امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 29 بهمن 1392 خورشیدی برابر با 18 ربیع الثانی 1435 هجری و 18 فوریه 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
تأسیس حزب جمهوری اسلامی (1357 ش)
یک هفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در 29 بهمن 1357 ش، شماری از برجستهترین شخصیتهای علمی، مذهبی و سیاسی ایران و از یاران نزدیک حضرت امام خمینی حزب جمهوری اسلامی را تأسیس کردند. پس از اعلام تأسیس، پرسشنامه و برگه درخواست عضویت به همراه طرح اساسنامه و مرامنامه حزب درسطح وسیع و از طرق گوناگون پخش شد و حزب شروع به عضوگیری کرد. دکتر باهنر، صد روز پس از تأسیس حزب، مواضع آن را در مسائل سیاسی، اعتقادی، اقتصادی و فرهنگی بیان داشت و تعداد اعضای حزب را تا آن روز، دو میلیون نفر ذکر کرد. هدف این حزب، ایجاد یکپارچگی و همکاری هرچه بیشتر نیروهای وفادار به انقلاب اسلامی، سامانبخشیدن به حکومت اسلامی و پایهگذاری دولت جمهوری اسلامی طبق قانون اساسی بود.
در بین نخستین مُؤسِّسان حزب جمهوری اسلامی، حضرات آیات: شهید سید محمد حسینی بهشتی، سید علی خامنهای، اکبر هاشمی رفسنجانی، سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی و محمدجواد باهنر حضور داشتند. آنان با همفکری و همکاری شماری دیگر از نیروهای انقلابی توانستند در دورهای حساس و سرنوشتساز از تاریخ انقلاب اسلامی، در تدوین قانون اساسی و تشکیل ارکان نظام اسلامی، دفاع از مبانی فکری جمهوری اسلامی و تبیین اندیشهها و برنامههای مترقی اسلام برای رشد و کمال جامعه اسلامی و نظام مردم سالاری دینی در برابر اندیشههای مارکسیستی، لیبرالی و ملیگرایی، نقشی مهم ایفا کنند. از همین رو، احزاب و گروههای منحرف و وابسته به بیگانگان و پشتیبانان خارجی آنان، با حزب جمهوری اسلامی و رهبران آن به مخالفت پرداخته و در دفعات متعدد، افراد مهم و مؤثر حزب و انقلاب را به شهادت رساندند. این حزب در 11 خرداد سال 1366 ش به درخواست اعضای شورای مرکزی آن و موافقت امام خمینی (ره)، فعالیتهای خود را رسماً تعطیل کرد.
اتصال راه آهن شمال به جنوب ایران (1315 ش)
احداث راه آهن از جمله آرزوهای مردم و بازرگانان ایرانی بود ولی بعللی نقشه و هدف آنها به نتیجه ای نمی رسید. زمانیکه رضا شاه حکومت را بدست گرفت برای اجرای این هدف و به منظور توسعه امور بازرگانی و اجرای سیاست استعماری مصمم شدند به وسیله یک رشته راه آهن سراسری از دریای مازندران تا خلیج فارس شهرهای بزرگ و مراکز پر جمعیت و نواحی کشاورزی ایران را به یکدیگر متصل می سازند و برای تأمین هزینه آن در تاریخ 9 خرداد سال 1304 شمسی قانون انحصار قند و شکر و چای از تصویب مجلس گذشت که به موجب آن مقرر شد از هر سه کیلو قند و شکر که به ایران وارد می شد دو ریال و از هر سه کیلو چای شش ریال جهت هزینه ساختمان راه آهن سراسری دریافت گردد. پس از دو سال که مقدمات امر فراهم گردید عملیات ساختمانی از شمال و جنوب شروع و 11 سال بعد یعنی در سال 1317 شمسی خط شمال و جنوب به یکدیگر اتصال یافت.
