به گزارش
گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران، «وطن امروز» گفتگویی را با سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست انجام داده است.
متن این گفتگو بدین شرح است: مهدی جابری: تناقض‌گویی‌های مسؤولان و مدیران درباره کیفیت بنزین و آلودگی هوا ما را بر آن داشت تا به سراغ یوسف رشیدی برویم. او که تا مدتی قبل مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری تهران بود اواخر آذرماه امسال با حکم معصومه ابتکار به سمت سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست منصوب شد. رشیدی، در یک دهه‌ای که در شهرداری تهران بود (1382 تا 1392) همواره فارغ از نگاه‌های سیاسی اظهارنظر می‌کرد و بیشتر به مدیری متخصص و کارشناس شهره بود که در مواقع لازم حتی از عملکرد مدیریت شهری انتقاد کارشناسانه می‌کند اما این بار که برای مصاحبه به سراغ او رفتم احساس کردم اندکی محتاط شده است و در اظهاراتش رنگ و بوی سیاست هم دیده می‌شود.
***
خانم ابتکار در اظهار نظری، کیفیت بنزین را بسیار نامناسب و بحرانی اعلام کرد. سازمان محیط زیست طبق چه آزمایش‌هایی و بررسی‌هایی به چنین نتیجه‌ای رسیده است؟
بنزین را پالایشگاه تولید می‌کند و برخی محصولات نیز توسط واحدهای پتروشیمی تولید می‌شود. محصولاتی که در واحدهای پتروشیمی تولید می‌شود عمدتا هیدروکربن‌ها یا حلال‌های صنعتی هستند. اصلا در ادبیات نفت، گاز و پتروشیمی چیزی به اسم بنزین پتروشیمی نداریم. ماهیت واحدهای پتروشیمی ساخت و تولید حلال‌های صنعتی است که ارزش افزوده این حلال‌های صنعتی به مراتب بیشتر از بنزین است اما وزارت نفت به دلایل خاصی از جمله محدودیت‌هایی که دارد یک مقدار از این حلال‌های صنعتی را با بنزین مختلط کرده است تا کمبودها جبران شود اما عملا ما این را از نظر سلامتی تایید نمی‌کنیم چرا که از نظر ما حلال‌های صنعتی تولید‌شده در واحدهای پتروشیمی شاید خواص احتراقی خوبی داشته باشند اما از نظر سلامتی سرطانزا هستند. تمام تلاش ما این است که از طریق تعاملی که با وزارت نفت داریم این ترکیبات خطرناک را از چرخه سوخت حذف کنیم تا ان‌شاءالله سوخت با کیفیت مناسب در اختیار مردم قرار گیرد.
اما وزارت نفت و شرکت‌های زیرمجموعه آن از جمله «شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی» معتقدند بنزین کاملا استاندارد است. به اعتقاد آنها افرادی مانند شما در حال «شایعه‌سازی» هستند .
ما هم نتایج تست‌های مختلف را در اختیار داریم و هم اینکه بالاخره اظهارنظر خودشان هم هست. به این نکته توجه کنید که شاید مقدار اضافه شده برخی ترکیبات مطابق استانداردهای یورو2 باشد اما با استانداردهای جدید مثل یورو4 و بالاتر همخوانی ندارد. تلاش ما این است که کیفیت سوخت را ارتقا دهیم تا کاهش آلودگی هوا و به حداقل رسیدن ترکیبات خطرناک بنزین را به دنبال داشته باشد.
یعنی شما معتقدید وزارت نفت، بنزین با شاخص‌های یورو2 به مردم می‌دهد و از طرفی مدعی استاندارد بودن این محصول نیز هست؟
نه! یورو2 نیست اما خب! یورو4 هم نیست.
شما چه نظارت‌هایی درباره کیفیت بنزین دارید؟
ما حتما نظارت می‌کنیم. حتی سازمان استاندارد مطابق قانون برای نمونه‌گیری و کنترل کیفیت تکالیفی دارد اما خود ما هم نظارت‌هایی داریم.
مشکل اساسی این است که بخش‌های مختلف دولت درباره کیفیت بنزین اظهارنظرهایی دارند و در اظهاراتشان نه مستقیما بلکه تلویحا یکدیگر را متهم می‌کنند.
نه! ما خودمان چک می‌کنیم.
برای اینکه نگرانی مردم کمتر شود لطفا به برخی برنامه‌های شاخصی که برای کاهش آلودگی هوا و ترکیبات خطرناک بنزین دارید اشاره کنید.
اساس کار ما در سازمان محیط زیست این است که «برنامه‌محور» باشیم و نگاهمان به معضلات زیست‌محیطی کاملا کارشناسی، علمی و تخصصی باشد.
اگر به گذشته نگاه کنید توفیقاتی در این سازمان حاصل شده است؛ نه فقط در این سازمان بلکه در حوزه کاهش آلودگی هوا. مثلا حذف سرب از بنزین یا وقتی موضوع «اینورژن» و «پایداری هوا یا وارونگی دما» را داشتیم، بحث مونوکسیدکربن مطرح بود که الان نیست و حل شده است. بنابراین هرکجا با نگاه علمی و کارشناسی و برنامه‌محور جلو رفتیم موفق شده‌ایم. در این دوره نیز تلاش ما این است که برنامه مناسبی داشته باشیم و چشم‌انداز خوب و قدم‌های عملیاتی برای تحقق برنامه‌ها پیش‌بینی کنیم. متاسفانه در هفت، هشت سال گذشته عقب‌ماندگی‌هایی داشتیم که هیچگونه ارتقایی در کیفیت سوخت و تولید خودروها اتفاق نیفتاده است و ما امیدواریم با برنامه‌ریز‌ی‌هایی که انجام می‌دهیم کیفیت هوا را به شرایط استاندارد برسانیم. این یک رویا و وعده تحقق نیافتنی نیست. اگر کار کنیم و تلاش کنیم حتما می‌توانیم.
ما پاسخ سؤالمان را نگرفتیم. شما دولت قبل را متهم کردید اما به سؤال ما پاسخ ندادید.
سؤالتان چه بود؟
چه برنامه‌های شاخصی برای آینده دارید تا معضل آلودگی هوا رفع شود و بنزینی که به گفته شما استاندارد نیست به شرایط مطلوب برسد؟ و این «آینده» دقیقا کی خواهد بود؟
گفتم که! برنامه‌محور هستیم. قطعا اگر حتی خوب کار کنیم امسال و سال بعد و دو-سه سال دیگر هم آلودگی هوا وجود دارد. اصلا شاید تا 5- 4 سال بعد هم آلودگی هوا داشته باشیم، چون ما نمی‌توانیم در مدت زمان اندک شرایط ایده‌آلی در حوزه خودروهای در حال تردد ایجاد کنیم. یکباره نمی‌توانیم سوخت را در کلانشهرها استاندارد کنیم. خودروها را نمی‌توانیم استاندارد کنیم. حال اینکه چه کار باید بکنیم؛ به شما می‌گویم که ما اصلا به دنبال اختراع، ابتکار و تولید علم نیستیم و نیازی هم نداریم. فقط کافی است تجارب موفق دنیا را در کشورمان اجرا کنیم. اگر بتوانیم این تجارب را به خوبی اجرا کنیم تا حد زیادی در حل معضلات و مشکلات زیست‌محیطی همچون آلودگی هوا موفق خواهیم بود. مثلا خودروی استاندارد داشته باشیم، سوخت مناسب داشته باشیم، معاینه فنی بدون نقص و حمل و نقل عمومی کارآمد داشته باشیم، مدیریت ترافیکی‌مان در تمام کشور صحیح باشد، به کیفیت صنایع از نظر سوخت و تکنولوژی توجه کنیم و برای خروج خودروهای فرسوده از چرخه حمل و نقل و اصلاح قوانین و مقررات مرتبط با این مسائل همت بورزیم. جلب مشارکت مردم هم مهم است. به طور کلی ما به دنبال استفاده از تجربیات موفق کشورهای دیگر هستیم. اصلا به دنبال اختراع سیستم‌های عجیب و غریب نیستیم.
شما نیز مانند خانم ابتکار اشاره‌ای به عقب‌ماندگی در حوزه مسائل زیست‌محیطی در دولت‌های نهم و دهم داشتید. آیا می‌توانید کمی واضح‌تر و مصداقی‌تر صحبت کنید. علتش تحریم‌ها بود یا مسائل مدیریتی یا چیز دیگر؟ منظورم این است که «کلی‌گویی» نکنیم.
هنوز با تمام این تفاسیر، بحث محیط‌زیست و حل معضل آلودگی هوا اولویت مسؤولان نشده است. تمام تلاش ما این است که محیط‌زیست و آلودگی هوا در اولویت مسائل کشور قرار گیرد. اگر چنین چیزی محقق شد، سایر دستگاه‌ها نیز برنامه‌ها و کارهای خود را با این اولویت منطبق می‌کنند. به نظر من در 8- 7 سال گذشته مسائل محیط‌زیست در اولویت نبود و وقتی در اولویت نباشد به آن فکر و توجه هم نخواهد شد و این مشکلاتی که الان شاهد هستیم به وجود می‌آید.
فکر می‌کنم کمی محتاطانه صحبت می‌کنید و پاسخ مشخص و واضحی به سؤالات نمی‌دهید.
من صادقانه و شفاف با شما صحبت کردم.
شما ابتدای مصاحبه گفتید «شاید مقدار اضافه شدن برخی ترکیبات مطابق استانداردهای یورو2 باشد اما با استانداردهای جدید مثل یورو4 و بالاتر همخوانی ندارد» اما بعد جمله دیگری برای تعدیل آن گفتید. ما قانع نشدیم.
وزارت نفت می‌گوید ما داریم... یعنی اینجور بگویم که وزارت نفت تلاش می‌کند به استانداردهای یورو4 برسد؛ برخی پالایشگا‌ه‌ها هم به این استاندارد رسیده‌اند و در بعضی شهرها در حال عرضه است مثل اراک و کرج اما یورو4 یک مشخصات کامل دارد؛ فقط بحث گوگرد نیست. باید تمام مشخصات سوخت از عدد اکتان گرفته تا پارامترهای دیگر کاملا منطبق با یورو4 باشد. اما خب! دارند تلاش خودشان را می‌کنند. من واقعیت را به شما گفتم و محتاط نبودم. من حتی گفتم نباید محصولات پتروشیمی را وارد کنیم. درست است که مقداری وارد می‌کنند و میزان بنزن در سوخت ما بالاتر از استاندارد یورو4 هست اما کمتر از یور2 است اما توقع داریم اصلاح شود.
من قبلا مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران بودم. ما آن زمان یکسری نمونه را به آلمان فرستادیم. یعنی حتی به پژوهشگاه صنعت نفت هم ندادیم. اطلاعاتی هم که من به شما دادم کاملا مبتنی بر اندازه‌گیری‌هایی است که در کشور آلمان انجام شده. ظرفیت‌مان نسبت به سال‌های گذشته بهتر شده اما توقع ما در حوزه محیط‌زیست بالاتر از اینهاست. نه اینکه بی‌خود بالا باشد. هدف ما حفظ سلامت جامعه و نسل آینده و جلوگیری از سرطان و بیماری‌های دیگر است.
اخیرا رئیس اتحادیه جایگاهداران در مصاحبه‌ای اعلام کرد «ایران در حالی توزیع بنزین یورو 4 را در بوق و کرنا کرده است که در فرمول بنزین یورو 4 دستکاری صورت گرفته و اتفاقا 3 برابر بیشتر از بنزین معمولی هوای تهران را آلوده می‌کند.» آیا چنین موضوعی صحت دارد؟
نه! من صادقانه می‌گویم حرکت ما در بخش نفت رو به جلو است. الان هم خیلی وضعیت حاد و بحرانی نداریم. در تهران که اصلا بحرانی نیست.
پس وضعیت بنزین بحرانی نیست؟
نه؛ اصلا! یک طیف وسیعی از خودروهای لوکس همین بنزین را می‌زنند و مشکلی هم ندارند. ما فقط از نظر سلامتی مردم، کمی بحث داریم.
مجددا می‌پرسم. پس شما معتقدید وضعیت بنزین بحرانی و حاد نیست.
نه! بحرانی نیست. مخصوصا در تهران که اصلا!
اما خانم ابتکار معتقد به بحرانی بودن وضعیت بنزین است.
[سکوت]... چای‌تان سرد نشود. بفرمایید! از روزنامه ««وطن امروز»» چه خبر؟ الان مدیرمسؤول چه کسی است؟...
منبع: وطن امروز
انتهای پیام/