امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز ۲۷ آذر ۱۳۹۲ خورشیدی برابر با ۱۵ صفر ۱۴۳۵ هجری و ۱۸ دسامبر ۲۰۱۳ میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
شهادت مجاهد آگاه و انقلابی آیت‌اللَّه دکتر "محمد مفتّح" توسط گروه منحرف فرقان (1358 ش)
آیت‌اللَّه دکتر محمد مفتّح در سال 1307 ش در همدان دیده به جهان گشود. شهید مفتح علاوه بر نیل به درجه اجتهاد حوزه علمیه قم، در دانشگاه نیز موفق به اخذ درجه دکتری گردید. ایشان پس از اخراج از آموزش و پرورش قم و تبعید، مجبور به اقامت در تهران گردید. نقش شهید مفتّح در صحنه‌های مهم مبارزات انقلابی از جمله اقامه نماز دشمن‌شکن عید فطر 1357 بسیار حساس بود. شهید مفتح، با تشکیل شورای انقلاب، از طرف امام به عضویت این شورا درآمد و در این سنگر منشا خدمات شایانی گردید.
ایشان همچنین پس از پیروزی انقلاب اسلامی، فعالیت‌های ارزشمندی به‌ویژه در زمینه تدریس در دانشگاه‌ها و نیز نزدیک ساختن دو قشر روحانی و دانشجو به عمل آورد. او که توطئه استعمار را در جدا نگاه داشتن این دو قشر، با تمام وجودش حس کرده بود، ایجاد وحدت و انسجام میان این دو قشر را وجهه همت خود ساخت. آیت‌اللَّه مفتّح سرانجام در 27 آذر 1358 ش به همراه دو تن از پاسداران جان بر کف خود در مقابل دانشکده الهیات دانشگاه تهران از سوی گروهک منافق فرقان به شهادت رسید و پس از تشییعی با شکوه، در صحن حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
روز وحدت حوزه و دانشگاه
به پاس خدمات چشمگیر شهید مفتح در راه ایجاد وحدت حوزه و دانشگاه و لزوم ارتباط، همکاری و هم‌فکری این دو قشر اندیشمند و فرهیخته، روز 27 آذر، همزمان با سالروز شهادت این عالم سترگ، با نام روز وحدت حوزه و دانشگاه نام‌گذاری شده است. وحدت حوزه و دانشگاه به عنوان دو پایگاه مهم فکری - فرهنگی جامعه، برای حفظ فرهنگی اصیل در مقابل هجوم ارزش‌های غربی و وارداتی، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. وحدت و همکاری میان این دو نهاد، نه یک وحدت فیزیکی و شکلی، بلکه تقارب و یکی شدن در مبانی معرفت شناختی، ارزش‌های فرهنگی و دغدغه‌ها و حساسیت‌های سیاسی - اجتماعی است و همین حالت است که هر یک از این دو قشر را در جایگاه واقعی خود قرار داده است.
رحلت آیت اللَّه "شیخ محمدتقی آملی" (1350 ش)
حکیم بزرگوار آیت‌اللَّه شیخ محمد تقی آملی در حدود سال 1265 ش در تهران متولد شد. این عالم ربانی، در اخلاق از محضر عارف کامل حاج میرزا علی آقا قاضی طباطبایی فیض گرفت و به مدارج بالای اخلاق و عرفان دست یافت. آیت‌اللَّه محمدتقی آملی نزدیک به چهل سال در رأس آیات و مراجع بزرگ تهران به تدریس و ترویج دین اشتغال داشت. در محضر درس ایشان، شاگردان فاضلی پرورش یافتند که حضرات آیات: عبداللَّه جوادی آملی، حسن حسن‌زاده آملی و علامه محمدحسین تهرانی از آن جمله‌اند. حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری در 2 جلد، کتاب الصلاة در 3 جلد، حاشیه بر شرح منظومه سبزواری در 2 جلد و شرح استدلالی بر عروةالوثقی از مهمترین آثار آیت‌اللَّه آملی هستند. سرانجام این حکیم وارسته و عارف الهی در 27 آذر 1350 ش در 85 سالگی دار فانی را وداع گفت و در تهران به خاک سپرده شد.