قیام مردم مسلمان تبریز به مناسبت چهلمین روز شهدای 19 دی قم (1356 ش)
مردم مسلمان تبریز به منظور بزرگداشت یاد شهدای 19 دی ماه مردم قم، به دعوت آیتاللَّه قاضی طباطبایی و دیگر علمای تبریز، در یکی از مساجد بزرگ شهر اجتماع کردند. تبریز در این روز به صورت شهر جنگ زده درآمد. خیابانها از خون جوانان، بازاریان، دانشجویان و مردان و زنان رنگین شد و بدین ترتیب، پس از فاجعه خونین نوزدهم دی ماهِ قم، جنایت دیگری بر جنایات رژیم پهلوی افزوده شد. در این حرکت مردمی حداقل 13 تن شهید، بیش از 125 نفر زخمی و بیش از 550 نفر دستگیر شدند. در این قیام، مردم نیز 3 تانک، 2 سینما، 22 مغازه، 1 هتل، 37 اتومبیل و چندین مرکز فساد از جمله حزب رستاخیز و کاخ جوانان را مورد حمله قرار داده و به آتش کشیدند. کشتار مردم تبریز، شاه را غافلگیر کرد، چون او که به نظرِ خود، توانسته بود پردهای ضخیم بر روی فاجعه قم بکشد، حتی اقدام دبیر کل سازمان ملل را به سود خود تمام کند و افکار خارجیان را از درک واقعیت فاجعه قم منحرف سازد، در قیام مردم تبریز، به کلی دست و پای خود را گم کرد. گستردگی قیام مردم تبریز به حدی بود که رژیم شاه به دروغ متوسل شده و مردم انقلابی تبریز را عوامل بیگانگان معرفی کردند.
برگزاری مرحله اول انتخابات ششمین دوره مجلس شورای اسلامی (1378 ش)
انتخابات ششمین دوره مجلس شورای اسلامی در زمان دولت اول "سیدمحمد خاتمی" برگزار شد. پیش از زمان برگزاری انتخابات کشورمان حوادث مختلفی را تجربه می کرد. اتفاقاتی از صعود تیم فوتبال ایران به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه پس از ۲۰ سال و پیروزی بر تیم ملی کشور آمریکا در این مسابقات گرفته تا تشکیل نخستین دوره شوراهای شهر و روستا. ویژگی انتخابات مجلس ششم در مقایسه با انتخاباتهای پیشین این بود که بر اساس قانونی که در مجلس پنجم به تصویب رسید، تعداد نمایندگان مجلس شورای اسلامی از ۲۷۰ نفر به ۲۹۰ نفر افزایش مییافت. انتخابات در روز 29 بهمنماه سال ۱۳۷۸ برگزار شد؛ واجدان شرایط رأی دادن در این انتخابات ۳۸ میلیون و ۷۲۶ هزار و ۴۳۱ نفر بودند که از این تعداد ۲۶ میلیون و ۸۲ هزار و ۱۵۷ نفر در پای صندوقهای رای حضور یافتند. میزان مشارکت مردم در این انتخابات ۳۵/۶۷ درصد بود.
مهمترین و بزرگترین تظاهرات خیابانی در چند سال اخیر در تبریز به وقوع پیوست (1356 ش)
. مردم تبریز امروز جلوی مسجد میرزا یوسف اجتماع کردند. از طرف پلیس از ورود آنها به مسجد جلوگیری شد و عده ای از مردم مورد ضرب و شتم واقع شدند در نتیجه درگیری در همین نقطه با مأمورین آغاز شد و پس از آن تدریجاً تمام شهر تبریز را فرا گرفت. در این روز بانک ها، ساختمان حزب رستاخیز، مجسمه های شاه، کارخانه پپسی کولا، سینماها و مراکز دولتی به آتش خشم و کینه مردم انقلابی تبریز کشیده شد. در این درگیری ده ها کشته و صدها زخمی باقی ماند
در حدود ساعت 8، جمعیتی از مردم تبریز به منظور شرکت در مراسم اربعین شهدای 19 دی در مقابل مسجد حاج میرزا یوسف (قزللی) اجتماع کردند (1356 ش)
اما با بسته بودن درهای مسجد توسط ساواک و ممانعت آنها از برگزاری مراسم مواجه شدند. در این میان جوان 22 ساله ای به نام محمد تجلا از سروان حق شناس پرسید که «چرا در مسجد را بسته اید؟» و سروان حق شناس پاسخ داد که «مگر نمی بینید در طویله تان را بسته ایم». جوان مزبور با شنیدن این پاسخ با پاره آجر به سروان حق شناس حمله کرد و او هم با کلت کمری خود محمد تجلا را هدف قرار داد و به شهادت رسانید. او نخستین قربانی قیام مردم تبریز دراین روز بود. با شهادت محمد تجلا و تیراندازی هوایی ساواک، تظاهرات گسترده ای دراین شهر برپا شد و خسارت های زیادی به اماکن دولتی و غیر دولتی وارد گردید و حدود 140 باب مغازه، شعبه بانک، خودروی شخصی و... خسارت دید.
