امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 18 دی 1392 خورشیدی برابر با 6 ربیع الاول 1435 هجری و 8 ژانویه 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
مرگ "مظفرالدین شاه قاجار" و جانشینی فرزندش "محمدعلی میرزا" (1285ش)
مظفرالدین شاه، پنجمین پادشاه سلسله قاجاریه بود که پس از چهل سال ولیعهدی در 44 سالگی به سلطنت رسید. دوران حکومت او برابر با آغاز قیام مشروطه به رهبری روحانیت در اثر ظلم و فساد دربار و فقر و فساد در جامعه بود که در نهایت به پیروزی این نهضت منجر شد و شاه قاجار، فرمان مشروطیت را صادر کرد. از آن پس مقدمات تشکیل مجلس شورای ملی و تدوین قانون اساسی انجام گرفت. ولی اجل به شاه مهلت نداد و وی ده روز پس از امضای قانون اساسی مشروطه، در 18 دی 1285 ش برابر با 24 ذی‌قعده 1324ق در 54 سالگی درگذشت.
مظفرالدین شاه در حالی که مردم ایران نیازهای اولیه خود را به سختی تهیه می‌کردند، چندین بار به سفرهای دراز مدت اروپایی رفت و قرض‌ها و وام‌های زیادی گرفت تا هزینه خوشگذرانی‌های خود را تامین نماید. از این رو، کشور بیش از پیش مقروض خارجیان گردید و حقوق مردم بیشتر از قبل پایمال شد. وی در دوران پادشاهی خود، امتیازات زیادی به بیگانگان اعطا کرد و در مقابل مبلغ ناچیزی، منابع زیرزمینی ایران را برای مدت شصت سال به فرانسویان داد. پس از مظفرالدین شاه، فرزند بزرگش، محمدعلی میرزا، که نواده دختری امیرکبیر بود به پادشاهی رسید و دور تازه‌ای از استبداد و دیکتاتوری آغاز گشت.
رحلت آیت اللَّه "سیدمحمد طباطبایی" از رهبران مذهبی نهضت مشروطیت ایران (1299ش)
آیت‌اللَّه سید محمد بن صادق طباطبایی در سال 1220ش (1258 ق) در کربلا به دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی و مبادی علوم را نزد پدر فرا خواند و سپس در تهران از محضر فیلسوف بزرگ زمان، میرزا ابوالحسن جلوه استفاده کرد. از آن پس راهی عتبات گردید تابه مقام اجتهاد نائل آمد و جزو خواص یارانِ میرزای شیرازی شده، در امور سیاسی، طرف مشورت او قرار گرفت. سید محمد پس از واقعه تحریم تنباکو، از طرف میرزای شیرازی به تهران رفت و به ارشاد و هدایت مردم مشغول شد. پس از چندی، وی دعوت آیت‌اللَّه عبداللَّه بهبهانی را برای مبارزه با دولت پذیرفت و در اعتراض به اعمال دولت، به همراه مردم در حرم حضرت عبدالعظیم تحصُّن کرد. فعالیت آیت‌اللَّه طباطبایی به مرور وسعت یافت تا جایی که به یکی از رهبران اصلی مشروطیت در ایران تبدیل شد. با روی کار آمدن محمدعلی شاه و به توپ بستن مجلس، مدتی به مشهد رفت و پس از فتح تهران به تهران مراجعت کرد. سید محمد طباطبایی با ورود نیروهای روس و انگلیس به ایران، در جریان جنگ جهانی اول به ترکیه رفت و پس از شش ماه به ایران بازگشت. از آن پس در امور سیاسی دخالت نکرد تا این که در 18 دی ماه 1299 ش برابر با 28 ربیع الثانی 1339 ق در 79 سالگی وفات یافت و در حرم عبدالعظیم به خاک سپرده شد. طباطبایی، اندیشه‌ای آزاد و تفکری اصلاح طلبانه داشت و آشنایی وی با سید جمال الدین اسدآبادی، تأثیری شگرف در شکل‌گیری تفکرات او داشت.
