رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران تبریز درباره جایگاه واهمیت بخش کشاورزی ایران گفت: بخش کشاورزی در فرایند توسعه اقتصادی نقش خود را به صورت تکیه گاه مهم امنیت غذایی و حیات اقتصادی کشور ایفا می کند.
کریم مهری افزود: با فراهم نمودن زيرساخت هاي فنّي كشاورزي و مديريت مزارع و باغات قبل از كاشت تا هنگام برداشت به نوعی استفاده بيشتر از علم تحقق می یابد.
وی تشریح کرد: مواد آلی به علت تاثیرات مثبت كه بر خصوصیات فیزیكی (پایداری خاكدانه ها و ساختمان خاک)، شیمیایی (افزایش ظرفیت نگهداری عنصری) و بیولوژیكی دارد به عنوان یکی از عوامل مهم حاصلخیزی خاك شناخته شده است.
مهری به نقش آموزش در حاصلخیزی اراضی اشاره کرد و یادآور شد: آموزش مدیریت مواد آلی به کشاورزان و سایر بهره برداران بخش کشاورزی می تواند در حاصلخیزی اراضی زراعی و باغی بهره برداران تاثیرگذار قلمداد شود.
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی از کم بودن ظرفیت نگهداری آب در اراضی کشور گفت و اظهار داشت: درصد بالایی از خاک های کشاورزی ایران به دلیل فقر مواد آلی، دارای ظرفیت نگهداری آب کمی می باشند.
وی افزود: به علت مقدار کم ماده آلی در خاک و تجمع املاح، مصرف بی رویه حشره کش ها، علفکش ها و کودهای شیمیایی فعالیت بیولوژیکی خاک ناچیز است.
مهری تاکید کرد: رنگ خاك شاخص دقیقی برای تعیین حاصلخیزی نیست زیرا شاخصی كیفی به شمار می رود به طوری که در برخی موارد رنگ تیرة خاك می تواند نشان دهنده میزان مادة آلی مناسب و كافی باشد و در این میان هر چه رنگ خاك زراعی تیره تَر باشد به دلیل گرمتر شدن زودتر سطح خاك، در بهار زمان كشت تسریع می شود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی به خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: افزایش ظرفیت تبدیل عناصر غذایی خاک و افزایش مواد غذایی در آن با استفاده از کودهای آلی در باغ به اثبات رسیده است.
ایوب ایرانی فام افزود: کاهش جمعیت آفات، جلوگیری از انتشار بیماری ها و افزایش مقاومت در مقابل آفات و بیماری ها را باید از آثار استفاده از کود آلی در باغ تلقی کنیم.
وی تصریح کرد: باغداران کودهای آلی را در افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک بی تاثیر نمی دانند.
ایرانی فام با عنوان نمودن راهکاری برای کاهش کودهای شیمیایی ادامه داد: استفاده از بقایای گیاهی موجود در باغات اعم از برگ درختان، بقایای محصولات زیردرختی، علف های هرز و ضایعات محصولات باغی به جای کودهای شیمیایی باعث کاهش مصرف سموم، کود و آب و درنهایت تولید محصول سالم و تضمین سلامت جامعه خواهند شد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی یادآور شد: کارشناسان افزایش عملکرد و بهبود کیفّیت محصولات باغی را از نتایج بهره گیری از کود آلی در باغ می دانند.
ایرانی فام از بهبود تهویه خاک باغ گفت و تاکید کرد: بهره گیری کودهای آلی بهبود یافتن تهویه خاک باغ را نیز در پی دارد.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی به خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: اندام های هوایی و زمینی علف های هرز بعد از خشک شدن و تجزیه، مواد آلی خاک را افزایش می دهند.
سعید سلیمانی افزود: اغلب علف های هرز با ریشه های عمیق و گسترده خود در زمین های غیرزراعی از فرسایش آبی و بادی جلوگیری می کنند.
وی تصریح کرد: گونه هایی از علف های هرز با ریشه های عمیق، موجب شکسته شدن لایه های سخت زیرزمینی می شوند.