اکثر مغازه های بازار تجریش به مناسبت اربعین شهدای 19 دی تعطیل بود (1356 ش)
همچنین عده ای از بازاریان بازار بزرگ، عباس آباد، چهار سوق کوچک و چهار سوق بزرگ و بازارچه سعادت تا خیابان مولوی تهران در ابتدا مغازه های خود را تعطیل کردند اما پس از اقدامات مأموران نسبت به ثبت شماره های مغازه های تعطیل شده، این عده مجددا مغازه های خود را باز کرده و مشغول به کار شدند.
خبرگزاری یونایتدپرس در خصوص تظاهرات در تبریز از قول منابع رسمی در تهران چنین نوشت: (1356 ش)
گروهی آشوب گر با شنیدن موعظه در مسجد هیجان زده شده و تعدادی خودرو و ماشین را به آتش کشیدند.
رحلت آیت اللَّه میرزا علی شیرازی (1355 ق)
آیتاللَّه میرزا علی شیرازی، فقه و علوم اسلامی را نزد اساتیدی همچون آیات عظام فشارکی اصفهانی و میرزا محمدتقی شیرازی فرا گرفت و در 22 سالگی به درجهی اجتهاد نائل آمد. آیت اللَّه میرزا علی شیرازی علاوه بر تبحّر در فقه و اصول، در کلام، حکمت، طب، تاریخ و ادبیات نیز از مهارتی درخور تحسین برخوردار بود. ایشان مدتی نیز مرجعیت تقلید جمعی از مسلمانان را بر عهده داشت.
تولد "محقق حلی" فقیه بزرگ و نامدار شیعی (602 ق)
شیخ جعفر بن شیخ حسن حلی معروف به محقق حلی در سال 602 هجری در حله واقع در عراق به دنیا آمد. وی از ابتدا دارای هوشی سرشار و استعدادی شگرف بود. در محضر پدر، ابن زهرهی حلی، تاج الدین حسن بن علی دربی و دیگران تحصیلات خود را ادامه داد و خود بر مسند تدریس نشست. نام آورانی مانند علامهی حلی، ابنداود حلی، سید بن طاووس و ابن سعید هَذْلی حلی از جمله دست پروردگان مکتب درس محقق حلیاند. وی مورد احترام خاص خواجه نصیرالدین طوسی بود و خواجه، به او ارج فراوان مینهاد. شرایع الاسلام، المُختصر النافع فی فقهِ الامامیه و آثار دیگر وی چون نگینی در میان کتب اسلامی میدرخشند. محقق حلی در سال 676 ق، در هفتاد و چهار سالگی رحلت نمود.
تولد "گالیلوگالیله" دانشمند و ستاره شناس بزرگ ایتالیایی (1564 م)
گالیلو گالیله، ستارهشناس و ریاضیدان مشهور ایتالیایی در 18 فوریه 1564 م در شهر پیزا در ایتالیا به دنیا آمد. گالیله پس از چندی موفق به ساخت تلسکوپی گردید که به وسیله آن میتوانست کوهها و درههای ماه را ببیند و ادعای ارسطو مبنی بر صاف و صیقلی بودن ماه را باطل کند. او همچنین چهار قمر مشتری را مشاهده کرد و لکههای خورشید را به چشم دید. گالیله در سال 1610 م، کلیه عقاید نجومی خود را در کتابی تحت عنوان پیک آسمان منتشر ساخت که تحسین دانشمندان را برانگیخت.