اشغال هویزه توسط مزدوران بعثی عراق (1359 ش)
پس ازمحاصره هویزه توسط دشمن بعث، تعدادی از بسیجیان به فرماندهی سید محمد حسین علم‌الهدی به دفاع برخاسته و به نبردی سخت پرداختند. اما این مقاومت به شهادت این پاسداران جان برکف منتهی شد. در پی این حادثه، نیروهای دشمن در 18 دی 1359 ش وارد هویزه شده و آن را اشغال کردند. پس از آن، فرمانده نیروهای عراقی دستور داد تعدادی از مردم بی‌گناه را دست بسته در یک گودال قرار داده و به شهادت برسانند. سپس عراقی‌ها تمام شهر را با دینامیت و بلدوزر نابود کرده و هویزه را به تلی خاک تبدیل نمودند.
عملیات کوچک ایذایی در منطقه البَکر و اَلاُمیه توسط سپاه (1366ش)
دادگاه بدوی نظامی رأی خود را درباره 12 متهم به شرح زیر صادر کرد(1352ش)
طیفور بطحائی، خسرو گلسرخی، منوچهر مقدم سلیمی، کرامت الله دانشیان، عباسعلی سماکار، محمدرضا علامه زاده، رحمت الله جمشیدی محکوم به اعدام بقیه بین 3 تا 5 سال حبس محکومیت یافتند
صبح امروز کلاس های درس حوزه علمیه قم در اعتراض به مقاله توهین آمیز «ایران و استعمار سرخ و سیاه» تعطیل شد.(1356ش)
در ساعت 15/30، اجتماعی از طلاب در منازل آیت الله نجفی و آیت الله سید صادق روحانی برپا گردید. (1356ش)
در ساعت 16/30، طلاب حوزه علمیه در مسجد اعظم اجتماع کردند و پس از سخنرانی آیت الله شیخ مرتضی حائری درباره مقاله توهین آمیز روزنامه اطلاعات، مجددا تظاهرات دیگری در قم برپا گردید که تا ساعت 20/30 ادامه داشت. در تظاهرات امروز شهر قم، تظاهر کنندگان شعارهای «درود بر خمینی ـ مرگ بر این حکومت یزیدی» سردادند.
تولد مولانا جلال الدین محمد رومی معروف به مولوی (604 ق)
جلال‌الدین محمد بن بهاءالدین محمد در بلخ به دنیا آمد. مقارن حملهٔ مغولان، به آسیای صغیر واقع در ترکیهٔ امروزی رفت و در قونیه ساکن شد. وی در نزد پدردانشمند خود تلمذ نمود و چندی نیز در شام کسب دانش کرد. در بازگشت به قونیه به تعلیم علوم دینی اشتغال یافت تا با عارفی واصل و بزرگ به نام شمس الدین محمد بن علی تبریزی در قونیه ملاقات کرد واز نَفس گرم او چنان به تاب و تب افتاد که دیگر تا دم واپسین، سردی نیافت.
او هیچ گاه از ارشاد سالکان و افاضهٔ حقایق الهیه باز نایستاد. از این دورهٔ پرشور که سی سال از پایان حیات مولوی را دربرمی‌گرفت، آثار بی‌نظیر ملاّی روم باقی مانده است. مثنوی عظیم معنوی در 26 هزار بیت، دیوان غزلیات شمس، رباعیات معروف او و مجالس سبعه و فیه ما فیه، از جمله آثار اوست.