سلیمانی ادامه داد: زنبورهای عسل از شهد گل های برخی از علف های هرز استفاده می کنند.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی یادآور شد: برخی از انواع خوش خوراک علف های هرز در مواقع خشکسالی به عنوان علوفه مورد تغذیه دام ها قرار می گیرند.
وی از بهره گیری از علف های هرز به عنوان گیاهی دارویی گفت و افزود: علف های هرز به عنوان کود سبز و بهره گیری از بسیاری از آنها در صنایع دارویی از فواید مهم علف های هرز است.
سلیمانی تاکید کرد: بدیهی است که با وجود فواید بسیار علف های هرز و دارا بودن این خصوصیات از خسارات و طبیعت نامطلوب آنها در کشاورزی کاسته نخواهد شد.
مدیر دفتر محیط زیست و توسعه پایدار سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: مواد آلی و عناصر غذایی خاک در اکوسیستم های زراعی بدون شخم بیش از سیستم های همراه با شخم حفظ می شوند.
احمد بایبوردی افزود: عملیات شخم حداقل، اثرات مهم بیولوژیکی، زراعی و اقتصادی در سیستم های ارگانیک دارد.
وی با اشاره به حفظ بقایای گیاهی با شخم حداقل تصریح کرد: شخم حداقل در اکوسیستم های زراعی باعث افزایش ثبات سیستم خاک و کارآیی چرخه عناصر غذایی می شود.
بایبوردی ادامه داد: وجود بقایای گیاهی و کاه و کلش از فرسایش آبی، بادی و تبخیر سطحی جلوگیری کرده و باعث نفوذپذیری بهتر خاک و افزایش تراکم میکروارگانیسم ها و فعالیت های بیولوژیک می شود.
مدیر دفتر محیط زیست و توسعه پایدار سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی افزود: عملیات خاک ورزی در شخم حداقل به حداقل ممکن کاهش یافته و بقایای گیاهی به مقدار قابل توجهی در سطح خاک نگه داشته می شوند.
بایبوردی تاکید کرد: در سیستم های بدون شخم، قارچ ها تجزیه کنندگان اصلی بوده ولی در شخم معمولی این عمل توسط باکتری ها صورت می گیرد.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی به خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: حفظ ماده آلی و تلاش در افزایش میزان آن توصیه ای است که همواره از جانب کارشناسان به زارعان برای پیشگیری از تراکم خاک توصیه می شود.
کامران یوسفی راد افزود: کشت بذرهایی که ریشه های سطحی تولید می کنند نیز در جلوگیری از بروز تراکم در خاک تاثیرگذار خواهد بود.
وی تشریح کرد: کشت 2 یا 4 دانه با هم برای افزایش فشار جوانه زنی و کنترل تراکم خاک مزرعه موثر است.
یوسفی راد شخم را در تخریب ساختمان خاک تاثیرگذار دانست و ادامه داد: شخم بیش از اندازه تجزیه مواد آلی و کاهش هوموس، آسیب خاکدانه ها و تخریب ساختار خاک را در پی خواهد داشت.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی به اشاره ای به مضرات آتش زدن بقایی گیاهی یادآور شد: پرهیز و ممانعت از آتش زدن بقایای گیاهی پس از جمع آوری ، برداشت محصول به بهانه تسریع در آماده سازی زمین کاری مخرّب و بیهوده برای خاک های زراعی است.
وی اظهار داشت: تا ظهور جوانه ها، حفظ رطوبت سطحی خاک به هنگام بروز تراکم ضروری است.
یوسفی راد با توصیه ای به کشاورزان تاکید کرد: استفاده از نشاء به جای بذرپاشی نیز در جلوگیری از بروز تراکم در خاک مزرعه پیشنهاد می شود.
بر اساس این گزارش، با توجه با اين كه ماده آلي قلب كشاورزي پايدار تلقي مي‌شود، ضرورت افزايش تدريجي ميزان مواد آلي خاك هاي ايران بيش از پيش احساس مي شود و در این میان مطالعه وضعیت موجود مواد آلی در کشور با توجه به اقلیم منطقه یاری رسان کارشناسان کشاورزی خواهد بود.