به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مشهد مهدي لساني، در جمع خبرنگاران با اشاره به تمایز جایگاه زیارت و گردشگری در شهر مشهد، اظهار کرد: مقوله زیارت دارای دو عنصر معرفت و محبت است که وجه متمایزی از مقوله گردشگری دارد.
وی افزود: در عرصه گردشگری، انسان به دنبال لذت و تفریحات است، اما در مقوله زیارت به جنبه روحانیت و ملکوتی انسان توجه میشود.
رئيس اداره علوم قرآن و حديث آستان قدس رضوي با بیان اینکه ارتباط حاصل از زیارت ائمه اطهار(ع) فراتر از ارتباط جسمی است، گفت: در واقع زیارت ارتباط انسانی با انسان کامل است که در نتیجه این ارتباط، انسان به تجربه جدیدی از هستی دست مییابد که درچهارچوبه رشد و تعالی بشری است.
لسانی ادامه داد: باید توجه داشت معیاری که انسان را نسبت به مقبولیت زیارت خود آگاه میسازد، میزان فرصتی است که برای این تجربه فراهم میشود.
وی با اشاره به ضرورت توجه به ابعاد معرفتی زیارت، خاطرنشان کرد: زیارت یک احساس نیاز برای رفع مشکلات انسان است که معمولاً در طیف نخبگان به این مسئله توجه بیشتری میشود.
رئيس اداره علوم قرآن و حديث آستان قدس رضوي تصریح کرد: از آنجا که بسیاری از زائران برای رفع نیاز و حاجت خود یا تجدید بیعت و تقویت معرفت به حرم مطهر مشرف میشوند، لذا باید در برنامهریزیهای صورت گرفته، به تمامی کارکردهای زیارت توجه شود.
لسانی زیارت را شامل سه مرحله قبل، حین و بعد زیارت دانست و اظهار کرد: مرحله قبل زیارت دربرگیرنده مواردی است که از مبدأ بدان توجه میشود.
وی افزود: مرحله حین زیارت نیز از زمان غسل زیارت تا قرائت عبارت " و لا جعله الله آخر زیارتک" ادامه دارد و نکته مهم اینکه باید تمامی امکانات مورد نیاز در این مرحله از طریق ابزارهای مختلف، از هتل گرفته تا روضۀ منوره در دسترس زائر قرار گیرد.
رئيس اداره علوم قرآن و حديث آستان قدس رضوي با اشاره به اهمیت ابعاد اقتصادی در مرحله بعد از زیارت، گفت: البته ابعاد فرهنگی نیز دارای جایگاه ویژه ای است، لذا باید در قالب توجه به صنعت فرهنگی زیارت، تدابیری را برای سوغات زائر اندیشید.
لسانی تصریح کرد: در این مرحله حتی میتوان اقتصاد فرهنگی را تعریف کرد تا سوغاتیهای موجود علاوه بر تنوع از رویکرد فرهنگی نیز برخوردار باشند.
وی با بیان اینکه سوغات مشهد به زعفران و زرشک و ... محدود نمیشود، خاطرنشان کرد: جایگاه ارائه الگوی فرهنگ اقتصادی میتواند در ضلع سوم زیارت یعنی مرحلۀ بعد از آن صورت گیرد.
رئيس اداره علوم قرآن و حديث آستان قدس رضوي بر ضرورت صدور فرهنگ دینی تاکید کرد و افزود: وظیفه اصلی خدمات دهی در مرحله حین زیارت بر عهده آستان قدس رضوی است، اما مراحل قبل و بعد زیارت بر عهده دیگر دستگاه های دولتی است.
لسانی اظهار کرد: در رابطه با نحوه کمی و کیفی خدمات دهی به زائران ابتدا باید انواع خدمات را بررسی کرده و باکسهای مختلفی را در مراحل مذکور پیش بینی کنیم.
وی با اشاره به خدمات صورت گرفته از سوی خادمان، آنان را مهمترین عناصر اطلاع رسانی با رویکرد غیر رسمی عنوان کرد و گفت: مهمترین مسئله در لحظه زیارت، کرامت زائر است تا بر این اساس تمرکز وی بر هم نخورده و خدمات رسانی مناسبی به وی ارائه شود.
لسانی ادامه داد: باید تدابیر مناسبی اندیشیده شود تا هیچ چیزی از لحظه تشرف زائر از محل اسکان تا حرم مطهر، باعث غفلت وی نشود که در این رابطه میتوان به تابلوهای تبلیغاتی، ترافیک سنگین، فروشگاهها، نحوه معماری ... اشاره کرد.
وی در پایان با اشاره به عملکرد مثبت طرح مطالعات توسعه کمی و کیفی زیارت امام رضا(ع)، تاکید کرد: البته باید توجه داشت که در این مطالعات نگاهی جامع به تمامی موارد داشته و از سوی دیگر امکان عملیاتی شدن برای این نظریهها فراهم شود./س