مرگ "ارغون خان" ایلخان مغول پس از هفت سال حکومت در آذربایجان(690 ق)
پس از مرگ تگودار احمد، ارغون خان پسر اباقاخانِ مغول در هشترود آذربایجان به پادشاهی رسید و پسر خود غازان را به فرمانروایی خراسان منصوب کرد. او در ابتدا، خواجه شمس‌الدین جوینی را به علل دشمنی‌های سابق، بخشید ولی پس از مدتی به دلیل بدگویی‌های اطرافیان دستور قتل او را صادر نمود. پس از چندی ارغون خان، سعدالدولهٔ یهودی را که پزشک دربار او بود به وزارت برگزید و دیری نپایید که سعدالدوله، تمام مشاغل حساس را به خویشان یهودی خود سپرد. این روند باعث نارضایتی مغولان شدند و از او بدگویی کردند. از این جهت، هنگامی که ارغون خان در بستر مرگ بود، دشمنان او بر سَرِ سعدالدوله و اطرافیان او ریخته و همهٔ آن‌ها را از دَمِ تیغ گذراندند. شش روز پس از این واقعه، ارغون خان مغول در ششم ربیع‌الاول سال 690 ق درگذشت.
ورود امین السلطان صدر اعظم محمد علی شاه قاجار به ایران(1325 ق)
با عزل مشیرالدوله از صدارت، محمدعلی شاه قاجار، امین السلطان را از فرنگ دعوت کرد و او را به مقام صدارت منصوب نمود. امین السلطان در قدم اول در صدد برآمد تا با همکاری نمایندگان معتدل مجلس، از روسیه قرض جدیدی بگیرد. لیکن وُکَلای تندرو مخصوصاً نمایندگان آذربایجان نه تنها مانع انجام طرح او شدند بلکه به مخالفت با او پرداختند. به دنبال این اختلافات، طولی نکشید که امین‌السلطان در رجب سال 1325 به دست یکی از فداییان مشروطه خواه به قتل رسید.
آغاز سلطنت "عبدالعزیز ابن سعود" در جزیرة العرب به کمک انگلستان (1932م)
عبدالعزیز بن سعود یکی از رؤسای قبایل حجاز بود که در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم به مقابله با دولت عثمانی پرداخت و به فتوحاتی نایل آمد. در سال 1903م، که ترکان عثمانی از ناحیه احساءِ حجاز بیرون رانده شدند اساس حکومت سعودی بنیان نهاده شد. در جریان جنگ جهانی اول، سعودی‌ها با بریتانیا از در دوستی در آمدند. در نتیجه پس از پایان جنگ جهانی، به واسطه شکست دولت عثمانی، سلطه عثمانی بر عربستان به طور کلی پایان یافت. در جنگی که میان عبدالعزیز بن سعود و حسین بن علی، شریف و حاکم مکه در گرفت، ابن سعود به پیروزی‌هایی دست یافت و بدین ترتیب، حجاز نیز جزئی از قلمرو وی شد. سرانجام انگلستان، این منطقه را در سال 1926 بر طبق معاهده جده، مستقل شناخت و عبدالعزیز بن سعود خود را سلطان حجاز خواند و سپس در سال 1927م، عنوان خود را به سلطان حجاز و نجد تبدیل کرد. پس از چندی در هشتم ژانویه سال 1932، عبدالعزیز به عنوان سلطان عربستان بر تخت پادشاهی نشست. هم‌زمان با آن، کشور عربستان تأسیس شد و به جهت نام سعود، عربستان سعودی نامیده شد.
آغاز جمهوری پنجم فرانسه به ریاست ژنرال "شارل دوگل" (1959م)
در سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم، فرانسه گرفتار بحران‌های سیاسی گوناگونی بود. هیچ حزبی اکثریت مطلق پارلمانی را نداشت تا بتواند دولتی با ثبات را تشکیل دهد. کابینه‌های ائتلافی نیز چنان متزلزل بودند که قدرت گذراندن لوایح را در پارلمان فرانسه نداشتند. در ادامه این جریان‌ها، زمانی که دولت وقت فرانسه سقوط کرد، ژنرال شارل دوگل، که در زمان جنگ، ریاست دولت آزاد فرانسه را در لندن برعهده داشت طی انتخاباتی که در نوامبر 1958م صورت گرفت به ریاست جمهوری آن کشور برگزیده شد. دوگل در زمانی به قدرت رسید که اختلافات داخلی، فرانسه را به نابودی تهدید می‌کرد. وی طرح قانون اساسی جدیدی تهیه کرد که به موجب آن، رئیس جمهور، قدرتی برابر قوه مقننه داشت. این طرح مورد تایید ملت فرانسه قرار گرفت و به این ترتیب از هشتم ژانویه 1959، جمهوری پنجم فرانسه به رهبری دوگل آغاز به کار کرد.