وی در این کتاب، برخلاف نظریه غالب که بر اساس آنْ زمینْ مرکز عالم است و همه اجرام آسمانی به دور زمین میچرخند، عنوان کرد که زمین به همراه دیگر کرات به دور خورشید میگردند. انتشار این عقاید خشم کلیسا را برانگیخت. گالیله نمیتوانست مخالفین خود را به وسیله تجربه و مشاهده محکوم کند؛ زیرا هیچ گونه استدلال و نوآوری علمی برای ایشان قابل قبول نبود. از این رو مقدمات محاکمه گالیله فراهم شد و طی دادگاهی در 22 ژوئن 1633 م وادارش نمودند که از عقاید خود برگردد. وی پس از این محکومیت به مطالعه در علم مکانیک مشغول شد و در هفتاد سالگی موفق گردید تا دینامیک را به وجود آورد. گالیلو گالیله در اواخر عمر نیروی بینایی خود را از دست داد تا اینکه در هشتم ژانویه 1642 م در 78 سالگی درگذشت.
تولد " الکساندر ولتا" فیزیکدان برجسته ایتالیایی (1745 م)
الکساندر وُلتا، فیزیکدان برجسته ایتالیایی در هجدهم فوریه 1745 م در ایتالیا به دنیا آمد. ولتا در سال 1800 م روش الکترولیز یا عمل تجزیه مواد شیمیایی با برق را کشف کرد که از تجزیه دو عنصر سدیم و پتاسیم و با کمک جریان الکتریسیته انجام گرفت. وی همچنین پیل الکتریکی را اختراع کرد که این پیل به نام او پیل ولتا نام گرفت. اختراع ولتا، نوآوری جالبی بود که راه تازهای را در پیشرفت علم گشود. با استفاده از این پیل، آب به دو عنصر اکسیژن و هیدروژن تجزیه میگردید. با این اختراع، آوازه شهرت ولتا نیز فراگیر شد. پیل ولتا نیز در حقیقت بشر را در آستانه بهرهبرداری از نیروی برق قرار داد و او را به سوی جهانی نو رهنمون کرد. الکساندر ولتا سرانجام در 5 مارس 1827 م در 82 سالگی درگذشت. شصت و شش سال پس از مرگ ولتا، در سال 1893 م، کنگره دانشمندان الکتریسیته، واحد نیروی برق را به افتخار نام وی "وُلت" نامیدند.
تولد "لوتر بوربنگ" محقق و طبیعیدان برجسته امریکایی (1849 م)
لوتر بوربنگ طبیعی دان امریکایی، در 18 فوریه 1849 م به دنیا آمد. وی تحصیلات رسمی را تا 19 سالگی به اتمام رساند و از آن پس بر اثر مطالعه برخی آثار درباره جانوران و گیاهان به تحقیق درباره گیاهان پرداخت. بوربنگ چهل سال تمام درباره گوجه، زردآلو و تمشک مطالعه کرد و اقسام مختلفی از آن ها به وجود آورد. به طور مثال با کاشت و تکثیر یک نوع سیب زمینی، 23 نوع مختلف از آن به دست آورد که نوعی از آن هنوز به نام بوربنگ معروف است و به عنوان پدربزرگ همه سیب زمینی های مرغوب کنونی است. بوربنگ در سال های پایانی عمر خود درباره نظریه تکامل، سخنرانی هایی در برخی دانشگاه ها ایراد کرد و کتاب هایی به چاپ رساند که شیوه کار و اکتشافات لوتر بوربنگ و چگونگی پرورش گیاهان برای استفاده بیشتر از آن جمله اند. لوتر بوربنگ سرانجام پس از سال ها تحقیق و تجربه و رده بندی گیاهان مختلف، در چهارم سپتامبر 1926 م در هفتاد و هفت سالگی درگذشت.