افتتاح رادیو چینی در واحد برون مرزی سازمان صدا و سیما (1374 ش)
ارتحال فقیه بزرگوار آیت‌اللَّه "میرزا حسن انصاری" (1375 ش)
آیت‌اللَّه میرزا حسن انصاری محلاتی در سال 1289 ش در شهرستان محلات به دنیا آمد. وی پس از طی دروس مقدماتی و سطح، راهی حوزه علمیه قم شد و از محضر استادان نامداری همچون، حضرات آیات: حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، سید محمدتقی خوانساری، سیدمحمد حجّت کوه کمره‌ای، سید حسین بروجردی و حضرت امام‌خمینی(ره) بهره برد و پس از سالیانی به مدارج بالای فقهی و فلسفی دست یافت. میرزا حسن انصاری همواره از انقلاب اسلامی و رهبری عظیم‌الشأن آن حمایت نموده و از آن به عنوان "نعمت الهی" یاد می‌کرد. این فقیه فرزانه و حکیم وارسته سرانجام در 27 آذر 1375ش برابر با ششم شعبان 1417ق در 86 سالگی وفات یافت و در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
درگذشت خطیب شهیر حجت الاسلام و المسلمین "محمدتقی فلسفی" (1377 ش)
حجت‌الاسلام و المسلمین محمدتقی فلسفی در سال 1286ش به دنیا آمد. در پانزده سالگی اولین جلسه منبرش را در محضر پدر و گروه بسیاری از مردم برپا کرد. از آن پس، نام فلسفی بر سرزبان‌ها افتاد و در نوزده سالگی برای منبر به مجلس شورای ملی دعوت شد. وی پس از اعتراض به کشتار مسجد گوهرشاد، ممنوع المنبر و خلع لباس شد تا اینکه پس از سه سال و با کوشش آیت‌اللَّه کاشانی، منبرش رسماً آزاد گردید. حجت الاسلام فلسفی در منبر و خطبه، روش نوینی را پایه گذاری کرد و تحول عمیقی در فن سخنوری به وجود آورد. او با تتبُّع در اخبار و احادیث و مطالعه پیگیرِ کتاب‌های روانشناسی، جامعه‌شناسی، اخلاق و تعلیم و تربیت و به کارگیری تجربیات و ابتکارات خویش، به یکی از مشهورترین خطیبان پایتخت مبدل شد.
وی در دوران پهلوی، چندین بار بازداشت شد و بارها ممنوع المنبر گردید. در سال 1350، در مجلس بسیار مهمی، به یاوه گویی‌های دو نفر از سناتورها علیه امام خمینی(ره) پاسخ داد. این سخنرانی باعث شد که تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی ممنوع المنبر شود. حجت الاسلام فلسفی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تا پایان عمر خود به فعالیت‌های مختلف و منبرهای روشنگر خویش ادامه داد و لحظه‌ای نیاسود تا این که در 27 آذر 1377 ش در 91 سالگی دار فانی را وداع گفت و در حرم حضرت عبدالعظیم در ری به خاک سپرده شد. عمده آثار وی با نام گفتار فلسفی انتشار یافته که کودک از نظر وراثت و تربیت، جوان از نظر عقل و احساسات و بزرگسال و جوان از نظر افکار و تمایلات و الحدیث در 5 جلد از آن جمله‌اند.
درگذشت "ابوالفضل بلعمی" دانشمند ایرانی و وزیر فاضل دستگاه سامانی (329 ق)
ابوالفضل بلعمی، دانشمند مشهور ایرانی، اهل بخارا در ازبکستان اِمروزی بود و چون یکی از اجدادش در بلعم در آسیای صغیر می‌زیست به بلعمی مشهور شد. او وزیر خردمند، فاضل، کاردان و دانشمندِ امیر نصر سامانی بود که تالیفات ارزشمندی از خود به جای گذاشته است. بلعمی مورد ستایش شاعر بزرگ عصر، رودکی بود. بلعمی به اشارهٔ امیر نصر سامانی، کلیله و دمنه را از عربی به فارسی برگرداند و رودکی به خواست بلعمی، آن را به نظم فارسی درآورد. تاریخ بلعمی از دیگر آثار اوست که دارای نثر روان و ساده است و نمونه‌ای تاریخی و روشن از شیوهٔ نویسندگی و نگارش در قرن چهارم هجری است. این کتاب یکی از قدیمی‌ترین آثار به جای مانده از متون فارسی این عصر می‌باشد.
آغاز خلافت "مروان حمار" آخرین خلیفهٔ ستمکار اموی (127 ق)
آغاز خلافت مروان حمار پس از خلع ابراهیم، در روز پانزدهم صفر سال 127 ق واقع گردید. مروان از سال 127 تا سال 132 ق در منصب خلافت قرار داشت و به حکومت امویان، قدرت و استحکام نسبی بخشید، ولی در برابر جنبش سراسری عباسیان تاب مقاومت نیاورد و سرانجام به دست آنان کشته گردید. با کشته شدن وی، خلافت امویان که از سال 41 ق، پس از صلح امام حسن مجتبی(ع)، آغاز گردیده بود، در سال 132 ق به پایان نکبت‌بار خویش رسید و با سرافکندگی و شکست نظامی، سیاسی، اجتماعی و عقیدتی در جامعه اسلامی مواجه گردید.