مرگ "چوئن لای"، سیاست‌مدار و اولین نخست وزیر کمونیست چین (1976م)
چوئن لای، اولین نخست وزیر یا رئیس شورای دولتی جمهوری خلق چین در سال 1898م به دنیا آمد. وی برای ادامه تحصیلات راهی پاریس شد و در آنجا، به کمک چینی‌های تبعیدی، حزب کمونیست را با الهام از حوادث انقلاب اکتبر روسیه پایه‌ریزی و سازماندهی کرد. چوئن لای پس از بازگشت به چین مدتی به امور سیاسی اشتغال داشت و پس از فرار به شوروی سابق در سال 1931م، کمیسر سیاسی ارتش سرخ شوروی شد. او در سال 1936م به عنوان مرد شماره دو حزب کمونیست چین تبدیل گردید و پس از پیروزی کمونیست‌ها و برقراری جمهوری خلق چین به رهبری مائوتسه تونگ، چوئن لای در اکتبر 1949م به ریاست شورای دولتی چین و نخست‌وزیری این کشور دست یافت. او هم‌چنین در جریان انقلاب فرهنگی چین در نیمه دوم دهه 1960م، ریاست مرکزی حزب کمونیست چین را برعهده گرفت. چوئن لای در سال 1967م به عضویت گارد سرخ درآمد و از افکار مائو حمایت کرد. اما با استفاده از اعتماد مائو به خود، علی‌رغم میل رادیکال‌ها و تندروهای معتقد به انقلاب فرهنگی به رهبری خانم مائو، همسر مائوتسه تونگ، بسیاری از تصفیه شدگان را که ظاهراً از موضع قبلی خود عدول کرده بودند به قدرت بازگرداند که از همه مهم‌تر، دنگ شیائو پینگ دبیر کل سابق حزب بود. چوئن لای پس از 27 سال نخست‌وزیری، سرانجام در هشتم ژانویه 1976م در هفتاد و هشت سالگی درگذشت و هوا کوفنگ به جانشینی او انتخاب شد.
مرگ "بیدن پاول" صلحدوست انگلیسی مؤسس سازمان پیشاهنگی (1941م)
بیدن پاول مؤسس سازمان پیشاهنگی در 22 فوریه 1857م در خانواده‌ای مذهبی در لندن به دنیا آمد. وی از جوانی وارد ارتش شد و به درجات بالای نظامی دست یافت. پاول، در دوران خدمت خود در هند، افغانستان و افریقای جنوبی، به سربازان تحت نظر خود، درس اعتماد به نفس و شهامت و چاره‌جویی در برابر مشکلات می‌داد و صلح را ترویج می‌کرد. پس از پایان خدمت، دولت انگلستان از او خواست تا برنامه‌های سازنده و تربیتی برای جوانان تهیه کند. پاول تلاش کرد با ایجاد سازمانی، نوجوانان را برای ورود به جامعه آماده سازد و از آنان برای کمک به نیازمندان استفاده نماید. تلاش‌های پاول منجر به تأسیس سازمان جهانی پیشاهنگی در سال 1908م گردید که بعدها در سراسر جهان پذیرفته شد. هدف این سازمان غیرنظامی، بهبود قوای جسمی، روحی و روانی نوجوانان است که هم‌زمان با زیاد کردن اطلاعات ایشان، به تحکیم مبانی وطن پرستی آنان نیز می‌پردازد. این پیشاهنگی که پسران بالاتر از یازده سال را تحت پوشش قرار می‌داد با اقدامات گسترده پاول فراگیر شد. دو سال بعد، پاول به کمک خواهرش، پیشاهنگی دختران را در سال 1910م تأسیس کرد و وظیفه آن را آموزش وظایف اجتماعی قرار داد. بیدن پاول در سفری به دور جهان به ترویج ایده خود پرداخت و در سال 1920م، عنوان سرپیشاهنگ جهان را دریافت نمود. او در این زمینه کتاب‌های متعددی نگاشت که پیشاهنگی برای پسران از آن جمله است. بیدن پاول سرانجام در 8 ژانویه 1941م در 84 سالگی درگذشت.
درگذشت "گالیلو گالیله" منجم و ریاضی‌دان شهیر ایتالیایی (1642م)
گالیلو
گالیله ریاضی دان و فیزیک دان ایتالیایی در 18 فوریه سال 1564م در شهر
پیزا در ایتالیا به دنیا آمد و در فلورانس به تحصیل پرداخت. وی علوم پزشکی و
ریاضیات را آموخت و سپس در نجوم مشغول گردید و در این علم شهرت یافت. یکی
از اولین دوربین‌ها را او اختراع کرد و به وسیله آن معلوم ساخت که کره ماه
دارای کوههای متعدد است. او هم‌چنین عنوان کرد که کهکشان از ستارگان
بی‌شماری تشکیل شده است. گالیله در ادامه کار، موفق به مشاهده چهار قمر
مشتری شد و لکه‌های خورشید را به چشم دید. وی توانست عقاید ذی‌مقراطیسی که
زمین را مرکز عالم عنوان می‌دارد رد کرده و با استدلالات ریاضی ثابت نماید
خورشید مرکز منظومه شمسی است.
گالیله در سال 1601م کلیه عقاید نجومی خود را
در کتابی تحت عنوان پیک آسمان منتشر ساخت که تحسین دانشمندان را برانگیخت.
وی در این کتاب اثبات نمود برخلاف نظریه غالب که زمین را مرکز عالم
می‌داند و همه اجرام آسمانی به دور زمین می‌چرخند، عنوان کرد زمین به همراه
دیگر کرات به دور خورشید می‌گردند. انتشار این عقاید، خشم کلیسای قرون
وسطایی ایتالیا را برانگیخت. گالیله نمی‌توانست مخالفین خود را به وسیله
تجربه و مشاهده محکوم کند، زیرا آنان هیچ‌گونه استدلال غیرمذهبی را
نمی‌پذیرفتند. از این رو، کلیسا عقاید او در باب حرکت زمین به گرد خورشید
را کفر شمرد و مجبورش کرد تا به زانو در آید و از آن عقیده استغفار کند.
گالیله سرانجام در 8 ژانویه 1642م در 78 سالگی درگذشت.
برخی دیگر از رویدادهای امروز
1867: به سیاهپوستان آمریکا، دو سال پس از پایان جنگ داخلی، حق دادن رای در انتخابات داده شد.
1877: در مونتانا (ایالت شمالی آمریکا و دارای مرز مشترک با کانادا) و در ناحیه کوههای گُرگ میان ارتش ایالات متحده و بومیان این کشور (سرخپوستان) نبرد دیگری آغاز شد. این آخرین نبردی بود که در آن، تاسونکه ویتکو [معروف به کریزی هورس] فرماندهی بومیان را برعهده داشت.
1918: وودرو ویلسون رئیس جمهوری وقت آمریکا اصول 14 گانه خود برای برقراری یک صلح پایدار را اعلام داشت . وی قبلا استاد دانشگاه بود.
1957: به تصمیم خروشچف رهبر وقت شوروی باردیگر منطقه خود مختار «چچنو ــ اینگوش» در قفقاز شمالی تاسیس شد. استالین آن را منحل و بسیاری از چچنی ها را به اتهام قصد همکاری با نیروهای هیتلر به نقاط دیگر شوروی تبعید کرده بود.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید