به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران سنندج، از حاکمان نامداری که در قلعه حسن آباد حکومت کرده اند، می‌توان هلوخان و احمدخان و بنیانگذار حکومت اردلان، امیرحسن خان را نام برد. طرح و نوع ساخت قلعه به گونه ای است که نشان دهنده ساخت آن در زمان قبل از حکومت امیرحسن خان است. تنها راه ورودی به قلعه در قسمت جنوب تپه قرار دارد و دیگر قسمت‌های تپه به صورت صعب العبور بوده و دسترسی به قلعه اصولاً غیرممکن است. برای محافظت بیشتر از ساکنان قلعه حسن آباد، منازل مسکونی و تجهیزات نظامی حصاری قطور و بلند دور تا دور شهر را احاطه کرده بود. حصار مذکور برای حفاظت و دفاع از خطرات تهاجم دشمن ساخته شده بود.
علاوه بر این دیوار بلند قلعه حسن آباد از لحاظ تجهیزات دفاعی، دارای ۳برج نگهبانی بوده که هر کدام به اندازه ۴۰۰متر از حصار اصلی قلعه فاصله داشته است تا چند سال پیش، ۲عدد از این برج‌های محافظتی قلعه پایدار بود تا این که ساکنان روستای مذکور برای استفاده از سنگ‌های به کار رفته در ساخت برج ها، آنها را خراب کرده اند.
قلعه تاریخی حسن آباد در ۵کیلومتر شهرستان سنندج قرار دارد. آثار باقی مانده از این قلعه متعلق به سال ۷۴۶ه .ق تا ۱۰۵۴ه .ق ۱۲، نفر از حاکمان اردلان بر آن قلعه حکمرانی کرده اند، تا این که در سال ۱۰۴۵ه .ق سلیمان خان اردلان، قلعه را متروک اعلام کرده و به جای آن شهر سنندج را بنا کرد و مرکز فرمانروایی اردلان‌ها را به این شهر انتقال داد.
از پایین‌ترین قسمت دیواره تا بالای کوه به صورت طبقاتی سکو هایی برای احداث ساختمان ساکنان قلعه در لایه بیرونی تپه ایجاد شده و همچنین قلعه دارای برج و بارو و حصار سنگی است که نوع مصالح آن از جنس سنگ لاشه محل و ملات گل است.
قلعه حسن آباد به شماره 11758 در تاریخ 24 اسفند ماه 1383 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
انتهای پیام/ ش ک