تبعید "عبدالکریم ریفی" مبارز مراکشی به جنوب افریقا (1926 م)
عبدالکریم، قیام خود را همزمان با تسلط اسپانیا بر قسمتی از مراکش در سال 1912 م آغاز کرد. علیرغم تقویت قوای استعمارگران اسپانیایی و قتل عام مردم بیگناه مراکش توسط آنها، نیروهای عبدالکریم ریفی در سال 1921 م، پیروزیهای بزرگی به دست آوردند و حتی در بخشی از مراکش اعلام جمهوری نمودند. در این حال، فرانسویها که مناطقی دیگر از مراکش را تحت اشغال داشتند، از پیروزی استقلال طلبان این کشور به وحشت افتادند و در اوایل سال 1924 م، تهاجمی گسترده را علیه آنها آغاز کردند. ارتش فرانسه اگر چه در ابتدا شکست خورد اما با رسیدن قوای کمکی و انجام جنایتهای بسیار، بر نیروهای عبدالکریم ریفی پیروز شد و به این ترتیب، فرانسه، به استعمار کشور مراکش ادامه داد. در این زمان، عبدالکریم از ملل و دومل مسلمان تقاضای یاری نمود ولی هیچ کمکی از آنان نرسید تا اینکه قیام عبدالکریم ریفی پس از نزدیک به پانزده سال شکست خورد و او تسلیم فرانسویان شد. فرانسویان نیز در 18 فوریه 1926 م او را به تبعید فرستادند. وی در نهایت پس از گذشت بیش از 35 سال تبعید، به کشور خود بازگشت و سرانجام در ششم فوریه 1963 م در 81 سالگی درگذشت.
روز ملی و استقلال "گامبیا" از یوغ استعمار بریتانیا (1965 م)
سلطه استعمار انگلیس بر گامبیا که اولین مستعمره بریتانیا در قاره افریقا بود از سال 1588 م آغاز شد. در سال 1963 م، انگلستان که در اثر صدمات ناشی از جنگ جهانی دوم از لحاظ سیاسی و اقتصادی ضعیف شده بود به گامبیا خود مختاری داد تا این که گامبیا در هجدهم فوریه 1965 م به استقلال رسید. کشور جمهوری گامبیا دارای 11/295 کیلومتر مربع مساحت، در همسایگی سِنِگال و در غرب قاره افریقا واقع است. پایتخت این کشور یک میلیون و سیصد هزار نفری، بانجول میباشد بریکاما و باکائو شهرهای مهم آن به حساب میآید. و زبان رسمی آنان انگلیسی است. ملیّت مردم گامبیا از قبایل مختلف افریقایی از جمله، فولانی و مالینکه از نژاد سیاه هستند. اکثریت مردم گامبیا مسلمانند و مسیحیان در اقلیت قرار دارند. درصدی از جمعیت کشور را پیروان آنیمیسم یا روحگرایی تشکیل میدهند. واحد پول گامبیا دالاسی نام دارد. نظام حکومتی گامبیا نیز در سال 1970 م از فرمانداری کل به جمهوری چند حزبی با یک مجلسِ قانونگزاری تبدیل شد.
مرگ "رابرت اُپنهایْمِر" فیزیکدان شهیر امریکایی و سازنده بمب هستهای (1967 م)
جولیوس رابرت اُپنهایْمِر دانشمند هستهای امریکا در 22 آوریل 1904 م در شهر نیویورک به دنیا آمد. او تحصیلات خود را تا مدارج بالاتر نیز ادامه داد و در 25 سالگی به مقام پروفسوری رسید. اپنهایمر به تحقیق درنحوه شکافت هسته اتم در هنگام نزدیک شدن به یک هسته اتم دارای بار مثبت پرداخت و جزئیات آن را تشریح کرد. نتایج این تحقیقات سرانجام به ساخت بمب هستهای توسط اپنهایمر انجامید و این در حالی بود که جنگ جهانی دوم جریان داشت. با این حال هرگز به خاطر انهدام بشریت، در تحقیقات مربوط به ساختن آن شرکت نکرد. در اوت 1945 م، وقتی به او خبر رسید که اولین بمب هستهای امریکا، که او در ساختن آن نقش و سهم اساسی داشته، وحشیانه در هیروشیما منفجر شده و هزاران نفر را به کام مرگ کشانده است، از فرط پریشانی بیمار شد. وی پس از این سخنان و نیز انجام فعالیتهای دیگر در راستای تبلیغ صلح جویانه از انرژی هستهای، از مؤسسه تحقیقات هستهای امریکا استعفا کرد و راهی اروپا گردید. رابرت اوپنهایمر سرانجام در 18 فوریه 1967 م در 63 سالگی درگذشت.
