به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران قم، با شروع فصل سرما و استفاده از وسایل گرمایشی خاطراتی تلخی از آتش‌سوزی بخاری در مدارس تازه می‌شود که هر یک از آن‌ها دل مردم را به درد می‌آورد ولی مرور آن‌ها در پیشگیری حوادث این چنینی موثر است.
«دلیل آتش‌سوزی در دبستان روستای درودزن استان فارس رعایت نشدن موارد ایمنی در استفاده از وسایل گرمایشی اعلام شد». «آموزگار دبستان روستای المنی شهرستان نور‌آباد استان لرستان زمانی که متوجه شد بخاری نفتی کلاس وضعیت مناسبی ندارد و در حال آتش گرفتن است پیش از آنکه بخاری آتش بگیرد به سرعت بخاری را بلند کرد و از کلاس بیرون برد. در بین راه باک نفت بخاری منفجر شد و صورت و دست این معلم فداکار دچار سوختگی شدید شد».
«ساعت هشت صبح روز چهارشنبه، 15 آذر سال گذشته، یک کلاس درس مدرسه ابتدایی روستای شین‌آباد از توابع شهرستان مرزی پیرانشهر دچار آتش‌سوزی شد و از 37 نفر دانش‌آموزان این کلاس، 29 نفر دچار سوختگی شدند. حادثه زمانی روی داد که بخاری نفتی این کلاس دچار آتش‌سوزی شد و تلاش سرایدار مدرسه برای خاموش کردن آن با استفاده از کپسول آتش‌نشانی موثر واقع نشد. سرایدار مدرسه وقتی نتوانست آتش را خاموش کند، اقدام به انتقال بخاری به بیرون از کلاس کرد که در این هنگام بخاری منفجر شد».
جمعآوری بخاری‌های نفتی کاربراتوردار
در مدارسی که از سیستم گرمایشی نفتی کاربراتوردار استفاده می‌کنند علاوه بر اینکه تهیه نفت برای این مدارس دشوار است، خطر آتش‌سوزی نیز جان دانش‌آموزان را تهدید می‌کند.
ناصر فردوسی کارشناس مسئول برق و تاسیسات اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان قم با بیان اینکه اکنون بخاری‌های غیراستاندارد در مدارس استان وجود ندارد، می‌گوید: شاید در برخی از روستاها به دلیل محرومیت از گاز، بخاری نفتی کاربراتوردار استفاده شود ولی با وجود اینکه این بخاری‌ها غیراستاندارد نیست، نگران وقوع حادثه هستیم و اکنون سعی در جمعآوری آن‌ها داریم.
وی تصریح می‌کند: تعداد بخاری‌های نفتی بسیار کم بوده و تنها چهار تا پنج مدرسه از این بخاری‌ها استفاده می‌کنند که آموزش و پرورش در سال گذشته یک سری بخاری برقی فن‌دار تهیه کرد و در اختیار مدیران گذاشت تا از این بخاری‌ها استفاده کنند.
کارشناس مسئول برق و تاسیسات اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان قم ادامه می‌دهد: تعداد انگشت‌شمار بخاری‌های کاربراتوردار تا یک ماه آینده جمعآوری می‌شود و در ادامه باقیمانده بخاری‌های گازی را جمعآوری کرده و به اندازه‌ای که اعتبار تامین شود از رادیاتور در مدارس استفاده می‌کنیم.
تکمیل استانداردسازی مدارس استان قم با 12 میلیارد تومان
با توجه به فرارسیدن فصل سرما و لزوم استفاده از وسایل گرمازای استاندارد در مدارس و جلوگیری از وقوع حوادث تلخ سال‌های گذشته، دولت 100 میلیارد تومان برای بهسازی این وسایل اختصاص داده که تاکنون 28 میلیارد و 500 میلیون تومان به حساب نوسازی مدارس کشور واریز شده است.
اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان جلساتی با مدیرکل آموزش پرورش و روسای نواحی و مناطق در خصوص استانداردسازی وسایل گرمازا و اولویت‌بندی مدارس برگزار کرد.
به گفته محسن پورگلیان، مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان قم بر اساس بررسی‌های انجام شده مدارس روستایی که از بخاری‌های نفتی و گازسوز استفاده می‌کنند و مدارس اطراف حرم حضرت معصومه (س) و اسکان نوروزی از اولویت برخوردار هستند.
