به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مشهد مجید رضا فکری در دومین دوره آموزش های تخصصی راهبری فضای مجازی با موضوع گزارش نویسی حرفه ای در جمع فعالان و مدیران فضای مجازی شهر مشهد سبک های متعددی را برای گزارش نویسی مطرح کرد و اظهار داشت: گزارش های مطبوعاتی دارای سبک ها و شیوه های متعددی است که به فراخور شرایط طرح سوژه، می توان از هر کدام آنها برای بیان صحیح و کامل مطالب استفاده کرد.
این فوق ليسانس علوم ارتباطات با بیان این مطلب که رسم الخط و قواعد گزارش نویسی در تمام رسانه ها اعم از فضای مجازی و رسانه های مکتوب یکسان است، ادامه داد: شاخص ترین ویژگی گزارش، عنصر مشاهده است که در حقیقت یک گزارش بر مبنای آن شکل گرفته و نگاشته می شود.
وی یکی از دشواری های گزارش نویسی را ایجاد رغبت در مخاطب برای خواندن کامل گزارش علی رغم حجم بالا و طولانی بودن مطلب عنوان کرد و افزود: ورودی گزارش نقش بسیار مهمی در جذب مخاطب به خواندن مطلب و همراهی با آن دارد و بنابراین گزارش نویس باید از طرق مختلف مبتنی بر اصول، از هر وسیله برای ایجاد شوک و میل در خواننده استفاده کند.
فکری با بیان این نکته که شکل قوی گزارش به همراهی مخاطب با محتوای غنی مطلب کمک می کند، گفت: رمز نگاشتن یک گزارش خوب، قرار دادن خود به جای مخاطب و نوشتن برای رفع سوالات و ابهامات و نیازهای اطلاعاتی خواننده است.
وی نتیجه گیری را بزرگ ترین گناه گزارشگر معرفی و تصریح کرد: گزارشگر حق نتیجه گیری و قضاوت را در مطلب خود ندارد چراکه در کنار توهین به فهم و شناخت خواننده و مخاطب خود، امکان جهت گیری اشتباه و ناکامل را به سبب وجود احتمال خطا در مشاهدات نیز ایجاد می کند.
این روزنامه نگار و فعال رسانه ای افزود: بنابراین در صورت نیاز به وجود نتیجه گیری در یک گزارش، باید آن را به صورت تلویحی و نرم بیان کرد که در این راستا داشتن یک پایان بندی تعلیقی و طرح سؤال یکی از بهترین شیوه های پایان بندی محسوب می شود.
وی جذب مخاطب بیشتر را اصلی ترین هدف برای رسانه ها برشمرد و اظهار داشت: جذب مخاطب بیشتر همواره به عنوان یک اصل مهم برای رسانه های مکتوب و مجازی مطرح بوده است و در این مسیر، مولتی مدیا به سبب بهره گیری از امکانات ویژه جذب مخاطب ماننده عکس، فیلم و صوت، بسیار موفق تر از رسانه های مکتوب و روزنامه ها عمل کرده است اما تلاش افراطی در جهت جذب مخاطب موجبات بی اعتمادی به اخبار و اطلاعات فضای سایبر را نیز فراهم کرده است.
فکری ادامه داد: در همین راستا تلاش برای نگاشتن گزارش های اصولی و حرفه ای باید در کنار داشتن عنصر مشاهده، از روش ها و سبک های مختلف طرح و تبیین مطلب در قالب گزارش نویسی بهره برد.
وی در توضیح این مطلب گفت: گزارش انواع و سبک های متعددی دارد که از این میان گزارش خبری، گزارش از مکان، گزارش سفر، گزارش تحقیقی، گزارش تحلیلی و گزارش مصور از جمله انواع گزارش مطبوعاتی است که هر کدام دارای شاخصه ها و مختصات ویژه ای است.
این فوق ليسانس علوم ارتباطات افزود: گزارش خبری تلاش می کند تا زوایای پنهان خبر را در حد کلی ترین موضوعات به صورتی آشکار کند که نقطه ابهامی برای مخاطب باقی نماند.
وی گزارش از مکان را استوار بر ارزش خبری مجاورت جغرافیایی و معنوی عنوان کرد و ادامه داد: این نوع گزارش با ادبیاتی قضه گونه، تلفیقی از بُعد فیزیکی و معنوی مطلب را به مخاطب عرضه می کند.
فکری در ارتباط با گزارش از سفر گفت: در این سبک گزارش نویسی تنها به مسائلی پرداخته می شود که برای مخاطب جالب است و در مقایسه با سفرنامه، باید به این نکته توجه داشت که گزارشگر در در این شیوه نگارشی محور مطلب محسوب نمی شود.
وی گزارش از شخص را دارای تفاوت های زیادی با مصاحبه و گفتگو عنوان کرد و خاطر نشان کرد: در گزارش از شخص می توان تمام مطلب از در ارتباط با یک فرد نگاشت بدون اینکه هیچ جمله و یا نقل قولی از وی در مجموع گزارش آورده شده باشد و این در حالی است که در مصاحبه به طور کامل به تقل قول از جانب فرد می پردازیم.
این روزنامه نگار با اشاره به سبک گزارش تحقیقی ادامه داد: در نگاشتن گزارش تحقیقی و یا افشاگرایانه به سبب وجود حساسیت ها و اهمیت ویژه، باید اطلاعات و آمار و همچنین مشاهده دقیق و همه جانبه را در کنار یک مصاحبه موفق تجمیع کرد و بر اساس مستندات با ذکر منبع به مخاطب ارائه کرد.
وی گزارش تحلیلی را گزارشی بسیار حساس خواند و افزود: در گزارش تحلیلی نویسنده مجاز به آنالیز و تحلیل شخصی بر اساس اطلاعات موجود بوده و بر همین اساس بسیار دشوار و خطرناک است.
فوق لیسانس علوم ارتباطات همچنین در ارتباط با گزارش مصور اظهار داشت: استاندارد بین المللی برای گزارش های تصویری 8 الی 12 تصویر است که باید علاوه بر داشتن فرم و حالت یکپارچه، بدون داشتن هیچ نوشته و توضیحی، کاملا گویا و راوی سوژه گزارش باشد.
وی با اشاره به اهمیت عکس در مطلب خاطر نشان کرد: نباید اهمیت عکس را از مطلب کم تر دانست چرا که همخوانی عکس با گزارش و همچنین گویایی آن، در جذب مخاطب و همراهی وی با مطلب بسیار مؤثر واقع می شود.
فکری در پایان در ارتباط یک شاخص مورد تأیید انجمن روزنامه نگاران بین المللی در راستای تشخیص یک گزارش خوب گفت: هر روزنامه نگار و گزارشگری باید برای تشخیص میزان توفیق خود در نگاشتن یک گزارش، در انتهای نگارش مطلب از خود سؤالاتی را پرسیده و پاسخگو باشد.
وی ادامه داد: سوژه من چیست، گزارش من چیست، تصویر گزارش من چیست، گزارش را در 6کلمه بیان کنید و همچنین اکنون چه باید کرد، پنج سؤالی است که هر گزارش نویسی برای تشخیص میزان اثرگذاری مطلب و پسند مخاطب، در پایان نگارش گزارش باید از خود بپرسد.
وی در پایان روزنامه نگار و گزارش نویس را چشم عقاب جامعه خواند و اظهار داشت: گزارشگر چشم بینای جامعه است و بنابراین باید در کنار تسلط به شیوه های مختلف گزارش نویسی، مسائل و مواردی را که مردم جامعه وقت و امکان مشاهده آن را ندارند، دیده و بر مبنای اصول و بدون عبور از خط و مرز تخیل مجاز، به تبیین آنها بپردازد.
شایان ذکر است دوره راهبری فضای مجازی برای نخستین بار در مشهد توسط موسسه جوانان آستان قدس رضوی برگزار می شود./س