیطه علم جامعه شناسی نه تنها یک انحراف و معضل اجتماعی به شمار می رود بلکه خود بیانگر وجود معضلات خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی مانند فقر، بی سوادی و مهاجرت بوده و هم تشدید کننده انحرافات و آسیب‌های دیگر اجتماعی نظیر اعتیاد و سرقت است.
وی اظهار کرد: این پدیده چهره جوامع و محیط‌های مبتلا به خود را به زشتی معرفی کرده و عزت اجتماعی را خدشه دار می‌کند.
این کارشناس ارشد علوم تربیتی در پاسخ به این پرسش که عوامل روانی و فردی موثر در ظهور پدیده تکدی گری چیست به خبرنگار ایسنا گفت: پژوهش‌ها نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از متکدیان، افراد مبتلا به اختلالات روانی – ذهنی هستند و در بسیاری از موارد نیز این افراد از سوی افراد دیگر به این رفتار ناهنجار اجتماعی گمارده شده و مورد تشویق و یا حتی تهدید برای ادامه آن قرار می گیرند.
یوسفی با بیان اینکه در برخی موارد متکدی تنها به دلیل عادت و لذتی که از این‌کار می برد گدایی می‌کند خاطرنشان کرد: افراد متکدی به علت پایین بودن عزت نفس به راحتی برای تامین نیازهای مادی دست نیاز به سوی افراد دراز کرده و از این راه با کمترین زحمت و بدون احساس خجالت از هزینه کرد آبروی خود، زندگی و امرار معاش می کنند.
وی تصریح کرد: تکدی گری نیز مانند سایر آسیب‌های اجتماعی به عنوان یک بیماری و آسیب جدی در پیکره هر اجتماع، معلول بحرانها و شرایط نامطلوب اقتصادی – اجتماعی و در برخی موارد سوء مدیریت‌ها است.
یوسفی خاطرنشان کرد: جامعه ما نیز در طی دهه‌های گذشته و به دلیل شرایط خاص فرهنگی و سیاسی مانند جنگ، تحریم‌ها و هجوم فرهنگی دشمنان از طریق رسانه‌های جدید، متاسفانه در معرض این هجمه‌ها قرار گرفته است.
تکدی گری در سمنان به دلایل افزایش مهاجرت به این استان در حال افزایش است
این مدرس آموزش خانواده در خصوص وضعیت تکدی گری در استان نیز گفت: در استان سمنان نیز این پدیده بنا به دلایلی از جمله مهاجرت، درحال گسترش است که پیشگیری از توسعه آن برنامه ریزی و اقدام مناسب و به موقع متخصصان و مسوولان را می طلبد.
تکدی گری آثار نامطلوب روانی بر فرد متکدی و سایر شهروندان می‌گذارد
وی با بیان اینکه فرد متکدی با درخواست از دیگران، در واقع آبروی خود را می فروشد اذعان کرد: گدایی زمانی که با تظاهرات رفتاری، احساسی و بدنی فرد برای دریافت کمک های مالی بیشتر همراه باشد، کاهش احساس«خود ارزشمندی» را به دنبال دارد.
این کارشناس ارشد علوم تربیتی تصریح کرد: این افراد از هویت فردی و اجتماعی خود احساس رضایتمندی ندارند و گسترش این هویت نامطلوب فردی - اجتماعی، علاوه بر آنکه بر رضایت از زندگی آنها تاثیر منفی می گذارد، ممکن است نگرشی توام با بغض و کینه را نسبت به اجتماعی که آنها را به این موقعیت وادار کرده و حتی کسانی که به آنها کمک می کنند، ایجاد نماید و این خود می تواند به دادن مجوز به خود برای اقدامات تلافی جویانه، از جمله سرقت از اموال دیگران، منجر شود.
شیوه‌های جدید تکدی گری بسترهای جدید و خطرناکی از معضلات خانوادگی و اجتماعی را ایجاد می‌کند
این مدرس آموزش خانواده در خصوص تفاوت شیوه‌های سنتی و جدید تکدی گری گفت: تفاوت روش‌های جدید با گدایی به شیوه سنتی آن در این است که در اولی فرد کمک کننده این توهم را پیدا می کند که در مقابل دادن بخشی از سرمایه خود، چیزی دریافت کرده که به کار دنیا و حتی دین او می آید و در دومی فقط احساس رضایت درونی را ایجاد می‌کند. ضمن آنکه شیوه‌های جدید، مانند گرفتن فال و ادعای پیشگویی در زندگی مراجعه کننده، خود می تواند بسترهای جدید و خطرناکی از معضلات خانوادگی و اجتماعی را دامن بزند.