مرگ "شاه طهماسب اول" و جلوس "شاه اسماعیل دوم" به سلطنت صفوی (984 ق)
شاه طهماسب صفوی از یازده سالگی به پادشاهی ایران رسیده بود. او پس از تحمل چند سال بیماری و بعد از 54 سال سلطنت در 65 سالگی وفات یافت. شاه طهماسب، اگر چه از جهت کفایت و مملکت داری و فتوحات، قابل قیاس با شاه اسماعیل و یا شاه عباس، نیست لیکن به هر حال در عصر او از خاک ایران چیزی کاسته نشده و از تعرضات دشمنان خارجی جلوگیری کرده است. شاه طهماسب در ابتدای سلطنت خود به عیش و عشرت می‌پرداخت ولی در اواسط عمر از عیاشی و لهو و لعب توبه کرد و به عبادت مشغول گشت و فرمان‌هایی مبنی بر حفظ شعائر اسلام صادر نمود.
تولد "جوزف جان تامْسون" فیزیک دان امریکایی و پدر الکترون (1856م)
جوزف جان تامسون در هجدهم دسامبر 1856م در نزدیکی منچسْتر انگلستان، به دنیا آمد. تامسون در 28 سالگی مسئولیت یکی از آزمایشگاه‌های بزرگ و معروف انگلستان را برعهده گرفت و به مدت 34 سال، آن را به خوبی اداره نمود. تامسون در سال 1897م ذره کوچک و معجزه آسای الکترون را کشف کرد و از آن پس به عنوان پدر الکترون معروف شد. وی عقیده داشت که الکترون یکی از اجزای تشکیل دهنده ماده است. تامسون در سال 1903م اعلام کرد که اتم به صورت کُره‌ای پر از ماده و دارای بار برقی مثبت بوده و الکترون‌ها در آن‌ها موّاج می‌باشند. وی در سال 1906م موفق به اخذ جایزه نوبل فیزیک شد. تامسون این نکته را کشف کرد که اشعه قطب منفی، شامل ذرات الکتریسیته منفی یا اِلِکترون است. او سرعت و بارالکتریکی الکترون‌ها را اندازه‌گیری کرد و بدین نتیجه رسید که الکترون‌های مزبور از نظر جرم تقریباً دو هزار برابر کوچکتر از سبک‌ترین ذره اتمی شناخته شده آن روز عالم هستند. تئوری مهم تامسون درباره طبیعت الکتریکی ماده، فرضیه تغییر ناپذیری اتم را زیر و رو کرد. جوزف جان تامسون سرانجام در سال 1940م در 84 سالگی درگذشت.
کشف میکروب طاعون توسط دانشمندان فرانسوی (1894م)
بیماری طاعون یک بیماری واگیردار است که عامل آن باسیل یرسینیا پستیس (Yersinia pestis) است. این باسیل در سال ۱۸۹۴، پس از سال‌ها پژوهش، توسط الکساندر یرسین کشف شد. این بیماری کشنده بارها در طول تاریخ باعث بحران‌های شدید اقتصادی و اجتماعی شده‌است. انسان از طریق نیش کک آلوده به این باکتری بیمار می‌شود. جوندگان، به خصوص موش‌ها این کک‌ها را به انسان منتقل می‌کنند.
راه‌های دیگر ابتلا به طاعون، گازگرفتگی از طریق جوندگان آلوده به باکتری، یا خوردن جاندار مبتلا به طاعون است. انتقال طاعون از انسان به انسان از طریق تماس و تنفس (در صورتی که فرد بیمار به طاعون ریوی مبتلا باشد) انجام می‌گیرد. باید توجه داشت که تا قرن نوزدهم، درمانی حقیقی برای طاعون وجود نداشت و تنها با کشف باسیل یرسینیا پستیس در سال ۱۸۹۴، دانشمندان در سدد درمان طاعون بر آمدند. امروزه با استفاده از آنتی‌بیوتیک قبل از پیشرفته شدن بیماری از مرگ جلوگیری می‌شود. باز کردن خیارک‌ها نیز می‌تواند مؤثر باشد.
الحاق رسمی مصر به عنوان مستعمره انگلستان (1914م)
مصر از اواسط سده نوزدهم میلادی تحت نفوذ انگلستان و فرانسه قرار گرفت و طی سال‌های آغازین قرن بیستم، حضور انگلستان در مصر بسیار پررنگ‌تر از فرانسه بود. مصر تا سال 1914م که جنگ جهانی اول آغاز شد. رسماً جزو قلمرو امپراتوری عثمانی به شمار می‌رفت ولی عملاً تحت نفوذ انگلستان بود. در جریان جنگ جهانی اول، دولت عثمانی با دولت‌های مخالف انگلستان یعنی آلمان و اتریش متحد شد. انگلیس نیز به منظور مقابله با این عمل، مصر را که تا آن زمان متعلق به دولت عثمانی بود، تصرف کرد و در هجدهم دسامبر 1914م آن را به طور رسمی تحت استعمار خود درآورد. دلیل انگلستان در انجام این عمل، جلوگیری از اشغال مصر توسط آلمان بود که در این میانْ، باید نقش حیاتی کانال سوئز در جریان جنگ را نیز مدّ نظر قرار داد. تلاش نیروهای عثمانی در بازپس‌گیری مصر در طول جنگ جهانی اول ادامه داشت، اما به دنبال مبارزات مردم مصر با استعمار انگلیس، این کشور در 28 فوریه سال 1922م، استقلال خود را اعلام نمود.
