وَ لَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا ۖ إِنَّكَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَلَنْ تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولًا
به خودپسندى بر زمين راه مرو، كه زمين را نخواهى شكافت و به بلندى كوه‌ها نخواهى رسيد.
خداوند کبر، خودبینی، غرور و خودستایی را منع فرموده و آن را بی پایه و بی منطق دانسته است، زیرا آدمیان به کمترین توفیقی که خود حس می کنند حالت غرور و نوعی شادمانگیِ خودستایانه به خود می گیرند در حالی که اگر نیک بنگرند کار مهمی نکرده اند؛ نه آسمان را به زمین آورده اند و نه زمین را به آسمان برده اند بلکه مهره ای بوده اند در مسیر تکامل چیزی دیگر که هزاران چیز دیگر نیز در آن دخیل بوده است.
به همین جهت بزرگان جهان هیچ گاه حتی از کشفیات و خلاقیت های شگفت خود به غرور و خودستایی نرسیده اند بلکه آن را به پروردگار خویش منسوب داشته اند، چنان که انیشتین گفته است: «اندیشه ها از پیش خدا می آیند» و سعدی شیرین سخن فرموده است:
جهان به تیغ فصاحت گرفتی ای سعدی
به هوش باش که جز فیض آسمانی نیست
غرور و تبختر و فخرفروشی نشان روشن نادانی است. غربیان گفته اند اگر آدمی جاهل و نابخرد باشد لزومی ندارد که سند جهل و نابخردی امضا کند و به هر کس می رسد نسخه ای بدهد، تکبر همان امضا و سند نابخردی و خردی و کوچکی درون آدمی است.
علاوه بر این، تکبر مانند دیگر اوضاف نامطلوب عوارض و زیانهای متعدد به همراه دارد. اول آنکه قیافۀ انسان متکبر از لطف و جاذبه می افتد و انسان مغرور در اولین قدم چهره اش ناموزون و نامطبوع می شود و به تدریج مُهر و نشان تکبر بر چهره اش می نشیند چنانکه دروغگویان و حسابگران و اصحاب دیگر ناموزونیها همه پس از مدتی چهره شان حال و هوایی نامطلوب پیدا می کند و مهرشان از دل مردمان می رود.
دیگر آنکه به علت استعلا و بلندی طلبی، هیچ آب فیض و برکت که از قله های انسانیت جاری است به سوی او حرکت نمی کنند:
افتادگی آموز اگر طالب فیضی هرگز نخورد آب زمینی که بلند است
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید