انتقال چمدانی!

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران، وطن امروز در گزارشی نوشت: با وجود اینکه هم ایران و هم گروه 1+5 متن اصلی توافق نهایی خود با یکدیگر درباره نحوه اجرای طرح اقدام مشترک ژنو را پنهان نگه داشته‌اند، جزئیات جالبی از این توافق آرام آرام در حال درز در رسانه‌های غربی است. یکی از موارد بسیار مهم که اخیرا یک منبع غربی آن را فاش کرده این است که انتقال 2/4 میلیارد دلار پول بلوکه شده نفت به ایران از طریق دستی و نقدی انجام خواهد شد نه مبادله بانکی. جان تور دالبرگ در گزارشی برای خبرگزاری آسوشیتدپرس از بروکسل این مطلب را تایید کرده است.
 
به گزارش ایران هسته‌ای، وی از قول مقام‌های غربی می‌نویسد: اکنون مقام‌های ایرانی می‌توانند به کشورهایی که پول نفت ایران در آنها بلوکه شده بروند و با چمدان پر از پول به ایران بازگردند.
 
برخی منابع غربی نوشته‌اند ایران و 1+5 توافق کرده‌اند که اگر این پول‌ها از طریق بانک‌های اتحادیه اروپا منتقل شد، اروپا حق دارد جلوی این انتقال را بگیرد. این موضوع نشان می‌دهد تیم مذاکره‌کننده ایران حتی در این حد که میزان معینی از پول به جای انتقال نقدی از طریق مبادله بانکی جابه‌جا شود نیز نتوانسته از آمریکایی‌ها امتیاز بگیرد و همچنان مقام‌های ایرانی باید با چمدان دلار جابه‌جا کنند. نکته دیگر که ظاهرا در توافق اخیر ایران و 1+5 درباره آن اتفاق‌نظر وجود داشته اما علنا درباره آن صحبتی نشده این است که هند و ژاپن دو کشور اصلی هستند که بناست عدد 2/4 میلیارد دلاری که قرار است در 8 قسط به ایران پرداخت شود، از جانب آنها تامین می‌شود. موضوع دیگر در این توافقنامه این است که ایران پذیرفته است آمریکا مجاز است در قالب به روز‌رسانی تحریم‌های پیشین افراد و شرکت‌های جدیدی را به لیست تحریم‌ها اضافه کند. به این ترتیب ایران قبول کرده است که همچنان تحریم‌های جدیدی علیه آن وجود خواهد داشت که از دید ایران نقض توافق ژنو محسوب نمی‌شود. نکته دیگر در توافق اخیر ایران و 1+5 که بسیار با اهمیت است این است که در بخش تحقیق و توسعه، ایران به دو امر بسیار مهم متعهد شده است:
 
اول- ایران در این بخش هیچ ماشین جدیدی نصب نخواهد کرد.
 
دوم- تک ماشین نصب شده در بخش تحقیق و توسعه نطنز گاز دریافت نخواهد کرد و عملا با آن هیچ نوع غنی‌سازی انجام نخواهد شد. به این ترتیب وضعیتی که عملا ایجاد شده این است که
 
تک ماشین نصب شده در بخش R&D هم عملا بی‌خاصیت شده و تفاوتی میان باقی ماندن یا برچیده‌شدن آن وجود ندارد. نکته دیگر که متاسفانه به‌طور علنی از جانب تیم ایرانی درباره آن صحبتی نشده این است که اطلاعات مربوط به کارگاه‌های تولید قطعات و مونتاژ ماشین‌های سانتریفیوژ همان روز اول یعنی 30 دی ماه به طور کامل به آژانس ارائه شده است. نکته آخر اینکه منابع غربی می‌گویند عملیات رقیق‌سازی اورانیوم 20 درصد ظرف 3 ماه انجام و تکمیل خواهد شد اما عملیات بازگرداندن 2/4 میلیارد پول به ایران ظرف 6 ماه تکمیل می‌شود و به این ترتیب 1+5 یک تاخیر فاز 3 ماهه در انجام تعهداتش در مقابل ایران خواهد داشت که با اصل همزمانی و توازن تعهدات کاملا در تباین است.
 
کُری‌خوانی‌های کری
 
جان کری وزیر خارجه آمریکا در داووس اعلام کرد اجازه نخواهد داد ایران رآکتور اراک را راه‌اندازی کند! کری که یک روز قبل از آن ایران را تهدید به حمله نظامی کرده بود و گفته بود در صورت عدم اجرای توافقنامه ژنو گزینه نظامی فورا مطرح می‌شود؛ با حضور در محل اجلاس چهل و چهارمین اجلاس مجمع جهانی اقتصاد به اجرای توافق ژنو اشاره کرد و با ادعای اینکه در این هفته برنامه هسته‌ای ایران به عقب برگشت، گفت: ما اجازه نخواهیم داد ایران در راه‌اندازی رآکتور اراک گامی بردارد. وزیر خارجه آمریکا تصریح کرد که کشورش به ایران هرگز اجازه نخواهد داد نیروگاه اراک را راه‌اندازی کند. او در ادامه البته لحنی دور از آداب دیپلماتیک درباره اظهارات رئیس‌جمهور کشورمان به کار گرفت و با اشاره به اظهارات آقای روحانی در داووس، گفت: «اظهارات روحانی درباره اینکه ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نیست بی‌معنی است مگر اینکه اقدامات عملی ببینیم. روحانی روز گذشته اعلام کرد ایران انگیزه‌ای برای ساخت سلاح هسته‌ای ندارد، حالا ایران فرصت دارد آن را ثابت کند.» کری درباره برنامه هسته‌ای ایران گفت: اکنون بازرسان آژانس می‌توانند هر روز در فردو و نطنز باشند. همین‌طور بازرسان هر ماه می‌توانند در اراک باشند. ما زمان برای رسیدن ایران به بمب را طولانی کردیم و آن را بیشتر قابل ردیابی کردیم. وزیر خارجه آمریکا درباره سخنان رئیس‌جمهوری ایران در داووس نیز گفت: دیروز روحانی اینجا بود و گفت ما می‌خواهیم با دنیا تعامل کنیم. اگر درباره صحبت‌های خود جدی هستید اثبات آن ساده است. کشوری که برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز می‌خواهد چرخه غنی‌سازی در زیرزمین نمی‌خواهد، رآکتور آب سنگین نمی‌خواهد. به گزارش باشگاه خبرنگاران به نقل از رویترز، جان کری درباره توافق هسته‌ای با ایران گفت این توافق برنامه هسته‌ای ایران را به عقب بازگرداند. او در سخنرانی خود همچنین به مواردی از مفاد این توافقنامه اشاره کرد؛ از جمله اینکه ایران باید اندوخته اورانیوم‌ غنی‌شده ۲۰ درصدی خود را به صفر برساند، سانتریفیوژهای خود را افزایش ندهد و از نصب نسل جدید سانتریفیوژها و تکمیل نیروگاه اراک خودداری کند. به اعتقاد کارشناسان، اظهارات وزیر خارجه آمریکا مبنی بر تعطیلی رآکتور اراک می‌تواند همان نگرانی همیشگی یعنی تحمیل تفسیر مطلوب آمریکایی‌ها را مطرح کند. به گزارش «وطن امروز»، آمریکایی‌ها همانگونه که رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه ایران نیز اخیرا به آن اذعان کرده‌اند؛ تفسیری متفاوت از آنچه در مفاد توافقنامه ژنو آمده ارائه می‌کنند. این موضوع البته از همان ساعات ابتدایی اعلام توافق در ژنو مطرح شد. آنها بلافاصله یک فکت‌شیت درباره توافق ژنو منتشر کردند که برخی موارد آن با مفاد منتشر شده از توافق توسط وزارت امور خارجه ایران کاملا متفاوت بود اما متاسفانه به مرور آنچه مشاهده شد تحقق برخی از تفاسیر متفاوت آمریکایی‌ها از متن توافق ژنو بود. در تازه‌ترین موضوع اختلافی طرفین در تفسیر مفاد توافق ژنو، موضوع «برچیده‌شدن» برخی تاسیسات هسته‌ای ایران مطرح شده است. آمریکایی‌ها در حالی از برچیده‌شدن بخش زیادی از تاسیسات هسته‌ای ایران سخن می‌گویند که این موضوع اساسا در متن توافق ژنو نیامده است. محمدجواد ظریف نیز در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان به همین موضوع اشاره و از آمریکایی‌ها به خاطر تفاسیر دلخواه خود انتقاد کرد. اما موضوعی که اینک مطرح است این است که آمریکایی‌ها بر تحقق تفسیر دلخواه خود اصرار می‌ورزند و در واقع توافق ژنو را براساس تفسیر خود مطرح می‌کنند. آنان آنقدر بر این موضوع اصرار دارند که حتی ایران را تهدید کرده‌اند در صورتی که مفاد توافق ژنو (البته با تفسیر آمریکایی) را اجرا نکند، گزینه نظامی علیه ایران مطرح خواهد بود. صاحبنظران در ایران معتقدند آمریکایی‌ها پس از آنکه در سطح وزیر خارجه خود ایران را به حمله نظامی تهدید کرده‌اند؛ اکنون به دنبال فشار بر ایران برای تحمیل تفسیر خود از توافقنامه ژنو هستند. در اظهارات جان کری یکی از نمونه‌های این تحمیل اشاره شده است. کری صراحتا اعلام کرده است که دولت متبوع او به ایران اجازه نخواهد داد رآکتور اراک راه‌اندازی شود. این در حالی است که در متن توافقنامه اساسا چنین چیزی به عنوان تعهد ایران انشا نشده است.
 
براساس آنچه طرفین برای اجرای آن تعهد کرده‌اند ایران تعهد داده است در گام نخست توافقنامه، برای رفع نگرانی‌های مربوط به احداث رآکتور اراک برای «6 ماه» به رآکتور سوخت تزریق نخواهد شد، یا آب سنگین را به سایت رآکتور منتقل نمی‌کند، سوخت جدید را آزمایش نکرده یا سوخت بیشتر برای رآکتور تولید نخواهد شد و تجهیزات اصلی باقیمانده نصب نخواهد شد. کاملا مشخص است که این تعهد ایران اساسا بر مبنای یک اعتماد‌سازی در جهت اطمینان‌بخشی به طرف مقابل پذیرفته شده است. در این بند از گام نخست توافق، عدم راه‌اندازی رآکتور اراک تنها برای 6 ماه پذیرفته شده است. در حوزه بازرسی‌ها نیز درباره تعهد ایران درباره رآکتور اراک این 2 بند آمده است:
 
1- ارائه پرسشنامه جدید فنی رآکتور اراک به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که توسط آژانس با نام IR-40 شناسایی می‌شود.
 
2- اتخاذ گام‌های لازم برای موافقت با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای انعقاد «رهیافت پادمان» درباره رآکتور اراک که توسط آژانس با نام
 
IR-40شناسایی می‌شود. در گام نهایی که به تعریف عناصر مشترک برای گفت‌وگو و مفاهمه پرداخته شده، ایران تعهد می‌دهد نگرانی‌های مرتبط با رآکتور اراک که توسط آژانس با نام IR-40 شناخته می‌شود را کاملا برطرف کند. بازفرآوری یا احداث تاسیساتی که قادر به بازفرآوری باشد، ایجاد نخواهد شد. به عبارتی آنچه به صورت مشخص تعهد داده شده عدم راه‌اندازی تاسیسات بازفرآوری برای استفاده از پلوتونیوم موجود در سوخت استفاده شده در رآکتور است البته درباره این موضوع نیز ایران بارها اعلام کرده اساسا بدون مجوز و نظارت آژانس نمی‌تواند به ساخت تاسیسات بازفرآوری سوخت رآکتور بپردازد. با این حال وزیر خارجه آمریکا در تفسیری مغایر توافقنامه صراحتا از عدم راه‌اندازی رآکتور اراک سخن می‌گوید. همانگونه که گفته شد این نگرانی اکنون به صورت ویژه مطرح است که وقتی آمریکایی‌ها توافق ژنو را آنگونه که می‌خواهند تفسیر می‌کنند و تاکید می‌کنند در صورت عدم اجرای این تفسیر دلخواه آنها، گزینه نظامی علیه ایران مطرح است؛ اکنون وزارت امور خارجه و دولت ایران چه راهکاری برای مقابله با این رفتار آمریکایی‌ها تدبیر کرده است؟ محمدجواد ظریف همواره تاکید کرده است که در صورت عدم اجرای تعهدات طرف مقابل، ایران بلافاصله می‌تواند به شرایط گذشته بازگردد. وزیر محترم امور خارجه آیا اکنون می‌توانند بگویند با چه مکانیسم بدون هزینه‌ای می‌توان به شرایط قبل از مذاکره بازگشت؟

انتهای پیام/