وی افزود: این دشت سرسبز و فراهم بودن آب در این منطقه از ویژگیهایی بود که مسئولان را برای احداث سایت مصمم کرد؛ غافل از اینکه این دشت همیشه به این صورت سبز باقی نخواهد ماند و اقدامات انسانی به هر روی ساختار آن را تغییر میدهد.
نویسنده کتاب مقدمهای بر ژئوپولتیک محیط زیست، با اشاره به اینکه مطالعات در خصوص احداث سایت شازند به قبل از انقلاب برمیگردد، تصریح کرد: بعد از انقلاب براساس این مطالعات کلنگ احداث به زمین زده شد. مهاجرانی، معاون برنامه و بودجه نخست وزیر وقت نیز اذعان داشت که مطالعات و طرح احداث نیروگاه شازند توسط نخست وزیر وقت رد شده است اما، استاندار وقت استان مرکزی به همراه وزیر صنعت به توافق رسیدند و کلنگ احداث به زمین زده شد و دقیقا بعد از راهاندازی پالایشگاه شازند به فاصله یک هفته اعلام شد که اراک نفس نمیکشد.
وی عنوان کرد: مشکلی که همواره با آن مواجه بوده و هستیم این است که در امور از کارشناسان امر و متخصصین استفاده نمیکنیم. اگر در زمان احداث نیروگاه از یک جغرافیدان و یا شخصی که به منطقه آشنا بود کسب اطلاع میشد و وزیر و استاندار مطلع میشدند که در بیش از 60 درصد روزهای سال وزش باد را از سمت غرب اراک داریم و این باد قطعا آلودگیهای هوا را راهی اراک میکند و جایی مشعل روشن میشود که دود آن مستقیم به چشم مردم میرود امروز دچار چنین چالشهایی نمیشدیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور اراک با بیان اینکه احداث این سایت شغل ایجاد کرده و ورود مهندسین را به این منطقه به دنبال داشت، اضافه کرد: متأسفانه فقط برنامههای درآمدی کوتاهمدت را پیش بردیم و به ضرر بلندمدت آن توجه نکردیم. با احداث این نیروگاه نه تنها آلودگی هوا به اراک هدیه شد بلکه امروز شاهد آلودگی خاک و آب نیز در این منطقه هستیم. با مطالعاتی که توسط دانشگاه صنعتی اصفهان در این حوزه صورت گرفت مشخص شده است که این آلودگیها تا نزدیک جاده حرکت کرده است و اگر ایجاد آلودگی ادامه یابد قطعا کشاورزی نیز دچار مشکل خواهد شد.
وی مکان درست این صنایع و کارخانهها را شرق اراک عنوان کرد و گفت: با توجه به سابقه احداث کارخانه در شرق اراک در احداث نیروگاه باید از این پیشینه استفاده میشد. در طرح توجیهی کارخانه آلومینیوم اراک نیز فاصله تا شهر شش کیلومتر در نظر گرفته شده بود و در اطراف آن با توجه به ساختار یونجه که آلودگی را به خود جذب میکند، به شعاع 500 متر یونجه کاشته شده بود، اما، در توسعه شهر، این طرح و فاصله شش کیلومتری در نظر گرفته نشد و امروز این کارخانه داخل شهر قرار گرفته است و تمام تدابیری که در طراحی این سایت منظور شده بود امروز از بین رفته است.
عسگری اظهار کرد: بهترین اقدام این بود که صنایع شهر اراک در سمت شرق جانمایی میشد و توسعه شهر نیز از سوی دیگر صورت میگرفت اما، همکاری انسان با طبیعت امروز گرفتاری بزرگی برای اراک به دنبال داشته است. اگر این قیف طبیعی در غرب اراک نبود و دیواره جنوبی و غربی اراک وجود نداشت وضعیت اراک چنین نمیشد و امروز به جای هوای پاک شاهد آلودگی هوا و در کنار آن آلودگی خاک و آب و بیماری گیاهان نبودیم./س