به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران، پایگاه اینترنتی "ایران ریویو" در تحلیلی به قلم "حسین موسویان" نوشت: ایران و قدرت‌های جهان بیست و چهار نوامبر 2013 توافقنامه موقت هسته ای امضا کردند و نیز قصد دارند برای دستیابی به راه حلی جامع، بلند مدت و مورد توافق طرفین ، دور تازه ای از مذاکرات را آغاز کنند. مصالحه از جانب همه طرف ها در مورد عناصر توافق جامع نهایی ، برای موفقیت لازم است.
"هنری کیسینجر" و "جرج شولتس" وزرای خارجه اسبق آمریکا دوم دسامبر 2013 در مقاله ای در نشریه آمریکایی وال استریت ژورنال به رئوس وظایف اصلی دیپلماسی آمریکا برای زمان حال اشاره کردند : "تعریف سطحی از توانایی هسته‌ای ایران که به استفاده های صلح آمیز قابل تصور محدود باشد و دستیابی به پادمان هایی که این اطمینان را بوجود آورند ایران از این سطح فراتر نخواهد رفت، وجود امکان رابطه ای واقعا سازنده با ایران و طراحی سیاست خاورمیانه ای منطبق با شرایط جدید." سخنان شخصیت های مطلع دیگر آمریکا نشان می‌دهد واشنگتن در توافق نهایی از ایران این موارد را می‌خواهد: محدودیت های شدیدی را فراتر از معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای ( ان پی تی ) در مورد برنامه هسته‌ای خود بپذیرد. این اقدامات شامل برچیدن بخش مهمی از دستگاههای سانتریفوژ موجود و ذخایر اورانیوم با غنی شدگی پایین ، تعطیلی تاسیسات فردو ، حذف رئاکتور تحقیقاتی آب سنگین و بازرسی های سرزده و نظارت فراتر از ان پی تی و پروتکل الحاقی آن.
"حسین موسویان" نوشت : با وجود تعهد طرف‌های مذاکره کننده به توافق بر اساس ان‌پی‌تی، حقیقت این است که درخواست های قدرت های جهان فراتر از این معاهده است . ایران به احتمال زیاد نمی پذیرد با رفتاری خاص و تبعیض آمیز روبرو شود. دستیابی به راه حلی پایدار مستلزم پایان دادن به تبعیض در مورد ایران در برابر اعضای دیگر ان پی تی است. راه حلی واقع‌بینانه باید بین درخواست‌ها در چارچوب ان پی تی و درخواست‌های فراتر از ان تفاوت قائل شود. در مورد درخواست‌های مبتنی بر ان پی تی می توان به طور دائم توافق حاصل کرد.
تقاضا برای استفاده از انرژی هسته ای در خاورمیانه رو به افزایش است. در پنج سال گذشته دست کم سیزده کشور منطقه طرح هایی را برای بررسی استفاده از انرژی هسته ای اعلام کرده اند.
با وجود این ، توافق جامع با ایران می تواند به نقطه شروعی برای دستیابی به دستور کاری گسترده تر تبدیل شود. ایران سال 1974 پیشنهاد ایجاد خاورمیانه عاری از سلاح های هسته ای را مطرح کرد. این پیشنهاد منجر به تصویب قطعنامه 1974 در مجمع عمومی سازمان ملل شد.
این موضوع بیش از سه دهه در دستور کار قرار داشته ولی هنوز محقق نشده است.
به نوشته موسویان، مصر نیز سال 1990 پیشنهاد عاری کردن خاورمیانه از سلاح های هسته ای را ارائه داد. ایران تا به امروز حمایت خود را از تشکیل چنین منطقه ای حفظ کرده است.
ایران به عنوان بزرگترین قربانی سلاح های شیمیایی همواره درصدد جهانی عاری از تهدید ، تولید و استفاده از سلاح های کشتار جمعی از جمله سلاح‌های شیمیایی بوده است. در عوض ، تاریخ نشان می‌دهد آمریکا و غرب از استفاده صدام از سلاح های شیمیایی در زمان جنگ ایران و عراق حمایت کردند. استفاده از این سلاح ها موجب کشته و مجروح شدن صد هزار ایرانی شد.ایران از طریق صدور فتوایی که در آن همه سلاح های کشتار جمعی ممنوع شده در این باره از همه جلوتر است.فتوای آیت الله علی خامنه ای رهبر معظم ایران اعلام می کند استفاده از سلاح های هسته ای و همه انواع سلاح های کشتار جمعی حرام و نیز کاری بیهوده ، پر هزینه ، زیانبار و تهدیدی جدی برای بشریت است.
ایران از سال 2003 امکان بیش از پنج هزار ساعت - نفر بازرسی را برای آژانس بین المللی انرژی اتمی فراهم کرده است. این بیشترین میزان بازرسی آژانس در طول تاریخ محسوب می شود و شامل دسترسی به تاسیسات هسته ای به مدت یک دهه و فراتر از محدوده ان پی تی بوده است. ایران از سال 2004 پیشنهاداتی را مطرح کرده است که عبارتند از : در پیش گرفتن پروتکل الحاقی آژانس ، بازرسی های مستمر از تاسیسات مهم ، محدود کردن دامنه برنامه غنی سازی اورانیوم خود و نیز سیاست اعلام فراوری نکردن و نیز تبدیل فوری همه اورانیوم به میله های سوخت. ایران در مقابل ، خواستار به رسمیت شناخته شدن حق خود برای غنی سازی اورانیوم و عادی سازی وضع ایران بر اساس کنترل های صادراتی گروه جی هشت است. ایران خواستار تشکیل کنسرسیوم هسته ای بین المللی شده است. آخرین موضوعی که اهمیت آن کمتر نیست اینکه ایران همه
کنوانسیون های منع سلاح های کشتار جمعی را امضا کرده است .
در ادامه این گزارش آمده است: در چنین شرایطی ، ایران و قدرت های جهانی می‌توانند در مورد شش موضوع اصلی توافق کنند:
1- هیچ سلاح هسته ای در خاورمیانه وجود نداشته باشد.
2- ممنوعیت تولید پلوتونیوم و فرآوری آن در خاورمیانه.
3- توقف تولید اورانیوم با غنی شدگی بالا و اینکه غنی سازی اورانیوم در خاورمیانه بیشتر از پنج درصد نباشد.
4- هیچ ذخیره سازی بیشتر از نیازهای داخلی برای استفاده صلح آمیز هسته ای وجود نداشته باشد.
5- تاسیس کنسرسیوم بین المللی یا منطقه ای برای تولید سوخت هسته ای.
6- اعتماد سازی منطقه ای و اقدامات راستی آزمایی با ایجاد نهادی
منطقه ای که مسئول تدوین قوانین گسترش هسته ای و راستی آزمایی ماهیت هسته ای آن در منطقه باشد.
این بهترین مسیر برای دستیابی به توافق « بسته جامع » در خصوص مسئله هسته ای ایران است.
در پایان این گزارش آمده است: دیپلماسی شش ماه آینده سرنوشت ساز است و قدرت های جهان و ایران باید پذیرای پیگیری دستور کار همکاری بلند مدت باشند.