وی تصریح کرد: عنصر مشترک انواع مختلف تکدی گری، فریب دادن دیگران به منظور دستیابی به خواسته‌های مادی از سهل ترین راه ممکن است البته فریب بالاتر در روش‌های جدید این است که کمک کننده، در نقش کمک خواهنده(متکدی) ظاهر می‌شود که این جابجایی نقش نوعی احساس کاذب مفید بودن را در فال گیرنده یا پیشگویی کننده ایجاد می کند.
یوسفی با بیان اینکه شیوه‌های جدید تکدی گری نظیر فروختن فال، دعا و... سبب می شود برخی از کمک خواهنده‌ها کمتر از عقل، دانش، توکل به خداوند و مشورت صاحبنظران در حل مشکلات خود استفاده کنند افزود: البته این روش‌های جدید باعث گردش اقتصادی می‌شود با این تفاوت که این گردش فقط در حساب‌های در گردش متکدیان اتفاق می افتد!
کمک به متکدیان خیابانی در راستای اجرای فرامین مذهبی کمک به نیازمندان یا در تقابل با یکدیگر!!
این مدرس آموزش خانواده در پاسخ به این پرسش که آیا کمک به متکدیان در راستای اجرای فرامین مذهبی است یا در تقابل با آن گفت: در معارف دینی در وهله نخست کمک کردن به دیگران با هدف رفع علت محرومیت‌های آنان مورد تایید بوده است و سپس یاری رساندن در مشکلات موردی و مقطعی مد نظر قرار گرفته است.
وی تصریح کرد: طبق احادیث وارده، ارزش قرض دادن، از دادن صدقه بیشتر است، زیرا قرض دادن زمینه کارآفرینی و تلاش اقتصادی را فراهم می کند و همچنین علاوه بر توسعه اقتصادی و اجتماعی می‌تواند منجر به گسترش احساس ارزشمند عزت نفس فردی و اجتماعی شود و افرادی که عزت نفس دارند تن به ذلت گناهان و انحرافات دیگر نمی دهند.
یوسفی، شناسایی نیازمندان واقعی و اقدام برای رفع حوایج آنان از سوی متولیان را امری ضروری دانست و گفت: بر اساس روایات بهترین صدقات، صدقه‌ای است که به اهل آن (یعنی نیازمند واقعی) برسد.
معاون خدمات شهری شهرداری سمنان: بیش از 60 متکدی در سطح شهر سمنان وجود دارد
معاون خدمات شهری شهرداری سمنان از وجود 62 متکدی در سطح شهر سمنان خبر داد و گفت: تعداد 42 نفر از آنان دارای سن زیر 18 سال(کودکان کار و خیابانی) و مابقی بالای هجده سال سن دارند.
جواد نجاریانی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه سمنان، افزود: از تعداد 42 متکدی زیر هجده سال تعداد 35 نفر از آنان را پسر و 7 نفر آنان را دختر تشکیل می دهد.
وی همچنین اظهار کرد: نیمی از گدایان سطح شهر سمنان را اتباع افغانی تشکیل می دهند که غالب آنها نیز فاقد کارت اقامت و یا عدم مهلت قانونی برای اقامت هستند.
معاون خدمات شهری شهرداری سمنان خاطرنشان کرد: تعداد 22 نفر از این متکدیان ایرانی بوده و اغلب متعلق به یک خانواده هستند.
وی با بیان اینکه اکثر این متکدیان ساکن حاشیه‌های شهر و مناطق محروم شهر هستند تصریح کرد: فقر، اعتیاد، اشتغال فصلی پدر خانواده، تعداد زیاد فرزندان و... از مهمترین علل گرایش این افراد به سمت تکدی گری است.
نجاریانی متوسط درآمد روزانه هر متکدی را 300 هزار ریال عنوان کرد و گفت: معمولاً مبلغ 150 هزار ریال از آن برای خرید مواد مخدر والدین صرف می شود.
معاون خدمات شهری شهرداری سمنان گفت: متکدیان بالای هجده سال سطح شهر سمنان را که تقریبا 20 نفر هستند اغلب دارای سابقه زندان هستند و تقریبا نیمی از آنان زنان و نیمی مرد هستند.
وی در خصوص اقدامات انجام شده برای جمع آوری و ساماندهی این افراد به خبرنگار ایسنا گفت: دستگاه‌های اجرایی نظیر بهزیستی، صدا و سیما، فرمانداری، شهرداری، کمیته امداد، اماکن، اتباع، نماینده قوه قضاییه، نیروی انتظامی و... در قالب یک کارگروه به مدیریت فرمانداری در این زمینه مشغول کار هستند.
وی تصریح کرد: افراد زیر 18 سال هنگام جمع آوری تحویل بهزیستی شده و تا زمان تعیین تکلیف همانجا نگهداری می‌شوند و افراد بالای 18 سال نیز تحویل کلانتری می شوند.
انفاق یکی از راهای رسیدن به جامعه ایده آل اسلامی است
مهدی یوسف تبار معاون فرهنگی اجتماعی اداره کل اوقاف و امور خیریه استان سمنان در پاسخ به این پرسش که آیا صدقه به متکدیان خیابانی هم تعلق می گیرد؟ و اینکه این کمک کردن ترویج متکدی گری ست یا خیر به خبرنگار ایسنا گفت: اگر معلوم باشد که فقیر نیستند نباید کمک کرد، مخصوصأ اگر فرد متکدی، قدرت کار کردن هم داشته باشد. ولی اگر نمی دانید اشکالی ندارد. هر چند بهتر است سائل را رد نکرد.
وی اظهار کرد: یکی از برنامه‌های اقتصادی اسلام که در راستای تکامل انسان و رسیدن به جامعه ایده آل اسلامی و مدینه فاضله تعریف شده است موضوع انفاق است که در قرآن کراراً بر آن تأکید شده است.
وی با بیان اینکه در قرآن مکرراً بر ضرورت انجام انفاق تاکید شده تصریح کرد: بیش از 40 بار مشتقات "نفق" در قرآن آمده است و اهل بیت نیز نسبت به صدقه و وقف اهتمام ویژه‌ای داشته اند به طوری که چهارده معصوم در زندگی پربارشان صدقات و موقوفاتی داشته اند که در کتب سیره به آنها اشاره شده است.
وی خاطر نشان کرد: انفاق در اسلام در یک نگاه کلی به دو دسته کلی واجب(خمس، زکات، نذر واجب، کفاره) و مستحب مانند(صدقه، وقف و نذورات مستحبی) تقسیم می شود که هر کدام احکام خاص خود را دارد .
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه در فرامین مذهبی بر کمک به فقرا تاکید شده است تصریح کرد: مورد مصرف صدقه فقراء جامعه هستند که البته کسی که صدقه می‌دهد باید عزت نفس صدقه گیرنده را حفظ کند و با او با بی احترامی برخورد نکند.
وی همچنین با اشاره به اینکه روایات، صدقه را تنها کمک به فقیر نمی دانند تصریح کرد: انجام کار خیر و نیکی در مورد افراد ثروتمند نیز صدقه شمرده شده است. مثل حدیث: « کل معروف صدقه الی غنی او فقیر است» و همچنین در بعضی روایات آموختن علم و دانشی که موجب رشد و هدایت کسی گردد صدقه به حساب آمده است.
یوسف تبار در پاسخ به این پرسش که ثواب و اجر کسی که صدقه می‌دهد و وقف می کند چیست؟ به حدیثی از امام باقر(ع) اشاره کرد و گفت: "صدقه فقر را از بین می برد، عمر را زیاد می کند و هفتاد مرگ بد و ناگهانی را در دفع می کند" .
معاون فرهنگی اجتماعی اداره کل اوقاف و امور خیریه استان همچنین با اشاره به حدیثی از امام جعفر صادق(ع) گفت: سه چیز پس از مرگ مومن هم خیرش به وی می‌رسد: فرزند برای او آمرزش خواهی و طلب مغفرت کند صدقه جاریه و سنت و روش پسندیده‌ای که پس از وی بدان عمل شود.
یوسف تبار در مورد بهترین صدقه نیز گفت: در روایت اسلامی امور مختلفی به عنوان بهترین صدقه معرفی شده است مثلاً اینکه بهترین صدقه آن است که انسان در حال صحت و سلامت و در عین علاقمندی به چیزی آن را صدقه دهد و یا اینکه بهترین صدقه آن است که از طرف فردی که خود تنگدست است در پنهانی به فقیر داده شود.
وی اظهار کرد: صدقه زبان که با آن خون‌ها حفظ شود و امور ناگوار دفع گردد و نفعی به برادر مسلمان برسد از دیگر اموری است که از بهترین صدقه‌ها شمرده شده است.
این کارشناس مذهبی ادامه داد: حرف خوب، کمک به ضعیفان، کمک به علم آموختن مسلمان، خنک کردن و سیراب کردن جگر سوزان و صدقه بر اسیری که چشمانش از گرسنگی بی فروغ و سبز گشته است همه از انواع بهترین صدقات شمرده شده‌اند.
وی تصریح کرد: البته این روایات هیچ‌گونه تعارضی با هم ندارند و هر کدام متناسب با شرایط و وضع موجود، بهترین صدقه به شمار می آیند و به عبارت دیگر بهترین، صدقه بودن عملی، از جهتی خاص و شرایطی مخصوص منافاتی با بهترین صدقه بودن عمل دیگری از جهتی دیگر و در شرایط خاص خود ندارد و هر کس به هر کدام عمل کنند بهترین صدقه را انجام داده و بهترین پاداش را نیز دریافت می کند.