آغاز عصر اتم، با شکافتن هسته اتم توسط "اوتو هان" فیزیک‌دان آلمانی (1938م)
اوتوهان فیزیک‌دان و دانشمند آلمانی در سال 1889م در فرانکفورت به دنیا آمد و پس از طی تحصیلات خود، دکترای شیمی گرفت. وی از آن پس به مطالعه و آزمایش در علم فیزیک مشغول شد که سرانجام، موفق به شکافتن اتم اورانیوم گردید. وی در 18 دسامبر 1938م توانست یک ایزوتوپ اورانیوم را که هسته‌های پروتون آن‌ها یکسان است با سرعت فراوان توسط نوترون‌ها بمباران کند و به این وسیله موفق به شکستن هسته ایزوتوپ گردد. نتیجه حاصل از شکافتن هسته، ایجاد گرمای زیاد بود. این عمل باعث آزاد شدن انرژی عظیمی گردید و این انرژی بعدها در رآکتورها و بمب‌های هسته‌ای مورد استفاده قرار گرفت.
تصویب کنوانسیون رفع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان از سوی سازمان ملل (1979م)
کنوانسیون رفع کلیه اَشکال تبعیض علیه زنان که در هجدهم دسامبر 1979م توسط سازمان ملل به تصویب رسید، مجموعه منسجمی است از همه استانداردهای حقوق زنان که توسط سازمان ملل متحد، در طی سال‌های 1945 تا 1979 م به تدریج شناسایی و تعیین شده‌اند. تساوی حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی همه انسان‌ها بدون تمایز بر اساس نژاد، جنسیت، زبان و مذهب، تحت حمایت قانون قرار گرفتن همه زنان، اهمیت دادن نقش زنان در سیاست‌های جمعیتی، شناسایی اهمیت کلیدی نقش زنان در تولید کشاورزی و اقتصاد روستایی و مواردی از این قبیل، جزو مصوبات تدریجی این کنوانسیون می‌باشد که البته فعالیت‌های این اتحادیه همچنان ادامه دارد.
فروپاشی نظام اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی (1991م)
در ماه دسامبر سال 1990م، میخائیل گورباچف، آخرین رهبر شوروی برای مقابله با بحران اقتصادی کنگره نمایندگان خلق را به تشکیل یک اجلاس فوق‌العاده فرا خواند و اختیارات تازه‌ای برای جلوگیری از فروپاشی شوروی به دست آورد اما در نهایت کنترل اوضاع را از دست داد. در این زمانْ سه جمهوری بزرگ روسیه، اوکراین و بلاروس در اوایل دسامبر 1991م علی رغم مخالفت گورباچف اتحاد تازه‌ای با عنوان سازمان کشورهای مستقل مشترک المنافع تشکیل دادند و جمهوری‌های دیگر نیز به این سازمان پیوستند. در اتحاد جدید، یک حکومت مرکزی که سیاست‌های اقتصادی، دفاعی و روابط خارجی این مجموعه را هماهنگ سازد پیش‌بینی نشده بود و در نتیجه گورباچف رسماً اعلام داشت که دیگر کشوری به نام اتحاد جماهیر شوروی وجود ندارد.
بدین سان، ابرقدرت شوروی که طی سال‌های 1990 و 1991 م عملاً از میان رفته بود، رسماً از میان رفت و دنیا سال 1992م را تنها با یک ابرقدرت در صحنه سیاست بین‌المللی آغاز کرد. ویران شدن بنای نظام اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی علل داخلی و خارجی متعددی داشت که می‌توان از ایدئولوژی انحرافی معتقد به دیکتاتوری پرولتاریا، تقویت بنیه نظامی به قیمت نابودی کل جامعه، بی‌اعتمادی مسؤولان سیستم حکومتی شوروی به مبانی ایدئولوژیکی نظام خود و نیز پیدایش و شتاب در انقلاب الکترونیکی و انفجار اطلاعات نام برد. این عقیده را نیز نباید از نظر دور داشت که حکومت شوروی نه تنها مبتنی بر کفر و انکار خالق هستی بود بلکه پایه‌های آن بر ظلم و ستم و سرکوبی توده‌ها و اقلیت‌ها قرار داشت.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید