به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران،فتوای امام در خصوص ارتداد سلمان رشدی از همان ابتدا به مذاق بسیاری خوش نیامد و حتی پس از فوت امام تلاش کردند تا با کم رنگ کردن این حکم بتوانند رابطه بهتری با کشورهای غربی برقرار کنند. ولی مساله حایز اهمیت این است که این فتوا در میان مسلمانان تازگی خود را حفظ کرده است و مسلمانان مومن به دنبال فرصتی هستند تا حکم حضرت امام را اجرا کنند.
آیت الله سید احمد خاتمی امام جمعه موقت تهران در گفتگویی کوتاه به چند سوال ما درباره فتوای تاریخی حضرت امام پاسخ گفتند که در ادامه از نظرتان می گذرد.
مشرق: امام در بهمن سال 1367 در واکنش به انتشار کتاب "آیات شیطانی" توسط "سلمان رشدی" اقدام به صدور فتوایی تاریخی کردند. صدور این فتوا منجر شد تا بسیاری از دولت های کشورهای غربی به نشانه اعتراض سفرای خود را از ایران فرا بخوانند. صدور حکم ارتداد امام زمانی صورت گرفت که تنها چند ماه از پذیرش قطعنامه 598 گذشته بود و شاید در همان زمان هم بسیاری نسبت به این کار امام انتقاد داشتند معتقد بودند که اگر این حکم علیه سلمان رشدی صادر نمی شد اتفاق خاصی نمی افتاد. نظر شما در این خصوص چیست؟
سید احمد خاتمی: در مقطع زمانی که امام راحل و عظیم و شان ما فتوای ارتداد سلمان رشدی را صادر کردند دقیقا بعد از پذیرش قطعنامه 598 بود. دشمنان فکر می کردند که با پذیرش قطعنامه، امام از اصول خود عقب نشسته است ولی این حادثه که پیش آمد به دنیا نشان داد که حضرت امام ذره ای از اصول خود عقب نشینی نکرده است و این پیام روشنی برای دنیا داشت و این بود که امام ما اهل عقب نشینی در اصول نیست.
دقیقا همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند "من انقلابی ام" این ویژگی را از امام و امام از مکتب عزیز و حیات بخش اسلام آموخته است که مسلمان از اصول خود عقب نشینی نخواهد کرد. در آن مقطع کشورهای اروپایی سفرای خود را فراخواندن و به خیال خود با این کار به ایران گوش مالی داده باشند ولی بعد از مدتی سفرای این کشورها دست از پا برگشتند.
معنای این حرکت امام این است که نظام ما و حکومت ما یک نظام و حکومت انقلابی و اسلامی است و اگر در این عرصه ها ذره ای کوتاه بیاید حویت خود را از دست داده است. حویت حکومت ما یک حکومت دینی است و در هیچ شرایطی اینجا جای عدول و کوتاه آمدن و سازش نیست.
مشرق: همانطور که شما هم اشاره کردید به صحبت های آقا که فرمودند من دیپلمات نیستم و انقلابی هستم و اشاره ای که کردید به این مساله که این حرف ریشه در مکتب امام دارد و برگرفته از اسلام است. لطف کنید بفرمایید تفاوت یک رهبر انقلابی با یک رهبر دیپلمات صرف چیست؟
سید احمد خاتمی: تفاوت یک رهبر انقلابیی و غیر انقلابی در این است که یک رهبر انقلابی هویت انقلابی خود را حفظ می کند و آن کس که انقلابی نیست هویت انقلابی خود را در برخی مقاطع فراموش کرده و سازش کار می شود و از اصول هم عدول هم خواهد کرد.
مشرق: درست چند روز بعد از صدور فتوای امام برخی در داخل و خارج از ایران به شایعه ای دامن زدند که اگر سلمان رشد توبه کند حکم ارتداد او ملغا می شود. در تاریخ 29 بهمن همان سال یعنی درست 4 روز بعد از صدور حکم ارتداد سلمان رشدی، دفتر حضرت امام بیانیه ای را از جانب ایشان منتشر کردند که در آن آمده است: سلمان رشدى اگر توبه كند و زاهد زمان هم گردد، بر هر مسلمان واجب است با جان و مال تمامى همّ خود را به كار گيرد تا او را به دَرك واصل گرداند.
اگر می شود این مساله را از لحاظ فقهی توضیح دهید.
سید احمد خاتمی: مبنای فقهی این مساله این است که مرتد فطری کشته میشود و توبه بعدش هم در اعدام او هیچ اثر ندارد. مرتد فطری یعنی فردی که در هنگام انعقاد نطفه اش یکی یا هر دو از والدینش مسلمان بوده باشند و بعد ارتداد از او حاصل شده باشد. حکم امام مبنای فقهی اینچنین دارد. مرتد فطری کشته می شود و توبه او هم در کشته شدنش تاثیری ندارد. حال اینکه در صورتی که توبه کند در قیامت چگونه با او برخورد خواهد شد یه مساله دیگر است.