فردوسی تصریح می‌کند: 12 میلیارد تومان اعتبار نیاز است تا تمام مدارس استان را استانداردسازی کنیم و این در حالی است که تاکنون 2 میلیارد تومان برای استانداردسازی وسائل گرمایشی مدارس در نظر گرفته شده است.
به گفته وی، تاکنون یک میلیارد تومان برای استانداردسازی وسایل گرمایشی استان اختصاص پیدا کرده که کار خود را از مناطق روستایی برای استانداردسازی وسایل گرمایشی مدارس آغاز کرده‌ایم و حتی بخاری‌های گازی قدیمی را جمعآوری کردیم.
کارشناس مسئول برق و تاسیسات اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان قم ادامه می‌دهد: برای تکمیل استانداردسازی وسایل گرمایشی بخاری‌های تشعشعی برای مدارس یک یا دو کلاسه، پکیج برای مدارس سه تا پنج کلاسه و موتورخانه حرارت مرکزی برای مدارس 6 تا 12 کلاسه در نظر گرفته شده است.
فردوسی می‌گوید: مدارس جدیدی که از سوی اداره‌کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان احداث می‌شود دارای سیستم گرمایشی استاندارد متمرکز یا رادیاتور هستند.
نکات ایمنی درباره دودکش‌های بخاری‌های استاندارد
فردوسی می‌گوید: 70 تا 75 درصد حوادث به دلیل دودکش‌های غیرایمن اتفاق می‌افتد که تا بالای پشت بام نرفته یا کلاهک ندارند و این موارد به اعتبار و نوسازی مربوط نمی‌شود بلکه مدیر مدرسه باید این موارد را رعایت کند.
از درز انقطاع برای خروج لوله‌های دودکش بخاری نمی‌توان استفاده کرد زیرا امکان نصب صحیح و اصولی دودکش در چنین فضایی میسر نیست و در نتیجه احتمال نفوذ گازهای سمی به فضای داخل وجود دارد.
به طور کلی استفاده از دودکش‌هایی که از پنجره‌ها و دیواره‌های جانبی ساختمان‌ها خارج می‌شود، غیر اصولی و غیراستاندارد است و کارایی لازم را در تهویه گازهای حاصل از احتراق ندارد بنابراین باید در استفاده از آن‌ها اجتناب شود.
با توجه به افزایش طول افقی لوله‌های دودکش برای هر یک متر، باید حدود سه متر لوله دودکش به‌صورت عمودی در نظر گرفته شود.
استانداردهای نصب دودکش وسیله گازسوز و نکاتی در زمینه وسائل گرمایشی
انتهای تمام دودکش‌ها باید حداقل 60 سانتی‌متر از سطح بام فاصله داشته و دارای کلاهک مخصوص (به شکل H) باشد.
اگر فضا با شوفاژ (سیستم حرارتی مرکزی) گرم می‌شود، درزبندی و بستن منفافذ به منظور جلوگیری از اتلاف حرارت مانعی ندارد.
هر وسیله درون‌سوز مانند بخاری باید دارای دودکش مناسب، لوله رابط مجزا و مستقل باشد.
لازم است در نصب دودکش از پیچ و خم‌های زیاد و استفاده از زانویی زیاد پرهیز شود.
نکات ایمنی در شیلنگ‌های مورد استفاده در وسائل گرمایشی
برای وسایل گرمایشی باید از شیلنگ‌های لاستیکی تقویت شده که مخصوص گاز ساخته شده، استفاده شود، طول شیلنگ گاز نباید حداکثر از 120 سانتی‌متر بیشتر باشد، استفاده از شیلنگ‌های بلند برای رساندن گاز به نقاط مختلف بسیار خطرناک است بنابراین باید از این کار خودداری کرد.
برای محکم کردن شیلنگ‌های گاز باید از بست‌های فلزی مناسب استفاده شود، شیلنگ‌های لاستیکی را هر چند وقت یکبار باید بازرسی کرد تا در صورت مشاهده عیب، نقص و فرسودگی بلافاصله تعویض شود.
بسیاری از والدین با شروع فصل سرما در زمینه استفاده از وسائل گرمایشی مدارس نگران هستند بنابراین جا دارد مسئولان نسبت به این مقوله توجه خاصی داشته باشند تا پیش از وقوع حادثه، اقدامات پیشگیرانه لازم صورت گیرد و تجربه‌های تلخ گذشته دیگر تکرار نشود.
البته در این زمینه توجه مسئولان در تامین بودجه‌های لازم و سرعت عمل دست اندرکاران امری مهم به شمار می‌رود./س
گزارش: ایمن‌السادات موسوی‌نژاد