مرگ "میکل آنْژْ" نقاش و مجسمه ساز بلندآوازه ایتالیایی (1475 م)
میکلآنْژْ، نقاش، مجسمه ساز و معمار بزرگ ایتالیایی در 6 مارس سال 1475 م در شهر کاپرزه ایتالیا متولد شد. میکل آنژ به زودی، استعداد خود را در زمینه نقاشی، مجسمه سازی و معماری نشان داد و طی سالهای بعد شاهکارهای متعددی را خلق کرد. میکل آنژ بیشترْ خود را پیکر تراش میدانست. اهمیت میکل آنْژْ بیش از هر چیز در این بود که در هر دوره از کارش، از قوانین مرسوم فراتر میرفت و قوانینی جدید بنیاد مینهاد. میکل آنژ، به عنوان بزرگترین هنرمند عصر خود، تأثیر فراوانی بر هنر در دورههای بعد و نیز هنر در دوره رنسانس نهاد. وی در فن معماری نیز استاد بود و هنرش را در این رشته با ساختن قصر فارِنْزْ و کتابخانه فلورانس نشان داده است. در سال 1505 م، میکل آنژ را به رم خواندندتا آرامگاهی برای پاپ بسازد. کار این سقف بین سالهای 1508 تا 1512 م به پایان رسید. روحانیت عمیق و شکوه و جلال اسلوب این سقف، آن را به صورت یکی از شاهکارهای بزرگ جهان درآورده است. همچنین مجسمههای عظیم حضرت موسی (ع) و عیسی (ع) و کتیبه بزرگ کلیسای سَنپیِر در رُم و تصویر عظیم و هنرمندانه روز محشر، از مهمترین آثار میکل آنژ به شمار میروند. میکل آنژ سرانجام در 18 فوریه 1564 م در 89 سالگی درگذشت.
مرگ "رابرت پیری" دریانورد امریکایی و کاشف قطب شمال (1920)
پیری در سال 1886 م نخستین سفر خود را به جزیره گرینلند در نزدیکی قطب شمال آغاز کرد. رابرت پیری همچنین در سال 1891 م به سوی مناطق قطب شمال رفت ولی موفق به ورود به قطب نشد. او تحقیقات فراوانی درباره گرینلند انجام داد و طی 12 سال سفر، راه و رسم زندگی اسکیموها را فراگرفت. سرانجام در تاریخ ششم آوریل 1909 م یکی از آمال دیرینه بشر که رسیدن به قطب شمال بود جامعه عمل پوشید و رابرت پیری به اتفاق 5 نفر از همراهان خود پس از تحمل رنج و مشقت زیاد به آن منطقه رسیدند.
پیری در یکی از سفرها، همسر خود را همراه برد و او توانست ماجرای این سفر را به نام گزارش قطب در کتابی منتشر کند. پیری در جریان سفر به قطب دچار سرمازدگی شد و پس از مداوای فوری، ده انگشت پاهایش را از دست داد زیرا سرما آنها را از بین برده بود. وی در همان سال به واسطه تلاش هایش به درجه دریاداری نیروی دریایی امریکا ارتقا یافت. رابرت پیری سرانجام در هجدهم فوریه 1920 م پیش از آن که نقشه دیگر خود را برای مسافرت مجدد به قطب شمال عملی کند در 64 سالگی جان سپرد.
برخی دیگر از رخدادهای امروز
1568: امپراتوری مقدس که تحت رهبری فائقه پاپ بود آمادگی خود را برای پرداخت پول به امپراتور عثمانی و خریدن صلح اعلام کرد. قرارداد مربوط برای مدت هشت سال امضاء شد.
1673: «مولیر» نمایشنامه نویس شهیر فرانسه در 51 سالگی درگذشت.
1915: در جریان جنگ جهانی اول، آلمان با واحدهای زیردریایی خود محاصره انگلستان را آغاز کرد.
1932: دولت ژاپن «منچوری» را منطقه ای جدا از چین اعلام داشت.
1942: نیروهای ژاپنی جزیره بالی در اندونزی را از دست هلندی ها خارج کردند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید