شهید صیاد شیرازی در سال 1323، در شهرستان درگز مشهد دیده به جهان گشود پدرش نظامی بود و بهمین دلیل او در دوران کودکی زندگی در شهرهای مختلف را تجربه کرد. در سال 1340 برای ادامه تحصیل به تهران آمد پس از پایان آخرین سال دوره متوسطه در دبیرستان امیر کبیر تهران، در سال 1343 وارد دانشکده افسری شد و سه سال بعد، پس از اخذ درجه لیسانس، از دانشگاه افسری فارغ‌التحصیل شده و برای به پایان رسانیدن دوره مقدماتی توپ خانه، عازم اصفهان گردید.
در سال 1351 پس از اتمام آموزش زبان انگلیسی در تهران، به دلیل لیاقت‌ها و دقت‌هایش در کار، برای تکمیل تخصص‌های توپخانه، از طرف ارتش، عازم آمریکا شد تا دوره هواسنجی بالستیک را بگذراند. او پس از بازگشت از آمریکا، به عنوان استاد در مرکز آموزش توپ خانه اصفهان به تدریس پرداخت و در سال 1346، موفق به اخذ درجه كارشناسی از دانشگاه افسری شد.
آغاز فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی
شهید صیاد شیرازی در سازماندهی نیروهای انقلابی ارتش نقش بسزایی داشت. و پس از پیروزی انقلاب، در بحبوحه غائله سال 1358 ضد انقلاب در كردستان، به فرماندهی عملیات شمال غرب كشور برگزیده شد و در پاكسازی كردستان به همراه شهید دكتر چمران و دیگر رزمندگان غیور اسلام نقش مهمی ایفا نمود. وي پس از خلع بنی صدر، برای پایان دادن به ناهماهنگی ارتش و سپاه، قرارگاه مشترك عملیاتی سپاه و ارتش را راه‌اندازی كرد.
پس از اجراي موفقيت‌آميز عمليات ثامن‌الأئمه، جمعي از فرماندهان عالي رتبه نظامي از جمله سرتيپ فلاحي جانشين ستاد مشترك ارتش، سرهنگ فكوري فرمانده نيروي هوايي، سرهنگ نامجوي وزير دفاع، سرگرد يوسف كلاهدوز، قائم مقام عملياتي سپاه پاسداران و محمد جهان آرا فرمانده سپاه خرمشهر، در حالي كه با يك فروند هواپيماي سي130 از خوزستان به تهران باز مي‌گشتند در اثر سانحه سقوط هواپيما به شهادت رسيدند.
وی در مهر ماه سال 1360 به پیشنهاد رئیس شورای عالی دفاع از سوی امام خمینی(ره) به فرماندهی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی منصوب شد که در این منصب، فرماندهی نیروهای ارتش اسلام در عملیات‌های پیروزمند ثامن‌الائمه، طریق‌القدس، فتح‌المبین و بیت‌المقدس را بر عهده داشت؛ عملیاتی که سرنوشت جبهه‌های اسلام علیه کفر را به پیروزی رقم زد و روند جنگ تحمیلی را در مسیر پیروزی ارتش اسلام قرار داد.
فرمانده لايق نيروي زميني ارتش، پس از حدود 5 سال انجام وظيفه در مسئوليت خطير فوق در تير ماه سال 1365 از سمت خود استعفا داد و بلافاصله با پيشنهاد آيت الله‌العظمي خامنه‌اي- رياست جمهوري وقت- و تصويب رهبر فقيد انقلاب به سمت نمايندگي حضرت امام(ره) در شوراي عالي دفاع منصوب شد.
درروز 18 ارديبهشت ماه 1366 به همراه تعداد ديگري از فرماندهان ارتش با پيشنهاد رئيس شوراي عالي دفاع و موافقت امام (ره) به درجه سرتيپي ارتقاي مقام يافت.
اگر چه تا پايان جنگ تحميلي، تنها موضوع جنگ و حضور مستمر و مفيد در جبهه در انديشه صياد شيرازي دور مي‌زد، اما عمده فعاليت شاخص نظامي او در پايان جنگ و درگيري با ضد انقلاب در عمليات "مرصاد" شكل گرفت. انهدام منافقين و شكست دشمن، فصل شيريني از پايان هشت سال جنگ بود.
"عمليات مرصاد" آخرين عمليات رزمى جمهورى اسلامى ايران در جنگ تحميلى هشت ساله است، با اين تفاوت اين بار نيروهاي دشمن از جنس عراقي نبودند، بلكه ايرانيانى بودند كه در قالب نيروهاى شبهنظامى موسوم به ارتش آزادىبخش ملى، تحت رهبرى گروهک تروریستی منافقین با حمايت دولت عراق به مرزهاى ايران حمله كرده بودند.
زمينه اين عمليات را مي‌توان در تصور و تحليل نادرست گروهك منافقين از اوضاع سياسي نظامي ايران جست. تحليل آنان بر اين بود كه پذيرش قطعنامه 598 از سوي ايران را نشان از ضعف و عقب نشيني رزمندگان اسلام و سرخوردگي مردم از جنگ و جدايي مردم از دولت مي‌باشد. آنان بر اين اعتقاد بودند كه پذيرش قطعنامه از سوي ايران امري غير ممكن مي‌باشد و تنها در صورتى جمهورى اسلامى قطعنامه را خواهد پذيرفت كه به لحاظ سياسى - نظامى و اقتصادى به بنبست كامل برسد.
ابعاد عملیات منافقین
منافقين بر اساس يك برنامه زمان‌بندي شده 33 ساعته، در طرح خود براي رسيدن به تهران قصد داشتند با بهره گيري از 25 تيپ طي پنج مرحله، از شهرهاي "پل سرذهاب"، "اسلام آباد"، "همدان" و "قزوين" عبور كرده و خود را به تهران برسانندو نظام جمهوري اسلامي را سرنگون سازند.
ستون نظامى منافقين در ساعت 15 و سي دقيقه روز 3 مرداد ماه سال 67 در حمايت كامل ارتش عراق با عبور از مرز در محور "سرپل ذهاب"، حمله خود را از "گردنه پاتاق" به سوى "كرند" آغاز كرده و با پيشروى به سمت "اسلام آباد" اين شهر را نيز به تصرف در آوردند. آنگاه تا "گردنه حسن آباد" در شرق شهر "اسلام آباد"، پيش رفتند و براى تجديد سازمان در آنجا مستقر شدند و منتظر شكست مقاومت بازدارنده نيروهاى ايرانى در "تنگه چهارزبر" بودند تا به سوى "كرمانشاه" پيشروى كنند لذا تمام امكانات خود را در پشت اين تنگه جمع كرده و آماده شده بودند تا به محض باز شدن راه در مدت كوتاهى شهر "كرمانشاه" را تصرف كنند.
پس از ورود نيروهاى منافقين به "كرند" و "اسلام آباد"، درگيرى تا چند ساعت در شهر ادامه داشت و شمارى از نيروهاى مردمى و سپاه با آنان درگير بود اما تلاش آنها به دليل عدم آمادگى بى ثمر بود. منافقين خَلق خوشحال از پيروزي هاي مقدماتي و در يك اقدام عجولانه راهي "باختران" شده و به خيال باطل خود قصد حركت به سمت "تهران" و سرنگوني نظام جمهوري اسلامي ايران را نمودند. راديو منافقين با ارسال پيام به مردم "باختران" از آنها خواست كه زمينه را براي ورود ارتش به اصطلاح آزادي بخش مهيا سازند و آماده جذب در گردان‌ها و لشكرها باشند.
آغاز عملیات مرصاد
واژه عربی «مرصاد» به معنی کمین است. این نام بخاطر کمین برنامه ریزی شده‌ای که نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران انجام داده بودند برای این عملیات در نظر گرفته‌شد.
سپهبد شهید علی صیاد شیرازی که در سال‌های پایانی جنگ به دلیل تغییر مسئولیت، از خط مقدم دور بود به واسطه لطف خداوند متعال با عنوان نماینده امام(ره) در شورای عالی دفاع، از نزدیک فرماندهی یگان‌های هوانیروز و نیروی هوایی و رزمندگان حاضر در منطقه را به عهده گرفت و به همراه خلبانان شجاع هوانیروز و نیروی هوایی، لشکر منافقین و مزدوران صدام را در تنگه "مرصاد" منهدم و تار و مار کرد و تا انهدام کامل به تعقیب آنها پرداخت.
"عمليات مرصاد" در 6روز پنجشنبه، مرداد 1367 با رمز مبارک "يا علي ابن ابيطالب (ع)" و به منظور مقابله با منافقين در منطقه "اسلام آباد" و "کرند" در غرب استان کرمانشاه آغاز گرديد.
رزمندگان اسلام در ۳۴ کیلومتری باختران (کرمانشاه)، راه را بر ستون‌های منافقین بستند و واحدهای زرهی رزمندگان، طی اقدامی متهورانه، تعداد زیادی از ادوات سنگین زرهی منافقین را هدف قرار داده و به آتش کشیدند.
پس از آزاد سازي شهر "اسلام آباد" و قبل از رسيدن نيروهاي خودي به اين شهر در ساعت سه نيمه شب، 3 فروند بالگرد ترابري در "كرند" به زمين نشستند و تعدادي از كادرهاي منافقين و همچنين "مسعود رجوي" رهبري سازمان و همسرش را از شهر خارج كردند.
سرانجام بعد از 5 روز درگیری آخرین گلوله‌های شلیک شده در 8 سال دفاع مقدس بر سینه دشمن پر کینه نشست و برگ زرین و افتخار ارزشمند دیگری را برای نیروهای مسلح و مردم این سرزمین رقم زد تا دشمنان قسم خورده بدانند که دفاع از کیان انقلاب اسلامی و مرزهای مقدس جمهوری اسلامی در هر زمان و مکانی مقدور بوده و بیگانگان و مزدوران هیچ جای پایی در ایران نداشته و نخواهند داشت.
در عملیات مرصاد بیش از ۴ هزار و ۸۰۰ نفر از نیروهای منافقین کشتته و زخمی شدند که البته در میان کشته شدگان و اسرا تعداد زیادی از کادرهای سازمان و فرماندهای تیپ‌ها نیز وجود داشت و اینچنین عملیات مرصاد، سازمان مجاهدین خلق ایران (گروهک تروریستی منافقین) را به تحمل شکستی استراتژیک و ننگین وادار کرد. پس از پایان عملیات، تنگه چهارزبر، تنگه مرصاد نام گرفت تا یادآور کمینگاهی جهنمی باشد که با عملیات برنامه‌ریزی شده رزمندگان ایرانی، طومار نظامی منافقین را در هم پیچیدند.
عملیات مرصاد از زبان صیاد دل‌ها
"شبانه خودم را با یک فروند هواپیمای فالکون به کرمانشاه رساندم و صحنه پیشروی دشمن را از نزدیک مشاهده کردم و متوجه اوضاع شدم.
.... صبح روز پنج مرداد عملیات با رمز یا علی(ع) آغاز شد. در تنگه
چهار زبر چنان جهنمی برای یاران صدام برپا شد که زمانی برای پشیمانی نمانده بود.
جاده به زودی انباشته از ادوات سوخته شد. همزمان با عملیات هوانیروز
علاوه بر گروه‌های مردمی، تعدادی از لشکرهای سپاه نیز که از جنوب به غرب آمده
بودند، وارد عملیات شدند. راه از هر سو به روی بازماندگان کاروان بسته شده بود و
آنان به سختی می‌توانستند به عقب برگردند. بعضی از آنها به روستاها پناه بردند و
بعضی‌هایشان با خوردن قرص سیانور به زندگی خود خاتمه داده بودند.
عملیات که تمام شد در جاده کرمانشاه - اسلام آباد غرب هزاران کشته از
آنان به جا مانده بود. اجساد پسران و دخترانی که با ملت خود بسیار ناجوانمردانه
رفتار کرده بودند. کسانی که روز تنهایی میهن به یاری اردوی خصم شتافته بودند."
این شهید بزرگوار در شهریور ۱۳۷۲ با حکم فرماندهی معظم کل قوا به سمت جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح منصوب شد و سپس در ۱۶ فروردین ۱۳۷۸ همزمان با عید غدیر با حکم مقام معظم فرماندهی کل قوا به درجه سرلشکری ارتقاء یافت.
دشمن از این شکست مفتضحانه کینه به دل گرفت
پس از پیروزی غرور آفرین دلاورمردان رزمنده در مرصاد و پس از ارائه گزارش عملیات توسط شهید علی صیاد شیرازی به امام امت (ره) و مردم شریف ایران اسلامی، کینه برآمده از این شکست مفتضحانه، حنجره کفر را به درد آورده و نقشه خصمانه دیگری را برای فرزندان خلف و صالح کشور اسلامی ایران طرح ریزی کردند.
مسعود رجوی سرکرده گروه منافقین به خاطر تشریح عملیات مرصاد توسط شهید صیاد در تلویزیون کینه شدیدی از وی گرفته بود و سه نفر را مأمور ترور فرمانده ستاد مشترک ارتش ایران کرد.
خبر شهادت سرلشکر علی صیاد شیرازی همه ی ایران را تكان داد. ملت ، به سوگ نشست. پرچم های سیاه بر سر در مساجد آویخته شد. در همه ی شهرها و روستاها به نام شهید علی صیاد شیرازی مراسم برپا شد.
فرازی از پیام مقام معظم رهبری در سوگ شهادت صیاد شیرازی
در بخشی از پیام مقام معظم
رهبری به مناسبت شهادت صیاد شیرازی آمده است " امیر سرافراز ارتش اسلام و سرباز صادق و
فداکار دین و قرآن، نظامی مؤمن و پارسا و پرهیزکار، سپهبد علی صیاد شیرازی امروز
به دست منافقین مجرم و خونخوار و روسیاه به شهادت رسید.
سرزمین‌های داغ خوزستان و گردنه‌های برافراشته کردستان، سال‌ها شاهد
آمادگی و فداکاری این انسان پاک نهاد و مصمم و شجاع بوده و جبهه های دفاع مقدس
صدها خاطره از رشادت و از خودگذشتگی او حفظ کرده است."
صبح روز 22 فروردین، مردم تهران به نمایندگی از همه ایران، سیاه‌‌پوش و مغموم به خیابان ریختند تا قهرمان سال های نبرد را تشییع كنند. ابتدا رهبر انقلاب در ستاد كل نیروهای مسلح بر تابوت فاتحه خوانده و سپس بر سر جنازه یار دیرین خود نشست و بوسه بر تابوت او نهادند.
در طول هشت سال جنگ تحمیلی ايران در مقابل نيمي از ارتش دنيا در پوشش حزب بعث، به شكل قهرمانانه‌اي از مرزهاي تاريخي خود دفاع نمود، انقلاب در جنگ صدور يافت، مظلوميت ايران انقلابي در جنگ ثابت شد، پرده از چهره تزوير جهانخواران برداشته شد و دوست از دشمن شناخته شد.